ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ នៅស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ ជិត១០០នាក់ធ្វើពិធីដាក់បណ្ដាសាដល់អ្នកដែលរំលោភយកដី និងឈូសឆាយដំណាំពួកគាត់ជាច្រើនហិកតារ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថា ការធ្វើពិធី គឺជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពួកគាត់ ហើយអាជ្ញាធរគួរតែយកកង្វល់ទាំងនោះមកដោះស្រាយឱ្យបានឆាប់។
ប្រជាសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ មកពីភូមិប្រើសក្អក និងភូមិបុស្ស ឃុំម្លូព្រៃ ជិត១០០នាក់ បានធ្វើពិធីដាក់បណ្ដាសា ដល់អ្នកមានលុយមានអំណាចដែលបានរំលោភយកដីធ្លីពួកគាត់ ជាង១០ឆ្នាំមកនេះ។ ពួកគាត់ថា ពិធីនេះ ធ្វើដើម្បីផ្ញើសារ និងទាមទារឱ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ពន្លឿនការដោះស្រាយវិវាទដីធ្លី នេះឱ្យបានឆាប់។
ការធ្វើពិធីដាក់បណ្ដាសារបស់ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ ធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ នៅលើដីដែលក្រុមហ៊ុន បានឈូសឆាយដំណាំរាប់ពាន់ហិកតាររបស់ពួកគាត់ចោល កាលពីដើមខែមករា កន្លងទៅ។ នៅក្នុងពិធីនេះ មានសែនក្បាលជ្រូក និងទៀន ធូប ជាដើម តាមបែបប្រពៃណីរបស់ពួកគាត់។តំណាងសហគមន៍ជនជាតិភាគតិចកួយ នៅភូមិប្រើសក្អក លោក សឿន ថា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ ថា ការណ៍ដែលពួកគាត់ធ្វើពិធីដាក់បណ្ដាសានេះ ដោយសារតែពលរដ្ឋរងភាពអយុត្តិធម៌ជាបន្តបន្ទាប់ពីសំណាកក្រុមហ៊ុនចិន។ ជាក់ស្ដែង លោកថា កាលពីដើមខែមករានេះ ដំណាំដំឡូងរបស់ពួកគាត់ជាច្រើនហិកតារ ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនឈូសឆាយ ចំណែកពួកគាត់ត្រូវគំរាមសម្លាប់ និងជេរប្រមាថគ្រប់រូបភាព។
លោក សឿន ថា៖ «ស្នើឱ្យពួកគាត់នឹងមេត្តាកាត់ឆ្វែលដីជូនមកពលរដ្ឋរបស់យើងវិញ ដើម្បីឱ្យពួកគាត់ បានអាស្រ័យផល។ ពីព្រោះហាមពលរដ្ឋមិនឱ្យចូលទៅអាស្រ័យផល ប៉ុន្តែហាមតែពលរដ្ឋយើងដែលរស់នៅជាម្ចាស់ទឹកម្ចាស់ដីដែលនៅតំបន់នោះ ដោយឡែក អ្នកមានអំណាចមានលុយមួយចំនួន ដោយចូលធ្វើបានហើយមានការអះអាងថា មានច្បាប់ការពារទៅវិញ»។
អភិបាលរងខេត្តព្រះវិហារ លោក ណុប វុទ្ធី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ នេះ ថា ការធ្វើពិធីដាក់បណ្ដាសា ឬការទាមទាររកដំណោះស្រាយ រឿងវិវាទដីធ្លីនេះ គឺជាសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់ តែយ៉ាងណា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធកំពុងតែព្យាយាម ដំណោះស្រាយ ជាបណ្ដើរៗហើយ។
លោក ណុប វុទ្ធី៖ «បើចង់ធ្វើ[ពិធីដាក់បណ្ដាសា]នេះជាសិទ្ធិរបស់គាត់ យើងអត់មានការហាមឃាត់ ពួកគាត់បាននោះទេ។ ប៉ុន្តែនីតិវិធីក្នុងការធ្វើ[ដោះស្រាយដីធ្លី]យើងត្រូវចំណាយពេលវេលាយូរដើម្បីធ្វើការងារ ដើម្បីប្រមូលចងក្រងឯកសារ ព័ត៌មានទាំងអស់ហ្នឹងមុន យើងធ្វើការវិនិច្ឆ័យ។ អាជ្ញាធរយើងកំពុងធ្វើការដោះស្រាយ ព្រោះយើងមានគណៈកម្មការរបស់យើង»។
