អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយលើកឡើងថា កម្ពុជាពិបាកនឹងសម្រេចមហិច្ឆតារបស់ខ្លួនក្នុងការប្រែក្លាយជាប្រទេសដែលមានចំណូលកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០ ដោយសារតែបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងជំហរគោលនយោបាយកម្ពុជាងាកទៅប្រទេសចិនកុម្មុយនិស្តខ្លាំងពេក។ ការលើកឡើងនេះគឺក្រោយពេលដែលមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល អួតអាងសាជាថ្មីពីសមិទ្ធផលដែល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានខិតខំជំរុញឱ្យមានកំណើនពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិនៅពេលបំពេញទស្សនកិច្ចនៅក្រៅប្រទេស។
អ្នកតាមដានភូមិសាស្ត្រនយោបាយកត់សម្គាល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅតែមិនអាចធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចការទូតកម្ពុជាទទួលបានលទ្ធផលផ្លែផ្កាជាវិជ្ជមាននៅឡើយ ដោយសារតែបញ្ហាអំពើពុករលួយចាក់ស្រេះ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ។
អ្នកសិក្សាកិច្ចការសង្គម និងនយោបាយ លោក ប៉ោ មករា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិកា ថា មូលហេតុដែលធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងនយោបាយការបរទេសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ពុំទទួលបានផ្លែផ្កាជាដុំកំភួនគឺដោយសារតែការមិនទទួលយកអនុសាសន៍តាមប្រទេសនិយមប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកបន្តថា បញ្ហានេះធ្វើឱ្យប្រទេសលោកសេរី ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនពិបាកជឿទុកចិត្តមកលើកម្ពុជា។
លោក ប៉ោ មករា៖«ប្រសិនបើធ្វើអ្វីទៅតាមគោលនយោបាយដែលនៅក្នុងបញ្ចកោណវាអាចទៅរួចពីព្រោះវាជាគោលនយោបាយមួយល្អដែលសម្រាប់រដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់រដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអនុវត្តបានពេញលេញអត់ជាពិសេសអំពើពុករលួយអំពើពុករលួយគឺជាកត្តាមួយដែលរារាំងទៅដល់គោលនយោបាយបញ្ចកោណធ្វើឱ្យប្រទេសក្លាយជាប្រទេសអ្នកមាន»។
កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែវិច្ឆិកា រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកកិច្ចការបរទេស លោក តាន់ ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ ក្នុងវេទិកាសារព័ត៌មានលើកទី៥ស្ដីពី«សន្តិភាពជាគ្រឹះទ្រទ្រង់ដំណើរឆ្ពោះទៅសម្រេចចក្ខុវិស័យកម្ពុជាឆ្នាំ២០៥០» ក្រោមការរៀបចំរបស់អង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល បានបង្ហាញពីសកម្មភាពការទូតរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត រយៈពេល៣ខែចុងក្រោយក្នុងការបំពេញទស្សនកិច្ចទៅក្រៅប្រទេសដូចជា ប្រទេសឡាវ (Laos) ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី (Indonesia)និងចិន (China)ដើម្បីពង្រឹងការទូតសេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការបញ្ចុះបញ្ចូលធុរជន និងវិនិយោគិនបរទេសឱ្យមកបណ្ដាក់ទុននៅកម្ពុជា។ លោក តាន់ ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ អះអាងថា មុខព្រួញការទូតសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាមាន៣សំខាន់ៗ គឺជំរុញពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ទាក់ទាញវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស និងលើកកម្ពស់វិស័យទេសចរណ៍ ហើយតាមរយៈ ការទូតសេដ្ឋកិច្ចនេះកម្ពុជាអាចសម្រេចបាននូវគោលដៅសេដ្ឋកិច្ចនៅឆ្នាំ២០៣០ និងឆ្នាំ២០៥០ដើម្បីប្រែក្លាយកម្ពុជាឱ្យមានប្រាក់ចំណូលកម្រិតខ្ពស់។
លោក តាន់ ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ៖«ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល និងប្រមុខរដ្ឋជាន់ខ្ពស់កម្ពុជារួមមានឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទេសរដ្ឋមន្ត្រីប្រឹងប្រែងបញ្ចុះបញ្ចូលវិនិយោគិនបរទេសឱ្យមកបង្កើនទុនរកស៊ីនៅកម្ពុជា។ ឬក៏មកដាក់ទុនរកស៊ីនៅកម្ពុជាគឺសុទ្ធសឹងតែជាឱកាសដើម្បីផ្សព្វផ្សាយផលិតផលខ្មែរ និងទេសចរណ៍ដ៏សម្បូរបែប»។
