អ្នកលេងហ្វេសប៊ុក (Face Book) មួយចំនួនបានសម្ដែងមតិចាប់អារម្មណ៍នឹងការធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធានៅប្រទេសភូមា ឬមីយ៉ាន់ម៉ា (Myanmar) និងបានលើកយករឿងនេះ មកឆ្លុះបញ្ចាំងដល់មេដឹកនាំនៅកម្ពុជា។ អ្នកវិភាគនយោបាយយល់ថា មតិរិះគន់របស់ពលរដ្ឋនេះ ដោយសារពួកគាត់មិនពេញនឹងរបបដឹកនាំបែបផ្ដាច់ការ។
ក្រុមអ្នកលេងហ្វេសប៊ុកទាំងនោះ បានបង្ហោះសារដោយមានភ្ជាប់រូបថតមេដឹកនាំយោធារបស់ប្រទេសភូមាលោក មីន អ៊ូង ហ្លាំង (Min Aung Hlaing) លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងមេដឹកនាំប្រទេសថៃជាដើម។ ពួកគេរិះគន់មេដឹកនាំរបស់កម្ពុជាថា បានអំណាចគ្រប់គ្រងប្រទេសដោយសារការធ្វើរដ្ឋប្រហារដូចភូមាដែរ។
ម្ចាស់គណនីហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ វិន ដា (Vin Da) មានមតិថា ប្រទេសមហាអំណាចដែលប្រកាន់យកគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ គួរតែរួមគ្នាបោសសំអាតជនផ្ដាច់ការឱ្យអស់ពីផែនដី។ ពួកគាត់មិនត្រូវការជនផ្ដាច់ការមកដឹកនាំប្រទេសបន្តទៅទៀតនោះទេ។ ពួកគេស្អប់ក្រុមមេដឹកផ្ដាច់ការ ដែលបានអំណាចពីការលួចប្លន់ ឆន្ទៈរាស្ត្រ។
ហ្វេសប៊ុក ហៃ វណ្ណា ថា ពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវការប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដមិនមែនធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធាទេ។
ម្ចាស់គណនីហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ លី រតនរស្មី បញ្ចេញទស្សនៈថា យុវជនប្រទេសភូមានាំគ្នាក្រោកតស៊ូប្រឆាំងនឹងរបបផ្ដាច់ការ យុវជនខ្មែរគួរតែយកគំរូតាមគេ គឺពុំមែនបានត្រឹមតែរិះគន់អ្នកនេះ អ្នកនោះ ដោយគ្មានប្រយោជន៍នោះទេ។
ជាមួយគ្នានេះ ម្ចាស់គណនីហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ ម៉ៅ វិបុល សរសេរថា នៅឆ្នាំ២០២១ មេបញ្ជាការកងទ័ពភូមា លោក មីន អ៊ូងហ្លាំង បានធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ អ្នកស្រី អ៊ុង សាន ស៊ូជី (Aung San Suu Kyi) ពីតំណែងប្រមុខរដ្ឋ រួចក្រសោបយកអំណាចដឹកនាំប្រទេសដោយខ្លួនឯង។ ចំណែកនៅកម្ពុជាវិញ លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្ដេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីទី១ ឆ្នាំ១៩៩៧ និងបានធ្វើរដ្ឋប្រហាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដោយរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្នុងឆ្នាំ២០១៧។
លោកសរសេរបន្តថា បន្ទាប់ពីធ្វើរដ្ឋប្រហារ មេដឹកនាំប្រទេសទាំងនេះ បានដឹកនាំប្រទេសតាមរបៀបផ្ដាច់ការ និងបង្កើតឱ្យមានការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ម្ចាស់គណនីហ្វេសប៊ុកដែលដាក់ឈ្មោះថា ដំណាក់ចង្អើរ ប្រៀបប្រដូចអ្នកធ្វើរដ្ឋប្រហារដណ្ដើមអំណាចពីគេថា ជាក្រុមមនុស្សដែលដាក់ទម្ងន់បន្ថែមលើអម្រែក។ ពួកគេរស់នៅបានសុខឋានន្តរសក្ដិអាចចិញ្ចឹមប្រពន្ធកូនបានហើយ នៅតែមិនស្កប់ស្កល់ទៀត។
