អនុក្រឹត្យថ្មី ដែលចេញពីរសប្តាហ៍ មុនថ្ងៃឈប់សម្រាកបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិចូលមកដល់នេះ ចែងហាមឃាត់ប្រជាពលរដ្ឋមិនឲ្យធ្វើដំណើរចេញពីផ្ទះនោះឡើយ ក្នុងអំឡុងពេលនៃការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩នេះ។ ប្រជាពលរដ្ឋអាចចេញពីផ្ទះបាន ក្នុងករណីចាំបាច់បំផុតប៉ុណ្ណោះ។
ករណីចាំបាច់ដែលត្រូវអនុញាតឲ្យចេញពីផ្ទះបាននោះ រួមមាន ចេញទៅរកចំណីអាហារហូបចុក ឬទៅទិញសម្ភាៈប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ ទៅឲ្យពេទ្យយកសំណាកធ្វើវិភាគរកមេរោគនៃជំងឺកូវីដ-១៩ និងទៅចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺនេះតាមកាលកំណត់។ ពលរដ្ឋអាចចេញពីផ្ទះបានដែរ បើទៅធ្វើការ ឬប្រកបមុខរបរ ឬអាជីវកម្ម ដែលមិនមានការរឹតត្បិតឬហាមឃាត់ ប៉ុន្តែត្រូវមានភ្ជាប់លិខិតបញ្ជាក់អំពីការងារ មុខរបរ និងអាជីវកម្មនោះ។ ករណីអនុញ្ញាតឲ្យចេញក្រៅផ្ទះបានដែរ គឺចេញទៅពេទ្យ ឬមណ្ឌលសុខភាព មន្ទីរសម្ភព ឬហាងលក់ថ្នាំពេទ្យ ប៉ុន្តែទាល់តែមានមូលហេតុបន្ទាន់ផ្នែកសុខភាព។ អ្នកចេញទៅក្រៅផ្ទះ ដើម្បីហាត់ប្រាណតែម្នាក់ឯង ក្នុងភូមិសាស្រ្តឃុំ-សង្កាត់ដែលខ្លួនរស់នៅ អាចចេញទៅបាន។ អ្នកត្រូវបង្ហាញខ្លួននៅចំពោះមុខមន្រ្តីនគរបាលយុត្តិធម៌ឬតុលាការ ក៏អាចចេញពីផ្ទះបានដែរ។ ចំណែកឯអ្នកមានមូលហេតុចាំបាច់ និងបន្ទាន់ក្នុងគ្រួសារ ដូចជាករណីសមាជិកគ្រួសារកំពុងមានជំងឺធ្ងន់ និងត្រូវសង្គ្រោះបន្ទាន់ ឬករណីមានសមជិកគ្រួសារស្លាប់ ពួកគាត់អាចធ្វើដំណើរចេញក្រៅផ្ទះបានដែរ។
ទោះបីជាមានការអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើដំណើរបាន ក្នុងករណីចាំបាច់ទាំងនោះក្តី ក៏អនុក្រឹត្យដដែលនេះ ដាក់បម្រាមគោចរជាទូទៅដោយហាមឃាត់ការធ្វើដំណើរពេលយប់ ចាប់ពីម៉ោង ៨យប់ ដល់ម៉ោង ៥ភ្លឺ។ ក្នុងចន្លោះម៉ោងនេះ ក្រសួងរដ្ឋ សហគ្រាស ឬគ្រឹះស្ថានឯកជន ឬទីតាំងអាជីវកម្មក៏ត្រូវបិទដែរ។
ក្រៅពីរឹតត្បិតការធ្វើដំណើរចេញក្រៅផ្ទះនេះ អនុក្រឹត្យដដែលនេះ ហាមមនុស្សជួបជុំ និងប្រមូលផ្តុំគ្នា ទោះជុំគ្នាក្នុងផ្ទះ លើកលែងតែការជួបជុំក្នុងចំណោមសមាជិកគ្រួសារ ដែលរស់នៅក្នុងផ្ទះ ឬទីសំណាក់ជាមួយគ្នា។
មាត្រា ២៣ នៃអនុក្រឹត្យនេះចែងបង្គាប់ឲ្យប្រធានស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ត្រូវទទួលបន្ទុកអនុវត្តចាប់ពីថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា តទៅ។ ប៉ុន្តែប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយអនុក្រឹត្យនេះចេញ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌លោក គឹម សន្តិភាព ប្រាប់ប្រព័ន្ធឃោសនារបស់លោក ហ៊ុន សែន ថាវិធានការរដ្ឋបាលទាំងឡាយ ដែលមានចែងក្នុងអនុក្រឹត្យនេះ មិនទាន់អាចអនុវត្តបានភ្លាមនៅឡើយទេ ដោយត្រូវរង់ចាំសេចក្តីសម្រេចរបស់គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្តសាម៉ីនីមួយៗសិន ទៅតាមករណីជាក់ស្តែង។
