ថ្ងៃទី១២ វិច្ឆិកា នេះ គឺជាខួប១ឆ្នាំនៃការស្លាប់របស់ស្ត្រីអ្នកលក់បាយម្នាក់ នៅជិតស្ពានស្ទឹងមានជ័យ។ ការស្លាប់នោះក្នុងព្រឹត្តិការណ៍បាញ់បង្ក្រាបកម្មកររោងចក្រ អែស.អិល (SL) ដែលប៉ុនប៉ងដាក់ញត្តិសុំអន្តរាគមន៍ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ ក្នុងរយៈពេល ១ឆ្នាំមកហើយ ដែលករណីនេះនៅតែស្ងៀមស្ងាត់ ដោយក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះបានជ្រើសរើសយកការមិនតតាំងរកយុត្តិធម៌តាមផ្លូវច្បាប់ ដោយសារគ្មានជំនឿលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌។
នៅឯតូបលក់បាយមួយកន្លែងក្បែររបងសាលាបឋមសិក្សាស្ទឹងមានជ័យ ជិតស្ពានស្ទឹងមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ គេឃើញស្ត្រីវ័យក្មេងម្នាក់កំពុងវីវក់លក់បាយឲ្យភ្ញៀវ៖ «សំឡេងកាប់សាច់លើជ្រញ់»។
ស្ត្រីអ្នកលក់នេះមានឈ្មោះ វង្ស វលក្ខណ៍ អាយុ ២៤ឆ្នាំ គឺជាកូនស្រីរបស់អ្នកស្រី អេង សុខុម ដែលបានស្លាប់ដោយគ្រាប់កាំភ្លើងកាលពីឆ្នាំមុន ក្នុងថ្ងៃកម្មករធ្វើបាតុកម្ម។ កញ្ញា វង្ស វលក្ខណ៍ ពោលបណ្ដើរដៃមមាញឹកនឹងការលក់ដូររបស់នាងបណ្ដើរថា ការស្លាប់របស់ម្ដាយនាងរហូតមកដល់ថ្ងៃទី១២ វិច្ឆិកា គឺ ១ឆ្នាំគត់ ដែលគ្រួសារនាងពុំមានពន្លឺនៃភាពយុត្តិធម៌នោះទេ។
នាងបញ្ជាក់ថា គ្រួសារនាងមិនបានដាក់ពាក្យប្ដឹងទៅអាជ្ញាធរសមត្ថកិច្ចចំពោះជនមិនស្គាល់មុខដែលបានបាញ់សម្លាប់ម្ដាយនាងនោះទេ។ នេះគឺដោយសារតែនាងគ្មានជំនឿលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា៖ «និយាយរួមអត់ចង់តឲ្យវារញ៉េរញ៉ៃខ្លាំងជាងហ្នឹងណាបង។ បើទោះជាយើងតវ៉ាទៅក៏អត់បានអីមកវិញ គេអត់មានអើពើអីចឹងផង គេស្ងាត់ឈឹង យើងចង់ទៅទាមទារអីក៏អត់កើត។ មើលទៅកាលក្បាលថ្នល់ក៏គ្មានយុត្តិធម៌សម្រាប់អ្នកក្បាលថ្នល់ហ្នឹងដែរ គេបំបិទចោលតែម្ដង ព្រោះវាទៅមិនរួចទេ ម្នាក់ជាពីរនាក់ហើយរកអត់ឃើញផង ខ្ញុំមិនសង្ឃឹមគេរកឲ្យម៉ាក់ខ្ញុំឃើញទេ»។
អ្នកស្រី អេង សុខុម អាយុ ៤៩ឆ្នាំ បានត្រូវគ្រាប់កាំភ្លើងចំដោះស្លាប់ កាលពីថ្ងៃទី១២ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣ ដែលជាថ្ងៃសមត្ថកិច្ចរាប់រយនាក់បានប្រើរថយន្តពន្លត់អគ្គិភ័យបាញ់ទឹក ប្រើឧស្ម័នបង្ហូរទឹកភ្នែក ដំបងឆក់ និងបាញ់រះកាំភ្លើងគ្រាប់ពិត បង្ក្រាបលើកម្មកររោងចក្រ អែស.អិល ដែលព្យាយាមហែក្បួនរកអន្តរាគមន៍ពីរោងចក្រនៅសង្កាត់ស្ទឹងមានជ័យ ឆ្ពោះទៅវិមានលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ ក្រៅពីស្ត្រីនោះ ក៏មានមនុស្សជិត ១០នាក់ រងរបួសដោយគ្រាប់កាំភ្លើង ហើយមានការចាប់មនុស្ស និងព្រះសង្ឃ ៣៨អង្គនិងនាក់។ កម្មករ និងពលរដ្ឋបានប្រើដុំថ្មគប់ទៅលើសមត្ថកិច្ច និងបានដុតរថយន្តរបស់ប៉ូលិស ១គ្រឿង ម៉ូតូ ២គ្រឿង។
