អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) វាយតម្លៃថា ការយាយី និងការកាត់ទោសអ្នកនយោបាយបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺជាផ្នែកមួយនៃការប្រឹងប្រែងឥតឈប់ឈរពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីរារាំងគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំជាងគេមួយនេះ មិនឱ្យចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ។ អង្គការដដែលបន្តថា នេះក៏ជាយុទ្ធសាស្ត្រដើម្បីរារាំងជីវិតនយោបាយរបស់ក្រុមមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជាដែរ។
នាយករងទទួលបន្ទុកកិច្ចការតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ លោក ហ្វីល រ៉ូបឺតសុន (Phil Robertson) មានប្រសាសន៍ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនាថា ការផ្តន្ទាទោសលោក សម រង្ស៊ី និងថ្នាក់ដឹកនាំដទៃទៀតនៃគណបក្សប្រឆាំងឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររាប់សិបឆ្នាំ ទាំងដែលពួកគេមិនអាចវិលត្រឡប់ទៅកម្ពុជាវិញបែបនេះ គឺជាការកម្ចាត់ចោលសំឡេងប្រឆាំងពីសំណាក់ជនផ្តាច់ការ។ លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប និងជប៉ុន ត្រូវតែទទួលស្គាល់អំពីវិបត្តិសិទ្ធិមនុស្សដែលកំពុងធ្លាក់ដុនដាបនៅកម្ពុជា ហើយដាក់ចេញនូវទណ្ឌកម្មជាក់លាក់លើមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលទាំងឡាយណា ដែលមានចំណែកទទួលខុសត្រូវក្នុងរឿងនេះ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការយូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ នេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីតុលាការក្រុងភ្នំពេញបានផ្តន្ទាទោសលោក សម រង្ស៊ី និងថ្នាក់ដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ៨នាក់ទៀតឱ្យជាប់ពន្ធនាគារពី ២០ឆ្នាំ ដល់ ២៥ឆ្នាំ ពីបទ «ឧបឃាត» ពាក់ព័ន្ធនឹងការប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។ ក្រៅពីនេះ តុលាការបានបង្គាប់ឱ្យពួកគេបង់សំណងសរុបជិតកន្លះលានដុល្លារ ព្រមទាំងដកហូតសិទ្ធិបោះឆ្នោត សិទ្ធិឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោតឱ្យ និងសិទ្ធិបំពេញការងារជាមន្ត្រីសាធារណៈរបស់ពួកគេទៀតផង។
លោក ហ្វីល រ៉ូបឺតសុន ថ្លែងថា ការកាត់ទោសមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សសង្គ្រោះជាតិនេះ គឺជាករណីបង្ក្រាបចុងក្រោយរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទៅលើសំឡេងប្រឆាំង។ លោកជឿថា សំណុំរឿងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងដទៃទៀតដែលគ្រោងប្រព្រឹត្តទៅនៅពេលខាងមុខ ក៏ដូចគ្នានេះដែរ គឺតុលាការនឹងសម្រេចថា ពួកគេមានកំហុស រួចផ្តន្ទាទោសពួកគេឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេលយូរ។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិរូបនេះទទូចដល់រដ្ឋាភិបាលបរទេសទាំងឡាយ ឱ្យថ្កោលទោសករណីអយុត្តិធម៌លើលោក សម រង្ស៊ី និងសហការីរបស់គាត់ ព្រមទាំងចេញមុខការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
អាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យតុលាការក្រុងភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ ដើម្បីឆ្លើយតបរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ប៉ុន្តែមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលនៅតែថ្លែងការពារចំណាត់ការទាំងឡាយរបស់តុលាការទៅលើមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង។
សមាជិក និងជាអ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក កត្តា អ៊ន បកស្រាយថា ដំណើរការក្តី និងការផ្តន្ទាទោសមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងទាំងនេះ គឺជាឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់ចៅក្រមដោយមិនមានភាគីណាមួយអាចបង្គាប់បញ្ជាបានឡើយ៖ « យើងឃើញថា លំហប្រជាធិបតេយ្យសេរីនៅកម្ពុជា គឺបើកទូលាយទាំងអស់គ្រប់និន្នាការនយោបាយ ពុំមានអ្វីដែលជាដុំកំភួនដូចការលើកឡើងពីមជ្ឈដ្ឋានមួយចំនួនទេអំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស។ ទីពីរ ចំពោះចំណាត់ការរបស់តុលាការ គឺជាឯករាជ្យភាពរបស់តុលាការ។ រដ្ឋាភិបាលក្តី បុគ្គលណាក្តី មិនអាចទៅជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់តុលាការបានទេ » ។
ទោះជាយ៉ាងណា អង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងស្រុក មិនយល់ស្របតាមការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនេះទេ ពីព្រោះពួកគេក៏ពិនិត្យឃើញប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដែរ។
ប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សសមាគមអាដហុក (ADHOC) លោក នី សុខា មានប្រសាសន៍ថា សំណុំរឿងថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនេះ គឺជាករណីនយោបាយដែលមិនអាចប្រើប្រព័ន្ធតុលាការដើម្បីដោះស្រាយបាននោះទេ។ លោកពន្យល់ថា ការប្រើប្រព័ន្ធតុលាការដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះនយោបាយ នឹងធ្វើឱ្យខូចមុខមាត់ស្ថាប័នតុលាការ ហើយសាធារណជននឹងបាត់ជំនឿលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌៖ « សូមឱ្យតុលាការទម្លាក់ចោលរាល់ការចោទប្រកាន់ហ្នឹងទៅ ហើយផ្តល់នីតិសម្បទាឱ្យអ្នកទាំងអស់ហ្នឹង មានសិទ្ធិក្នុងការចូលរួមប្រកួតប្រជែងខាងនយោបាយវិញទៅ។ នេះជារឿងល្អ ជាជាងយើងយករឿងហ្នឹងមកកាត់សេចក្តីដាក់ទោសដាក់ទណ្ឌអ៊ីចឹង វាធ្វើឱ្យបញ្ហាហ្នឹងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅវិញទេ » ។
ប្រទេសមហាអំណាចធំៗរួមមាន សហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប និងអូស្ត្រាលី បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់ ដោយបង្ហាញពីការខកចិត្ត និងព្រួយបារម្ភចំពោះការផ្តន្ទាទោសថ្នាក់ដឹកនាំបក្សប្រឆាំងនេះ។ ក្រុមប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យទាំងនេះ ទទូចដល់អាជ្ញាធរកម្ពុជាឱ្យគោរពសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋ ជាពិសេសសិទ្ធិទទួលបានការជំនុំជម្រះដោយយុត្តិធម៌ ដូចដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា។ ម្យ៉ាងវិញទៀតពួកគេជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បើកលំហនយោបាយ ដោយងាកទៅរកផ្សះផ្សារជាតិ និងស្តារទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកនយោបាយគណបក្សប្រឆាំងឡើងវិញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។