ប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំបឹងខ្យាង ស្រុកកណ្ដាលស្ទឹង ដែលរងគ្រោះពីគម្រោងសាងសង់វាលយន្ដហោះផង និងរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងពង្រីកស្ទឹង រំដោះទឹកក្រុងផង ប្ដេជ្ញាតវ៉ាទាមទារសំណងដីធ្លីសមរម្យដល់ជីវិតចុងក្រោយ។ សង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែពិនិត្យ និងពិចារណាឡើងវិញ នូវរាល់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ ដែលធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋភ័យព្រួយ។
ពលរដ្ឋនៅឃុំបឹងខ្យាង ស្រុកកណ្ដាលស្ទឹង ខេត្តកណ្ដាលលើកឡើងថាពួកគាត់បានរងគ្រោះយ៉ាងអយុត្តិធម៌ ដោយបាត់បង់ដីធ្លីនិងផ្ទះសម្បែងពីគម្រោងសាងសង់ព្រលានយន្ដហោះតេជោ ដែលមិនទាន់មានដំណោះស្រាយដាច់ស្រេចនៅឡើយផង ពេលនេះ កំពុងប្រឈមនឹងអស់ដីធ្លី និងផ្ទះថែមទៀត ពីគម្រោងពង្រីកស្ទឹងរំដោះទឹកចេញពីក្រុង។
ពលរដ្ឋម្នាក់គឺ លោកស្រី សែម ឡាត់ បានលើកឡើងថា លោកស្រីចង់បានដំណោះស្រាយត្រឹមត្រូវជាមុនសិនមុននឹងរើចេញទៅកន្លែងថ្មី។ លោកស្រីថា គាត់យំស្ទើរតែលែងចេញទៅហើយ ពីព្រោះកាលពីសង់ព្រលានយន្តហោះ ប៉ះលើដីស្រែរបស់គាត់ម្ដងរួចហើយ ដែលមិនទាន់បានសំណងសមរម្យនៅឡើយនិងពេលនេះ រដ្ឋពង្រីកស្ទឹងរំដោះទឹកក៏ប៉ះពាល់ផ្ទះរបស់លោកស្រីទៀត។
លោកស្រី សែម ឡាត់៖ «ខ្ញុំប៉ះផ្ទះតែម្ដង ផ្ទះអស់មួយកំណាត់ខាងក្រោយ កាលពីមុនខ្ញុំប៉ះដីស្រែគេមិនទាន់ដោះស្រាយសំណងឱ្យទេ ឥឡូវមកប៉ះផ្ទះទៀត ហើយឥឡូវខ្ញុំដឹងបានលុយទៅដោះដូរនៅកន្លែងទេ អត់មានទេសព្វថ្ងៃនេះប្រឈមខ្លាំងមែនទែនតែម្ដង ព្រោះអស់ដីស្រែ យើងអត់មានដីស្រែធ្វើអីហូប។ ខ្ញុំថា អស់ស្រែ មាននៅដីផ្ទះទៅយើងពឹងថា នៅបានផ្ទះហ្នឹង យើងចេះតែរកលិចរកកើតហូបអ៊ីចឹងដល់ពេលឥឡូវប៉ះដល់ដីផ្ទះទៀតវាអត់មានអីទីពឹងតែម្ដង ហើយបែបជាប្លង់ផ្ទះក៏នៅជាប់ធនាគារទៀត»។
រីឯលោកស្រី ហុង យឿន អាយុ ៦០ឆ្នាំ រៀបរាប់ថា លោកស្រីព្រួយបារម្ភខ្លាំង នៅពេលឃើញអាជ្ញាធរចុះវាស់វែងប៉ះលើផ្ទះរបស់គាត់ ហើយអាជ្ញាធរគ្រាន់តែប្រាប់ថា វាស់វែងតាមគោលការណ៍។
លោកស្រី ហុង យឿន៖ «ប៉ះពាល់ផ្ទះមួយកំណាត់អ៊ីចឹងមិនដឹងសងសំណងម៉េចឱ្យសមរម្យ ខ្ញុំរុះរើរបៀបម៉េចទេថា ឱ្យសំណងសមរម្យ ឱ្យបានខ្ញុំធ្វើនៅវិញ ផ្ទះដីអីហ្នឹង ឱ្យបានសមរម្យប្រជាជនទៅនៅកន្លែងផ្សេងទៀតបានវិញ»។
ចំណែកលោក ញ៉េប អឿង អាយុ ៧៦ឆ្នាំ ដែលមានដីកន្លះហិកតាកាន់កាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៨២ ត្រូវក្រុមហ៊ុនព្រលានយន្ដហោះលេបយកដែរនោះត្អូញត្អែរថា សព្វថ្ងៃគ្រួសាររបស់គាត់វេទនាណាស់ ពីព្រោះកូនៗរបស់គាត់ ៨នាក់ ដែលធ្លាប់ទទួលផលស្រូវពីដីធ្លីនោះឥឡូវអស់ដីខានធ្វើស្រែ ខ្វះស្បៀង ធ្លាក់ខ្លួនឈឺទៅចង ការប្រាក់ជំពាក់បំណុលកាន់តែច្រើនឡើង។ លោកប្ដេជ្ញាចិត្តបឹ្ដងដល់ទីបញ្ចប់ ដើម្បីទាមទារសំណងឱ្យបានសមរម្យ។
លោក ញ៉េប អឿង៖ «ជីវិតខ្ញុំបើអត់បានទេ ខ្ញុំប្ដឹងទាល់តែជីវិតខ្ញុំស្លាប់ថ្ងៃណាបានខ្ញុំឈប់ ទាល់តែងាប់តែម្ដង ឱ្យបាត់ទៅគាត់យកចុះ បើថា មិនទាន់ងាប់ទេ នៅតែតវ៉ាអ៊ីចឹង។ នៅតែប្ដឹងផ្ដល់គ្នាអ៊ីចឹង តុលាការក៏ខ្ញុំចូលដែរ»។
