ក្រុម​យុវជន​ និង​​សង្គម​ស៊ីវិល​ ប្រតិកម្ម​រឿង​​វៀតណាម​​បាន​​សាងសង់​​ចម្លង​​ប្រាសាទ​​អង្គរ​វត្ត​ខ្មែរ​​

0:00 / 0:00

មន្រ្តី​ជាន់​ខ្ពស់​នៃ​ក្រសួងវប្បធម៌​​និង​​វិចិត្រ​សិល្បៈ​ ទទួល​ស្គាល់​ថា ​ភាគី​​វៀតណាម​​ពិត​ជា​​មិន​​បាន​​សុំ​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​សាងសង់​អគារ​ចម្លង​ទំរង់ ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​ ពី​ភាគី​​កម្ពុជា​នោះ​ទេ​ ហើយ​ក្រសួង​បាន​បញ្ជូន​មន្ត្រី​ជំនាញ​ចុះ​ស្រាវជ្រាវ​រឿង​នេះ​ និង​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ទៅ​តាម​ដំណាក់​កាល​នីមួយៗ​។ ក្រុមយុវជន​ និង​សង្គមស៊ីវិល​ លើក​ឡើង​ថា​ រឿង​វៀតណាម​ដែល​បាន​លួច​ចម្លង​ស្ថាបត្យកម្ម អច្ឆរិយ​ខ្មែរ​ប្រាសាទអង្គរ​វត្ត​ ដោយ​មិន​បាន​សុំ​សិទ្ធិ​ពី​ភាគី​កម្ពុជា​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​កិត្យានុភាព​នៃ​វប្បធម៌​ខ្មែរ​។

មន្រ្តី​ជាន់ខ្ពស់​នៃ​ក្រសួង​វប្បធម៌​និង​វិចិត្រសិល្បៈ​ ទទួល​ស្គាល់​ថា ​ក្នុង​ការ​សាងសង់​សំណង់​ប្រាសាទ​នៅ​លើ​ទឹក​ដី​វៀតណាម​កន្លង​មក​ គឺ​ជា​ការ​ខុសឆ្គង​មួយ​ ដោយ​សារ​តែ​ភាគី​វៀត​ណាម​មិន​បាន​សុំ​សិទ្ធិ​ និង​ផ្តល់​ដំណឹង​ជូន​ភាគី​កម្ពុជា​ឱ្យ​បាន​ដឹង​នោះ​ទេ​ ក្នុង​ការ​សាង​សង់​ប្រាសាទ​ដែល​យក​រចនាបថ​តាម​ប្រាសាទ​អង្គ​វត្ត​ខ្មែរ​។

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រ​សិល្បៈលោក​ ឡុង ប៉ុណ្ណាស៊ីរីវត្ថ ប្រាប់​អាស៊ី​សេរីនៅថ្ងៃទី​៤ ខែកុម្ភៈ​ បញ្ជាក់​ថា​ ភាគី​វៀតណាម​ពិត​ជា​មិន​បាន​សុំ​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​សាងសង់​ប្រាសាទ​នេះ​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​នោះ​ទេ​ ហើយ​លោក​ថា ​ក្រសួង​ក៍​បាន​បញ្ជូន​មន្ត្រី​ជំនាញ​ចុះ​ត្រួត​ពិនិត្យ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ក្នុង​ករណី​នេះ​ដែរ​។ លោក​អះអាង​ថា​ ប្រសិន​​បើ​កម្ពុជា​រក​ឃើញ​ថា​ ក្នុង​ការ​សាងសង់​ប្រាសាទ​នៅ​លើ​ទឹក​ដី​វៀតណាម​នោះ​ ដោយ​មាន​ការ​លួច​ចម្លង​ពី​ប្រាសាទ​អង្គរ​ខ្មែរ​ ភាគី​កម្ពុជា​នឹង​ចាត់​វិធានការ​ទៅ​តាម​ដំណាក់​កាល​នីមួយៗ​៖ « យើង​គ្រាន់​ចង់​ថា ​នេះ​ជា​ជ្រុង​មួយ​កាល​ណា​វៀតណាម​អត់​សុំ​ការ​អនុញ្ញាត​គាត់​ខុស​ហើយ​។ អញ្ចឹង​យើង​ក៍​អត់​ដឹង​ដល់​ម៉ោង​នេះ​ថា​សង់​របៀប​ម៉េច​ ត្រូវ​ធ្វើ​ឱ្យ​ដូច​អង្គរ​វត្ត​ទាំងអស់​នៅ​លើ​ទឹក​ដី​ហ្នុង​ អាហ្នឹង​អត់​បាន​ទេ​ យើង​មាន​នីតិ​វិធី​ធ្វើ​តទៀត​ »

​ក្រុមយុវជន​ និង​សង្គមស៊ីវិល​ យល់ថា​ ការ​សាងសង់​ដោយ​បាន​លួច​ចម្លង​បែប​បថ​រចនា​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​នៅ​លើ​ទឹក​ដី​វៀតណាម​ ដោយ​មិន​បាន​ចរចាជា​មួយកម្ពុជា​បែប​នេះ​ មិន​បាន​ឆ្លុះ​បញ្ជាំង​ឱ្យ​ឃើញ​ថា​ ភាគី​វៀតណាម​ជួយ​លើក​កម្ពស់​វប្បធម៌​ខ្មែរ​ឱ្យ​សកល​លោក​បាន​ស្គាល់​នោះ​ទេ​។

