មជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជា(CMAC) កំពុងបញ្ជូនអ្នកជំនាញឱ្យចុះស្រាវជ្រាវរកចំការមីនថ្មីៗ យ៉ាងសកម្មនៅក្នុងខេត្តចំនួន៧ ដែលមានព្រំដែនជាប់គ្នាជាមួយប្រទេសថៃ។
បេសកកម្មស្រាវជ្រាវរកចំការមីនថ្មីៗ ដោយប្រើម៉ាស៊ីនរាវមីនGPR ឧបករណ៍បច្ចេកទេសបញ្ញាសិប្បនិម្មិត(AI) និងដ្រូន(Drone)ហោះលើដី ព្រមទាំងក្នុងទឹកផង ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីកម្ពុជាបរាជ័យមិនអាចបោសសំអាតគ្រាប់មីនប្រឆាំងមនុស្សឱ្យអស់នៅត្រឹមឆ្នាំ២០២៥ ទៅតាមការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួន។
អគ្គនាយកមជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជា(CMAC)លោក ហេង រតនា ឱ្យដឹងថាក្រុមការងារស្រាវជ្រាវទើបតែរកឃើញចំការមីនថ្មីមួយដែលមានផ្ទៃដីទំហំជិត២០គីឡូម៉ែត្រក្រឡា។
លោកថា ផ្ទៃដីដែលសង្ស័យនៅមានគ្រាប់មីន ទើបតែរកឃើញថ្មីនេះគឺស្ថិតនៅក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ។ លោក ហេង រតនា បញ្ជាក់ទៀតថា បេសកកម្មស្រាវជ្រាវរកចំការមីនថ្មីនេះ កំពុងតែបន្តទៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ និងខេត្តចំនួន៥ទៀត ដែលជាប់ព្រំដែនគ្នាជាមួយប្រទេសថៃ រួមមានខេត្តព្រះវិហារ បាត់ដំបង ប៉ៃលិន ពោធិ៍សាត់ និងកោះកុង។
លោក ហេង រតនា៖ «យើងទើបតែបានស្រាវជ្រាវរកចំការមីនថ្មីបញ្ចប់នៅក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ហើយយើងរកឃើញផ្ទៃដីដែលមានមីនថ្មីទំហំ១៦,៩គីឡូម៉ែត្រក្រឡាបន្ថែមពីលើផ្ទៃដីមានមីន ដែលយើងមិនទាន់រកឃើញកន្លងមក។ ឥឡូវនេះយើងកំពុងបន្តស្រាវជ្រាវរកចំការមីនថ្មីនៅខេត្តឧត្តរមានជ័យទៀត។ តំបន់ចំការមីនដែលយើងយកចិត្តទុកដាក់ជាងគេ គឺនៅតាមបណ្ដាខេត្តដែលនៅជាប់ព្រំដែនគ្នាជាមួយថៃ ដែលមានចំការមីនច្រើននៅឡើយ»។
អ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរមីនកម្ពុជា លោក ទេព កល្យាណ ទទួលស្គាល់ថា បច្ចុប្បន្ននេះខេត្តចំនួន៧ដែលមានព្រំដែនជាប់គ្នាជាមួយប្រទេសថៃ គឺពិតជានៅមានផ្ទៃដីដែលជាចំការមីន ក៏ប៉ុន្តែត្រង់ទំហំប៉ុណ្ណា គឺលោកមិនទាន់ដឹងពិតប្រាកដនៅឡើយ។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងតែមានយន្តការស្រាវជ្រាវរកផ្ទៃដីចំការមីនថ្មីទាំងនេះ ដើម្បីរៀបចំផែនការបោសសំអាតជាបន្តទៀត។