ចំណែក លោក កែម ព្រឿង អាយុ៧៨ឆ្នាំ ដែលលោកនិងកូនរបស់លោកមានដីជាង២ហិកតា ដែលក្រុមហ៊ុនព្រលានយន្ដហោះព័ទ្ធយក បានទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលនិងក្រុមហ៊ុនដោះស្រាយឱ្យបានត្រឹមត្រូវសម្រាប់ពលរដ្ឋ ដែលនៅសេសសល់លើផ្ទៃទំហំជាង ១៥ហិកតា នៅគម្រោងព្រលានយន្តហោះសិនស្របពេលដែលព្រលានយន្តហោះសាកល្បងដំណើរការហើយនោះ។
លោក កែម ព្រឿង៖ «ខ្ញុំមានប្លង់រឹង អ្នកដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងមានប្លង់រឹងទាំងអស់។ខ្ញុំយល់ថាអ្នកដែលហ៊ុំមព័ទ្ធហ្នឹងគឺក្នុងការបំពានយករបស់ប្រជាជនតែម្ដង ដូចជាឱ្យតម្លៃជាជាងអត់តែម្ដង ហើយដី ៨០ ដុល្លារ ឱ្យ ៨ ដុល្លារឱ្យខ្ញុំទទួលយកបានម៉េច»។
អ្នកភូមិម្នាក់ទៀត គឺលោក ទួន វណ្ណ: រៀបរាប់ថាការយឺតយ៉ាវក្នុងការដោះស្រាយ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ២ ឃុំ គឺឃុំបឹងខ្យាង និងឃុំព្រែកស្លែង។ លោកថា បើគ្មានដំណោះស្រាយសមរម្យទេ គួរឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទៅអាស្រ័យផលលើដីស្រែ ដែលនៅសេសសល់វិញ ដើម្បីកុំឱ្យពលរដ្ឋប្រឈមនឹងការខ្វះខាតពេក។
លោក ទួន វណ្ណ:៖ «ការដោះស្រាយប្រជាពលរដ្ឋដែលទទួលយក៨ដុល្លារហើយការដោះដូរនោះជាការបង្ខំចិត្តប្រហែលជា ៨០ ភាគរយ។ ប្រជាពលរដ្ឋដែលនៅសេសសល់ ២០ ភាគរយ ឬ១៥ ភាគរយ គឺគាត់គ្មានធនធាន ឬសមត្ថភាពខ្សោយខ្វះការរកថវិកាចិញ្ចឹមគ្រួសារគាត់មិនព្រមលក់ ឬក៏មិនព្រមដោះដូរនូវកន្លែងដែលមិនសមរម្យ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ លោក សិន ខុន អាយុ ៦០ឆ្នាំ ទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលបើកភ្នែកមើលទុក្ខវេទនារបស់ប្រជាពលរដ្ឋផង ដែលអស់ដីស្រែ និងផ្ទះសម្បែង ព្រោះតែគម្រោងសាងសង់ព្រលានយន្តហោះ។ លោកថា ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យតែឮការអភិវឌ្ឍន៍ ត្រង់កន្លែងណាប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនោះ ហូរទឹកភ្នែកដេកមិនលក់ឡើយ។
លោក សិន ខុន៖ «សូមរាជរដ្ឋាភិបាលជួយឱ្យតម្លៃប្រជាជននៅតាមភូមិឃុំឱ្យបានសមរម្យទៅបានហើយ ខ្ញុំមិនទៅទាមទារយករាប់ម៉ឺនរាប់លានណាទេ។ សូមឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលជួយប្រជាជនផង ព្រោះប្រជាជនឥឡូវកំពុងខ្វះខាតខ្លាំងណាស់ ងាកខ្វះលិចងាកខ្វះកើត។ ងាកប៉ះអានេះ ងាកទៅធ្វើខាងនោះឥឡូវនេះប៉ះនេះ ទៀតពីរទៅបីដំណាក់»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអភិបាលខេត្តកណ្ដាល លោក គួច ចំរើន ដើម្បីសួរបញ្ជាក់ពីគម្រោងពង្រីកស្ទឹងរំដោះទឹកនោះបានទេ។ ជុំវិញរឿងនេះ មេឃុំបឹងខ្យាង លោក ណៃ ចាន់ឌី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ថា ការពង្រីកស្ទឹងនេះ គឺជាគម្រោងរបស់រដ្ឋាភិបាល ហើយពេលនេះគ្រាន់តែដៅទុកសិន។ លោកថា និងមិនទាន់បានដឹងពីទំហំផលប៉ះពាល់ និងសំណងនៅឡើយទេ។