ប្រធាន​ផ្នែក​ស្រាវជ្រាវ​ និង​តស៊ូ​មតិ​នៃ​សមាគម​បណ្តាញ​យុវជន​កម្ពុជា​ (CYN) ​លោក ហេង គឹមហុង​ លើក​ឡើង​ថា ​វា​ជា​ការ​គួរ​ឱ្យ​ភ្ញាក់ផ្អើល​ នៅ​ពេល​ដែល​មាន​ជាតិ​មួយ​លួច​ចម្លង​​ស្នាដៃពីបូរាណកាលរបស់​កម្ពុជា​ ដោយ​ភាគី​កម្ពុជា​មិន​បាន​ដឹង​ពី​ការ​សាងសង់​ចម្លង​ស្ថាបត្យ​កម្មអច្ឆរិយ​ខ្មែរ​។ លោកបន្ត​ថា ​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​ជា​និមិត្ត​រូប​នៃ​ដួង​ព្រលឹង​បុព្វបុរស​ខ្មែរ​ ប្រសិន​បើ​វៀតណាម​​លួច​ចម្លង​​ស្នាដៃកេរ្តិ៍ដំណែលដូនតាខ្មែរ​ក្នុង​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​លើ​ទឹក​របស់​ខ្លួន​ដោយ​គ្មាន​ការ​អនុញ្ញាត​ពី​ភាគី​​កម្ពុជា​ វា​ជា​រឿង​អសីលធម៌​ ហើយ​ក្រសួង​វិចិត្រ​សិល្បៈ​ ត្រូវ​តែជួ​បពិភាក្សា​ជា​មួយ​អង្គ​ទូត​វៀតណាម​បកស្រាយ​ឱ្យ​បាន​ច្បាស់​លាស់​៖ «យើង​ធ្លាប់​អះអាង​ថា​ ជា​មិត្តភក្តិ។ មិត្តភក្តិគេ​មិនមែន​កេង​ប្រវ័ញ្ច​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​ទេ​។ ក្រសួង​វប្បធម៌​ត្រូវ​តែ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​បក​ស្រាយ​ចំពោះ​មុខ​មហាជន​ប្រសិន​បើ​គ្មាន​ការ​អនុញ្ញាត​ តាមរយៈ​តំណាង​ស្ថាប័នរដ្ឋ​ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​កំណត់​ទូត​ បញ្ជូន​ព័ត៌មាន​បញ្ជាក់​ពី​ភាគី​វៀតណាម​ឱ្យ​ខាន​តែ​បាន​ »

គេហ​ទំព័រ​វៀតណាម​មួយ​ឈ្មោះ​ Foody​.VN​ បង្ហាញ ប្រាសាទ​មួយ​ស្រដៀង​នឹង​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​ស្ថិត​នៅ​ចំ​កណ្តាល​ទី​ក្រុង​ដា​ណាំង​ (Da Nang)​ នៃ​ប្រទស​វៀតណាម​។ គេហ​ទំព័រ​នោះ​បញ្ជាក់​ថា​ ការ​សាងសង់​ស្ថាបត្យ​កម្ម​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​នេះ​ គឺ​បាន​យក​គម្រូ​តាម​តំបន់​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​វប្បធម៌​បុរាណ​ល្អ​បំផុត​ ដែល​មាន​លក្ខណៈ​ពិសេស​អច្ឆរិយៈ​តែ​មួយ​គត់​របស់​ពិភព​លោក​នៅ​ទឹក​ដី​ប្រទេស​កម្ពុជា​។

វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​មិន​អាច​ទាក់ទង​សុំ​ការបក​ស្រាយ​ជុំវិញ​រឿង​នេះ​ពី​ស្ថានទូត​វៀតណាម​ប្រចាំ​កម្ពុជា​បាន​ទេ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី៤ ខែ​កុម្ភៈ​។

