សហព័ន្ធសហជីពសេរីកម្មករគ្រោងនឹងរៀបចំប្រារព្ធពិធីគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធ ក្នុងខួប ២០ ឆ្នាំនៃឃាតកម្មបាញ់សម្លាប់អតីតមេដឹកនាំសហជីពដ៏ល្បាញល្បី លោក ជា វិជ្ជា នៅថ្ងៃទី២២ មករា ខាងមុខនេះ។ សង្គមស៊ីវិល និងសហជីពទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលថ្មី ដែលដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត វែកមុខឧក្រិដ្ឋជន ដែលបានបាញ់សម្លាប់លោក ជា វិជ្ជា កាលពី២០ឆ្នាំ មុនមកដាក់ទោសតាមច្បាប់។
សហព័ន្ធសហជីពសេរីកម្មករ ទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចាប់ខ្លួនឃាតកបាញ់សម្លាប់មេដឹកនាំសហជីពដ៏ល្បីឈ្មោះលោក ជា វិជ្ជា និងអ្នកផ្សេងទៀត មកដាក់ទោសតាមច្បាប់ ដើម្បីលុបបំបាត់និទ្ទណ្ឌភាព និងលើកកម្ពស់ សេរីភាពបញ្ចេញមតិ នៅកម្ពុជា។
សេចក្ដីជូនដំណឹងទៅរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធរបស់សហព័ន្ធ សហជីព សេរីកម្មករនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី៥ មករា ឱ្យដឹងថា ក្រុមគ្រួសារ សាច់ញាតិ រួមទាំងមិត្តភក្ដិប្រមាណ១៥០នាក់ និងនិមន្តព្រះសង្ឃ ប្រារព្ធ ពិធីបង្សុកូល និងដាក់កម្រផ្កា គោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធនៅទីកន្លែងតម្កល់ រូបសំណាក លោក ជា វិជ្ជា នៅថ្ងៃទី២២ មករា ខាងមុខ។
ការប្រារព្ធពិធីនេះ គឺដើម្បីរំលឹកវិញ្ញាណក្ខន្ធ និងចងចាំនូវ គុណូបការៈដ៏ថ្លៃថ្លារបស់លោក ជា វិជ្ជា ដែលជាវីរជនកម្មករដ៏ឆ្នើម។
អនុប្រធានសហព័ន្ធសហជីពសេរីកម្មករលោកស្រី សាយ សុកនី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី៦ មករា ថា ទោះបីជាឃាតកម្មលើលោក ជា វិជ្ជា កើតឡើងរយៈពេល ២០ឆ្នាំហើយក្ដី ប៉ុន្តែពន្លឺយុត្តិធម៌សម្រាប់ក្រុម គ្រួសារជន រងគ្រោះ មិនមានឡើយ។
លោកស្រីបន្ថែមថា តាំងពីបោះឆ្នោតអ៊ុនតាក់ដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ករណីលោក ជា វិជ្ជា លោកបណ្ឌិត កែម ឡី លោក ឈុត វុទ្ធី អ្នកកាសែត អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងកម្មករជាដើម ដែលជាគ្រាប់ពូជប្រជាធិបតេយ្យ សុទ្ធតែត្រូវបានឃាតក បាញ់សម្លាប់ ប៉ុន្តែពួកគាត់ទាំងអស់នេះ គ្មានអ្នកណាម្នាក់ទទួលបានយុត្តិធម៌ឡើយ។
លោកស្រីទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មី និងតុលាការចាប់ខ្លួនឃាតកបាញ់ សម្លាប់លោក ជា វិជ្ជា មកដាក់ទោសតាមច្បាប់ បើមិនដូច្នោះទេ ប្រជាពលរដ្ឋនឹងបាត់បង់ជំនឿលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌។
លោកស្រី សាយ សុកនី៖ «វាឆ្លុះបញ្ចាំងពី ជាគំរូអាក្រក់មួយដែល ដូចថាវប្បធម៌និទ្ទណ្ឌភាពអ្នកស្លាប់ចេះតែស្លាប់ទៅ វាជាអំពើអយុត្តិធម៌នៅក្នុងមួយដ៏ធំធេងរយៈពេល មានតិចណា១០ ទៅ២០ ទៅ ៣០ ឆ្នាំ ហ្នឹងដែលមានអ្នកទទួលបានយុត្តិធម៌ តាំងពីទសវត្សរ៍៩០ មកឥឡូវដែលទេតាំងពីចោរគ្រាប់បែកនៅខាងមុខរដ្ឋសភាក៏អ៊ីចឹង ១៩៩៧ ព្រឹត្តិការណ៍ធំៗ អត់ដែលមានអ្នកណាទទួលបានយុត្តិធម៌ផង»។
ទាក់ទិនរឿងរៀបចំពិធីនេះ លោកស្រី សាយ សុកនី ថា ពួកគាត់បានដាក់លិខិតជូនដំណឹងទៅ សាលារាជធានីភ្នំពេញ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរួចហើយ កាលពីថ្ងៃទី៥ មករា ប៉ុន្តែការសម្រេចបែប យ៉ាងណានោះ ពួកគាត់មិនទាន់ដឹងនោះទេ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពីអ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក ម៉េត មាសភក្ដី និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភគ៌ និងលោក ទូច សុឃៈ បានទេ នៅថ្ងៃទី ៦ មករា ដោយទូរស័ព្ទចូលគ្មានអ្នកទទួល។
នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូលោក អំ សំអាត ប្រសាសន៍ថា ឃាតកម្មលើលោក ជា វិជ្ជា លោកបណ្ឌិត កែម ឡី លោក ឈុត វុទ្ធី និងលោក ហ៊ី វុទ្ធី ជាដើមមកដល់ពេលនេះ មិនទាន់ឃើញចាប់ខ្លួនឃាតកពិតប្រាកដ ដាក់ផ្ដន្ទាទោសនៅឡើយ ដែលបញ្ហានេះ បានជះឥទ្ធិពលមិនល្អ និងជាសារមួយ គំរាមកំហែងលើមេដឹកនាំសហជីព សកម្មជនសង្គម និងអ្នកបញ្ចេញមតិជាដើម។
លោកសង្កេតឃើញថា មានកត្តាមួយចំនួនដែលជារឿងសំខាន់ ធ្វើឱ្យរាំងស្ទះ ក្នុងការស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ និងការស៊ើបអង្កេតរកជនដែលពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីយកមកអនុវត្តទោសតាមផ្លូវច្បាប់នោះ គឺកត្តានយោបាយ និងឆន្ទៈនយោបាយ។
លោក អំ សំអាត ថា បញ្ហានិទ្ទណ្ឌភាពនេះ ធ្វើឱ្យមានភាពអយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម ប៉ះពាល់ដល់នីតិរដ្ឋនិងសិទ្ធិមនុស្ស។
លោក អំ សំអាត៖ «ដើម្បីបំបាត់និទ្ទណ្ឌភាពដើម្បីយុត្តិធម៌នៅក្នុងសង្គម ដើម្បីលើកកម្ពស់សេរីភាពក្នុងការចូលរួមមេដឹកនាំសហជីពសកម្មជនបរិស្ថានធនធានធម្មជាតិ និងក្នុងការសេរីភាពបញ្ចេញមតិ។ អ្វីដែលធ្វើទៅបាន គឺត្រូវតែមានឆន្ទៈនយោបាយពិតប្រាកដ ហើយហ្នឹងមានឆន្ទៈក្នុងការស្វែងរកយុត្តិធម៌ និងការស៊ើបអង្កេតរកការពិត និងយុតិ្តធម៌សម្រាប់សង្គមជាតិ ក៏ដូចជា ជនរងគ្រោះ»។
លោក ជា វិជ្ជា ត្រូវបានឃាតកបាញ់សម្លាប់ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៤ នៅតូបលក់កាសែតក្រោយវត្តលង្កា ជិតភូមិគ្រឹះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
រយៈពេល២០ ឆ្នាំមកនេះ អាជ្ញាធរមិនបាននាំខ្លួនឃាតករពិតប្រាកដ និងអ្នកបញ្ជានៅពីក្រោយខ្នងយកមកផ្ដន្ទាទោសនោះទេ ក្រៅតែពីឃាតក សិប្បនិម្មិត ពីររូប គឺ ប៊ន សំណាង និង សុខ សំអឿន។មុនឃាតកបាញ់សម្លាប់ លោក ជា វិជ្ជា បានទទួលសារក្នុងទូរស័ព្ទដៃរបស់លោកគំរាមផ្ដាច់ជីវិត នៅក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៣ បន្ទាប់ពីលោកប្រកាសឱ្យសមាជិក សហជីពសេរីកម្មករទាំងអស់គាំទ្រគណបក្ស សម រង្ស៊ី។
លោកបានប្ដឹងទៅប៉ូលិសព្រហ្មទណ្ឌរាជធានីភ្នំពេញ ហើយប៉ូលិស បានឆ្លើយថា មិនហ៊ានចាត់ការទេ ព្រោះអ្នកគំរាមនោះជាមន្ត្រីមានឋានៈធំខ្ពស់ ហើយមន្ត្រី ប៉ូលិស រូបនោះ បានណែនាំឱ្យលោក ជា វិជ្ជា ត្រូវរកកន្លែងមានសុវត្ថិភាព។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោក ជា វិជ្ជា មិនព្រមចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជាទេ ព្រោះលោកចង់តស៊ូ ដើម្បីផលប្រយោជន៍កម្មករ សិទ្ធិសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
ក្រុមអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សជាតិ និងអន្តរជាតិ រិះគន់ថា រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន អាចមានជាប់ពាក់ព័ន្ធដោយផ្ទាល់ទៅនឹងករណីធ្វើឱ្យមានវប្បធម៌ និទ្ទណ្ឌភាពនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជារហូតមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។