លោក ទេព កល្យាណ៖ «ឥឡូវនេះយើងរកឃើញចំការមីនថ្មីមួយចំនួនហើយ ប៉ុន្តែនៅពេលដំណើរការស្រាវជ្រាវចប់ទើបខ្ញុំអាចរាយការណ៍ជូនបានថា តើទំហំចំការមីនថ្មី ដែលកំពុងគំរាមកំហែងនៅតាមខេត្តចំនួន៧ ជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃនោះមានប៉ុណ្ណា។ នៅពេលដែលដឹងច្បាស់ហើយទើបយើងអាចដឹងថា តើត្រូវប្រើថវិកាចំនួនប៉ុន្មានសម្រាប់ការបោសសំអាត?ហើយប្រើរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំក្នុងការបោសសំអាត?ទោះជាយ៉ាងណារដ្ឋាភិបាលបានកំណត់ថានៅត្រឹមឆ្នាំ២០៣០គឺបោសសំអាតឱ្យអស់នូវគ្រាប់មីនប្រឆាំងមនុស្ស»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញការរកឃើញចំការមីនថ្មីៗរបស់ក្រុមCMACនេះ ពីអ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក លី សុវណ្ណារិទ្ធិ បាននៅឡើយនៅថ្ងៃទី២៩ខែមករា។
ប៉ុន្តែពលរដ្ឋនៅឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ លោក សៀន វី បានបង្ហាញកង្វល់ចំពោះបញ្ហាគ្រាប់មីនដែលសេសសល់នៅក្នុងតំបន់របស់ពួកគាត់។ លោកថា បច្ចុប្បន្ននេះគ្រាប់មីនដែលនៅកប់ក្រោមដី តាមតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ កំពុងគំរាមកំហែងដល់មនុស្សជាច្រើនទាំងប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្វើស្រែចំការនិងអ្នកដើរបេះបន្លែព្រៃ។
លោក សៀន វី៖ «បើនិយាយពីមីនផ្ទុះសឹងតែរាល់ឆ្នាំនៅតំបន់ចំការរបស់ខ្ញុំ។ កាលពីឆ្នាំមុនប្អូនថ្លៃប្រុស របស់ខ្ញុំម្នាក់ក៏ដាច់ជើងដោយសារផ្ទុះមីននៅតំបន់ចំការរបស់ខ្ញុំ ដែលនៅជាប់តំបន់ស រវាងព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃដែរ។ នៅតំបន់ចំការរបស់ខ្ញុំគឺនៅមានមីនច្រើន ជួនកាលកាប់ដីដាំដំណាំក៏មានប៉ះ។ បើទោះជាអ្នកអត់មានចំការធ្វើពេលខ្លះពលរដ្ឋចូលព្រៃដើរបេះបន្លែ គឺផ្ទុះមីនរបួសស្ទើរតែរៀងរាល់ឆ្នាំ។ បើតាមដឹងមានពលរដ្ឋប្រមាណជាង ១០នាក់ហើយ ដែលរងគ្រោះដោយសារតែផ្ទុះមីននៅម្ដុំចំការរបស់ខ្ញុំ។ ពេលខ្លះទាហានដែលដើរល្បាតព្រំដែន ក៏ធ្លាប់រងគ្រោះដោយសារផ្ទុះមីននៅម្ដុំចំការរបស់ខ្ញុំនោះដែរ»។
បច្ចុប្បន្ននេះនៅតាមតំបន់មួយចំនួនរបស់ខេត្តនៅជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ នៅមានករណីផ្ទុះមីនបណ្តាលឱ្យពលរដ្ឋបាត់បង់ជីវិត និងរងរបួសជាញឹកញាប់។
ជាក់ស្តែង កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមករា អ្នកឯកទេសបោសសំអាតមីនរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជា(CMAC)ចំនួន២នាក់ ឈ្មោះ អឿន ចាន់ណារ៉ា និងពៅ នេពីន បានស្លាប់ដោយសារផ្ទុះមីនតោន ដែលជាមីនប្រឆាំងរថក្រោះ នៅភូមិត្រពាំងប្រិយ៍ ឃុំបាក់អន្លូង ស្រុកត្រពាំងប្រាសាទ ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ក្នុងពេលដែលកំពុងបំពេញប្រតិបត្តិការបោសសំអាតគ្រាប់មីន។ ១ថ្ងៃក្រោយមកគឺនៅរសៀលថ្ងៃទី១៧ ខែមករា កសិករម្នាក់ឈ្មោះ ថៃ សឿន អាយុ៤២ឆ្នាំ នៅភូមិកូនភ្នំខាងត្បូង ឃុំតាស្ដា ស្រុកសំពៅលូន ខេត្តបាត់ដំបង ក៏រងរបួសជើងទាំងពីរនិងក្បាលធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារតែផ្ទុះមីនតោន ក្នុងពេលដែលគាត់បើករថយន្តចូលចំការដើម្បីដឹកជញ្ជូនដំឡូងមី។
