ក្រុមកម្មករ និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលអះអាងថា កម្មករខ្មែរ ១១នាក់ ធ្វើការឲ្យក្រុមហ៊ុនហ័ងអាញ់ អណ្តូងមាស (Hoang Anh Andong Meas) របស់វៀតណាមក្នុងខេត្តរតនគិរី ស្លាប់យ៉ាងអយុត្តិធម៌ ដោយពុំមានការដោះស្រាយប្រកបដោយតម្លាភាព និងទទួលខុសត្រូវតាមច្បាប់រដ្ឋនោះទេ។
ពួកគេសង្កេតឃើញថា អាជ្ញាធរបានព្យាយាមលាក់បាំងរឿងនេះ ដោយមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ រកមូលហេតុច្បាស់លាស់កែប្រែចំណុចខ្វះចន្លោះរបស់ក្រុមហ៊ុន ដើម្បីការពារអាយុជីវិតកម្មករនោះឡើយ។
មន្ត្រីអង្កេតនៃសមាគមអាដហុក ខេត្តរតនគិរី ដែលចុះឃ្លាំមើលករណីនេះ លោក ងៀវ សិលា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី៧ កុម្ភៈ ថា អាជ្ញាធរហាក់មិនអើពើដោះស្រាយរឿងនេះ ដោយមិនបានស៊ើបអង្កេតឱ្យបានទូលំទូលាយ ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធដោយឯករាជ្យ ជំរុញឱ្យមានការទទួលខុសត្រូវ លើអាយុជីវិតកម្មករស្លាប់នោះទេ។
លោកចាត់ទុកទង្វើនេះ ជាទម្លាប់អាក្រក់មួយខ្វះការទទួលខុសត្រូវ សម្រាលបន្ទុកក្រុមហ៊ុន ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យពលរដ្ឋបន្តរងគ្រោះដដែលៗនៅថ្ងៃខាងមុខ។
លោក ងៀវ សិលា៖ «វាជាគំរូអាក្រក់មួយដល់កម្មករជំនាន់ក្រោយ ដោយសារតែប្រៀបដូចជា ជំងឺ បើយើងអត់ព្យាបាលនឹងមានជំងឺផ្សេងៗចូលមក។ អាជ្ញាធរមិនសូវខ្វល់ខ្វាយ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានអត់ជួយដោះស្រាយដល់កម្មកររងគ្រោះ»។
កម្មករខ្មែរដែលធ្វើការក្នុងបរិវេណក្រុមហ៊ុន ហ័ង អាញ់ អណ្តូងមាស (Hoang Anh Andong Meas) របស់វៀតណាម បានស្លាប់ជាបន្តបន្ទាប់ កាលពីអំឡុងខែមិថុនា រហូតដល់ដើមខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ មានសរុប ១១ នាក់សង្ស័យពុលសារធាតុគីមី ឬថ្នាំបាញ់ចេក។ កម្មករភាគច្រើនជាពលរដ្ឋមកពីខេត្តឆ្ងាយៗរួមមាន ខេត្តបាត់ដំបង សៀមរាបត្បូងឃ្មុំ និងខេត្តកំពង់ធំជាដើម។
កម្មករម្នាក់ដែលកំពុងធ្វើការ ក្នុងក្រុមហ៊ុននេះ ថ្លែងសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ព្រោះបារម្ភពីសុវត្ថិភាពប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី៧ កុម្ភៈថា ក្រុមហ៊ុនបានផ្តល់សំណងតិចតួចឱ្យគ្រួសារជនរងគ្រោះក្នុងមួយគ្រួសារលុយចំនួន ២លានរៀល (២.០០០.០០០) និងជួយថ្លៃចំណាយដឹកជញ្ជូនសាកសព ទៅស្រុកកំណើត។
លោកបន្ថែមថា ថ្នាំគីមីដែលកម្មករប្រើប្រាស់ផលិតក្នុងប្រទេសវៀតណាម ប្រសិនបើខ្វះការប្រុងប្រយ័ត្នងាយនឹងប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត។
លោកថា មុនពេលស្លាប់ជនរងគ្រោះខ្លះ បានទទួលទានស្រាសតិចតួច ដែលពួកគាត់មានទម្លាប់ទទួលទាននៅពេលល្ងាច បូកផ្សំធ្វើការអស់កម្លាំង ដោយសារប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមីច្រើន។
កម្មករថ្លែងលាក់ឈ្មោះ៖ «ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះមានគេតវ៉ា តែគេឱ្យតម្លៃសមរម្យគេលែងតវ៉ា។ អ្នកប្រើថ្នាំគីមីប្រើថ្នាំបន្ថយ មួយប៉េត្រូ គេដាក់មួយកែវ គេបន្ថយកន្លះកែវ លែងមានបញ្ហាតាំងពីហ្នឹងមក»។