លោក ង៉ែត វង្ស អាយុ ៥៦ឆ្នាំ ជាស្វាមី អ្នកស្រី អេង សុខុម ដែលកំពុងឈរអាំងសាច់នៅតូបលក់បាយជាមួយកូនស្រីគាត់ បានបន្ទោសទៅដល់ការបង្ក្រាបរបស់កម្លាំងសមត្ថកិច្ចដែលបណ្ដាលឲ្យប្រពន្ធគាត់ស្លាប់។ លោក ង៉ែត វង្ស ថ្លែងដោយមុខស្ងួតថា ដើម្បីជាការរំលឹកខួប ១ឆ្នាំនៃថ្ងៃស្លាប់ប្រពន្ធគាត់ គឺមានតែការធ្វើចង្ហាន់ប្រគេនព្រះសង្ឃបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ពីព្រោះគ្រួសារគាត់ទីទាល់ក្រ។ ថ្វីត្បិតតែ លោកត្អូញត្អែរថា គ្មានយុត្តិធម៌សម្រាប់ប្រពន្ធនិងក្រុមគ្រួសារលោកក្ដី ប៉ុន្តែលោកនៅតែទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់ដល់គ្រួសារគាត់ដែលកំពុងមានភាពដុនដាបខាងជីវភាព។
លោក ង៉ែត វង្ស៖ «ធ្វើសង្ឃទានឲ្យនៅផ្ទះ យើងធ្វើបុណ្យធំដុំក៏យើងអត់លុយអត់អីដែរធ្វើតិចតួចដែរ សុំអំពាវនាវឲ្យសមស្របផង កុំឲ្យវាអត់មានអ៊ីចឹងវាយ៉ាប់ដែរ។ ដោះស្រាយម៉េចយើងស្លាប់បាត់ហើយ ជួយរកយុត្តិធម៌ជួយរកអីឲ្យអ៊ីចឹងទៅ។ បើសង្ឃឹមរកជនល្មើសផ្ដន្ទាទោសគ្មានសង្ឃឹមថា បានផ្ដន្ទាទោសទេ គេមិនរកឲ្យយើងទេ។ ចង់បានថវិកាអីតិចតួចគ្រាន់រកស៊ីរកអ៊ីចឹងទៅ»។
ទាក់ទងបញ្ហានេះ មន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានី លោក ឡុង ឌីម៉ង់ បានបដិសេធថា រឿងនេះបានបញ្ជូនដល់ដៃសមត្ថកិច្ចហើយ៖ «ខាងខ្ញុំអត់មានអីកើត អត់ទាន់បានឆ្លើយជូនកើត ព្រោះអត់បានដឹងបញ្ហាហ្នឹងទេ វាផុតពីដៃយើងហើយខាងប៉ូលិស ខាងតុលាការអី វាផុតពីហ្នឹងហើយ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ និងអ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ លោក គៀត ចាន់ថារិទ្ធិ ជុំវិញការអំពាវនាវរកយុត្តិធម៌របស់គ្រួសារជនរងគ្រោះបានទេនៅថ្ងៃទី១១ វិច្ឆិកា។ ប៉ុន្តែភ្លាមៗក្រោយហេតុការណ៍នេះ លោក គៀត ចាន់ថារិទ្ធិ បានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ការផ្ទុះអាវុធបណ្ដាលឲ្យស្ត្រីម្នាក់ស្លាប់ គឺមិនមែនជាសមត្ថកិច្ចជាអ្នកបង្កឡើងទេ គឺអាចមានជនទីបីបាញ់ទៅលើប្រជាពលរដ្ឋនោះ។
តែលោកអះអាងថា គណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតនឹងស្វែងរកឃាតកពិតចំពោះករណីបាញ់ប្រហារនេះ៖ «យើងខ្ញុំគិតថា មិនច្បាស់ទេ អ៊ីចឹងបានយើងខ្ញុំត្រូវការរៀបចំក្រុមការងារមួយដើម្បីធ្វើការស៊ើបឲ្យច្បាស់អ៊ីចឹង។ បងស្រីដែលគាត់ទទួលរងគ្រោះគាត់នៅក្រៅរង្វង់ប្រតិបត្តិការនោះ មិនដឹងគ្រាប់ហ្នឹងវាទៅពីខាងណាទៅ»។
ទោះជាយ៉ាងណា ការអះអាងនេះត្រូវបានសង្គមស៊ីវិលច្រានចោល។ លោក នី ចរិយា ប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) មានមតិថា អំពើនិទ្ទណ្ឌភាពនៅកម្ពុជា នៅតែបន្តកើតចំពោះប្រជាពលរដ្ឋទន់ខ្សោយ ដែលចេះតែមានការកើនឡើងគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។
