ពលរដ្ឋមួយគ្រួសាររស់នៅលើខ្នងភ្នំគូលែន ដែលជាតំបន់អតីតរាជធានីបុរាណក្នុងខេត្តសៀមរាប បានប្រកបរបររកថ្នាំបុរាណក្នុងព្រៃជ្រៅ ដើម្បីលក់ចិញ្ចឹមជីវិត។ ពួកគាត់បារម្ភថា រុក្ខជាតិកម្រ ដែលអាចផលិតឱសថបុរាណមួយចំនួន បានផុតពូជដោយសារសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ដើម្បីយកដីធ្វើចម្ការ។
ស្ទើររាល់ព្រឹកព្រលឹមមុនពេលថ្ងៃរះ ទឹកសន្សើមមិនទាន់ស្ងួតស្រួលបួលផង បុរសវ័យចំណាស់ម្នាក់មានស្រុកកំណើតលើខ្នងភ្នំគូលែន តែងតែចាកចេញពីផ្ទះ ដើម្បីស្វែងរករុក្ខជាតិកម្រ ក្នុងព្រៃជ្រៅ តាមតំបន់ជ្រោះ តំបន់ជប់ចេញល្អាងភ្នំ ជម្រាលភ្នំ និងតំបន់ពើងថ្មជាដើម។
គាត់បើកម៉ូតូចាស់មួយគ្រឿង ព្យួរកន្ត្រកខាងក្រោយសងខាង អមដោយសម្ភារ:ដើរព្រៃ រួមមាន កាំបិត ខ្វែវ និងចបជីកជាដើម ដើម្បីស្វែងរករុក្ខជាតិ ផ្សំច្នៃធ្វើឱសថបុរាណ។
កំពុងអង្គុយកាប់ដើមរុក្ខជាតិ ដើម្បីផ្សំថ្នាំ លោក ព្រិន ហឿន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី៧ មីនាថា ជារៀងរាល់ថ្ងៃលោកត្រូវជិះម៉ូតូតាមចង្កេះភ្នំមានចម្ងាយចាប់ពី ៣គីឡូម៉ែត្រ ទៅ៤០គីឡូម៉ែត្រ ហើយត្រូវដើររុកព្រៃ ស្ទើរតែគ្រប់ច្រកល្ហក ដើម្បីកាប់វល្លិ ឈើ និងជីកមើមរុក្ខជាតិឬហៅថា ប្រទាល ជាច្រើនប្រភេទ។
លោកថា អាជីពនេះ ជារបរបន្ទាប់បន្សំជាង ៣០ឆ្នាំមកហើយ អាចរកចំណូលចន្លោះពី ១០ម៉ឺនរៀល (១០០.០០០) ទៅ ៤០ម៉ឺនរៀល (៤០០.០០០) ក្នុងមួយខែ។
លោក ព្រិន ហឿន៖«ធ្លាប់នៅភ្នំតាំងពីដូនពីតាមក មិនដែលចេះវង្វេងទេ ដឹងពីច្រកល្ហក ត្រង់ណាធ្លាប់មានត្រង់ណាធ្លាប់អត់ គឺយើងដឹង។ ឯការហត់នឿយក៏អត់សូវដែរ ព្រោះយើងដឹងច្រកល្ហកស្រេចថា យើងត្រូវទៅរកថ្នាំអី យើងដឹងថា វានៅត្រង់ហ្នឹងស្រេច»។
ប្រភេទរុក្ខជាតិ ដែលបុរសវ័យចំណាស់រូបនេះ ផ្សំថ្នាំបុរាណ រួមមាន ក្របីជល់ដី ក្របីឡើងក កាមឥសូរ ត្បាល់ដែក ពោចធំ វល្លិគុយ និងវល្លិរមៀត វល្លិស្លាប់រស់ កម្រើកកុម្ភ កម្រើកអធ្រាត្រ មើមពោះធំ ក្របីត្រុះជាដើម។ ការស្វែងរករុក្ខជាតិទាំងនេះលើខ្នងភ្នំគូលែន មិនងាយស្រួលឡើយ បុរសចំណាស់រូបនេះ ត្រូវចំណាយពេលជាច្រើនថ្ងៃទម្រាំគ្រប់ចំនួន។
លោក ព្រិន ហឿន ថា រុក្ខជាតិទាំងនេះ លោកផ្សំចូលគ្នាជាង ១០ប្រភេទ ដើម្បីផលិតឱសថបុរាណ ព្យាបាលជំងឺក្រពះ ថ្នាំតម្រងនោម ឫសដូងបាត ថ្នាំផ្សះ រោគស្ត្រី និង ទឹកនោមផ្អែម ជាដើម។
លោក ព្រិន ហឿន វ័យ ៦៥ឆ្នាំ រស់នៅភូមិព្រះអង្គធំ ឃុំជើងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប។ លោកស្គាល់រុក្ខជាតិ និងឈើព្រៃយ៉ាងច្បាស់ ដែលចេះចាំស្ទាត់ជំនាញបន្តពីឪពុករបស់លោក។
