តុលាការខេត្តកោះកុង និងតុលាការខេត្តព្រះវិហារ បានចេញដីកាកោះហៅតំណាងពលរដ្ឋមានបញ្ហាដីធ្លីចំនួន០៩នាក់ឱ្យទៅបំភ្លឺលើសំណុំបទញុះញង់ និងបទឆបោក ក្នុងខែវិច្ឆិកានេះ តាមបណ្ដឹងរបស់ឈ្មួញដីធ្លី និងសាច់ញាតិអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដែលជាភាគីជម្លោះជាមួយពលរដ្ឋ។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស ចង់ឃើញមានការដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីដោយការប្រើយន្តការសម្របសម្រួលជាជាងការដោះស្រាយដោយប្រព័ន្ធតុលាការ។
តំណាងពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លីទាំងពីរខេត្ត អះអាងថា នឹងចូលបំភ្លឺតាមពេលវេលាដែលតុលាការកោះហៅ ប៉ុន្តែពួកគេ ក៏មានការព្រួយបារម្ភដែរថា តុលាការអាចនឹងឃុំខ្លួនពួកគេ ដោយសារពួកគេ ជាសកម្មជនឈានមុខក្នុងការទាមទាររកដំណោះស្រាយដីធ្លីក្នុងសហគមន៍។
តំណាងពលរដ្ឋសហគមន៍១៩៧ នៅស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង លោកស្រី ដេត ហួ ឱ្យអាស៊ីសេរីដឹងថ្ងៃទី០១ ខែវិច្ឆិកាថា លោកស្រី និងពលរដ្ឋ៤រូបផ្សេងទៀតក្នុងសហគមន៍១៩៧ ត្រូវចូលបំភ្លឺនៅថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ខាងមុខ។ លោកស្រីអះថា នឹងទៅបំភ្លឺតាមដីកា ហើយពេលនេះលោកស្រីក៏ទទួលបានមេធាវីពីអង្គការសិទ្ធិមនុស្សជួយការពារក្ដីផងដែរ៖ «អ្នកសារព័ត៌មានអាស៊ីសេរីហ្នឹងជួយដល់សម្ដេចផង ព្រោះពលរដ្ឋរស់នៅស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុងជាអ្នកបាត់បង់ដីពិតប្រាកដសូមឱ្យសម្ដេចទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់អ្នកបាត់បង់ដីធ្លីផង»។
តំណាងពលរដ្ឋសហគមន៍១៩៧ រូបនេះឱ្យដឹងថា ដើមបណ្ដឹងដែលប្ដឹងលោកស្រីនិងពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍នេះគឺថៅកែក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ អេហ្គ្រីខាលឆ័រ គ្រុប (Heng Huy Agriculture Group) ដែលមានងារជាឧកញ៉ា បានប្ដឹងក្រុមពលរដ្ឋពីបទញុះញង់បង្កភាពវឹកវរក្នុងសង្គម។ លោកស្រីយល់ថា ជារឿងអយុត្តិធម៌ចំពោះពលរដ្ឋដែលត្រូវថៅកែ រំលោភបំពានដីធ្លីរួចហើយបែរជាត្រូវជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការទៀត។
ជុំវិញជម្លោះដីធ្លីនេះ ពលរដ្ឋអះអាងថា ពួកគាត់បានចូលកាន់កាប់ និងអាស្រ័យផលលើដីធ្លីមានទំនាស់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ មកម្ល៉េះ ដោយមានប័ណ្ណកាន់កាប់ដីធ្លីទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។ លុះមកដល់ឆ្នាំ២០១០ អ្នកភូមិឲ្យដឹងថា ស្រាប់តែក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ ដែលទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីរដ្ឋជាង៤ពាន់ហិកតារ យកគ្រឿងចក្រទៅឈូសឆាយដីលំនៅឋានប្រជាពលរដ្ឋ និងគំរាមចាប់ខ្លួនប្រជាពលរដ្ឋណា ដែលហ៊ានតវ៉ាចំពោះការឈូសឆាយវាទយកដីរបស់ក្រុមហ៊ុន។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ តុលាការខេត្តកោះកុង បានចេញដីកាបង្គាប់ឱ្យ តំណាងពលរដ្ឋឃុំជីខលើ ស្រុកស្រែអំបិល លោកស្រី ផៅ ញ៉ើង និងតំណាងពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍នេះពីរនាក់ផ្សេងទៀត ចូលទៅបំភ្លឺ ពាក់ព័ន្ធសំណុំរឿងញុះញង់បង្កភាពវឹកវរក្នុងសង្គមតាមដើមបណ្ដឹងដែលជាសាច់ញាតិអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននៅឃុំជីខលើ។ តុលាការតម្រូវឲ្យលោកស្រី ផៅ ញ៉ើង ត្រូវទៅបំភ្លឺនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៨ ខែវិច្ឆិកាខាងមុខជាកំហិត។ លោកស្រី ផៅ ញ៉ើង ថានឹងទៅបំភ្លឺប៉ុន្តែលោកស្រី ព្រួយបារម្ភថា តុលាការអាចនឹងឃាត់ខ្លួនលោកស្រី។ តំណាងពលរដ្ឋរូបនេះស្នើទៅអង្គការសង្គមស៊ីវិលនានា និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជួយតាមដានដំណើររឿងលោកស្រីផង៖ «ខ្ញុំម៉េចបានជាទៅបង្កវឹកវរដល់សង្គមវិញបើខ្ញុំគ្រាន់តែទៅដាក់ញត្តិក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងដែនដីដកហូតដីហ្នឹងជាដីរដ្ឋទុកចែកឱ្យពលរដ្ឋដែលក្រីក្រគ្មានដីរស់នៅ»។
រីឯតំណាងពលរដ្ឋមានបញ្ហាដីធ្លីម្នាក់ទៀត នៅខេត្តព្រះវិហារ លោក ហែត ណៃ ក៏ត្រូវសាលាដំបូងខេត្តព្រះវិហារ កោះហៅឱ្យចូលបំភ្លឺនៅថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកាខាងមុខពាក់ព័ន្ធសំណុំរឿង ឆបោក និងញុះញង់បង្កភាពវឹកវរក្នុងសង្គម។
អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) ប្រចាំខេត្តកោះកុង លោក ហ៊ួរ អ៊ីន យល់ថា ការប្ដឹងនេះមិនមែនជាដំណោះស្រាយទេ ប៉ុន្តែនេះជាការគំរាមកំហែង និងបំភិតបំភ័យលើពលរដ្ឋទៅវិញ។ លោកថា នឹងតាមដានឃ្លាំមើលសំណុំរឿងនេះ៖ «ជាការបំភិតបំភ័យលើពលរដ្ឋដែលទាមទារតវ៉ាហើយការដាក់បណ្ដឹងទៅតុលាការហ្នឹងមិនមែនជាដំណោះស្រាយទេ»។
ជុំវិញករណីតុលាការចេញដីកាកោះហៅ និងបង្គាប់ឱ្យនាំខ្លួនពលរដ្ឋជាបន្តបន្ទាប់នៅពេលនេះ ក្រោយពេលក្រុមពលរដ្ឋរាប់រយនាក់ បានចេញមុខទាមទាររកដំណោះស្រាយទាំងនៅទីរួមខេត្តកោះកុង និងនៅរាជធានីភ្នំពេញ ប៉ុន្តែមិនទាន់ទទួលបានដំណោះស្រាយនៅឡើយទេ។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអង្គការលីកាដូ លោក ហ៊ួរ អ៊ីន ចង់ឃើញអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីដោយការសម្របសម្រួលតាមយន្តការរបស់រដ្ឋាភិបាលជាជាងការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការបែបនេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។