លោកស្រី ផាវ ញ៉ឺង គឺជាស្ត្រីម្នាក់ក្នុងចំណោមស្ត្រីខ្មែរជាច្រើននាក់ឈានមុខនៅក្នុងការប្រើប្រាស់សិទ្ធិការពារដីធ្លីរបស់ពួកគេ ពីការំលោភយកពីអ្នកមានអំណាច មានទ្រព្យសម្បត្តិ ឬហៅថាការបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំ។ លោកស្រីបានប្រឹងប្រែងចូលរួមក្នុងការតស៊ូមតិ ការពារដីចម្ការ និងដីផ្ទះរបស់អ្នកស្រីនៅក្នុងជម្លោះដីធ្លី ដែលអូសបន្លាយជាច្រើនឆ្នាំ ហើយជួបការលំបាកជាច្រើនក្នុងការរស់នៅដ្បិតជាស្ត្រីមេម៉ាយ ដែលត្រូវទទួលខុសត្រូវចិញ្ចឹមកូន ៥ក្នុងបន្ទុក។
លោកស្រី ផាវ ញ៉ឺង ដែលមានវ័យ ៤៥ឆ្នាំ លើកឡើងថា ដោយសារបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីរ៉ាំរ៉ៃជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ ធ្វើឱ្យគ្រួសារលោកស្រីជួបបញ្ហាជាច្រើន ក្នុងជីវភាពរស់នៅ រាប់ទាំងការបែកបាក់គ្រួសារ កូនចៅពុំបានទៅសាលារៀន ជីវភាពគ្រួសារធ្លាក់ចុះ និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញជាច្រើនពីអាជ្ញាធរ និងក្រុមហ៊ុន ដែលប៉ុនប៉ងចង់បានដីពលរដ្ឋ។
លោកស្រីបន្តថា អ្នកស្រីប្រឹងប្រែងតស៊ូការពារសិទ្ធិដីធ្លីក៏ព្រោះតែដីគឺជាអ្វីៗទាំងអស់ ពោលគឺបើគ្មានដីគឺគ្មានជីវិត៖ «ដីធ្លីត្រូវបាន ហេង ហ៊ុយ រំលោភយកទៀត អ៊ីចឹងទៅក្រុមគ្រួសារខ្ញុំជួបការលំបាកមែនទែន គ្មានអីប្រៀបទេ បើសិនថា មនុស្សហ្នឹងអត់ខ្វល់ រឿងដីហ្នឹងគឺក្លាយជាមនុស្សវិកលចរិត ដើររើសតាមចិញ្ចើមផ្លូវបាត់ទៅហើយ ប៉ុន្តែ ទៅបីជាយ៉ាងម៉េចក៏ដោយក៏ខ្ញុំនៅតែខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីកូនខ្ញុំដែរ ដោយសារខ្ញុំអត់មានដីកន្លែងផ្សេងទេអូន។ ខ្ញុំត្រូវតែតាំងចិត្តថា ថ្វីដ្បិតតែ ថាខ្ញុំនិយាយទៅមានអារម្មណ៍ថា ឈឺចិត្ត យំក៏ដោយក៏ខ្ញុំនៅទេហ៊ានប្រឈមមុខ ខ្ញុំនៅតែ ហ៊ានតតាំង នៅតែហ៊ានធ្វើដើម្បីកូនខ្ញុំ»។
គ្រួសារលោកស្រី ផាវ ញ៉ឺង មិនខុសពីពលរដ្ឋជាច្រើនរយគ្រួសារទៀតដែរមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនចំនួន២ ដែលចូលទៅអភិវឌ្ឍន៍ និងដាំអំពៅ នៅក្នុងខេត្តកោះកុង គឺក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន ឌីវេលឡុបមិន(Union Development Group) និងក្រុមហ៊ុនរបស់ឧកញ៉ា ហេង ហ៊ុយ ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន ហេងហ៊ុយ អាហ្គ្រីខលឈ័រ (Heng Huy Agriculture Group)។
នៅក្នុងភូមិព្រែកជីក ឃុំជីខក្រោម ស្រុកស្រែអំបិល គ្រួសារលោកស្រី ផាវ ញ៉ឺង បានទិញដីមួយកន្លែងជាដីភូមិ កាលពីឆ្នាំ២០០៤ មានទំហំ ៤០ម៉ែត្រគុណនឹង ៣០០ម៉ែត្រពីបុរសម្នាក់ ដែលបានកាន់កាប់ដីនេះតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៥។ គ្រួសារលោកស្រី បានសង់ផ្ទះ និងដាំស្វាយនៅលើដីនោះចាប់ពីពេលនោះមក។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងឆ្នាំ២០០៧ កងកម្លាំងនគរបាល និងកងរាជអាវុធហត្ថប្រមាណ៣០នាក់បានចុះទៅការពារក្រុមកម្មករប្រមាណ ៣០នាក់ដែរនោះ បានចុះទៅឈូសឆាយដីក្នុងភូមិព្រែកជីក ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដីស្រែទំហំ៩០ហិកតារ គឺប៉ះពាល់ដល់ដីស្រែពលរដ្ឋចំនួន៣១គ្រួសារ ហើយថែមទាំងបានកម្ទេចផ្ទះពលរដ្ឋចំនួន៦ខ្នង។ ចាប់ពីពេលនោះហើយដែលលោកស្រី ផាវ ញ៉ឺង ត្រូវបានអ្នកភូមិស្នើឱ្យធ្វើជាតំណាងពួកគេ ដើម្បីតវ៉ា ការពារដីធ្លីពួកគេ។
រាល់ការតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋមកពីភូមិព្រែកជីក ឃុំ ជីខក្រោម ស្រុកស្រែអំបិល អ្នកស្រី ផាវ ញ៉ឺង តែងតែនាំមុខគេក្នុងការតវ៉ា ជជែកវែកញ៉ែកជាមួយក្រុមសន្តិសុខ និងមន្ត្រីនៅតាមស្ថាប័ននានា ដែលពួកគេទៅតវ៉ា។
អ្នកភូមិបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ បានឈូសឆាយដីខុសពីទីតាំងដីដែលក្រុមហ៊ុននេះទទួលបានសិទ្ធិកាន់កាប់។
កាលពីឆ្នាំ២០០៩ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានផ្ដល់ដីតំបន់ប្រើប្រាស់ច្រើនយ៉ាងដងពែង លើផ្ទៃដីទំហំ ៧៧៩ហិកតារ ស្ថិតក្នុងភូមិឈូក ឃុំជីខលើ ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង ទៅឱ្យ លោក ហេង ហ៊ុយ ដើម្បីអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គមកិច្ចមូលដ្ឋានរួមមាន លំនៅឋាន និងស្រែចម្ការជាដើម គឺមិនមែននៅក្នុងភូមិព្រែកជីកឡើយ។ អ្នកភូមិឱ្យដឹងថាក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ បានដាំអំពៅនៅលើដីទំនាស់ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទៅក្រុមហ៊ុន កោះកុងស៊ូហ្គើរ របស់សមាជិកព្រឹទ្ធសភានៃគណបក្សកាន់អំណាចលោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ សមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ ក្នុងរយៈពេល ២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ពលរដ្ឋឱ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ អេហ្គ្រី ខលឈ័រ គ្រុប ដែលប្ដូរឈ្មោះពីក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ អភិវឌ្ឍន៍ បានឈប់ដាំដំណាំអំពៅ ចំណែករោងចក្រផលិតចេញស្ករស ក៏មិនឃើញមានសកម្មភាពមមាញឹកនោះដែរ។
