សហជីពមើលឃើញថា ការបិទទ្វាររោងចក្រកាត់ដេរជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កំពុងធ្វើឱ្យកម្មករធ្លាក់ទៅក្នុងបន្ទាត់នៃភាពក្រីក្រ។ ពួកគាត់ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាល គួរបង្កើតទីផ្សារការងារទាំងក្នុងប្រព័ន្ធ និងក្រៅប្រព័ន្ធឱ្យបានច្រើន ដើម្បីជួយសង្គ្រោះកម្មកររោងចក្រ ដែលបាត់បង់ ឬត្រូវព្យួរការងារ ឱ្យមានលទ្ធភាពដោះស្រាយជីវភាព។
សហជីពមើលឃើញថា រោងចក្រកាត់ដេរសំលៀកបំពាក់ និងផលិតស្បែកជើងមួយចំនួន បានព្យួរការងារកម្មករ និងខ្លះទៀតបានបិទទ្វារជាបន្តបន្ទាប់ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣នេះ។
ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា (CLC) លោក អាត់ ធន់ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៦ វិច្ឆិកា ថា រោងចក្រកាត់ដេរមិនតិចជាង ៦០ នោះទេ បានបិទទ្វារ ក្រោមហេតុផលថា គ្មានអ្នកបញ្ជាទិញ ឬខាតបង់ផលចំណេញ ដោយសារកម្ពុជាកំពុងប្រឈមបញ្ហាបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA របស់សហភាពអឺរ៉ុប និងការមិនបន្តអនុគ្រោះពន្ធ GSP របស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកបន្តថា កត្តាទាំងនេះបានធ្វើឱ្យកម្មកររោងចក្រភាគច្រើន រស់នៅក្នុងជីវភាពយ៉ាប់យ៉ឺន ព្រោះពួកគេមិនអាចរកការងារផ្សេងបានទាន់ពេលវេលា ខណៈបញ្ហាទំនិញឡើងថ្លៃ និងបំណុល កំពុងរួមរឹតពួកគាត់ឱ្យធ្លាក់ចូលក្នុងបន្ទាត់នៃភាពក្រីក្រ។
លោក អាត់ ធន់៖ «កាលណារោងចក្របិទគាត់មិនមានការងារធ្វើ គាត់មិនអាចរកការងារធ្វើបាន មានន័យថា គាត់វេទនា គាត់ពិបាកក្នុងការយកលុយទៅទិញម្ហូបអាហារ ឬក៏ផ្គត់ផ្គង់ការរៀនសូត្ររបស់កូន។ ហើយអ្នកខ្លះក៏លក់ទ្រព្យសម្បត្តិដីធ្លី អ្នកខ្លះជំពាក់លុយបំណុលធនាគារមិនមានសងឱ្យគេៗ រឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិអីអ៊ីចឹងទៅ។ ហើយយូរៗ គាត់នឹងក្រ គាត់នឹងក្លាយជាគ្រួសារក្រីក្រដែលជាប់បំណុលវ័ណ្ឌក ឬក៏អាចថាគាត់ពិបាក គាត់មិនមានលទ្ធភាពឱ្យកូនបានរៀនសូត្រ និងចូលរួមក្នុងសង្គមនឹងគេ»។
អ្នកលក់ទឹកអំពៅ ដែលជាអតីតកម្មកររោងចក្រ ឌីន ហាន (Din Han Enterprise CO., LTD) លោកស្រី ជា ស៊ីណែត ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា បច្ចុប្បន្ន ជីវភាពលោកស្រីកាន់តែលំបាកលំបិន ខ្វះមុខខ្វះក្រោយ ជាពិសេសរងសម្ពាធដោយសារបំណុលធនាគារ ក្រោយពេលរោងចក្រ ឌីន ហាន ដែលលោកស្រីធ្វើការ បានបិទទ្វារកាលពីចុងឆ្នាំ ២០២២ ដោយថៅកែអះអាងថា គ្មានអ្នកបញ្ជាទិញ។ លោកស្រីបន្តថា ថ្វីត្បិតការងាររោងចក្រ មិនអាចធ្វើឱ្យលោកស្រី មានជីវភាពល្អប្រសើរយ៉ាងណាក្ដី ក៏ការងារមួយនេះ បានផ្ដល់កម្រៃដល់លោកស្រីប្រចាំខែ ដែលអាចយកទៅសងបំណុលធនាគារ បង់ថ្លៃទឹក ភ្លើង បន្ទាប់ជួល បន្ទាប់ពីកាត់បន្ថយការចំណាយទៅលើម្ហូបអាហារ។
លោកស្រី ជា ស៊ីណែត៖ «ជីវភាពគឺថាលំបាកណាស់។ ខ្ញុំជាប់កូនរៀនផង គឺវាពិបាកខ្លាំង។ ឥឡូវបើកលក់ដូរកំប៉ិកកំប៉ុកនៅឯផ្ទះ(ជួល)បន្តិចបន្តួចទៅ ថ្ងៃខ្លះលេងលក់បាន ៤ពាន់រៀល។ អ្វីដែលសំខាន់ នៅពេលបាត់បង់ការងារ យើងរកការងារ(ផ្សេង)ធ្វើអត់បាន ហើយរោងចក្រឥឡូវ ក៏វាពិបាក សម្រាកខ្លះទៅ អត់ថែមម៉ោងទៅ ស៊ី ៥០ភាគរយទៅ»។
កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែតុលា អង្គការសង់ត្រាល់(Central) ធ្វើការស្ទង់មតិ កម្មករចំនួន ៣០០នាក់ មកពីរោងចក្រចំនួន ២០ ក្នុងនោះមាន កម្មករ ៩១ភាគរយ ជំពាក់បំណុលធនាគារ ខណៈកម្មករ ៧០ភាគរយ អះអាងថា បំណុលរបស់ពួកគេកើនឡើងទ្វេដងនៃប្រាក់ជំពាក់។ ការស្ទង់មតិឱបង្ហាញឱ្យដឹងដែរថា កម្មករប្រមាណ ៤០ ភាគរយជំពាក់បំណុលធនាគាររហូតដល់ទៅ ៣កន្លែង ដោយសារពួកគាត់ខ្ចីពីកន្លែងមួយយកទៅសងកន្លែងមួយទៀត។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ លោក កត្តា អ៊ន និងអគ្គលេខាធិការនៃសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា លោក ខេន លូ ដើម្បីសុំការបកស្រាយជុំវិញរឿងនេះបានទេ កាលពីថ្ងៃទី១៦ វិច្ឆិកា។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពចលនាកម្មករ លោក ប៉ាវ ស៊ីណា មានប្រសាសន៍ថា នៅរយៈកាលចុងក្រោយនេះ មានរោងចក្រចំនួន ៩ ក្នុងចំណោមរោងចក្រជិត ៤០ ដែលមានសមាជិកសម្ព័ន្ធសហជីពចលនាកម្មករ បានព្យួរការងារកម្មករ ក្រោមហេតុផលគ្មានអ្នកបញ្ជាទិញ និងមួយចំនួនបិទទ្វារដោយគ្មានមូលហេតុ។ លោកយល់ឃើញថា ប្រឈមនឹងបញ្ហានេះ រដ្ឋាភិបាល គួរបង្កើតទីផ្សារការងារទាំងក្នុងប្រព័ន្ធ និងក្រៅប្រព័ន្ធឱ្យបានច្រើន ដើម្បីជួយសង្គ្រោះកម្មកររោងចក្រ ដែលបាត់បង់ ឬត្រូវព្យួរការងារ ឱ្យមានលទ្ធភាពដោះស្រាយជីវភាព និងសងបំណុលធនាគារ។
លោក ប៉ាវ ស៊ីណា៖ «ការបណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញ ស្របទៅតាមគោលនយោបាយ ដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងតែដាក់ចេញហ្នឹងគឺជារឿងចាំបាច់ហើយ ប៉ុន្តែបើសិនជាយើងមានជំនាញ តែខ្វះក្រុមហ៊ុនវិនិយោគនៅកម្ពុជា ក៏យើងនឹងពិបាកដែរ។ អ៊ីចឹង បើមានជំនាញហើយ ទាល់តែមានការងារទៀត។ ដូច្នេះទាំងអស់នេះហើយ ទើបបានវាឆ្លើយតបគ្នា»។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ ឱ្យដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ២០២២ រោងចក្រចំនួនជិត ៥រយ (៤៩១) បានបិទទ្វារ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កម្មករនិយោជិតសរុបជិត ៦ម៉ឺននាក់ (៥៩.០០០) និងមានរោងចក្រសហគ្រាសចំនួនជាង ១រយ (១០២) បានព្យួរការងារ។ ចំណែកខាងសហជីពឱ្យដឹងថា គិតមកត្រឹមរយៈពេល៨ខែ ឆ្នាំ២០២៣ នេះ មានរោងចក្រចំនួន ៤០ ដែលបានប្រកាសក្ស័យធន និងបិទទ្វារ ខណៈរោងចក្រមួយចំនួន បានកាត់បន្ថយចំនួនកម្មករ ឬម៉ោងការងារ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រាក់ខែកម្មករ។ ដោយឡែក ថ្មីៗនេះសហជីពឱ្យដឹងថា មានរោងចក្រ ២០បន្ថែមទៀត បានប្រកាសបិទទ្វារផងដែរ។
កម្មករ និងសហជីព ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ស្នើសុំប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA និងបន្តអនុគ្រោះពន្ធ GSP ពីសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក មកវិញ ដោយពួកគាត់យល់ឃើញថា មានតែប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចទាក់ទាញវិនិយោគិន ឱ្យមកបើករោងចក្រក្នុងស្រុកកាន់តែច្រើន ដែលផ្ដល់ការងារឱ្យពួកគាត់បានធ្វើដោយគ្មានហានិភ័យពីការបិទទ្វាររោងចក្រ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។