ការបញ្ចេញប្រតិកម្មព្រោងព្រាតនេះ កើតមានឡើងបន្ទាប់ពីក្រុមកងទ័ពជាតិភូមា ឬមីយ៉ាន់ម៉ា បានធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធា ក្រសោបយកអំណាច កាលពីថ្ងៃទី១ កុម្ភៈ ដោយចោទថា មានការលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោត ទើបធ្វើឲ្យគណបក្សរបស់ពួកគេចាញ់ឆ្នោត។ ពួកយោធាបានចាប់ឃុំខ្លួនក្រុមមេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិល រួមមាន អ្នកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី និងដាក់ប្រទេសឱ្យស្ថិតក្នុងភាពអាសន្នមួយឆ្នាំ។ ក្រុមយោធាសហគមន៍អន្តរជាតិ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសជាបន្តបន្ទាប់ និងទាមទារឱ្យប្រគល់អំណាចទៅរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលវិញ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលធ្លាប់ធ្វើរដ្ឋប្រហារដណ្ដើមអំណាចពីគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច និងបន្តគ្រប់គ្រងអំណាចតាមរយៈការបង្ក្រាបគណបក្សប្រឆាំង បានប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី១ កុម្ភៈថា លោកមិនចាប់អារម្មណ៍នឹងការធ្វើរដ្ឋប្រហារនៅប្រទេសភូមានោះឡើយ៖ «នៅរ៉ង់ហ្គូន (Rangoon) ចាប់ផ្ដើមហើយ។ ប្រធានាធិបតី និងទីប្រឹក្សារដ្ឋត្រូវទាហានចាប់ខ្លួនហើយ។ តែកម្ពុជាមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយផ្ទៃក្នុងទៅលើប្រទេសណាទាំងអស់ នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ានក្ដី ឬប្រទេសក្ដី។ អំបាញ់មិញ គឺឯកឧត្ដម ប្រាក់ សុខុន ថា អ៊ីនធឹណិត គឺចាប់ផ្ដើមផ្ដាច់បណ្ដើរៗ ហើយ អំពីសភាពការណ៍ថ្មីៗ នៅឯភូមា តែនោះ គឺកិច្ចការរបស់មិត្តភ័ក្ដិនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន។ យើងគ្រាន់តែ ផ្សាយព័ត៌មាន ក៏ប៉ុន្តែយើងមិនត្រូវធ្វើអត្ថាធិប្បាយ » ។
ការលើករបស់លោក ហ៊ុន សែន នេះ ត្រូវបានអ្នកលេងហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ ករុណា ពៅ រិះគន់ថា មូលហេតុដែលមេដឹកនាំខ្មែរមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយរឿងការចាប់ខ្លួនអតីតមេដឹកនាំភូមា គឺអ្នកស្រី អ៊ុង សាន ស៊ូជី កាលពីថ្ងៃទី១ កុម្ភៈនោះ ព្រោះកន្លងមកលោក ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់ប្លន់អំណាចពីគេមកគ្រប់គ្រងដែរ។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើលោកបកស្រាយរឿងនេះ ប្រៀបដូចជាការស៊ីលៀសរអៀសខ្លួន។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា កម្ពុជាពុំមែនបានអំណាចដោយសារការធ្វើរដ្ឋប្រហារដូចប្រទេសភូមានោះឡើយ ពីព្រោះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកើតចេញពីការបោះឆ្នោតត្រឹមត្រូវ៖ «បើជារដ្ឋប្រហារ វាអត់មានច្បាប់ឯណាចែងទេ។ រដ្ឋប្រហារ គឺគេប្រើកាំភ្លើងភ្ជង់ ឬចាប់មេដឹកនាំដែលគេយល់ថា ជាអ្នកប្រឆាំងហ្នឹងតែម្ដង ហើយកម្ពុជាអត់មានអីចឹងផង។ អតីតបក្សប្រឆាំងហ្នឹងទទួលស្គាល់កំហុសរបស់ខ្លួនហើយ ទទួលស្គាល់ថា ខ្លួនហ្នឹងត្រូវបានតុលាការកំពូលកម្ពុជាហ្នឹងរំលាយចោល តាមសាលដីកាស្ថាពរនឹងបិទផ្លូវតវ៉ា។ អីចឹងបាននាំគ្នារត់ទៅក្រៅប្រទេស » ។