ចាប់តាំងពីខែមករា ដល់ខែធ្នូឆ្នាំ២០២៤កម្ពុជា មានជនរងគ្រោះដោយសារយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ គ្រាប់មីននិងគ្រាប់ផ្សេងទៀតចំនួន៤៧នាក់។ ចំនួនអ្នករងគ្រោះនេះកើនឡើង១៥នាក់ បើប្រៀបធៀបនិងឆ្នាំ២០២៣។
របាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជា ឱ្យដឹងថា កម្ពុជានៅមានផ្ទៃដីដែលមិនទាន់បោសសំអាតមីនរួចរាល់ទំហំជិត៥០០ (៤៦៨) រយគីឡូម៉ែត្រក្រឡាទៀត។ ប្រសិនបើការស្រាវជ្រាវរកឃើញចំការមីនថ្មី នៅក្នុងខេត្តចំនួន៧ ដែលមានព្រំដែនជាប់ជាមួយប្រទេសថៃថែមទៀតនោះ នឹងធ្វើឱ្យផ្ទៃដីដែលមានមីននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែកើនឡើង។
មន្ត្រីអាជ្ញាធរមីនកម្ពុជាធ្លាប់មានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាមិនជោគជ័យលើការប្ដេជ្ញាចិត្ត ដែលធ្លាប់កំណត់ថា នឹងបោសសំអាតមីនប្រឆាំងមនុស្សឱ្យអស់នៅត្រឹមឆ្នាំ២០២៥នេះទេ។ កម្ពុជានឹងបន្តការបោសសំអាតមីនឱ្យអស់រហូតទៅដល់ឆ្នាំ២០៣០ខាងមុខទៀត។
របាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជាឱ្យដឹងថា ក្នុងរយ:ពេល១២ខែឆ្នាំ២០២៤ កម្ពុជាបានបោសសំអាតមីន និងសំណល់យុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះលើផ្ទៃដីទំហំជិត ២០០គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ដោយរកឃើញនិងកំទេចចោលគ្រាប់មីន និងគ្រាប់យុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះចំនួនជិត ១០ម៉ឺន(៩៩.៨៧៤)គ្រាប់។ ក្នុងនោះមានមីនប្រឆាំងមនុស្សចំនួនជាង ១ម៉ឺន(១៦.១៥៦)គ្រាប់ មីនប្រឆាំងរថក្រោះចំនួន ១៥៧គ្រាប់ យុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ រួមទាំងគ្រាប់បែកចង្កោមចំនួនជាង ៧ម៉ឺន(៧៥.៤៩១)គ្រាប់។
ដោយឡែកសម្រាប់ប្រតិបត្តិការក្រោមទឹកវិញ អង្គភាពCMAC បានបោសសំអាតផ្ទៃទឹកទំហំជាង៤ពាន់(៤.២០០)ម៉ែត្រក្រឡា ដោយរកឃើញគ្រាប់មីនប្រឆាំងមនុស្ស និងយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះសរុបចំនួនជិត៤ពាន់ (៣.៨៤០) គ្រាប់ ស្មើនិងទម្ងន់ជិត ៣៣តោន។
នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៥នេះ អង្គភាពCMACមានគម្រោងបោសសំអាតផ្ទៃដី ចំការមីនទំហំ១០៥គីឡូម៉ែត្រក្រឡា និងផ្ទៃដីគ្រាប់បែកទម្លាក់ពីលើយន្តហោះទំហំ៤៩គីឡូម៉ែត្រក្រឡាទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។