ចៅក្រមនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានបន្តសវនាការពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងក្ដីសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង ដោយបង្ហាញភស្តុតាងជាវីដេអូ ចំនួន ៧ឃ្លិប ដែលជនជាប់ឃុំមានទំនាក់ទំនងជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីថ្ងៃឆ្នាំ២០១៨។ សាច់ញាតិជនជាប់ឃុំចាត់ទុកសវនាការបែបនេះថា ជាការសម្ដែងល្ខោនលេងសើច ដើម្បីផ្គាប់ចិត្តលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
សវនាការនៅថ្ងៃទី៦ មករា ចៅក្រម រស់ ពិសិដ្ឋ មិនបានសួរដេញដោលអ្វីលើជនជាប់ឃុំនោះទេ ដោយគ្រាន់តែចាក់វីដេអូចំនួន ៧ឃ្លិប ពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិសាចុះសាឡើងប៉ុណ្ណោះ។
វីដេអូឃ្លិបនោះបង្ហាញពីកិច្ចសម្ភាសន៍របស់លោក សម រង្ស៊ី លោក អេង ឆៃអ៊ាង អ្នកស្រី មួរ សុខហួរ ដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយជនជាប់ឃុំ។
ជនជាប់ឃុំចំនួន ១៣នាក់ ជាសកម្មជនបក្សសង្គ្រោះជាតិមានជាអាទិ៍ លោក កែវ ថៃ លោក ស៊ុន ធន់ លោក យឹម សារ៉េត និងសកម្មជនមួយចំនួនទៀត ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចដឹកតាមរថយន្តពីពន្ធនាគារព្រៃសឱ្យចូលស្ដាប់នៅក្នុងបន្ទប់សវនាការនេះ។
ក្រុមសកម្មជនបក្សប្រឆាំងទាំងនោះអះអាងនៅក្នុងបន្ទប់សវនាការថា ពួកគេរងភាពអយុត្តិធម៌ ពីព្រោះពួកគេមិនទំនាក់ទំនងជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងដូច ដែលបានបង្ហាញនៅក្នុងវីដេអូ ឃ្លិបឡើយ។
ក្រោយពីតុលាការបានចាក់ឃ្លិបវីដេអូឱ្យជនជាប់ចោទមើលហើយ ចៅក្រម រស់ ពិសិដ្ឋ ក៏បានបិទបញ្ចប់សវនាការវិញនៅម៉ោងជាង ១១ថ្ងៃត្រង់ ហើយគ្រោងនឹងបន្តសវនាការលើសកម្មជនដទៃទៀតនៅថ្ងៃទី១៣ មករាខាងមុខ។ សវនាការនៅសប្ដាហ៍ក្រោយនេះតុលាការ ក៏គ្រោងដាក់បង្ហាញភស្តុតាង ដែលនៅសេសសល់ និងសួរដេញដោលសមត្ថកិច្ច ដែលពាក់ព័ន្ធបន្ថែមទៀតដែរ។
មេធាវីការពារក្ដីឱ្យសកម្មជនបក្សប្រឆាំងលោក សំ សុគង់ យល់ថា ភស្តុតាងទាំង ៧វីដេអូឃ្លិបនេះ មិនមានទំនាក់ទំនងរវាងកូនក្ដីរបស់លោកឡើយ ព្រោះជាកិច្ចសម្ភាសន៍ដែលជាវោហារសាស្ត្ររបស់អ្នកនយោបាយ ដូច្នេះមិនអាចដាក់បន្ទុកលើកូនក្ដីរបស់លោកបាននោះទេ។ លោកក៏ស្នើឱ្យតុលាការទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ និងដោះលែងកូនក្ដីឱ្យមានសេរីភាពវិញ៖ «ដោយសារពួកគាត់ម្នាក់ៗ ហ្នឹងគឺ ត្រូវបានឃុំខ្លួនជិត ២ឆ្នាំហើយ ដោយសារតែរង់ចាំសវនាការពីមួយអាទិត្យទៅមួយអាទិត្យពីមួយសប្ដាហ៍ទៅមួយសប្ដាហ៍ គឺការចង់សវនាការបន្តហូរហែធ្វើឱ្យប៉ះពាល់សិទ្ធិជនជាប់ចោទ » ។
សវនាការលើកទី៧ នេះ មានការចូលរួមឃ្លាំមើលពីតំណាងទូតប្រទេសលោកសេរីជាច្រើន និងតំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសាច់ញាតិរបស់ជនជាប់ចោទជាច្រើននាក់។ ចំណែកនៅខាងក្រៅរបងតុលាការវិញ អាជ្ញាធរបានពង្រាយកងសន្តិសុខជាច្រើននាក់ ស្របពេលដែលក្រុមគ្រួសាររបស់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំង និងអ្នកគាំទ្រជាង ១០នាក់ រង់ចាំលើកទឹកចិត្តជនជាប់ចោទ ប៉ុន្តែមិនមានការប៉ះទង្គិចគ្នាដូចពេលមុនៗ នោះទេ។