លោកមានកូន ៨នាក់ ក្នុងនោះ មានម្នាក់ ទើបបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ និងពីរនាក់ទៀត កំពុងរៀនថ្នាក់វិទ្យាល័យ និងអនុវិទ្យាល័យ។ បើទោះជាមុខរបរនេះរកប្រាក់ចំណូលតិចតួចក្តី តែលោកនៅតែអាចផ្សែផ្សំ ផ្គត់ផ្គង់ការសិក្សារបស់កូនៗ ឱ្យបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ និងវិទ្យាល័យ។
លោក ព្រិន ហឿន បារម្ភថា បច្ចុប្បន្ន លោកខ្វះបច្ចេកទេសចម្រាញ់ថ្នាំ និងសម្ភារៈអាចផលិតថ្នាំបុរាណ។ លោកថា ប្រសិនបើមានសម្ភារៈចម្រាញ់ថ្នាំ និងឧបករណ៍ផលិតថ្នាំទំនើប លោកនឹងពង្រីកអាជីវកម្មនេះ។
លោក ព្រិន ហឿន៖«ពីមុនសម្បូរណាស់ ពីខាងក្រោមសម្បូរជាងកំពូលភ្នំទៀត តែឥឡូវគេភ្ជួរដាំដំឡូង ដាំស្វាយចន្ទីអស់ហើយ ហើយសព្វថ្ងៃនៅតែលើភ្នំយើងទេ ដែលគេដាក់តំបន់ឧទ្យានជាតិ ទើបគ្មាននរណាហ៊ានកាប់ទេ។ គេឈប់ឱ្យកាប់ហើយសព្វថ្ងៃ បានជួយថែរក្សាព្រៃឈើខ្ញុំអរដែរ»។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ មេភូមិព្រះអង្គធំ លោក ឆុន ផល្លី គាំទ្រពលរដ្ឋ ដែលរក្សាប្រពៃណី ផលិតថ្នាំបុរាណ ដែលអាចរកប្រាក់ចំណូលផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពបន្ទាប់ពីការងារធ្វើស្រែចម្ការ។
លោកថា ក្នុងភូមិព្រះអង្គធំ ដែលលោកគ្រប់គ្រងមានពលរដ្ឋយ៉ាងហោចណាស់ ៤០គ្រួសារ បានប្រកបរបររកថ្នាំបុរាណតពីដូនតា ដើម្បីលក់ឱ្យភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងលក់បោះដុំលើទីផ្សារក្នុងស្រុក។
លោក ឆុន ផល្លី៖«គាត់គ្មានបើកលក់ជាហាងអីធំដុំទេ គ្រាន់តែច្រកជាកញ្ចប់តិចតួចល្មមលក់លក្ខណៈជាគ្រួសារប៉ុណ្ណោះឯង»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទង នាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល អ្នកស្រី ឱ វណ្ណឌីន ដើម្បីសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញប្រពៃណីផ្សំថ្នាំបុរាណរបស់អ្នកស្រុកអង្គរបាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី៧ មីនា ដោយសារទូរស័ព្ទហៅចូលតែគ្មានអ្នកលើក។
ក៏ប៉ុន្តែ គ្រូពេទ្យជំនាញវេជ្ជសាស្ត្រ លោក បូរី យូឡុង យល់ថា ដូនតាខ្មែរមានប្រពៃណីផ្សំថ្នាំបុរាណព្យាបាលជំងឺជាយូរយារមកហើយ ហើយប្រពៃណីនេះបន្សល់រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។ លោកថា បើទោះជាពលរដ្ឋមានជំនាញផ្សំថ្នាំបុរាណតពីដូនតាក្តី តែបច្ចុប្បន្ននេះនៅពុំទាន់មានការត្រូវពិនិត្យវាយតម្លៃតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស និង ស្តង់ដារវេជ្ជសាស្ត្រនៅឡើយទេ។ បញ្ហានេះលោកថា ក្រសួងគួរតែជួយបណ្ដុះបណ្ដាលពួកគាត់បន្ថែមទៀត ឱ្យចេះផលិតថ្នាំមានស្តង់ដារ និងបច្ចេកទេសត្រឹមត្រូវ មិនប៉ះពាល់សុខភាពអ្នកប្រើប្រាស់ ហើយមានការទទួលស្គាល់ពីក្រសួងសុខាភិបាល ដើម្បីឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់មានទំនុកចិត្ត។
