អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា លោក ឆាត រ៉ូដឺមៀរ (Chad Roedemeier) ប្រាប់អាស៊ីសេរីតាមសារអេឡិចត្រូនិក នៅថ្ងៃទី១០ វិច្ឆិកា ថា សហរដ្ឋអាមេរិកមានការខកចិត្ត ដែលអាជ្ញាធរយោធាកម្ពុជា បានវាយកម្ទេចចោលអគារសន្តិសុខលំហរសមុទ្រមួយផ្សេងទៀត ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់មូលនិធិឲ្យ ដោយគ្មានការជូនដំណឹង ឬការពន្យល់។ លោករំឭកថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានអះអាងថា កម្ពុជានឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានវត្តមានយោធាបរទេសផ្ដាច់មុខ ឬអចិន្ត្រៃយ៍នៅតំបន់ណាមួយក្នុងទឹកដីកម្ពុជាឡើយ ហើយថា កម្ពុជាស្វាគមន៍នាវាមកពីគ្រប់បណ្តាប្រទេសនានា នៅលើពិភពលោក ដែលចង់ចូលចតនៅកំពង់ផែរាម។ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះគូសបញ្ជាក់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកសង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តគោរពតាមជំហរមួយនេះ។
លោក ទៀ បាញ់ ប្រាប់អាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី១០ វិច្ឆិកា ថា ក្រសួងការពារជាតិពិតជាបានវាយកម្ទេចអគារជាជំនួយរបស់អាមេរិកមែន។ លោកថា កម្ពុជាត្រូវការសាងសង់ទីតាំងថ្មី ដែលមានទំហំធំទូលាយជាងពេលបច្ចុប្បន្ន។
លោកថា កន្លែងថ្មីដែលកម្ពុជាសាងសង់នោះ គឺនៅកោះព្រាប ដែលមានលក្ខណៈទំនើប និងធំជាងមុន ដើម្បីឱ្យកម្ពុជាមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការពារដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួន៖ « រោងជាងសម្រាប់ចតកូនទូក ដូច្នេះវាពាក់ព័ន្ធនឹងទីបញ្ជាការមុខរបស់សន្តិសុខលំហសមុទ្រ យើងរើចោលទាំងអស់ ត្រូវរៀបចំកន្លែងថ្មី គ្មានអ្វីចម្លែកទេ។ យើងរើថ្មីទាំងអស់។ ដូចខ្ញុំបាននិយាយម្ដងហើយម្ដងទៀត តំបន់នោះយើងដាក់ទីបញ្ជាការ សន្តិសុខលំហសមុទ្រហ្នឹង គឺនៅកន្លែងហ្នឹង។ ដូច្នេះ គឺយើងរើទៅកន្លែងថ្មី គឺត្រូវធ្វើថ្មីទាំងអស់ វាគ្មានអ្វីចម្លែកទេ។ »
ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋាភិបាលនេះ បានកើតមានឡើងក្រោយពីគំនិតផ្ដួចផ្ដើមតម្លាភាពលំហសមុទ្រអាស៊ី (ASIA MARITIME TRANSPARENCY INITIATIVE) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន សហរដ្ឋអាមេរិក បង្ហាញលទ្ធផលថតតាមប្រព័ន្ធផ្កាយរណប កាលពីថ្ងៃទី៩ វិច្ឆិកាថា អាគារមួយទៀត ដែលជាជំនួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសម្រេចវាយកម្ទេចចោល។
ការវាយកម្ទេចអាគារ ដែលជាជំនួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនេះ បានធ្វើឡើងជាលើកទីពីរ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កាលពីខែកញ្ញា អគារមួយក្នុងចំណោមអគារជាច្រើន នៅក្នុងមូលដ្ឋានទ័ពរាម ដែលសង់ដោយថវិកាជំនួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ ត្រូវបានរបបក្រុងភ្នំពេញកម្ទេចចោល។ អគារ ដែលត្រូវបានកម្ទេចចោលនេះ គឺជាបញ្ជាការដ្ឋានយុទ្ធសាស្ត្រ នៃគណៈកម្មាធិការជាតិសន្តិសុខលំហសមុទ្រ។
