រូបភាពពីផ្កាយរណបបង្ហាញអំពីកំពង់ផែថ្មី នៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម ខេត្តព្រះសីហនុ កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ រូបខាងឆ្វេង មាននាវា ២គ្រឿងចូលចត ហើយនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមករា មិនឃើញមាននាវាចតទៀតទេ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ជាថ្មីថា កម្ពុជាមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលដ្ឋានទ័ពបរទេសណាមួយមានវត្តមាននៅកម្ពុជាឡើយ។ ទោះយ៉ាងណា បក្សប្រឆាំង និងអ្នកឃ្លាំមើលនយោបាយថា ត្រឹមការអះអាងមាត់ទទេគឺមិនអាចជឿទុកចិត្តបានឡើយដរាបកម្ពុជា មិនអនុញ្ញាតឱ្យបណ្ដាអ្នកជំនាញអន្តរជាតិទៅបំពេញទស្សនកិច្ចកងទ័ពជើងទឹកកំពង់ផែរាម ដែលជាកន្លែងរងការសង្ស័យ។
យោធាកម្ពុជានៅតែរក្សាទំនាក់ទំនងល្អជាមួយយោធាប្រទេសនានា ប៉ុន្តែ កម្ពុជាមិនអនុញ្ញាតឱ្យមូលដ្ឋានទ័ពបរទេសណាមួយមានវត្តមាននៅកម្ពុជាឡើយ។ នេះជាការបញ្ជាក់ជាថ្មីទៀតរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត។ លោកបន្តថា ការពង្រឹងសមត្ថភាពយោធាកម្ពុជា ឬការធ្វើទំនើបកម្មកងទ័ពកម្ពុជាដើម្បីថែរក្សាសុខសន្តិភាពរបស់ខ្លួន តែកម្ពុជាគ្មានបំណងឈ្លានពាន ឬបង្កើតសង្គ្រាមជាមួយប្រទេសណាមួយឡើយ។ លោកអះអាងទៀតថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលដ្ឋានយោធាបរទេសនៅលើទឹកដីកម្ពុជាឡើយ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត៖«កម្ពុជាមិនមានអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលដ្ឋានកងទ័ពបរទេសនៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួនហើយក៏មានមិនមូលដ្ឋានកងទ័ពរបស់ខ្លួននៅលើទឹកដីផ្សេងទៀតលើកលែងតែនៅក្រោមឆត្ររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិអ៊ីចឹងកម្ពុជាធ្វើទំនើបកម្មកងទ័ពនិងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ គឺដើម្បីមិនត្រឹមតែការការពារជាតិនិងការពារទឹកដីសុខសន្តិភាពផ្ទាល់ខ្លួន ប៉ុន្តែក៏ដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពចូលរួមនៅក្នុងការថែរក្សាសន្តិភាពក្នុងតំបន់និងនៅលើពិភពលោកផងដែរ»។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លើកឡើងដូច្នេះ ក្នុងពិធីអបអរខួប ២៥ឆ្នាំ នៃការបង្កើតបញ្ជាការដ្ឋានកងទ័ពជើងគោក នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមករា។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អះអាងជាថ្មីបែបនេះ ខណៈកម្ពុជានៅតែរងការសង្ស័យពីសំណាក់ក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងរឿងអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសចិនសាងសង់មូលដ្ឋានយោធានៅកំពង់ផែកងទ័ពជើងទឹករាម ខេត្តព្រះសីហនុ។ ទន្ទឹមនឹងការសង្ស័យនេះ មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមបានប្រែប្រួលខ្លាំងក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានវាយអគារដែលជាជំនួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចោល ដោយជំនួសមកវិញ នូវអគារសាងសង់ក្រោមជំនួយរបស់ចិន។ កាលពីដើមខែធ្នូ កម្ពុជាបានអនុញ្ញាតឱ្យនាវាចំបាំងរបស់ចិនយ៉ាងហោចណាស់ពីរគ្រឿងចូលចតនៅកំពង់ផែកងទ័ពជើងទឹករាមជាលើកដំបូង ក្រោយពេលកម្ពុជាអនុញ្ញាតឱ្យចិនអភិវឌ្ឍកំពង់ផែនេះអស់រយៈពេលជិត២ឆ្នាំ។ កម្ពុជាអះអាងថាការអនុញ្ញាតឱ្យនាវាចម្បាំងរបស់ចិនចូលចតនេះ គឺដើម្បីត្រៀម«ហ្វឹកហ្វឺន»នាយនាវិកកងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា។ ការចូលចតជាលើកដំបូងនៃនាវាចម្បាំងរបស់ចិននេះ ត្រូវអ្នកជំនាញភូមិសាស្ត្រនយោបាយ មើលឃើញថា ជា«ការសាកល្បង»ចង់ដឹងពីប្រតិកម្មអន្តរជាតិជុំវិញឥទ្ធិពលយោធារបស់ចិននៅកម្ពុជា។ រូបភាពពីផ្កាយរណប កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមករា បង្ហាញថា នាវាចម្បាំងទាំងពីររបស់ចិននេះបានចាកចេញពីកំពង់ផែកងទ័ពជើងទឹករាមហើយ។
ទាក់ទងរឿងនេះ ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិ លោក រ៉ុង ឈុន យល់ថា ត្រឹមការអះអាងមិនអាចធ្វើឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិអស់មន្ទិលសង្ស័យឡើយ។ លោក បន្តថា ប្រសិនបើគ្មានការស្រាយចម្ងល់ឱ្យច្បាស់ទេ កម្ពុជានៅតែខាតបង់ពីការសង្ស័យនេះ។ លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលគួរហ៊ានអនុញ្ញាតឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិ ឬសហរដ្ឋអាមេរិកអាចចូលធ្វើទស្សនកិច្ចនៅតំបន់សង្ស័យ។
លោក រ៉ុង ឈុន៖«មានអីណាស៊ីជម្រៅអីទេ អ្នកជំនាញគេគ្រាន់តែទៅក្នុងតំបន់ហ្នឹងគេអាចវាយតម្លៃដឹងថា មានពិតប្រាកដឬមិនមានហើយពេលហ្នឹងបើយើងស្អាតស្អំយើងនឹងទទួលបានផលប្រយោជន៍ច្រើនប៉ុន្តែបើយើងជាប់ជំពាក់មានមន្ទិលសង្ស័យដែលធ្វើឱ្យយើងមានការលំបាកទាំងសេដ្ឋកិច្ចទាំងការរស់នៅប្រជាពលរដ្ឋ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ប្រធានសមាគមសម្ពន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ លោក កើត សារ៉ាយ យល់ថា ការបដិសេធគ្រាន់តែជាការឆ្លើយតបធម្មតាទេ ប៉ុន្តែ ដើម្បីឱ្យមានការឆ្លើយតបពិតប្រាដករដ្ឋាភិបាលត្រូវហ៊ានបើកទូលាយជាងនេះ។ លោកបន្តថាកម្ពុជាគួរបង្ហាញឱ្យក្រុមប្រទេសលោកសេរីបានស្វែងយល់កាន់តែស៊ីជម្រៅពីកំពង់ផែរាម ដើម្បីឱ្យពួកគេអស់ចិត្ត។
លោក កើត សារ៉ាយ៖«ព្រោះកាលណាដែលមានអ្នកជំនាញអន្តរជាតិមួយដែលប្រទេសលើពិភពលោកគេទទួលស្គាល់គាត់ទៅធ្វើការសិក្សាខ្ញុំជឿថា លទ្ធផលទាំងអស់ហ្នឹងគឺទទួលបានទាំងអស់គ្នាមានន័យថា បំបាត់ការសង្ស័យគ្រប់ភាគីទាំងអស់គ្នា»។
ឯកសារយោធាសម្ងាត់របស់មន្ទីរបញ្ចកោណអាមេរិកដែលបែកធ្លាយ ហើយត្រូវបានកាសែត ឌឹ វ៉ាស៊ីងតោន ប៉ុស្តិ៍ (The Washington Post) យកមកចុះផ្សាយកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ បង្ហាញថា ផ្នែកមួយនៃកំពង់ផែកងទ័ពជើងទឹករាម ត្រូវបានកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន (PLA) កំណត់ទុកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ធ្វើជាមូលដ្ឋានទ័ពនៃ «កងពល» របស់ខ្លួន និងជាផ្នែកមួយនៃបណ្ដាញគាំទ្រភស្តុភារយោធារបស់ចិននៅលើពិភពលោក។ ឯកសារដដែលនេះបង្ហាញថា មូលដ្ឋានទ័ពរបស់ចិននៅកំពង់ផែរាមនេះ ទំនងជាអាចផ្ទុកវត្តមានរបស់កងទ័ពចិនបានតិចជាងកំពង់ផែដែលចិនកំពុងសាងសង់នៅប្រទេសអេមីរ៉ាត់អារ៉ាប់រួម (UAE)។ បើទោះជាភាគីកម្ពុជាតែងតែបដិសេធការលើកឡើងនេះ៕
អានព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធរឿងនេះជាភាសាអង់គ្លេស សូមចុចតំណភ្ជាប់នេះ៖ Chinese Warships leave Cambodia's Ream naval base
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។