អាជ្ញាធររបបក្រុងភ្នំពេញ ចេញលិខិតដកហូតសិទ្ធិអាជ្ញាប័ណ្ណរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយ ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍តំបន់បឹងជើងឯក និងទុកពេល ១ខែ ឱ្យពលរដ្ឋរស់នៅលើផ្ទៃបឹងជើងឯក ចូលរួមសហការជាមួយអាជ្ញាធរដើម្បី វាស់វែងរកព្រំដីនៃផ្ទៃបឹង និងដីរបស់អ្នករស់នៅលើផ្ទៃបឹងជើងឯក។ សង្គមស៊ីវិលយល់ថា ពលរដ្ឋអាចមិនទុកចិត្ត និងខ្លាចអាជ្ញាធរចាប់បង្ខំ ទើបពួកគេមិនព្រមសហការ។ ឯអ្នកមានជម្លោះដីធ្លីប្រាប់ថា ពួកគាត់រីករាយសហការ បើអាជ្ញាធរបង្ហាញឆន្ទៈចង់ដោះស្រាយពិតមែន។
ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និងសាលារាជធានីភ្នំពេញ ចេញលិខិត ២ដាច់ដោយឡែកគ្នា ដើម្បីដកសិទ្ធិក្រុមហ៊ុនឯកជន និងអំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋចូលរួមសហការវាស់វែងរកព្រំដី និងព្រំបឹងជើងឯក។
លិខិតទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ចេញថ្ងៃទី២១ ឧសភា តែទើបត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយ បង្ហាញថា របបក្រុងភ្នំពេញ សម្រេចនិរាករណ៍ និងមោឃភាពប័ណ្ណសម្គាល់កម្មសិទ្ធិអចលនវត្ថុរបស់ក្រុមហ៊ុន អាយ.អិន.ជី ហូលឌីង (ING Holding) ចំនួន៥ ព្រោះមិនបានអនុវត្តការសម្រេចរបស់របបក្រុងភ្នំពេញ ពាក់ព័ន្ធនឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ នៅក្នុងផ្ទៃបឹងជើងឯក ដែលស្ថិតនៅខណ្ឌមានជ័យ ខណ្ឌដង្កោ និងក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្ដាល។
បន្ទាប់មកសាលារាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី១៥ កក្កដា ជូនដំណឹង អំពីសកម្មភាពចុះវាស់វែង និងកំណត់ព្រំដី នៅផ្ទៃបឹងជើងឯក នៅក្នុងខណ្ឌមានជ័យ និងខណ្ឌដង្កោ ចាប់ពីថ្ងៃទី១០ មិថុនាមក។ អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ឃួង ស្រេង ឱ្យដឹងថា ការវាស់វែងរកព្រំដីក្នុងផ្ទៃបឹងជើងឯក ស្ទើរតែបញ្ចប់ទាំងស្រុងហើយ តែសល់ពលរដ្ឋជាម្ចាស់ក្បាលដីខ្លះមិនព្រមសហការ។ លោក ឃួង ស្រេង ទុកពេលឱ្យពលរដ្ឋនៅបឹងជើងឯក ១ខែទៀត គឺពីថ្ងៃទី ១៥ កក្កដា ដល់១៥ សីហា ដើម្បីចូលរួមសហការវាស់វែងព្រំដីរបស់ខ្លួន។ អាជ្ញាធរក្រុងព្រមានថា ផុតថ្ងៃឱសានវាទនេះ ក្រុមការងារវាស់វែងដីនឹងមិនទទួលវាស់វែង ឬដោះស្រាយសំណូមពររបស់ពលរដ្ឋឡើយ។
ពលរដ្ឋកំពុងរស់នៅលើតំបន់បឹងជើងឯកម្នាក់ អ្នកស្រី ប៉ៅ ស្រម៉ៅ ឱ្យដឹងថា យ៉ាងហោចណាស់ ពលរដ្ឋចំនួន៣សហគមន៍កំពុងមានវិវាទរ៉ាំរ៉ៃ និងទាមទារដំណោះស្រាយ គឺ សហគមន៍តាតុក នៅភូមិព្រែកថ្លឹង សង្កាត់ជើងឯក សហគមន៍ខ្វារនៅភូមិខ្វារ សង្កាត់ដង្កោ និងសហគមន៍ដូនឪ។
