ប្រធានក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ាន ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (APHR) និងជាតំណាងរាស្ត្រម៉ាឡេស៊ីលោក ឆាល សាន់ទីយ៉ាហ្គោ (Charles Santiago) រិះគន់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថាបានធ្វើឱ្យកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អាស៊ានក្នុងវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ឬភូមា អាចនឹងក្លាយទៅជាអសារបង់។ លើសពីនេះលោកថា ដំណើរទៅប្រទេសភូមារបស់លោក ហ៊ុន សែន ពុំមានប្រយោជន៍អ្វីក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាអំពើហិង្សា ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស នៅប្រទេសនេះទាល់តែសោះ។
ជាមួយគ្នានោះ លោក ឆាល សាន់ទីយ៉ាហ្គោ គាំទ្រទង្វើរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី ថាជារឿងត្រឹមត្រូវ ដែលចេញមុខរិះគន់យុទ្ធសាស្ត្រការទូតបែបខៅបូយរបស់លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងទស្សនកិច្ចទៅប្រទេសភូមា។
ប្រតិកម្មរបស់លោក ឆាល សាន់ទីយ៉ាហ្គោ នេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបរិហារប្រមុខការទូតម៉ាឡេស៊ីលោក សៃហ៊្វូឌីន អាប់ឌុលឡាស់ (Saifuddin Abdullah) ថា «ព្រហើន» និងខ្វះការគួរសមជាមួយរូបលោក ដែលជាប្រធានប្ដូរវេនអាស៊ាន ដោយសាររដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ីរូបនោះ បានចេញមុខរិះគន់លោក ហ៊ុន សែន ថាខ្វះការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយបណ្ដាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានផ្សេងទៀត ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានៅភូមា។
លោក ឆាល សាន់ទីយ៉ាហ្គោ ជំរុញឱ្យលោក ហ៊ុន សែន បញ្ឈប់យុទ្ធសាស្រ្តខ្ជីខ្ជា ដែលប្រឆាំងទាស់នឹងសេចក្ដីសម្រេចរបស់អាស៊ាន ហើយត្រូវងាកមកធ្វើការជិតស្និទ្ធជាមួយសមាជិកអាស៊ាន ដើម្បីបង្ខំឱ្យមេដឹកនាំរដ្ឋប្រហារភូមាលោក មីន អ៊ុងល្លាំង (Min Aung Hlaing) ទទួលខុសត្រូវចំពោះអ្វីដែលបានព្រមព្រៀងរួចមកហើយ។
លោក ឆាល សាន់ទីយ៉ាហ្គោ រំឭកថា ការឆ្លើយតបរបស់អាស៊ានទៅនឹងទង្វើរដ្ឋប្រហារនៅភូមា ពិតមែនថា មិនទាន់ល្អឥតខ្ចោះ ប៉ុន្តែដំណើរទស្សកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទៅជួបមេរដ្ឋប្រហារភូមា អាចជាការបំផ្លាញចោលទាំងស្រុងនូវការរីកចម្រើននោះ។ លោក ឆាល សាន់ទីយ៉ាហ្គោ ដាក់ជាសំនួរថា តើលោក ហ៊ុន សែន សម្រេចបានអ្វីពីទស្សនកិច្ចនោះ? លោកថា ក្នុងរយៈពេលតែប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចាកចេញពីប្រទេសភូមា មានរបាយការណ៍មកថា មានការបាញ់ផ្លោងកាំភ្លើងធំដាក់លើជនស៊ីវិលនៅតំបន់នានាជាប់ព្រំដែនថៃ ហើយប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមកទៀត អ្នកស្រី អ៊ង់ សានស៊ូជី (Aung San Suu Kyi)ដែលកំពុងជាប់ឃុំនោះ ត្រូវបានតុលាការភូមាកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារបន្ថែមទៀត ដោយគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់។
បណ្ដាប្រទេសអាស៊ានអំពាវនាវឱ្យរបបសឹកភូមាគោរព និងអនុវត្តចំណុចឯកភាពគ្នាទាំង៥ចំណុចដែលបានព្រមព្រៀងគ្នាកន្លងទៅ។
សហគមន៍ជាតិ អន្តរជាតិ និងបណ្ដាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួនផងរិះគន់លោក ហ៊ុន សែន ជុំវិញជំហរចង់ឱ្យមេដឹកនាំរដ្ឋប្រហារ លោក មីន អ៊ុងហ្លាំង ចូលរួមប្រជុំអាស៊ានឡើងវិញ។ ពួកគេថា លោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែដើរផ្លូវខុសក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិនៅភូមា និងកំពុងនាំភាពប្រេះឆាក្នុងតំបន់អាស៊ាន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។