ជុំវិញរឿង​នេះ​ ប្រធាន​អង្គការ​សម្ព័ន្ធ​គណនេយ្យភាព​សង្គម​កម្ពុជា​លោក សន ជ័យ​ ថា​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត ​គឺជា​ស្នាដៃ​ដ៏​​អស្ចារ្យ​​ដែល​​​បុព្វបុរស​ខិត​ខំ​​​កសាង​បន្សល់​ទុក​ឱ្យ​កូន​ខ្មែរ​ជំនាន់​ក្រោយ​ មិន​គួរ​ណា​បណ្តោយ​ឱ្យ​ជនបរ​ទេស​ឈ្លានពាន​រំលោភ​កម្ម​សិទ្ធិបញ្ញា​ចម្លង​បែប​រចនាបថ​វប្បធម៌​ខ្មែរ​បែប​នេះ​ឡើយ​។ លោក​ជំរុញ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​​កម្ពុជាឱ្យតវ៉ា​ឬ​ចរចា​ជា​មួយ​ភាគី​វៀតណាម​ដើម្បី​កុំ​ឱ្យ​មាន​ការលួច​ចម្លង​បែប​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​ខ្មែរ​ទាំង​ស្រុង​ និង​មាន​ប្រើប្រាស់​ខុស​ពី​អត្ថន័យ​នៃ​ដួង​ព្រលឹង​ជាតិ​ខ្មែរ​៖ «អញ្ចឹង​បើ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​បញ្ជាក់​ថា​ គ្មាន​ការ​ឯកភាព​គ្នា​ណា​មួយ​ទេ​ កម្ពុជា​ចាំ​បាច់​ត្រូវ​ដាក់​ឯកសារ​មួយ​ចំនួន​ដើម្បី​ជំនាស់​នឹង​ការ​សាងសង់​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​ចម្លង​បែប​នេះ​។ ព្រោះ​អី​បេតិកភណ្ឌជាតិ​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​ គឺ​មាន​តម្លៃ​ខ្នាត​ពិភពលោក​ »

កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៥ ​ខែ​មេសា ​ឆ្នាំ​២០២១​ កន្លង​ទៅ​អាជ្ញាធរ​ថៃ​ក៍​បាន​រៀប​ចំ​ពិធី​​បុក​គ្រឹះ​លើក​ដំបូង​និង​ផ្សព្វផ្សាយ​សារ​និង​​​រូប​ថត​នៃ​​គម្រោង​ និង​ការដ្ឋាន​​​សំណង់​​ប្រាសាទ​​ថ្ម​មួយ​​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ថៃ ដែល​ប្រហាក់​ប្រហែល​នឹង​ប្លង់​នៃ​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត។ ​ការដ្ឋាន​សំណង់​នេះ​​ត្រូវ​​បាន​សង្ស័យ​ថា​ ថៃ​កំពុង​​ចម្លង​​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​ឬ​ហៅ​ថា​​អង្គរ​វត្ត​ទី​២ ដែល​​ថៃ​ប្រសិទ្ធិ​នាម​ថា «​ប្រាសាទ​​សីហ​នគរ» ​​ស្ថិត​ក្នុង​បរិវេណ​វត្ត​​មួយ​នៅ​ឃុំ​បានសឹង្គ​ (BanSing)​​​ ស្រុក​​នាងរ៉ង​ (Neangrong) ​ខេត្ត​បុរីរម្យ​ (Boryram)​​នៃ​​ប្រទេសថៃ​។

អំឡុងឆ្នាំ​២០១៥​ រដ្ឋាភិបាល​ឥណ្ឌា​ក៍​បាន​ព្រម​ផ្អាក​ការ​សាង់សង់​ប្រាសាទ​មួយ​នៅ​លើ​ប្រទេស​របស់​ខ្លួន​ ដែល​បាន​យក​លំនាំ​រចនាបថ​តាម​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​ខ្មែរ​ក្រោយ​​ពី​​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ថ្កាលទោស​ពី​ការ​កសាង​ប្រាសាទ​នោះ​ និង​មាន​ការ​ជួយ​អន្តរាយគមន៍​ពី​គណៈកម្មាធិការ​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក​។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ ក្រុមយុវជន​ និង​សង្គមស៊ីវិល​ជំរុញ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ត្រូវ​ជជែក​ជា​មួយភាគី​វៀតណាម​ឱ្យ​បកស្រាយ​ពី​ការ​កសាង​សំណង់​នៅ​លើ​ទឹកដី​វៀតណាម​នេះ​ ដែល​បាន​លួច​យក​គម្រូ​តាម​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​ដោយ​គ្មាន​ការ​អនុញ្ញាត​។ ពួកគេ​យល់​ថា​ ការ​សាង​សង់​ចម្លង​តាម​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​ខ្មែរ​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម​​នេះ គឺ​ជា​ការ​រំលោភ​បំពាន​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​សម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក​ ដែល​មាន​តម្លៃ​មនុស្ស​ជាតិ​លេច​ធ្លោ​ជា​សកល​ និង​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​កិត្យានុភាព​នៃ​វប្បធម៌​ខ្មែរ​។

គណៈកម្មាធិការ​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក បាន​ដាក់​ប្រាសាទ​ទាំងឡាយ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​អង្គរ​ទាំង​មូល ព្រម​ទាំង​បរិវេណ និង​ព្រៃ​ព្រឹក្សា​នៅ​តំបន់​អង្គរ ដែល​មាន​ទំហំ​ប្រមាណ​ជាង ៤០០​គីឡូ​ម៉ែត្រ​ការ៉េ ចូល​ជា​សម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក​នៅ​ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​១៩៩២។

មន្រ្តីជំនាញរបស់កម្ពុជាអះអាងថា ដោយសារប្រាសាទអង្គរបានចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោក តាមច្បាប់អន្តរជាតិ ប្រាសាទនេះក៏ត្រូវបានការពារជាសម្បត្តិ​វប្បធម៌ដែលមានការរក្សាសិទ្ធិ មិនអាចប្រទេសណាឬជនណាចម្លង​ឬធ្វើតាមបានឡើយ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។