ប្រជាពលរដ្ឋជិត ២០០នាក់ នៅឃុំរុនតាឯក ស្រុកបន្ទាយស្រី និងឃុំរលួស ស្រុកប្រាសាទបាគង បានប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅខាងមុខសាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប ដើម្បីគាំទ្រនិងលើកទឹកចិត្តអ្នកភូមិ ៥នាក់ ដែលចូលបំភ្លឺនៅតុលាការពាក់ព័ន្ធរឿងពួកគាត់ការពារដីធ្លី និងផ្ទះរបស់ខ្លួនពីការរុះរើរបស់អាជ្ញាធរ កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។
អ្នកភូមិ ៥នាក់ បានចូលបំភ្លឺនៅសាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប នៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា តាមពាក្យបណ្ដឹងរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ដែលចោទប្រកាន់ពលរដ្ឋថា បានប្រឆាំង នឹងការអនុវត្តការងារសាធារណៈ បង្ខាំងមនុស្សដោយខុសច្បាប់ គំរាមកំហែង ជេរប្រមាថ ដោយមានបញ្ជាឱ្យបំពេញលក្ខខណ្ឌអ្វីមួយ និងប៉ុនប៉ងឃាតកម្ម។
ពលរដ្ឋរស់នៅឃុំរលួស ស្រុកប្រាសាទបាគង សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដាថា ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋធ្វើខុសដូចអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាចោទប្រកាន់មែននោះ គឺសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនអ្នកភូមិយូរណាស់មកហើយ។
ពលរដ្ឋសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ៖ «ស្មានតែដីថ្មីហ្នឹង ស្មានតែពួកអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាហ្នឹងឱ្យនៅ។ យើងនៅតាំងពីដូនតា នៅតាំងពីមិនទាន់មានអប្សរារស់នៅតកូនតចៅ។ តើមានតែជួយគ្នាហ្នឹងហើយ មានតែជួយគ្នាហ្នឹងហើយ ជួយការពារដីផ្ទះយើងហ្នឹងហើយ ពីព្រោះជាសិទ្ធិរបស់យើង។ គេមានសិទ្ធិ យើងក៏មានសិទ្ធិ ដីយើងជាដីកម្មសិទ្ធិតាំងពីដូនតាមក អ៊ីចឹង យើងរស់នៅដីកម្មសិទ្ធិខ្លួនឯង គេមករុះរើ យើងឈរឱ្យគេរុះរើធ្វើម៉េចកើត ព្រោះយើងត្រូវការជ្រកកោនដែរ»។
លោកថា ការដែលអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាប្ដឹងពួកគាត់ទៅតុលាការជាបន្តបន្ទាប់នេះ គឺចង់បំបាក់ស្មារតី និងគំរាមកំហែងមិនឱ្យពួកគាត់ចេញតវ៉ា ដើម្បីការពារដីធ្លី និងផ្ទះសម្បែងរបស់ខ្លួនឯង ប៉ុន្តែ ការប្ដឹងផ្ដល់នេះ មិនមានប្រសិទ្ធភាពឡើយ ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋបច្ចុប្បន្នយល់ដឹងច្រើន ជាពិសេស ការទាមទារសិទ្ធិរស់នៅ។
លោកថា វិធានការរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរានេះ គឺធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋឈឺចាប់ និងចេះក្រោកឈរ ដើម្បីតស៊ូមតិទាមទារយុត្តិធម៌។
ពលរដ្ឋសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ៖«មិនចាំបាច់ផ្ដល់សំណងអីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទេ ឱ្យតែធ្វើការឱ្យច្បាស់ ឬក៏ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯង រស់នៅមានសិទ្ធិសេរីភាពប៉ុណ្ណឹងបានហើយ ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋអត់ឃ្លានគ្មានស៊ី គាត់មានលុយប៉ុណ្ណា គាត់ធ្វើប៉ុណ្ណឹងទៅ ។ គាត់គ្មានទៅបើកអូតែលធំៗ ដូចនៅផ្លូវ ៦០ នៅក្បែរអង្គរវត្តមានអូតែលប៉ុណ្ណាណី អាហ្នឹងអត់ជិតទេ។ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរានេះ បើអាគ្នានៅជាយឆ្ងាយហើយ នៅតែជាប់ទៀត ។ ប្រជាជនសព្វថ្ងៃ គាត់ឈឺចាប់រឿងអ៊ីចឹងឯង។ ដីអ្នកធំ អូតែលអ្នកធំ គេវៀងអស់រលីងក្បែរប្រាសាទអង្គរវត្ត គេធ្វើបាន បុកគ្រឹះទៀត»។