លោក ណៃ ចាន់ឌី៖ «គាត់បានជម្រាបពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្ដល់សំណង ខាងរាជរដ្ឋាភិបាលនឹងធ្វើការសង។ សំណងមាន ប៉ុន្តែក្នុងកម្រិតណាតម្លៃណានោះ ខ្ញុំអត់ទាន់បានដឹកទេ ព្រោះការកាយការស្ដារយើងអត់ទាន់ទៅប៉ះពាល់ទៅដល់ដីប្រជាពលរដ្ឋនៅឡើយទេ អានេះ គ្រាន់តែវាយបង្គោលវាយអីការធ្វើប៉ុននេះ ប៉ុណ្ណោះអ៊ីចឹង»។
អនុប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ដីធ្លី ធនធានធម្មជាតិ នៃសមាគមអាដហុក (Adhoc) លោក យិន ម៉េងលី កត់សម្គាល់ថា ព័ត៌មាននៃការអភិវឌ្ឍន៍ហាក់ដូចជាមានបញ្ហាច្រើន ដែលធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន បាត់បង់ដីធ្លី អស់ផ្ទះសម្បែង បាត់ការងារ បាត់ចំណូលធ្លាក់ចុះជីវភាពជំពាក់បំណុល ធ្វើចំណាកស្រុកនិងការប៉ះពាល់ដល់ការសិក្សារបស់កូនៗប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះ។
លោកប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែពិចារណាឡើងវិញនូវរាល់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ ដែលធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋភ័យព្រួយ ពីព្រោះការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព គឺដើម្បីការរីកចម្រើនដល់ដៃប្រជាពលរដ្ឋ និងនាំភាពរីករាយដល់ពលរដ្ឋ ដោយទាំងអស់គ្នាទទួលបានផលពីការអភិវឌ្ឍ។
លោក យិន ម៉េងលី៖ «ពេលធ្វើការអភិវឌ្ឍក្រុមហ៊ុនមានកិច្ចសន្យាហើយ បើក្រុមហ៊ុនមិនបានអនុវត្តតាមកិច្ចសន្យា។ អ៊ីចឹង រដ្ឋាភិបាលមានសិទ្ធិក្នុងការដកហូតអាជ្ញាប័ណ្ណនិងដកហូតអ្វីៗ ទៀត ដែលចុះកិច្ចសន្យា។រដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើការពិនិត្យដោយយកចិត្តទុកដាក់។ ចំពោះការអភិវឌ្ឍធ្វើដោយរដ្ឋាភិបាលក្ដី ក៏ត្រូវពិនិត្យ មើលដែរជាពិសេសយកច្បាប់ជាគោល គឺច្បាប់អស្សាមិករណ៍ហើយអនុវត្តឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ហ្នឹងទៅវានឹងធ្វើឱ្យយើងសប្បាយរីករាយទាំងអស់គ្នា»។
ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មវិនិយោគក្រៅប្រទេសកម្ពុជា ហៅកាត់ អូ.ស៊ី.អាយ.ស៊ី (OCIC) របស់លោក ពុង ឃាវសែ ដែលជាអ្នកជំនួញស្និទ្ធនឹងប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន ទទួលបានសិទ្ធិសាងសង់ព្រលានយន្តហោះខ្នាតអន្តរជាតិមួយនេះ។
ទោះជាយ៉ាងណា គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ខ្នាតយក្សនេះ បានធ្វើឱ្យកសិករជាច្រើន គ្រួសារទឹកភ្នែកដោយសារតែមិនទទួលបានសំណងសមរម្យពីក្រុមហ៊ុន និងរដ្ឋាភិបាល។ រីឯគម្រោងពង្រីកស្ទឹងរបស់រដ្ឋ ដើម្បីរំដោះទឹកពីទីក្រុងវិញ អ្នកភូមិអះអាងថា បានប៉ះពាល់ពលរដ្ឋប្រមាណ ២០០គ្រួសារ ប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់ចុះដោះស្រាយសំណងឱ្យពួកគាត់នៅឡើយ។
ពលរដ្ឋស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធពន្លឿនការដោះស្រាយ និងផ្ដល់សំណងឱ្យបានសមរម្យដើម្បីកុំឱ្យពួកគាត់រងគ្រោះម្ដងហើយម្ដងទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។