ក្នុងជម្លោះដីធ្លីនេះក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ បានប្ដឹងលោក ស្រី ផាវ ញ៉ឺង ទៅតុលាការនៅក្នុងឆ្នាំ២០១០ ដោយចោទប្រកាន់ពីបទប្រើហិង្សាប្រឆាំងម្ចាស់អចលនទ្រព្យគឺក្រុមហ៊ុនលោក ហេង ហ៊ុយ ប៉ុន្តែគេបានទម្លាក់បទចោទវិញនៅពេលលោកស្រីបង្ខំចិត្តកាត់ដីខ្លះ ដែលលោកស្រីកាន់កាប់នោះទៅឱ្យក្រុមហ៊ុន។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៣ លោកស្រី ផាវ ញ៉ឺង ជាប់បណ្ដឹងម្ដងទៀតពីបទបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិដោយដាក់ថ្នាំបំពុលសត្វគោ ២ក្បាលរបស់ក្រុមហ៊ុន ប៉ុន្តែត្រូវទម្លាក់ចោលវិញក្រោយរកមិនឃើញថា លោកស្រី បានជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងករណីនោះ។
ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋ១១៧គ្រួសារ ដែលមានទំនាស់ដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ ភាគច្រើនបានបង្ខំចិត្តទទួលដំណោះស្រាយ របស់អាជ្ញាធរ និងក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ។ មកដល់ពេលនេះនៅពលរដ្ឋចំនួន១៥ គ្រួសាររួមទាំងលោកស្រី ផាវ ញ៉ឺង ផងនៅមិនទាន់អាចទទួលយកដំណោះស្រាយនេះបាន ហើយបន្តការតវ៉ាទៅគ្រប់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរួមមាននៅសាលាខេត្តកោះកុង ក្រសួងដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ផ្ទះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងការិយាល័យប្រតិភូនៃសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំនៅកម្ពុជាជាដើម។ ថ្មីៗ នេះ អាជ្ញាធរបានចុះទៅវាស់វែងកំណត់ព្រំដីឱ្យពលរដ្ឋទាំង ១៥គ្រួសារ ប៉ុន្តែអ្នកភូមិឱ្យដឹងថា ដីរបស់លោកស្រី ផាវ ញ៉ឺង បែរជាពុំទទួលបានការវាស់វែងត្រឹមត្រូវឡើយ។
ក្រៅពីនេះលោកស្រី ផាវ ញ៉ឺង រងការប្រមាថ ការបៀតបៀន និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្សេងៗទៀត។ លោកស្រីថា ថ្មីៗ នេះ ក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ ដែលផ្ដាច់មុខផ្គត់ផ្គង់ចរន្តអគ្គិសនីនៅក្នុងស្រុកស្រែអំបិលបដិសេធតភ្លើងឱ្យលោកស្រីឡើយ៖ «ចំពោះខ្ញុំ ហេង ហ៊ុយ ធ្វើបាបសម្បើមណាស់ ហើយរដ្ឋាភិបាលមិនបានគិតគូរដល់ខ្ញុំទេ បើសិនរដ្ឋាភិបាលគិតគូររឿងហ្នឹង គាត់មិនទុករឿងហ្នឹងមកដល់ថ្ងៃនេះទេ គួរតែដាក់បញ្ហាហ្នឹងជាចំណុចអាទិភាព ក្នុងការដោះស្រាយឱ្យខ្ញុំ ព្រោះអីខ្ញុំអត់អាចដើរចេញពីដីហ្នឹងបានទេ»។
ចំណុចនេះបង្ហាញឱ្យឃើញថា នៅពេលដែលជម្លោះដីធ្លីនៅមិនទាន់អាចបញ្ចប់ ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញនោះក៏នៅតែមិនអាចបញ្ចប់ដែរ។