នាយកគំនិតផ្ដួចផ្ដើមតម្លាភាពលម្ហសមុទ្រ (AMTI) នៃមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាអំពីយុទ្ធសាស្ត្រ និងកិច្ចការអន្តរជាតិ (CSIS) លោក ក្រិកហ្គោរី ផលីង (Gregory Poling) ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ការវាយកម្ទេចចោលអគារទីពីរ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់មូលនិធិឲ្យ ហើយដែលអគារនោះ ស្ថិតនៅក្បែរអគារដែលកម្ពុជាទើបតែបានវាយកម្ទេចចោល កាលពីខែកញ្ញាកន្លងទៅ នឹងរឹតតែបញ្ឆេះឲ្យមានការមន្ទិលសង្ស័យកាន់តែខ្លាំង ជុំវិញរឿងរ៉ាវដែលថា មានហេតុការណ៍មួយចំនួនកំពុងតែកើតមានឡើងនៅកំពង់ផែរាម៖ « យើងមានភស្តុតាងបន្តិចម្តងៗ មានរឿងរ៉ាវបែកធ្លាយ ទទួលបានមកពីអាជ្ញាធរកម្ពុជា ដែលបានកែប្រែសាច់រឿង ជុំវិញការសង្ស័យថា នឹងមានការអនុញ្ញាតឲ្យចិនប្រើប្រាស់កំពង់ផែនេះ ហើយកាន់តែច្បាស់ទៅៗ វាហាក់បីដូចជាថា នេះគឺជាអ្វីដែលកំពុងតែកើតមានឡើង។ មានការពន្យល់ឲ្យបានសមហេតុផលតិចតួចណាស់ជុំវិញថា តើ ហេតុអ្វីបានជាអាគារទាំងនេះ ត្រូវបានគេបំផ្លាញចោល។ ដំបូងឡើយ យើងបានឮអំពីការបដិសេធ តែពេលបន្ទាប់មកកម្ពុជាអះអាងថា ជាការផ្លាស់ប្ដូរទីតាំង។ តាមការពិតទៅ គឺថា កម្ពុជាទើបតែស្នើសុំឲ្យមន្ត្រីសហរដ្ឋអាមេរិក ជួយកែលម្អទីតាំងអគារ ដែលត្រូវបានគេវាយកម្ទេចចោលកាលពីខែមុននេះ ដែលការស្នើសុំនេះ បានកើតឡើងកាលពីឆ្នាំកន្លងទៅតែប៉ុណ្ណោះឯង។ ហើយឥឡូវនេះ បែរជាអគារទាំងនេះ ត្រូវកម្ពុជាវាយកម្ទេចចោលទាំងស្រុងទៅវិញ។ »
អ្នកជំនាញរូបនេះវាយតម្លៃថា អ្វីៗ ទាំងអស់ ហាក់បីដូចជាកំពុងចង្អុលបង្ហាញចំទិសដៅតែមួយ ដែលនោះគឺ ប្រទេសចិនកំពុងទទួលបាននូវលទ្ធភាពមួយចំនួនក្នុងការប្រើប្រាស់កំពង់ផែមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមនេះ។ យ៉ាងណាក្ដី លោកថា ស្ថាប័នលោកនៅមិនទាន់ដឹងថា តើលទ្ធភាពឲ្យចិនប្រើប្រាស់កំពង់ផែនេះ កើតមានឡើងជាអចិន្ត្រៃយ៍ ជាការផ្លាស់វេន ឬក៏ជាការអនុគ្រោះកម្រិតណាមួយពីកម្ពុជានោះទេ ទើបបានជាកម្ពុជាលែងត្រូវការគាំទ្រ ឬវត្តមានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅទីកន្លែងនោះ។
កាលពីថ្ងៃទី២ តុលា មន្ទីរបញ្ចកោណ (Pentagon) យោធាអាមេរិកសំដែងក្ដីបារម្ភពីរបាយការណ៍ ដែលភាគីកម្ពុជាកម្ទេចអគារផ្ដល់ថវិកាដោយសហរដ្ឋអាមេរិក។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានស្នើឲ្យកម្ពុជាពន្យល់ជុំវិញបញ្ហានេះ។ ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់មន្ទីរ (Pentagon) យោធាអាមេរិកបញ្ជាក់ថា ការកម្ទេចអគារជាជំនួយរបស់អាមេរិកនេះ អាចជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងគម្រោងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទទួលយកវត្តមានយោធាចិន ក្នុងមូលដ្ឋានយោធាជើងទឹករាម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។