លោក នី ចរិយា បញ្ជាក់ថា បើទោះបីជាក្រុមគ្រួសារមិនបានដាក់ពាក្យប្ដឹងក៏ដោយចុះ ក៏ជាកាតព្វកិច្ចរបស់ព្រះរាជអាជ្ញាដែរ។ គ្រប់គ្នាបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ចំពោះការបង្ក្រាបបាតុករក្រោមការដឹកនាំនិងបញ្ជារបស់ស្នងការរាជធានីភ្នំពេញ ដែលពុំមានអ្វីគួរឲ្យស្រពេចស្រពិលទាល់តែសោះចំពោះការស៊ើបអង្កេតរបស់តុលាការនោះ ទោះបីជាចេតនាក្ដី និងអចេតនាក្ដី ពីព្រោះវាជាអំពើឃាតកម្ម។
លោក នី ចរិយា៖ «កាលណាឆ្លើយថាមនុស្សទី៣ បានន័យថា គាត់ដឹងថា មនុស្សទី៣ជានរណាហ្នឹងត្រូវតែចាប់អ្នកទី៣នោះទៅជាអ្នកបាញ់នុះណា។ ទី២ ហេតុអីបានមិនធ្វើកោសល្យវិច័យទៅលើគ្រាប់កាំភ្លើងដែលបាញ់ទៅលើគាត់ដើម្បីបញ្ជាក់ថា តើជនទី៣ហ្នឹងមកពីណា? ហើយបានគ្រាប់កាំភ្លើងហ្នឹងបានពីណាមក? ឬក៏គ្រាប់កាំភ្លើងហ្នឹងចេញពីគ្រាប់កាំភ្លើងចេញពីសមត្ថកិច្ចរបស់មន្ត្រីនគរបាល ឬក៏កងរាជអាវុធហត្ថរាជធានីភ្នំពេញ។ យើងមិនអាចគ្រាន់តែនិយាយពាក្យមួយមាត់ថា ជនទី៣ អ៊ីចឹងរួចខ្លួនទេ បើយើងដឹងថាជនទី៣ ត្រូវតែស៊ើបអង្កេតនិងចាប់ខ្លួនជនទី៣ គ្រាន់តែពាក្យដោះសាឲ្យផុតពីមាត់ខ្ញុំគិតថា អាហ្នឹងជារឿងមួយដែលចូលដៃចូលជើងក្នុងការបង្កើតឲ្យមានវប្បធម៌និទ្ទណ្ឌភាពហ្នឹងបន្ថែមទៀតទៅទេ»។
ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីការស្លាប់របស់ស្ត្រីអ្នកលក់បាយនោះ សមាជិកសភាមកពីទូទាំងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមគ្នាមួយ អំពាវនាវឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ត្រូវតែធ្វើការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យលើករណីបាញ់សម្លាប់មនុស្សពីរនាក់នៅពេលធ្វើបាតុកម្មកន្លងមក និងត្រូវដាក់សម្ពាធមកលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចំពោះករណីនេះ ពីព្រោះថា បានបង្កឡើងដោយក្រុមសមត្ថកិច្ច ហើយរដ្ឋាភិបាលជាអ្នកទទួលខុសត្រូវដើម្បីបញ្ចប់និទ្ទណ្ឌភាព។
ចំពោះការស្លាប់ អ្នកស្រី អេង សុខុម ក្រុមគ្រួសារនេះបានឲ្យដឹងថា មន្ត្រីសាលារាជធានីភ្នំពេញ បានជួយឧបត្ថម្ភសម្រាប់ធ្វើបុណ្យចំនួន ៥លានរៀល។ ចំណែកមន្ត្រីខណ្ឌ និងសង្កាត់ក៏បានចូលបុណ្យជាង ១០ម៉ឺនរៀល និងរំលែកទុក្ខដល់ក្រុមគ្រួសារពួកគេដែរ។ លោក ង៉ែត វង្ស ស្វាមីស្ត្រីរងគ្រោះបានថ្លែងថា ក្រោយមកទៀត អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក៏បានជួយសម្របសម្រួលជាមួយភាគីធនាគារដែលគ្រួសារលោកជំពាក់បំណុលឲ្យបង់ប្រាក់ប្រចាំខែតិចជាងមុនដោយសារបញ្ហាជីវភាព។ ថ្វីត្បិតតែមានការចូលបុណ្យ និងរំលែកទុក្ខយ៉ាងណាក្ដី តែគ្រួសារគាត់នៅពុំទាន់មានភាពកក់ក្ដៅនៅឡើយទេ។ ភាពកក់ក្ដៅរបស់ពួកគាត់នៅពេលនេះ គឺភាពយុត្តិធម៌។ ភាពយុត្តិធម៌នៅឯណាគ្មាននរណាដឹងនោះទេ សម្រាប់គ្រួសារមួយនេះ ស្របពេលដែលពួកគាត់បន្តពួនសម្ងំក្នុងភាពស្ងៀមស្ងាត់មិនតតាំងតទៅទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។