មុននេះ រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ក៏បានចេញអនុក្រឹត្យផ្សេងមួយទៀតដែរ ដើម្បីដាក់ពិន័យ និងទោសទណ្ឌធ្ងន់ក លើអ្នកដែលមិនពាក់ម៉ាស់ និងរក្សាគម្លាតជាដើម។ អនុក្រឹត្យចេញជាបន្តបន្ទាប់នេះ ធ្វើឡើងក្រោយករណីឆ្លងរាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងសហគមន៍កាន់តែរីករាលដាលធ្ងន់ធ្ងរជាលំដាប់។
កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ក្រសួងសុខាភិបាលរកឃើញអ្នកឆ្លងជំងឺនេះថ្មីចំនួន ៦៣នាក់ បន្ថែមទៀត សុទ្ធតែឆ្លងក្នុងសហគមន៍។ ចំនួនឆ្លងថ្មីនេះ ធ្វើឲ្យអ្នកឆ្លងជំងឺក្នុងសហគមន៍ពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ កើនដល់ជិត ២ពាន់នាក់ (១,៩១៤ នាក់) ដែលជាមធ្យមមានមនុស្សប្រហែល ៤០នាក់ ឆ្លងជំងឺនេះក្នុងមួយថ្ងៃៗ និងករណីសរុបនៅទូទាំងប្រទេស កើនដល់ជិត ២ពាន់៥រយនាក់ (២,៤៤០ នាក់)។ ចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺនេះ បានកើនឡើងបន្ថែម ៣នាក់ទៀត។ អ្នកស្លាប់ទាំងបីនាក់នេះ ជាស្រ្តីខ្មែរម្នាក់វ័យ ២៨ឆ្នាំ នៅបឹងសាឡាង ម្នាក់ទៀតវ័យ ៥៦ឆ្នាំ នៅសង្កាត់បឹងព្រលិត និងស្ត្រីចុងក្រោយវ័យ ៥៦ឆ្នាំដែរ នៅសង្កាត់វាលវង់។
គិតមកត្រឹមថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ចំនួនអ្នកស្លាប់បានកើនឡើងដល់ ១៩នាក់ ប៉ុន្តែក្រសួងសុខាភិបាលទទួលស្គាល់តែ ១៤នាក់ប៉ុណ្ណោះ ថាស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩។ អ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ ៤នាក់ទៀត ក្រសួងថា ស្លាប់ដោយសារជំងឺផ្សេង។ ឯម្នាក់ទៀតស្លាប់ពេលកំពុងធ្វើចត្តាឡីស័ក។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ ក្រសួងសុខាភិបាលកំពុងសម្រុកបើកយុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺនេះ ជូនប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ដែលភាគច្រើនលើសលុបជាវ៉ាក់សាំងចិន ដែលអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) មិនបានទទួលស្គាល់។ វ៉ាក់សាំងចិនទាំងពីរមុខនោះ គឺវ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាម (SINOPHARM) ដែលជាជំនួយរបស់ចិន និងទើបដឹកមកដល់កម្ពុជាបន្ថែម ៧សែនដូសទៀត កាលពីយប់ថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា កើនដល់ ១លាន៣សែនដូស។ វ៉ាក់សាំងចិនមួយទៀតឈ្មោះ ស៊ីណូវ៉ាក់ (SINOVAC) ដែលកម្ពុជាទើបទិញពីចិន ១លាន៥សែនដូស កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមីនា ក្នុងទឹកប្រាក់ ១៥លានដុល្លារ។ វ៉ាក់សាំងចុងក្រោយ ឈ្មោះ អាស្រ្តាហ្ស៊េណេកា (ASTRAZENECA) របស់ចក្រភពអង់គ្លេស ដែលអង្គការសុខភាពពិភពលោកទទួលស្គាល់។ កម្ពុជាទទួលបានវ៉ាក់សាំងនេះ ចំនួនជាង ៣សែនដូស (៣២,៤០០០ ដូស)។ វ៉ាក់សាំងអង់គ្លេសនេះ អាចចាក់បានសម្រាប់ពលរដ្ឋគ្រប់គ្នា ដែលមានវ័យចាប់ពី ១៨ឆ្នាំ ឡើងទៅ។ ប៉ុន្តែ លោក ហ៊ុន សែន ឲ្យចាក់បានតែអ្នកមានអាយុ ៦០ឆ្នាំ ឡើងទៅតែប៉ុណ្ណោះ ក្រៅពីនោះត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងចិន។