កន្លងទៅ មន្ទីរការងារខេត្តរតនគិរីបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយថា ករណីសង្ស័យកម្មករស្លាប់ គឺពាក់ព័ន្ធនឹងការពុលស្រា ឋិតក្នុងទីតាំងក្រុមហ៊ុន ហ័ងអាញ អណ្ដូងមាស ក្នុងស្រុកកូនមុំ ខេត្តរតនគិរី។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលសង្កេតឃើញថា ក្រោយពីអាជ្ញាធរខេត្តរតនគិរី ចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះរួច ក៏ស្ងាត់ទៅវិញ មកទល់ពេលនេះនៅមិនទាន់ឃើញ អាជ្ញាធរប្រកាសព័ត៌មាន បង្ហាញពីបច្ចុប្បន្នភាព ដើម្បីឱ្យកម្មករស្ងប់ចិត្តនៅឡើយទេ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ ពីអភិបាលខេត្តរតនគិរី លោក ញ៉ែម សំអឿន បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី៧ កុម្ភៈ។
កន្លងទៅ អភិបាលខេត្តរូបនេះ បានថ្លែងក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានថា រដ្ឋបាលខេត្តរតនគិរី បានចាត់ឱ្យមន្ត្រីពិនិត្យឆែកឆេរ ស្រាវជ្រាវរកកន្លែងលក់ស្រាទាំងយប់ និងបានណែនាំឱ្យអ្នកលក់ និងអ្នកទិញផ្អាកពិសាស្រាស។ លោកបានបើកកិច្ចប្រជុំបន្ទាន់ ហើយបានបញ្ជាឱ្យមន្ទីរជំនាញស្រាវជ្រាវយកសំណាកទៅវិភាគនៅរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីរកមូលហេតុជាក់លាក់។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទងតំណាងក្រុមហ៊ុនវៀតណាម ហ័ង អាញ់ អណ្តូងមាស ដើម្បីសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ បាននៅឡើយទេ ដោយទូរស័ព្ទហៅចូលតែគ្មានអ្នកលើក។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្សរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាលោក វណ្ណ សុផាត យល់ថា កម្មកររងគ្រោះដោយសារភាពខ្វះចន្លោះអនុវត្តច្បាប់របស់អាជ្ញាធរគ្រប់គ្រងសារជាតិគីមី និងសុវត្ថិភាពបរិស្ថានមិនល្អធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតពួកគាត់។
លោកថា អាជ្ញាធរគួរតែចុះស៊ើបអង្កេតរឿងនេះដោយតម្លាភាព មានការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ប្រសិនបើរកឃើញថា ក្រុមហ៊ុនប្រើសារជាតិគីមី ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវិតកម្មករត្រូវតែមានវិធានការច្បាប់។
លោក វណ្ណ សុផាត៖ «ព្រះរាជអាជ្ញាក្នុងនាមតំណាងឱ្យរដ្ឋ លោកក៏មានសិទ្ធិក្នុងការចុះស៊ើបអង្កេតដើម្បីរកព័ត៌មាននេះឱ្យច្បាស់ និងចាត់ការតាមនីតិវិធីច្បាប់។ បើអាចផ្អាកប្រតិបត្តិការក្រុមហ៊ុនហ្នឹងទៀត និយាយតាមច្បាប់។ យើងសោកស្តាយមានបញ្ហាហ្នឹងកើងឡើង ដោយមិនត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់ ពីអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ»។
ក្រុមហ៊ុនហ័ងអាញ់ អណ្តូងមាស (Hoang Anh Andong Meas) របស់វៀតណាម ទើបតែប្តូរឈ្មោះ ជាក្រុមហ៊ុនថា កូអាហ្គ្រី (THAKO AGRI ) កាលពីឆ្នាំ២០២១។
ក្រុមហ៊ុននេះ ជាបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ក្រុមហ៊ុនវៀតណាម ហ័ងអាញ យៀកឡាយ អាហ្គ្រីកូ (HAGL AGRICO) ទទួលសិទ្ធិវិនិយោគដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីរដ្ឋាភិបាលលើផ្ទៃដី ទំហំជិត ២ម៉ឺនហិកតារ តាំងពីឆ្នាំ ២០១០ ឋិតក្នុងស្រុកកូនមុំ និងស្រុកលំផាត់ ខេត្តរតនគិរី។
ពេលនេះក្រុមហ៊ុននេះ មានកម្មករកំពុងធ្វើការចន្លោះពី ៦ពាន់នាក់ (៦.០០០) ទៅ ៧ពាន់នាក់ (៧.០០០) ដោយទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលចន្លោះ ១លាន (១.០០០.០០០) ទៅ ១លាន ២សែនរៀល(១.២០០.០០០) ក្នុងមួយខែ។
ក្រុមហ៊ុន ហ័ងអាញ់ អណ្តូងមាស វិនិយោគដាំចេកអំបូងលឿង ដាំស្មៅ ចិញ្ចឹមគោ និងដាំស្វាយ ភាគច្រើននាំទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាម និងចិន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។