មេធាវីការពារក្តីឱ្យលោក កឹម សុខា រិះគន់តុលាការក្រុងភ្នំពេញ ដែលបន្តអូសបន្លាយសំណុំរឿងមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះ ដោយមិនព្រមកំណត់ថ្ងៃជំនុំជម្រះជាថ្មី ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនខែមកនេះ។ អ្នកវិភាគថា ការផ្អឹបទុកសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ធ្វើឱ្យគណបក្សកាន់អំណាចចំណេញច្រើនខាងនយោបាយ។
សហមេធាវីការពារក្ដីឱ្យលោក កឹម សុខា លោក អាង ឧត្ដម ប្រាប់អាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៥ មករាថា ការអូសបន្លាយសំណុំរឿងបែបនេះ ប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សិទ្ធិទទួលបានការជំនុំជម្រះដោយឆាប់រហ័សរបស់ជនជាប់ចោទ ដែលជាគោលការណ៍មានចែងនៅក្នុងច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា នេះជាការអនុវត្តខុសនីតិវិធី ហើយតុលាការកំពុងបំពានសិទ្ធិរបស់លោក កឹម សុខា ជាចំហ៖ «ទីមួយរឿងក្តីឯកឧត្ដម កឹម សុខា ហ្នឹង គឺជារឿងក្តីវិសាមញ្ញ។ ទីពីរវាជារឿងនយោបាយ ទំនាស់នយោបាយ។ អ៊ីចឹងទំនាស់នយោបាយ យកមកដោះស្រាយតាមផ្លូវច្បាប់ម៉េចចេញ បើច្បាប់ក៏នៅក្រោមនយោបាយដែរហ្នឹង ទាល់តែដោះស្រាយតាមផ្លូវនយោបាយ។ ផ្លូវច្បាប់គ្រាន់តែធ្វើទៅតាមច្បាប់ហ្នឹង ឥលូវគេមិនធ្វើទៅតាមច្បាប់ហ្នឹងទៀត គេបំពានច្បាប់ហ្នឹងទៀត គេរំលោភនីតិវិធីទៀត រំលោភសិទ្ធិរបស់ជនជាប់ចោទទៀត។ នេះបង្ហាញឱ្យឃើញថា តុលាការកំពុងតែរំលោភបំពានច្បាប់ដែរហ្នឹង ហើយបំពានយ៉ាងច្បាស់ចែស យ៉ាងច្បាស់ក្រឡែតទៀត យ៉ាងចំហទៀត។ ឥឡូវធ្វើម៉េច ឥឡូវយើងរំពឹងអ្វី»។
ការរិះគន់ធ្ងន់ៗពីសំណាក់មេធាវីលោក កឹម សុខា នេះ គឺដោយសារក្រុមមេធាវីបានដាក់លិខិតពីរលើករួចមកហើយទៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីឱ្យតុលាការជាន់ទាបមួយនេះបន្តសវនាការរឿងក្តីលោក កឹម សុខា ឡើងវិញ ប៉ុន្តែតុលាការមិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណើនេះឡើយ។ ហើយកាលពីខែមុន ក្រុមមេធាវីដដែល បានដាក់លិខិតស្នើសុំអន្តរាគមន៍ពីក្រសួងយុត្តិធម៌ទៀត ប៉ុន្តែក៏មិនទទួលបានការឆ្លើយតបពីក្រសួងយុត្តិធម៌ដែរ។
មេធាវី អាង ឧត្តម ឱ្យដឹងថា ក្រុមមេធាវីបានត្រៀមខ្លួនរួចហើយដើម្បីការពារក្តីឱ្យលោក កឹម សុខា ប៉ុន្តែនៅពេលតុលាការមិនព្រមបន្តសវនាការបែបនេះ ពួកលោកក៏មិនដឹងធ្វើយ៉ាងណាដែរ។
អាស៊ីសេរីបានព្យាយាមទាក់ទងសុំការបំភ្លឺរឿងនេះពីអ្នកនាំពាក្យតុលាការក្រុងភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន តែទូរស័ព្ទចូលពុំមានអ្នកទទួល នៅថ្ងៃទី៥ មករា។
តុលាការបានចាប់ផ្តើមជំនុំជម្រះក្តីលោក កឹម សុខា ពាក់ព័ន្ធនឹងបទចោទ «សន្ទិដ្ឋិភាព ឬការត្រូវរ៉ូវគ្នាជាមួយបរទេស»ដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល កាលពីពាក់កណ្តាលខែមករា ឆ្នាំ២០២០។ សវនាការធ្វើឡើងជាប្រចាំរៀងរាល់សប្ដាហ៍ តែមកដល់ចុងខែមីនា ចៅក្រមបានប្រកាសផ្អាកសវនាការ តាមសំណើរបស់ក្រុមមេធាវី ដែលបារម្ភខ្លាចឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងបន្ទប់សវនាការ។
ក្រោយមក នៅពេលស្ថានការណ៍កូវីដ-១៩ បានធូរស្រាល តុលាការចាប់ផ្ដើមដំណើរការរឿងក្តីទូទៅឡើងវិញ លើកលែងតែសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ដែលតុលាការនៅតែមិនព្រមបើកសវនាការ។ ផ្ទុយទៅវិញ តុលាការបែរជាពន្លឿនរឿងក្តីរបស់មន្ត្រី និងសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាង១០០ នាក់ ដែលគាំទ្រដំណើរមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់លោក សម រង្ស៊ី កាលពីថ្ងៃទី០៩ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ នោះវិញ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ និងជាអ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន ថ្លែងថា លោកមិនមានយោបល់អ្វីចំពោះសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា និងសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងដទៃទៀតនោះទេ ព្រោះសំណុំរឿងទាំងនោះស្ថិតក្នុងដៃតុលាការ។ លោកថា អ្វីដែលគណបក្សកាន់អំណាចកំពុងគិតគូរពេលនេះ គឺការជួយដោះស្រាយទុក្ខលំបាករបស់ប្រជាពលរដ្ឋ៖ «ត្រង់អ្នកណានិយាយអ្វីនិយាយទៅ អាហ្នឹងយើងអត់មានយកមកគិតគូរ ឈឺក្បាលទេ ព្រោះរាល់ថ្ងៃគណបក្សប្រជាជនកំពុងតែមមាញឹកនៅក្នុងការចុះទៅបណ្ដាមូលដ្ឋានដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
ទាក់ទងនឹងសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា នេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់លើកឡើងក្នុងកិច្ចប្រជុំបិទទ្វារគណៈរដ្ឋមន្ត្រី កាលពីដើមខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ថា សំណុំរឿងនេះអាចត្រូវពន្យាររហូតដល់ក្រោយការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ២០២២ និងការបោះឆ្នោតតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខ។
អ្នកជំនាញខាងវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា មានប្រសាសន៍ថា ការផ្អឹបទុកសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ហើយងាកមកដំណើរការក្តីប្រឆាំងនឹងសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាង១០០ នាក់នោះ មានផលចំណេញច្រើនសម្រាប់គណបក្សកាន់អំណាច។ លោកថា យុទ្ធសាស្ត្រនេះអាចបន្ថយកម្លាំង និងសកម្មភាពរបស់គណបក្សប្រឆាំង ដើម្បីគណបក្សកាន់អំណាចបង្កើនឥទ្ធិពល និងទាក់ទាញការគាំទ្រពីម្ចាស់ឆ្នោតកាន់តែច្រើន៖ «ជាផលចំណេញគណបក្សកាន់អំណាច ពុំមានបក្សផ្សេង ឬក៏អ្នកនយោបាយផ្សេងអាចមកប្រជែងប្រជាប្រិយភាពរបស់ខ្លួន ទីមួយ ទីពីរ ធ្វើឱ្យបក្សរបស់ខ្លួនមានស្ថានភាពនឹង ( ន ) ។ ស្ថានភាពនយោបាយនឹងនៅក្នុងបក្ស នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីចឹង វាអាចធ្វើឱ្យការរៀបចំផ្ទេរអំណាចទៅអ្នកជំនាន់ក្រោយ ក៏មានភាពងាយស្រួលដែរ»។
ទោះជាបែបនេះក្តី លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ថ្លែងថា យុទ្ធសាស្ត្រនេះមានផលវិបាកអវិជ្ជមានធំមួយ គឺធ្វើឱ្យខូចមុខមាត់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌។ លោកពន្យល់ថា នៅពេលតុលាការចោទប្រកាន់លោក កឹម សុខា រហូតឈានទៅរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប៉ុន្តែមិនមានភស្តុតាងរឹងមាំដើម្បីដាក់បន្ទុកលើមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះ នោះសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិអាចមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា តុលាការស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលរបស់គណបក្សកាន់អំណាច។ ក្រៅពីនេះ កម្ពុជាអាចនឹងរងទណ្ឌកម្មបន្ថែមទៀតនៅពេលខាងមុខ ដោយសារតែការរួមតូចនៃលំហសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ។
ក្រុមប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ និងទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស នៅតែទទួលស្គាល់ថា លោក កឹម សុខា ជាមនុស្សស្អាតស្អំ និងរងការចោទប្រកាន់ដោយអយុត្តិធម៌។ ពួកគេស្នើយ៉ាងទទូចដល់របបលោក ហ៊ុន សែន ទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ និងផ្ដល់សេរីភាពពេញលេញដល់លោក កឹម សុខា ដើម្បីឱ្យលោកអាចចាប់ផ្ដើមជីវិតនយោបាយបានដូចដើមឡើងវិញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។