ផ្ទុយពីការអះអាងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលរូបនេះអ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិមើលឃើញថា ជំនួបក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅក្រៅប្រទេសកន្លង ទៅ គឺធ្វើឡើងក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន និងចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលមហាអនុតំបន់មេគង្គ (GMS)លើក ទី៨ប៉ុណ្ណោះ។
ដោយឡែកដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការលក្ខណៈទ្វេភាគីវិញ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានធ្វើដំណើរទៅប្រទេសចំនួន៣គឺ ប្រទេសចិន វៀតណាម និងប្រទេសបារាំង ប៉ុន្តែក្នុងជំនួបទ្វេភាគីរវាងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងប្រធានាធិបតីបារាំងលោក អេម៉ានូអែល ម៉ាក្រុង (Emmanuel Macron) កាលនោះគឺរដ្ឋាភិបាលបារាំងបានបង្ហាញនូវកង្វល់របស់ខ្លួនជុំវិញបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
អ្នកជំនាញផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយ បណ្ឌិត រ៉ូ វណ្ណៈ មានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាគួរតែពង្រឹងទំនាក់ទំនងការទូតសេដ្ឋកិច្ចជាមួយបណ្ដាប្រទេសលោកសេរីប្រសិនបើជាចង់ឱ្យកម្ពុជាសម្រេចក្ដីសុបិនក្លាយជាប្រទេសមានចំណូលកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០។ លោកបន្តថា ឧបសគ្គដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាមិនអាចពង្រីកទំហំពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសនិយមប្រជាធិបតេយ្យនោះគឺដោយសារតែមេដឹកនាំកម្ពុជាពឹងផ្អែកលើចិនដើម្បីរក្សាអំណាច។
បណ្ឌិត រ៉ូ វណ្ណៈ៖«កម្ពុជាយើងគឺនៅខ្វះខាតនៅក្នុងការកសាងស្ថាប័នទាំងសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយប្រកបដោយបរិយាបន្នដើម្បីរួមបញ្ចូលគ្រប់មនុស្សទាំងអស់ទៅក្នុងដំណើរអនុវត្តសង្គមសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។ អ៊ីចឹងយើងឃើញថា នៅពេលដែលកម្ពុជាមិនទាន់បានបំពេញលក្ខខណ្ឌនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស នៃការបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសហជីព។ល។ គឺជាវាទំនាស់ស្មារតីគេហៅថា ជាមួយនឹងគុណតម្លៃរបស់លោកខាងលិច»។
បើទោះជារដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ប្ដេជ្ញាចិត្តជំរុញឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសមានចំណូលកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០ ក្ដីបញ្ហាឧក្រិដ្ឋកម្មឆបោកតាមអនឡាយ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ការដឹកនាំបែបផ្ដាច់ការ និងការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយចាក់ស្រេះនៅតែជាក្ដីបារម្ភសម្រាប់វិនិយោគិនមកពីប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ។
របាយការណ៍របស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ (Transparency International) ចេញផ្សាយ កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមករា រកឃើញថា អំពើពុករលួយនៅប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ដោយកម្ពុជាជាប់នៅចំណាត់ថ្នាក់ទី១៥៨ ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន ១៨០។
អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយលើកឡើងថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលពិតជាចង់ឱ្យទំនាក់ទំនងការទូតសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានភាពល្អប្រសើរឡើងវិញនោះ កម្ពុជាគួរតែកាត់ផ្ដាច់ការធ្វើនយោបាយដោយលំអៀងទៅរកប្រទេសចិន ហើយងាកមកគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំមនសិការទាំងអស់ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញដើម្បីបង្កើតបរិយាកាសឱ្យអ្នកវិនិយោគអាចជឿជាក់លើកម្ពុជា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។