សហជីពឯករាជ្យជំរុញឱ្យរបបលោក ហ៊ុន សែន ចេញមុខដោះស្រាយវិបត្តិទាំងឡាយដែលកម្មកររោងចក្រកំពុងប្រឈមទាក់ទងនឹងបញ្ហា EBA។ កម្មករកាត់ដេរបានឱ្យដឹងថា ពួកគាត់កំពុងប្រឈមការបាត់បង់ការងារ និងអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនពីវិស័យមួយនេះ។
ប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា (CCU) លោក រ៉ុង ឈុន ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរតែពន្លឿនការរកដំណោះស្រាយរឿង EBA ឱ្យបានឆាប់ ពីព្រោះកម្មកររោងចក្របានចាប់ផ្តើមរងផលប៉ះពាល់ជាបណ្ដើរៗហើយ។ លោកបន្តថា បើស្ថានភាពនេះនៅតែអូសបន្លាយតទៅទៀត កម្មករកាត់ដេរនឹងបាត់បង់ផលប្រយោជន៍កាន់តែច្រើន៖ «បញ្ហាហ្នឹង រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែរូតរះបន្ទាន់ មិនត្រូវឱ្យពេលវេលាអូសបន្លាយតទៅមុខទៀតទេ ពីព្រោះបើយើងទុកពេលវេលាអូសបន្លាយ អ៊ីចឹងអ្នកដែលកុម្ម៉ង់ទិញ និងថៅកែ ក៏មិនហ៊ានមកទិញ។ គេរង់ចាំមើលរឿង EBA ហ្នឹងដូចគ្នា»។
កម្មករវិស័យកាត់ដេរត្អូញត្អែរថា ការព្រមានដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីសំណាក់សហភាពអឺរ៉ុបនោះ បានជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់ការងាររបស់ពួកគាត់ជាបន្តបន្ទាប់ ពីព្រោះក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញមួយចំនួន បានផ្អាក ឬកាត់បន្ថយបរិមាណទិញផលិតផលពីរោងចក្ររបស់ពួកគាត់។
កម្មករកាត់ដេរមួយរូបមកពីខេត្តកំពង់ឆ្នាំង កញ្ញា ឃុន ស្រីពៅ ថ្លែងថា កញ្ញាមិនបានថែមម៉ោងដូចពីមុនឡើយ ព្រោះរោងចក្រមិនសូវមានឥវ៉ាន់ច្រើនឱ្យកម្មករដេរ។ កញ្ញាបន្តថា រោងចក្របានកាត់បន្ថយកម្មកររាប់រយនាក់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ និងបានចាប់ផ្ដើមសន្សំសំចៃទឹកភ្លើង ដោយដកកង្ហារ និងម៉ាស៊ីនត្រជាក់ចេញពីកន្លែងមួយចំនួននៅក្នុងរោងចក្រទៀតផង។ ស្ថានភាពបែបនេះធ្វើឱ្យកញ្ញាព្រួយបារម្ភកាន់តែខ្លាំងថា អាចនឹងគ្មានការងារធ្វើនៅថ្ងៃណាមួយ ជាពិសេសនៅពេលដែលកម្ពុជាបាត់បង់ការអនុគ្រោះពន្ធ EBA៖ «ស្ថានភាពកន្លែងធ្វើការ ដូចជាបរិយាកាស ឬក៏សម្ភារៈផ្សេងៗ គេកាត់បន្ថយចំណាយ ដូចជាទឹកភ្លើង កង្ហារអី គេដកខ្លះៗអ៊ីចឹង ពីព្រោះគេថា គេចំណាយច្រើនអត់សូវចំណេញ។ គេអត់ចង់ផ្ដល់ជាប្រាក់ខែខ្ពស់សម្រាប់កម្មករទេ ពីព្រោះគេគិតថា គេចំណាយទៅលើពន្ធដែលគេនាំចេញនាំចូលហ្នឹង។ មួយទៀត គេបង្ខិតបង្ខំចំនួនធ្វើការឱ្យចេញលទ្ធផលច្រើនដើម្បីទប់ទល់នឹងការចំណាយ ហើយអ៊ីចឹងពួកខ្ញុំត្រូវការប្រើកម្លាំងពលកម្មច្រើន ហើយអត់សូវបានកម្រៃអីប៉ុន្មានទេ»។
សហភាពអឺរ៉ុបកំពុងដំណើរការដំណាក់កាលទី២ នៃនីតិវិធីព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីកម្ពុជា គឺការសរសេររបាយការណ៍ និងសរុបលទ្ធផលនៃដំណាក់កាលតាមដាន៦ ខែដំបូង។ សហភាពអឺរ៉ុបនឹងអនុវត្តនីតិវិធីបន្តបន្ទាប់ទៀត រហូតដល់ការសម្រេចចិត្តជាចុងក្រោយថា ត្រូវដក ឬរក្សា EBA នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ ខាងមុខ។ បើអឺរ៉ុបសម្រេចដកមែន នោះកម្ពុជានឹងត្រូវបង់ពន្ធចំពោះទំនិញនាំចេញទៅអឺរ៉ុបនៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ ២០២០។
បើត្រូវបង់ពន្ធមែន នោះកម្ពុជានឹងត្រូវខាតបង់ថវិកាជិត ៧០០លានដុល្លារអាមេរិក ចំពោះការនាំចេញផលិតផលទៅលក់នៅទីផ្សារអឺរ៉ុប ហើយពេលនោះ ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនអាចនឹងពិចារណាដកការវិនិយោគរបស់ខ្លួនទៅប្រទេសដទៃ ដែលមានលក្ខខណ្ឌវិនិយោគល្អជាងកម្ពុជា។
អាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញ លោក ផៃ ស៊ីផាន ដើម្បីបកស្រាយអំពីការដោះស្រាយប្រឈមរបស់កម្មករនេះឡើយ នៅថ្ងៃទី២០ សីហា ដោយលោកមិនលើកទូរស័ព្ទ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានប្រាប់កម្មករកាលពីប៉ុន្មានខែមុនថា មិនចាំបាច់បារម្ភរឿង EBA ឡើយ ពីព្រោះកម្មករនៅតែមានការងារធ្វើ និងបើកប្រាក់បៀវត្សរ៍ជាទៀងទាត់ដដែល៖ «កុំខ្វល់ថាអ្នកណានិយាយពីអ្វី ពីព្រោះការឃោសនាអកុសលវាមានច្រើនពេកហើយ ក៏ប៉ុន្តែពូមានការលើកទឹកចិត្តណាស់ ( ដែល ) មិនបានឃើញប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងតក់ស្លុតជាមួយនឹងអ្វីដែលជាការបំផុសសង្គ្រាមចិត្តសាស្ត្រទេ ព្រោះសព្វថ្ងៃក្មួយៗកំពុងធ្វើការតើ។ ថ្ងៃហ្នឹងមកជួបពូ ល្ងាចនេះឈប់សម្រាក ថ្ងៃស្អែកចូលធ្វើការ ហើយជិតដល់ពេលបើកប្រាក់ខែទៀតហើយ ពីព្រោះឥឡូវពីរអាទិត្យបើកម្ដង ដូច្នេះវាជាការដែលយើងត្រូវបន្តដំណើរតទៅទៀត»។
ទោះជាយ៉ាងណា កម្មកររោងចក្រ កញ្ញា ឃុន ស្រីពៅ បញ្ជាក់ថា ការអំពាវនាវរបស់លោក ហ៊ុន សែន នោះ មិនឆ្លើយតបនឹងស្ថានភាពជាក់ស្ដែងនាពេលនេះឡើយ ព្រោះកម្មករគ្រប់គ្នា រួមទាំងកញ្ញាផង កំពុងតែបារម្ភខ្លាចអត់ការងារធ្វើ ពេលសហភាពអឺរ៉ុបដកការអនុគ្រោះពន្ធ EBA។ ជាឧទាហរណ៍ សហភាពអឺរ៉ុបមិនទាន់បានដក EBA ផង ប្រាក់ឈ្នួលដែលកញ្ញាធ្លាប់តែរកបាន៣០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ បានថយចុះមកនៅត្រឹម ២០០ដុល្លារ រួចទៅហើយ៖ «នេះគ្រាន់តែជាពាក្យលួងលោមប្រកាសលើកទឹកចិត្តដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទូទៅស្ងប់ចិត្តទេ ប៉ុន្តែធាតុពិតពួកខ្ញុំជួបការលំបាកខ្លាំងណាស់នៅកន្លែងធ្វើការ ដូចជា ការបង្ខិតបង្ខំ បិទបាំងសិទ្ធិសេរីភាព ការទាមទារ ការតវ៉ាអីជាដើមហ្នឹង គឺពួកយើងអត់សូវទទួលបានសិទ្ធិប៉ុន្មានទេ»។
សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា (GMAC) បានអះអាងថា ការដកហូត EBA នឹងប៉ះពាល់ដល់ពលរដ្ឋខ្មែរជិត ៤លាននាក់ ដែលទទួលផលប្រយោជន៍ពីវិស័យកាត់ដេរ។ GMAC បញ្ជាក់ទៀតថា ការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នឹងធ្វើឱ្យបាត់បង់ការងារទ្រង់ទ្រាយធំក្នុងវិស័យកាត់ដេរនៅកម្ពុជា ហើយមិនអាចជួយឱ្យកម្ពុជាកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចិរភាពបានឡើយ។
ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា (CLC) លោក អាត់ ធន់ ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានចំពោះកង្វល់របស់កម្មករ ព្រោះការលើកឡើងរបស់ពួកគាត់ គឺជាស្ថានភាពជាក់ស្ដែងនៅកន្លែងការងារនីមួយៗ៖ «ជាការបារម្ភមួយដែលសមហេតុសមផល ហើយដែលយើងក៏មានការបារម្ភស្រដៀងទៅនឹងគាត់ដែរ។ ដោយសារតែការបារម្ភហ្នឹងហើយ បានជាយើងតែងតែលើកឡើង តែងតែស្នើទៅខាងរដ្ឋាភិបាល សហគមន៍អឺរ៉ុប ឬក៏អ្នកពាក់ព័ន្ធហ្នឹងឱ្យជួយបន្ត EBA ឬក៏ដំណើរការវិវឌ្ឍសិទ្ធិការងារនៅកម្ពុជា»។
សហភាពអឺរ៉ុបបានបញ្ជាក់ជំហរច្បាស់ហើយថា មានតែការស្ដារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យទេ ទើបជាលក្ខខណ្ឌដែលកម្ពុជាអាចទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធ EBA បន្តទៅទៀតបាន។ ចំណែកក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញធំៗ វិញ បានដាស់តឿនរបបក្រុងភ្នំពេញម្ដងជាពីរដងរួចមកហើយ ឱ្យអនុវត្តសិទ្ធិការងារឱ្យបានល្អប្រសើរ ដើម្បីឱ្យចំណែកទីផ្សារកម្ពុជាអាចរីកចម្រើនឡើង និងមាននិរន្តភាព។ ក្រុមហ៊ុនម៉ាកយីហោល្បីៗ ទាំងនោះ បានព្រមានចំៗ ថា ប្រសិនបើកម្ពុជាពិតជាចង់រក្សាទំនុកចិត្តរបស់ពួកគេមែននោះ របបនេះត្រូវតែគោរពឱ្យបាននូវសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។