ទោះជាអះអាងបែបនេះក្ដី អភិបាលរងខេត្តរូបនេះ កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមករា លោកបានលើកឡើងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន នៅក្នុងខេត្តរបស់ខ្លួន ដោយព្រមានឱ្យពលរដ្ឋទាំងអស់ បញ្ឈប់ការបង្កបង្កើនផលលើដីនោះទៀត បើពុំចង់មានទោសទណ្ឌតាមផ្លូវច្បាប់ ។ លោកបញ្ជាក់ថា ដីដែលពលរដ្ឋអាស្រ័យផលនោះ គឺជាដីរដ្ឋដែលរដ្ឋាភិបាល បានវិនិយោគឱ្យក្រុមហ៊ុន។
ទាក់ទិនរឿងនេះអ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្សរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក វណ្ណ សុផាត សង្កេតឃើញថា វិវាទដីធ្លីរបស់ពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចកួយ នៅខេត្តព្រះវិហារនេះ បានអូសបន្លាយជាង ១០ឆ្នាំហើយ។ លោកថា ករណីនេះ អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធពុំមានឆន្ទៈដោះស្រាយពិតប្រាកដនោះទេ ជាក់ស្ដែងអាជ្ញាធរតែងតែចាត់ទុកពលរដ្ឋថា ជនល្មើស។
លោក វណ្ណ សុផាត៖ «រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នទាំងអាជ្ញាធរ ទាំងក្រុមហ៊ុន ទាំងប្រព័ន្ធ យុត្តិធម៌ផងដែរ នៅតែប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ប្រព័ន្ធតុលាការ ដើម្បីដាក់សម្ពាធទៅលើប្រជាពលរដ្ឋ ពេលគាត់អស់ដី នឹងមានការតវ៉ា។ អ៊ីចឹងទៅ ចោទពួកគាត់ពីបទព្រហ្មទណ្ឌ បទប្រើអំពើហិង្សា។ ដូច្នេះ អាជ្ញាធរ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធជាពិសេសរដ្ឋ ត្រូវតែពិនិត្យទៅលើបញ្ហានេះឱ្យបានច្បាស់លាស់ ហើយបើមានយកដីពួកគាត់ត្រូវអនុវត្តតាមនីតិវិធីច្បាប់»។
ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ មានវិវាទដីធ្លី ដ៏រ៉ាំរ៉ៃជាង១០ឆ្នាំ ជាមួយនឹង ក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅចិនឈ្មោះ ហេងហ្វូ គ្រុប ស៊ូហ្គឺរ អីនដាស្ទ្រី (Hengfu Group Sugar Industry)។ មកដល់ពេលនេះនៅមានប្រជាពលរដ្ឋជាង ៧០០គ្រួសារ នៅស្រុកឆែប ស្រុកត្បែងមានជ័យ និងស្រុកជ័យសែន កំពុងរងផលប៉ះពាល់ដោយមានជីវភាពដុនដាបកាន់តែខ្លាំង ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់សិទ្ធិវិនិយោគឱ្យក្រុមហ៊ុន កាលពីឆ្នាំ២០១១ លើផ្ទៃដីជាង ៤ម៉ឺនហិកតារ (៤២.០០០)។
ជនជាតិដើមភាគតិចលើកឡើងថា ចាប់តាំងពីមានវិវាទជាមួយក្រុមហ៊ុនចិនមក ការបង្កបង្កើនផល នៅលើដីរបស់ពួកគាត់ទាំងប្រថុយប្រថាន ព្រោះប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែងពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុន ចំណែករដូវប្រាំង ដំណាំដំឡូងរាប់ពាន់ហិកតារ ប្រឈមការដុតចោល។ ទោះបែបនេះក្ដី ពួកគាត់ថា នៅតែប្រកាន់ជំហរទាមទារ ហើយនឹងដាក់ញត្តិ ដល់រដ្ឋាភិបាល ឱ្យជួយអន្តរាគមន៍ក្នុងពេលឆាប់ៗ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។