មន្ត្រីអង្កេតនៃសមាគមអាដហុកប្រចាំនៅខេត្តកោះកុងលោក ប៊ី វណ្ណី សង្ស័យថា ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញជាប្រចាំទៅលើគ្រួសារលោកស្រី ផាវ ញ៉ឺង នេះក៏ដោយសារតែការហ៊ានចេញមុខតវ៉ាការពារដីនេះឯង៖ «ពួកគាត់ចេញតវ៉ារកដំណោះស្រាយរឿងដីធ្លីហ្នឹងក៏ត្រូវគេគំរាមកំហែង ដាក់កម្លាំងឃ្លាំមើលដូចឧក្រិដ្ឋជនអី ជនសង្ស័យអីចឹង រហូតដល់ប៉ូលិសតាមដានគាត់។ ពេលដែលសហគមន៍ ឬក៏តំណាងចេញទៅណា មានប៉ូលិសមកឃាត់សួរព័ត៌មានថា គាត់ចេញទៅណា ហើយបើជិះឡានទៅណាត្រូវប៉ូលិសឃាត់ឡានហ្នឹងទៀត»។
មានប្រសាសន៍ថា នេះមិនមែនជាករណីតែមួយឡើយ មានស្ត្រីជាសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សជាពិសេសសិទ្ធិដីធ្លីជាច្រើននាក់ទៀត ក៏រងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីអាជ្ញាធរ និងពីភាគីជម្លោះ ដែលភាគច្រើនជាអ្នកមានទ្រព្យមានអំណាច។
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ស៊ី.ស៊ី.អេច្ឆ.អ (CCHR)រំលឹកឡើងវិញនូវរបាយការណ៍ឆ្នាំ២០១៦ ស្ដីពី ស្ថានភាពរបស់ជនងាយរងគ្រោះជាស្ត្រីនៅក្នុងជម្លោះដីធ្លី។ ជារឿយៗ ស្ត្រីបានទទួលរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីប្រព័ន្ធតុលាការ ការគំរាមកំហែងផ្សេងៗ កន្លែងតាំងទីលំនៅថ្មីច្រើនតែខ្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងការទទួលបានសេវាកម្មសំខាន់ៗចំបាច់ដូចជា ទឹក អនាម័យ និងថែទាំសុខភាពមូលដ្ឋាន។ ជាលទ្ធផលនៃជម្លោះដីធ្លី ជាង៩១% នៃគ្រួសារបានជួបប្រទះនូវការធ្លាក់ចុះនៃចំណូលគ្រួសារ (ជាង៥%) ស្ត្រីបានធ្វើចំណាកស្រុក ដើម្បីរកការងារធ្វើនៅកន្លែងផ្សេង (ជិត៤៥%) ស្ត្រីបានយកប្រាក់កម្ចីធនាគារដើម្បីសម្រាលបញ្ហាលំបាកផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដោយសារជម្លោះដីធ្លី។ ក្រៅពីនេះ ជាង៩៨%នៃស្ត្រីបានរាយការណ៍ថា ខ្លួនទទួលរងនូវបញ្ហាផ្លូវចិត្ត ដោយគិតចង់បញ្ចប់ជីវិតរបស់ខ្លួន មានគំនិតធ្វើអត្តឃាត និងបានប៉ុនប៉ងធ្វើអត្តឃាត។
មិនខុសគ្នានេះទេលោកស្រី ផាវ ញ៉ឺង បានបែកបាក់គ្រួសារ និងត្រូវចិញ្ចឹមកូនទាំង៥នាក់តែម្នាក់ឯង៖ «កូនខ្ញុំអាបងគេបំផុតអាយុ ២៥ឆ្នាំ គាត់អត់បានរៀនទេ។ គាត់ទៅស៊ីឈ្នួលធ្វើការឱ្យគេ ដើម្បីយកមកចិញ្ចឹមជីវិតគ្រួសារ ឱ្យម៉ែដើរតវ៉ា។ តាមពិតទៅកូនខ្ញុំ ធ្វើការមិនរើសមុខទេ ការងារអីក៏ធ្វើដែរឱ្យតែគេឱ្យលុយ។ ហើយកូនទី២ខ្ញុំក៏អត់បានរៀនដែរ រៀនបានថ្នាក់ទី៧ គាត់មកធ្វើការនៅភ្នំពេញ។ កូនទី៣ គាត់បានរៀនចប់ឆ្នាំទី៤ ( មហាវិទ្យាល័យ ) កូនខ្ញុំហ្នឹងគាត់នៅមណ្ឌលអង្គការព្រះយេស៊ូ បានកូនខ្ញុំបានរៀន កុំអីកូនខ្ញុំអត់បានរៀនទាំងអស់។ រាជរដ្ឋាភិបាលអត់ ដែលជួយឱ្យកូនខ្ញុំបានរៀនបានអីដូចគេទេ ធ្វើបាបតែគ្រួសារខ្ញុំមួយ ហើយកូនស្រីខ្ញុំតូចៗ ២ហ្នឹងអត់បានទៅរៀនទេ»។