សហគមន៍ខ្វារ និងសហគមន៍ដូនឪ ទទួលបានដំណោះស្រាយខ្លះហើយ។ ឯសហគមន៍តាតុក កំពុងតវ៉ានៅសាលារាជធានីភ្នំពេញ ទាមទាររកដំណោះស្រាយ។ អ្នកស្រី ប៉ៅ ស្រីម៉ៅ អះអាងថា គ្មានឃើញមន្ត្រីចុះមកវាស់វែងទេ ហើយពលរដ្ឋនៅក្នុងសហគមន៍កំពុងទាមទាររាល់ថ្ងៃ ឱ្យមន្ត្រីចុះទៅវាស់វែង និងផ្ដល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិឱ្យ ព្រោះបច្ចុប្បន្នអ្នកភូមិកំពុងភ័យថា ពួកគេប្រឈមនឹងការបណ្ដេញចេញពេលគេយកទីតាំងដីអ្នកភូមិទៅអភិវឌ្ឍន៍៖ «គេមិនទាន់ចុះវាស់វែងផង។ គ្រាន់តែគេត្រូវការដី រដ្ឋត្រូវការដី ដេញប្រជាពលរដ្ឋនៅហ្នឹងណា។ អ៊ីចឹងខ្ញុំតវ៉ាទៅ គេមិនទាន់ដេញ គេមិនទាន់ធ្វើការ គ្រាន់តែពួកខ្ញុំធ្វើ ( តវ៉ា ) តែប៉ិនហ្នឹង ដោយសារអ្វី កុំឱ្យគេដេញទាន់»។
អាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមជុំវិញករណីនេះ ពីអ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក ម៉េត មាសភក្ដី បានទេ នៅថ្ងៃទី១៦ កក្កដា ដោយសារមិនទទួលទូរស័ព្ទ។
ផ្ទៃបឹងជើងឯក មានទំហំ៥២០ហិកតារ លាតសន្ធឹងលើខណ្ឌ និងក្រុង ចំនួន៣ នៃរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្ដាល។ នៅឆ្នាំ២០១៨ មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន បានអនុញ្ញាតឱ្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ផ្ដល់ដីបឹងទំហំ ប្រគល់ផ្ទៃដីទំហំ ១៩០ហិកតារ ឱ្យទៅក្រុមហ៊ុន ING Holding របស់ឧកញ៉ា អ៊ឹង ប៉ុនហូវ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ជាទីក្រុងរណបថ្មី សម្រាប់ក្រុងភ្នំពេញ និងជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្ម តំបន់លំនៅឋាន មន្ទីរពេទ្យ សាលារៀន សួនបៃតង។ តែត្រូវផ្ដល់ថ្នូរឱ្យរដ្ឋវិញ នូវប្រព័ន្ធប្រឡាយបេតុង អាងប្រព្រឹត្តិកម្ម ស្ថានីយបូមទឹកខ្នាតធំ ជាដើម។ បច្ចុប្បន្នមន្ត្រីកំពុងចុះវាស់វែង រកចំណុចព្រំផ្ទៃបឹង ចំនួន១៩០ហិកតារនោះ និងស្វែងរកព្រំដី របស់អ្នកកំពុងកាន់កាប់ដីលើផ្ទៃបឹង១៩០ហិកតារនោះ ដែលរបបក្រុងភ្នំពេញ ទុកបម្រុងសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍។
អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ចនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក វណ្ណ សូផាត យល់ថា ពលរដ្ឋមិនចូលរួមសហការដោយសារ បារម្ភខ្លាចបាត់បង់ដី រងការគំរាមកំហែង ឬការបង្ខំឱ្យពលរដ្ឋទទួលយកលទ្ធផលវាស់វែងមិនសមរម្យ។ លោកថា ម្យ៉ាងដោយសារសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់អាជ្ញាធរក្រុងនៅមានភាពមិនច្បាស់ នាំឱ្យពលរដ្ឋកំពុងអាស្រ័យផលលើដីបឹងជើងឯក មានការព្រួយបារម្ភ៖ «ជាបទពិសោធន៍ខ្ញុំយល់ឃើញថា នៅបឹងជើងឯក ប្រសិនបើអាជ្ញាធរមានព័ត៌មានច្បាស់លាស់ហើយ សឹមសហការជាមួយប្រជាពលរដ្ឋវិញ ថាតើកំណត់ដីច្បាស់លាស់ទុកធ្វើអ្វី ហើយគួរតែធ្វើការសម្បទានយ៉ាងម្ដេចចំពោះគាត់ ដែលគាត់ធ្លាប់តែអាស្រ័យផលទៅលើហ្នឹងយូរហើយ។ ដល់អ៊ីចឹង ខ្ញុំយល់ថា គាត់នឹងមានការសហការ។ ប៉ុន្តែបើចេញសារមិនច្បាស់លាស់ ហើយរបៀបជាលក្ខណៈបង្កប់ទៅការប៉ះពាល់ដល់ការបាត់បង់ដីអ្វីហ្នឹង បើតាមបទពិសោធន៍គាត់ពិបាកសហការ។ គាត់ព្រួយបារម្ភពីចំណុចហ្នឹង ទី១ ក្រែងលោថា បាត់បង់ដីរបស់គាត់ ហើយអាចបង្កប់ថា ចោទគាត់ពីការកាន់កាប់ដីដោយខុសច្បាប់អ៊ីចឹងទៀតទៅណា»។