ចំពោះវ៉ាក់សាំងចិនទាំងពីរមុខនោះ វ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាម អាចចាក់បានសម្រាប់តែមនុស្សដែលមានវ័យពី ១៨ឆ្នាំ ដល់ ៥៩ ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែ វ៉ាក់សាំងស៊ីណូវ៉ាក់ អាចចាក់បានពីចាប់អាយុ ១៨ ឆ្នាំឡើងទៅ។
យុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងនេះ ចូលដល់ដំណាក់កាលចាក់ជូនគ្រូពេទ្យជួរមុខទាំងរដ្ឋ និងឯកជន ទាំងមន្រ្តីរាជការ គ្រូបង្រៀនរដ្ឋនិងឯកជន អ្នកសារព័ត៌មាននិងបុគ្គលិកវិស័យឯកជនជាដើម។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលអ្នកស្រី ឱ វណ្ណឌីន ណែនាំឲ្យពលរដ្ឋទូទៅ ដែលចង់ចាក់វ៉ាក់សាំងទាំងនេះ ត្រូវចុះឈ្មោះតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ឬចុះឈ្មោះជាមួយអាជ្ញាធរក្នុងមូលដ្ឋានក៏បាន៖ «ហើយបើនៅតាមបណ្តាខេត្ត យើងមានមន្ទីរសុខាភិបាលខេត្ត និងអភិបាលនៃគណៈអភិបាលខេត្ត ដែលលោកកំពុងខ្នះខ្នែងរៀបចំដែរនោះ គឺគ្រប់ទីតាំងដែលបានត្រៀមលក្ខណៈ នឹងបើកយុទ្ធនាការក្នុងការចាក់វ៉ាក់សាំងនេះ»។
ខាងគណៈមេធាវីឯណោះ គ្រោងយកទីស្នាក់ការរបស់ខ្លួន ធ្វើជាកន្លែងចាក់វ៉ាក់សាំង។ មេធាវីដែលមានអត្តលេខពី ១ ដល់ ១៩៩៣ ត្រូវបានអញ្ជើញឲ្យមកចាក់វ៉ាក់សាំងចិននេះឲ្យបានគ្រប់ៗគ្នា ចាប់ពីថ្ងៃទី០១ ដល់០៦ ខែមេសា។
ប្រធានគណៈមេធាវីកម្ពុជាលោក លី ច័ន្ទតុលា តាមរយៈសេចក្តីជូនដំណឹងរបស់គណៈមេធាវី កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ស្នើឲ្យមេធាវីនិងមេធាវីកម្មសិក្សាទាំងអស់ មកទទួលវ៉ាក់សាំងចិននេះកុំបីខាន។
ក្រសួងបានអះអាងថា ការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ នេះ គឺធ្វើឡើងតាមគោលការណ៍ស្ម័គ្រចិត្ត និងជំរុញឲ្យប្រជាពលរដ្ឋនាំគ្នាចាក់វ៉ាក់សាំងនេះ។ ប៉ុន្តែ កន្លងមកប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើន បង្ហាញភាពអល់អែក និងមិនទុកចិត្តលើគុណភាពនៃវ៉ាក់សាំងចិន ដែលអង្គការសុខភាពពិភពលោក មិនបានទទួលស្គាល់។ ពួកគាត់ចង់ចាក់វ៉ាក់សាំងដែរ ប៉ុន្តែចង់បានវ៉ាក់សាំងណា ដែលទទួលស្គាល់ជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ ដូចវ៉ាក់សាំងអង់គ្លេសជាដើម។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់អះអាងថា វ៉ាក់សាំងចិនទាំងនេះ ក៏មានគុណភាពល្អដែរ ដោយសម្អាងថាមានប្រទេសជាច្រើនចាក់វ៉ាក់សាំងនេះឲ្យពលរដ្ឋខ្លួនដែរ និងថាមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលច្រើនគ្នាហើយ បានចាក់វ៉ាក់សាំងនេះដែរ និងគ្មានប៉ះពាល់ដល់សុខភាពអ្វីនោះទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។