ផ្ទុយពីការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីគណបក្សកាន់អំណាចនេះ អ្នកវិភាគនយោបាយ ដែលនិរទេសខ្លួននៅប្រទេសហ្វាំងឡង់ (Finland) លោក គឹម សុខ មានប្រសាសន៍ថា លោក ហ៊ុន សែន និងមេដឹកនាំយោធារបស់ប្រទេសភូមា បានអំណាចតាមរយៈធ្វើការធ្វើប្រហារដូចគ្នា។ លោកបញ្ជាក់ថា មេដឹកនាំទាំង ២នេះ ខុសគ្នាត្រង់ថា ភូមា ប្រើអាវុធក្រសោបយកអំណាច ចំណែកនៅកម្ពុជាវិញ លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើរដ្ឋប្រហារដោយអចិន្ត្រៃយ៍ ដែលលោកបានប្រើអំពើទុច្ចរិតធ្វើយ៉ាងណា ឱ្យបានអំណាចគ្រប់ដឹកនាំប្រទេសរហូតមក៖ «សារអ្នករិះគន់ គឺជាការឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីទិដ្ឋភាពសង្គម ដែលគាត់បានតាមដានយ៉ាងដិតដល់ នៃរបៀបដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន និងរបៀបដឹកនាំនៃពួកយោធាភូមា ដែលមានរបៀបទៅកាន់អំណាច ដោយមានវិធីប្រើកម្លាំងបាយដូចគ្នា គ្រាន់តែខុសកាលៈទេសៈគ្នា ពេលខ្លះ និងខុសយុទ្ធវិធីពេលខ្លះ។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងរូបភាពនៃអំពើរដ្ឋប្រហារ ដូចតែគ្នាទេ មិនមែនទៅកាន់អំណាចដោយការបោះឆ្នោតត្រឹមត្រូវទេ » ។
កាលពីឆ្នាំ១៩៩៣ គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិចរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ បានទទួលសំឡេងឆ្នោតច្រើនជាងគេ នៅក្នុងការបោះឆ្នោត។ ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន បានតវ៉ាមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលការបោះឆ្នោតតំណាងរាស្ត្រ ដែលរៀបចំឡើងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ ហៅកាត់ អ៊ុនតាក់ (UNTAC) នោះទេ។ លោក ហ៊ុន សែន បានឈប់តវ៉ាវិញ បន្ទាប់ពីលោកត្រូវបានតែងតាំងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទី២ ហើយព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទី១។ លុះដល់ឆ្នាំ១៩៩៧ លោក ហ៊ុន សែន បានដឹកនាំធ្វើរដ្ឋប្រហារបង្ហូរឈាម ដើម្បីទម្លាក់សហនាយករដ្ឋមន្ត្រីទី១ សម្ដេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ។
នៅឆ្នាំ២០១៧ របបលោក ហ៊ុន សែន បានរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំជាងគេនៅកម្ពុជា ហើយបានរៀបចំការបោះឆ្នាំ២០១៨ ដែលសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិរិះគន់ថា ជាការបោះឆ្នោតបង្គ្រប់កិច្ច។ អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍បានចាត់ទុករឿងនេះថា ជាការបានអំណាចដោយអំពើទុច្ចរិត និងអំពាវនាវដល់លោក ហ៊ុន សែន ឱ្យងាកមកស្ដារប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឡើងវិញឱ្យបានឆាប់ ដើម្បីបញ្ចៀសទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិ។
ចំពោះរដ្ឋប្រហារនៅភូមានេះ ប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ក៏បានបង្ហោះសារនៅលើហ្វេសប៊ុកថា នៅប្រទេសខ្លះ មានរដ្ឋប្រហារយូរៗ ម្ដង តែនៅស្រុកខ្មែរ លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើរដ្ឋប្រហាររាល់ថ្ងៃ ដើម្បីបំបាត់រាល់ថ្ងៃ នូវសិទ្ធិសេរីភាពប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងដើម្បីរក្សាអំណាចផ្ដាច់ការរបស់គាត់៕
០១ កុម្ភៈ ២០២១ / 01 February 2021 - A daily coup in Cambodia (*) នៅប្រទេសខ្លះ មានរដ្ឋប្រហារយូរៗម្តង តែនៅស្រុកខ្មែរ ហ៊ុន...
Posted by Sam Rainsy on Sunday, January 31, 2021
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។