ប្រពន្ធសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក យឹម សារ៉េត គឺ លោកស្រី អ៊ុក ចន្ធី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីក្រោយចប់សវនាការថា តុលាការចាប់ប្ដីលោកស្រីដាក់ពន្ធនាគារជិត២ឆ្នាំមកនេះ ដោយអយុត្តិធម៌មិនអាចទទួលយកបានទេ ពីព្រោះលោកស្រីអះអាងថា ប្ដីរបស់គាត់មិនបានប្រព្រឹត្តិ ខុសច្បាប់ដូចការចោទប្រកាន់របស់តុលាការឡើយ។ លោកស្រី ចាត់ទុក សវនាការបែបនេះថា ជាការសម្ដែងល្ខោនលេងសើច ដើម្បីបោសសំអាតអ្នកមានមតិផ្ទុយ និងធ្វើឡើងតាមការចង់របស់លោកហ៊ុន សែនប៉ុណ្ណោះ៖ «យកគាត់មកឃុំឃាំងទាំងអយុត្តិធម៌យ៉ាងនេះ គឺតុលាការអត់ឯករាជ្យណាមកធ្វើចឹងទេ។តុលាការនេះគឺគាត់ស្ដាប់តែបញ្ជា ហើយខ្ញុំគិតថារឿងនេះជារឿងនយោបាយសុទ្ធសាធមិនមែនជារឿងបទឧក្រិដ្ឋ ដូចពាក្យគាត់ចោទនោះទេ ។បើមានបទឧក្រិដ្ឋពិតមែន គាត់បង្ហាញភស្តុតាងមក ចំណុចត្រង់ណាដែលថា ប្ដីខ្ញុំជាជនឧក្រិដ្ឋ ដូចលោកព្រះរាជអាជ្ញា គាត់ចោទប្រកាន់ថា ពួកគាត់ជាជនឧក្រិដ្ឋនោះ » ។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) លោក ស៊ឹង សែនករុណា មានប្រសាសន៍ថា សវនាការនេះ មិនអាចដោះស្រាយរឿងក្ដីក្ដាំនេះបានទេ ពីព្រោះលោកមើលឃើញថា ជាសំណុំរឿងនយោបាយ។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើតុលាការនៅតែបន្តសវនាការបែបនេះទៀត នឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះកាន់តែអាក្រក់នៅលើឆាកអន្តរជាតិ៖ «ធ្វើសកម្មភាពនយោបាយឱ្យស្របតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិអីទាំងអស់ហ្នឹងឡើងវិញទេ ដែលធ្វើកម្ពុជាមានស្ថានភាពមួយរួចផុតពីការរិះគន់ រួចផុតពីការដាក់សម្ពាធនានាពីខាងសហគមន៍អន្តរជាតិ ហើយនឹងបានផលចំណេញពាក់ព័ន្ធនឹងការទំនាក់ទំនងការបរទេសឬក៏សេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ចសង្គមមានភាពល្អប្រសើរនៅពេលដែលស្ថានភាពនយោបាយបើកទូលំទូលាយឡើងវិញ »។
សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានចោទប្រកាន់សកម្មជនបក្សប្រឆាំងចំនួន ៤២នាក់នេះ ពីបទ "រួមគំនិតក្បត់" និង "ញុះញង់" ពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់លោក សម រង្សី កាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៩។ ដោយសារសំណុំរឿងនេះមានជនសង្ស័យច្រើនពេក តុលាការបានបំបែកសំណុំរឿងនេះ ជា ៧សវនាការ ដែលគ្រោងនឹងបញ្ចប់ការសួរដេញដោលនៅខែកុម្ភៈខាងមុខ។
កន្លងមកអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិជាច្រើនស្ថាប័នបានចាត់ទុករឿងក្ដីក្ដាំនេះថា ជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយ និងស្នើឱ្យតុលាការទម្លាក់ ចោលការចោទប្រកាន់ និងដោះលែងជនជាប់ឃុំទាំងនោះឱ្យមានសេរីភាពវិញ ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។