អ្នកសម្របសម្រួលការិយាល័យអង្គការលីកាដូ (LICADHO) ប្រចាំខេត្តបន្ទាយមានជ័យ និងសៀមរាប លោក អ៊ិន គង់ជិត ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដាថា អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាគួរបញ្ឈប់ការប្ដឹងផ្ដល់ប្រជាពលរដ្ឋទៀត ហើយងាកមកបើកវេទិកាសាធារណៈស្ដាប់សំឡេងប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយ។
លោក អ៊ិន គង់ជិត៖ «ដំណោះស្រាយ ដែលល្អ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា គួរផ្អាករុះរើសំណង់ផ្ទះរបស់ពួកគាត់ ដែលគាត់គ្រាន់សង់មួយរស់ ហើយមួយជ្រកកោនបិទបាំងធម្មជាតិ កុំឱ្យគ្រោះថ្នាក់ ធម្មជាតិបង្កគ្រោះថ្នាក់មកលើគាត់។ អ៊ីចឹង សូមឱ្យយោគយល់ទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋអ្នកភូមិចាស់ផង»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅមិនទាន់អាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា លោក ឡុង កុសល និងអ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប លោក យិន ស្រាង បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ដោយទូរស័ព្ទហៅចូល តែគ្មានអ្នកទទួល។
ពាក់ព័ន្ធរឿងរុះរើផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់អង្គរនេះដែរ កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែកក្កដា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅប្រទេសបារាំង បាននាំគ្នាធ្វើបាតុកម្ម ដើម្បីទាមទាររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យគោរពសិទ្ធិ និងបញ្ឈប់បណ្ដេញពលរដ្ឋនៅតំបន់អង្គរចេញពីលំនៅឋាន។
នៅឯសម័យប្រជុំលើកទី៤៦ របស់គណៈកម្មាធិការអន្តររដ្ឋាភិបាល សម្រាប់កិច្ចគាំពារសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ និងធម្មជាតិពិភពលោក កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា នៅទីក្រុង ញូវ ដេលី (New Delhi) នៃប្រទេសឥណ្ឌា (India) អង្គការយូណេស្កូ (UNESCO) អំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យអញ្ជើញក្រុមអ្នកជំនាញថ្មីមួយមកតាមដានស្ថានភាពផ្លាស់ទីលំនៅ នៅតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ក្រោយពីមានការព្រួយបារម្ភអំពីការបង្ខំឱ្យម្ចាស់អង្គររាប់ម៉ឺនគ្រួសារផ្លាស់ទីលំនៅចេញពីតំបន់អង្គរទៅរស់នៅតំបន់ដាច់ស្រយាល។ រីឯអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) ជំរុញរដ្ឋាភិបាលពាក់ព័ន្ធឱ្យអំពាវនាវទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យបញ្ឈប់ការបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។
ក្រោយពីសាកសួររួច អយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប បានអនុញ្ញាតឱ្យពលរដ្ឋទាំង ៥នាក់ត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលសង្ឃឹមថា តុលាការទម្លាក់ការចោទប្រកាន់លើប្រជាពលរដ្ឋ ពីព្រោះការតវ៉ារបស់ប្រជាពលរដ្ឋនេះ គឺជាការការពារដីធ្លី និងផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគាត់ ដែលធ្លាប់រស់នៅតាំងពីដូនតា និងមិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសដូចការចោទប្រកាន់របស់អាជ្ញាធរឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។