បើទោះជាយ៉ាងណាលោកស្រី ផាវ ញ៉ឺង នៅតែប្រកាន់ជំហរតស៊ូមតិរហូតទទួលបានដំណោះស្រាយសមរម្យ សម្រាប់ពួកគាត់ ពោលគឺអាចមានដីធ្លីសម្រាប់រស់នៅ និងចិញ្ចឹមជីវិតបាន៖ «បន្ទាប់ពីខ្ញុំឆ្លងកាត់ការលំបាកជាង១០ឆ្នាំនេះ កូនខ្ញុំអត់បានចូលរៀនចូលអី ព្រាត់ប្រាសគ្រួសារ កូនខ្ញុំចំណាកស្រុកទៅដល់ភ្នំពេញហ្នឹងមកទល់នឹងពេលនេះ គឺខ្ញុំប្ដូរផ្ដាច់ថា ទៅថ្ងៃអនាគតខ្ញុំត្រូវតែធ្វើឱ្យបានយកដីខ្ញុំមកវិញ ដើម្បីខ្ញុំរស់នៅ ឬក៏ចែកកូនខ្ញុំរស់នៅ ឬក៏ប្រើប្រាស់នៅលើដីហ្នឹង។ បើសិនថា អត់បានខ្ញុំសុំឱ្យសម្ដេច ( ហ៊ុន សែន ) យកជីវិតខ្ញុំយកទៅដាក់លើតុហ្មងទៅ។ ខ្ញុំអត់ឱ្យគាត់ទេដីហ្នឹង ខ្ញុំអត់ឱ្យ ហេង ហ៊ុយ ទេ ព្រោះខ្ញុំឱ្យគាត់អស់ឡើងជាងពាក់កណ្ដាលហើយ គាត់នៅតែមកលោភលន់ចង់បានដីខ្ញុំទៀត»។
អាស៊ីសេរីព្យាយាមទាក់ទងទៅអ្នកនាំពាក្យក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ លោក សេង ឡូត ជាច្រើនដងដើម្បីសាកសួរពីបញ្ហានេះតែលោកមិនទទួលទូរស័ព្ទ។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្សនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក វណ្ណ សូផាត មើលឃើញថា នៅក្នុងខេត្តកោះកុងនេះកន្លងមក មានតែជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន ស្ករស ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធដល់ការនាំស្ករសទៅអឺរ៉ុប ទើបមានការដោះស្រាយឱ្យពលរដ្ឋ៖ «ការដោះស្រាយក្រុម១៧៥គ្រួសារនៅខេត្តកោះកុងហ្នឹង គឺវាទាក់ទងទៅនឹងសម្ពាធដែរ គឺក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅហ្នឹងពាក់ព័ន្ធដល់ លក្ខខណ្ឌមែនចែងក្នុងកិច្ចសន្យារឿង អ៊ីប៊ីអេ EBA( ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធគ្រប់មុខទំនិញលើកលែងតែសព្វាវុធ )»។
ពលរដ្ឋរួមទាំងលោក ស្រី ផាវ ញ៉ឺង បានទទួលដំណោះស្រាយពីក្រុមហ៊ុន យូឌីជី រួចរាល់ហើយ គឺទទួលបានដីថ្មីជំនួសឱ្យដីចាស់ដែលក្រុមហ៊ុន បានឈូសឆាយរំលោភយក ប៉ុន្តែក៏នៅមានបញ្ហាផ្លូវធ្វើដំណើរចេញចូលក៏ត្រូវឆ្លងកាត់តាមដីរបស់ក្រុមហ៊ុននេះដដែល។
លោក វណ្ណ សុផាត អំពាវនាវដល់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីឱ្យបាន មានសមរម្យ និងមានតម្លាភាព សម្រាប់ពលរដ្ឋគ្រប់គ្នាដោយគ្មានការរើសអើង ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងសុខដុមរមនាក្នុងសង្គម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។