ចំណែកការលុបចោលអាជ្ញាប័ណ្ណរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជនវិញ លោក វណ្ណ សូផាត យល់ថា ករណីក្រុមហ៊ុនមិនអនុវត្តតាមកិច្ចសន្យា មិនមែនមានតែបឹងជើងឯកទេ នៅតាមទីតាំង ដីសម្បទានផ្សេងទៀត ក៏សម្បូរក្រុមហ៊ុនមិនព្រមអនុវត្តតាមកិច្ចសន្យាដែរ។ សង្គមស៊ីវិលរូបនេះ លើកទឹកចិត្តឱ្យរដ្ឋាភិបាល អនុវត្តមោឃភាពអាជ្ញាប័ណ្ណ ឱ្យបានគ្រប់ក្រុមហ៊ុនណា ដែលមិនអនុវត្តតាមកិច្ចសន្យាអភិវឌ្ឍន៍។ លោក វណ្ណ សូផាត ថា ប្រសិនបើបឹងជើងឯក ត្រូវលុប ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍មែន ផលប៉ះពាល់ក៏កើតឡើងច្រើនដែរ គឺមិនខុសពីការលុបបឹងត្របែក បឹងទំពុន ឬបឹងពោងពាយ កន្លងមកទេ៖ «ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាការបារម្ភ យើងគិតថា តើការដកមកវិញហ្នឹង វាពិតជាដោយសារតែក្រុមហ៊ុនហ្នឹងមិនគោរពតាមកិច្ចសន្យា ឬមួយដកមកក្នុងគោលបំណងផ្សេង។ បើសិនជា ដីហ្នឹងត្រូវបានដកមកវិញ ហើយទុកជាសម្បត្តិរដ្ឋ ហើយបើសិនជាមានការអភិវឌ្ឍអ្វីបន្តទៀត ( ត្រូវ ) មានការដោះស្រាយជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ មានការពិភាក្សា និងការលើកឡើងដើម្បីផ្ដល់ព័ត៌មានឱ្យប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់ហ្នឹង វាជាការមួយដែលប្រសើរ ដែលរាជរដ្ឋាភិបាល គួរតែមានបទពិសោធន៍នេះ ដើម្បីបញ្ចៀសផលប៉ះពាល់ពលរដ្ឋ ដែលនៅជុំវិញបឹង»។
ពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លីនៅតំបន់បឹងជើងឯក ធ្លាប់ឱ្យដឹងថា ពួកគាត់សប្បាយចិត្តប្រសិនបើរបបក្រុងភ្នំពេញ បញ្ឈប់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់បឹងជើងឯក ព្រោះការទូទាត់ប្រាក់សំណងពីផលប៉ះពាល់សមរម្យឡើយ។ កាលពីអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុនរបស់ឧកញ៉ា អ៊ឹង ប៊ុនហូវ អភិវឌ្ឍតំបន់បឹងជើងឯក កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨ ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ណែនាំក្រុមហ៊ុនថា ដើម្បីបញ្ចៀសការតវ៉ាជា យថាហេតុពីអ្នកកាន់កាប់ផ្ទៃបឹងខុសច្បាប់ ក្រុមហ៊ុនត្រូវដោះស្រាយគោលនយោបាយ ផលប៉ះពាល់ក្នុងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍របស់ខ្លួន ចន្លោះពី២០ដុល្លារ ទៅ៦០ដុល្លារក្នុងមួយម៉ែត្រក្រឡា។
ទោះយ៉ាងណា ពលរដ្ឋ ដែលកំពុងរង់ចាំដំណោះស្រាយដីធ្លី នៅតំបន់បឹងជើងឯក អ្នកស្រី ប៉ៅ ស្រីម៉ៅ ថា អ្នករស់នៅម្ដុំប្រឡាយលេខ០៣ ក្នុងសហគមន៍តាតុក កំពុងរង់ចាំការវាស់វែង និងដោះស្រាយដោយអន្ទះសា។ ពលរដ្ឋរូបនេះ ទទូចឱ្យមន្ត្រី ឆាប់ចុះទៅវាស់ព្រំដី និងដោះស្រាយឱ្យបានលឿន បើមិនដូច្នេះទេ ពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍ នឹងឡើងទៅតវ៉ានៅមុខសាលារាជធានីភ្នំពេញ បន្តទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។