លោក បូរី យូឡុង៖«ក្រសួងសុខាភិបាលគាត់ទៅយកថ្នាំនឹងទៅស្រាវជ្រាវបន្ថែមថា ប្រើប្រាស់បានអត់?បើបានគួរអនុញ្ញាតឱ្យចេញអាជ្ញាប័ណ្ណ ផ្លាស់ប្ដូរទៅជាថ្នាំបុរាណទៅ»។
បច្ចុប្បន្ន នៅលើខ្នងភ្នំគូលែន មានពលរដ្ឋរស់នៅយ៉ាងហោចណាស់ ៩ភូមិ ដោយមានពលរដ្ឋ ជាង ១ ពាន់ ៣រយគ្រួសារ (១.៣៣៧) ក្នុងនោះមានពលរដ្ឋជាង ៥ពាន់នាក់ (៥.១៥៧)។
ភ្នំគូលែនមានចម្ងាយជាង ៦០គីឡូម៉ែត្រ ពីក្រុងសៀមរាបឋិតនៅទិសខាងជើងឆៀងខាងកើត ពីប្រាសាទអង្គរវត្ត។
ភ្នំនេះមានឈ្មោះដើម «មហិន្ទ្របព៌ត» ជាកន្លែង ដែលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ កសាងរាជធានីអង្គរ ដំបូងគេ អំឡុងសតវត្សទី៨។
អ្នកស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រ និងជាមគ្គុទ្ទេសក៍ទេសចរណ៍ លោក ហុន សេងហួត សង្កេតឃើញថា ពលរដ្ឋរស់នៅលើភ្នំគូលែនមានជំនាញផ្សំថ្នាំបុរាណពូកែស័ក្ដិសិទ្ធិ អាចព្យាបាលជំងឺជាច្រើនប្រភេទ ក៏ប៉ុន្តែ បញ្ហាខ្វះបច្ចេកទេសចម្រាញ់ថ្នាំបែបទំនើប ទើបធ្វើឱ្យអ្នកភូមិបន្តផលិតថ្នាំតាមទម្រង់ប្រពៃណីបុរាណ។
លោកថា កន្លងទៅពួកលោកធ្លាប់ចុះស្រាវជ្រាវជាក់ស្តែងរកឃើញថា តំបន់ភ្នំគូលែនអំណោយផលធម្មជាតិ សម្បូរប្រទាល និងរុក្ខជាតិកម្រជាច្រើន អាចផលិតឱសថបុរាណយ៉ាងពូកែ។
លើសពីនេះទៀត លោកថា តំបន់នោះមានស្ទឹងលិង្គ ១ពាន់ ដែលបុព្វបុរសខ្មែរសង់ប្រាសាទបុរាណមួយជាប់នឹងស្ទឹងនោះ ដើម្បីចម្រាញ់ថ្នាំបុរាណ ដែលមានឥសីជាអ្នកផ្សំថ្នាំថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ កាលពីសម័យបុរាណ។
ឧទ្យានជាតិព្រះជ័យវរ្ម័ន-នរោត្តម «ភ្នំគូលែន» មានទំហំផ្ទៃដីជាង ៦ម៉ឺន ២ពាន់ហិកតារ (៦២.៨៨៣) ស្ថិតនៅក្នុងស្រុកចំនួន៥ រួមមាន ស្រុកស្វាយលើ ស្រុកបន្ទាយស្រី ស្រុកវ៉ារិន ស្រុកសូទ្រនិគម និងស្រុកអង្គរជុំ។
ឧទ្យានជាតិ ក៏មានប្រាសាទបុរាណជាច្រើនកប់ក្នុងព្រៃជ្រៅហើយ ក៏ជាទីតាំងទេសចរណ៍ធម្មជាតិ និងវប្បធម៌ប្រវត្តិសាស្ត្រ ចំនួន ៨៤កន្លែង រួមមាន តំបន់ទឹកជ្រោះ ព្រះអង្គធំ ជំរំយុវជន ស្រះដំរី វត្តអារាម អារាមរោងចិន ល្អាងទឹកជប់ និងអាស្រមអ្នករក្សាសីលជាដើម។
ពលរដ្ឋទទូចដល់រដ្ឋាភិបាលឱ្យអភិរក្សព្រៃឈើលើភ្នំគូលែនឱ្យគង់ ដើម្បីរក្សាពូជរុក្ខជាតិកម្រអាចផលិតឱសថបុរាណបាន ខណៈកន្លងទៅសកម្មភាពកាប់ឆ្ការព្រៃ ដើម្បីទន្ទ្រានយកដីធ្វើចម្ការនៅតែកើតមានច្រើន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។