សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង នៅខេត្តមណ្ឌលគិរី ស្នើទៅអាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិឲ្យចុះស្រាវជ្រាវរក ជនល្មើសដែលរកស៊ីដឹកជញ្ជូនឈើទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាម យកមកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ និងត្រូវអនុវត្តច្បាប់ឲ្យបានតឹងរ៉ឹង។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងរស់នៅជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ក្នុងស្រុកអូររាំង ខេត្តមណ្ឌលគិរី អះអាងថា ព្រៃឈើនៅក្នុងតំបន់ការពារនានានៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី នឹងត្រូវក្រុមឈ្មួញ បន្តកាប់យកទៅលក់ឲ្យឈ្មួញវៀតណាមថែមទៀត ប្រសិនបើអាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិគ្មានវិធានការទប់ស្កាត់ទេនោះ។
តំណាងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង នៅខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក បូរីត កំពី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី២៨ ខែមករា ថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធថ្នាក់ក្រោមជាតិ មិនបានអើពើចុះទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសរត់ពន្ធឈើឆ្លងដែននោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញអាជ្ញាធរនៅតំបន់នោះបានត្រូវរ៉ូវគ្នា បើកភ្លើងខៀវឲ្យក្រុមឈ្មួញចូលកាប់ឈើនៅក្នុងតំបន់ព្រៃការពារ និងដឹកជញ្ជូនឈើមានតម្លៃទាំងនោះយកទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាម តាមច្រកព្រំដែនកង់រ៉ាឡង (kangralang) ស្ថិតនៅឃុំដាក់ដាំ ។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិមិនព្រមអើពើនោះទេ ដើមឈើមានតម្លៃ នៅក្នុងតំបន់ព្រៃការពារ នានានៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី នឹងវិនាសហិនហោចជាក់ជាមិនខានហើយ សហគមន៍ក៏លែងមានជំនឿទៅលើរដ្ឋាភិបាលថែមទៀត។
លោក បូរីត កំពី៖ «ស្នើឲ្យឈប់កាប់បំផ្លាញឈប់ឲ្យកាប់ឲ្យយួន ជាពិសេសរដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះគួរមានវិធានការទប់ស្កាត់ឲ្យបានទាន់ពេលវេលា គាត់មានកាតព្វកិច្ច និងតួនាទីទទួលខុសត្រូវបង្ក្រាបបទល្មើសពួកគាត់មិនគួរបណ្ដែតបណ្ដោយ ឬក៏ធ្វើមិនដឹងមិនឮអ៊ីចឹងទេ»។
អ្នកភូមិថា កន្លងទៅក្រុមឈ្មួញទាំងនោះ បានប្រើប្រាស់គោយន្តដើម្បីដឹកឈើចេញពីព្រៃតំបន់ការពារ និងមានរថយន្តឡង់គ្រីស័រ (Land Cruiser) ដឹកជញ្ជូនឈើបន្តឆ្លងដែនពេលយប់។ ឈើទាំងនោះមានដូចជា ស្រឡៅ ផ្ចឹក និងសុក្រំ ជាដើម។
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងឲ្យដឹងបន្ថែមថា ករណីកាប់ និងដឹកជញ្ជូនឈើចូលវៀតណាមនេះកើតឡើងសឹងតែរាល់ឆ្នាំ ជាពិសេសនៅចុងឆ្នាំ និងដើមឆ្នាំថ្មីម្ដងៗហើយ ទោះបីជាសហគមន៍តែងតែរាយការណ៍ទៅមន្ត្រីជំនាញក៏ដោយ ប៉ុន្តែមិនឃើញមានវិធានការអ្វីនោះទេ។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស លោក អេង ហ៊ី ឲ្យដឹងថា លោកនឹងចាត់កម្លាំងជំនាញចុះទៅសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅតំបន់នោះ នៅពេលទទួលបានព័ត៌មានទាំងនេះ។
លោក អេង ហ៊ី៖ «មិនអ្វីទេបើបានព័ត៌មានអ៊ីចឹង ចាំខ្ញុំឲ្យកម្លាំងគាត់រាយការណ៍តាមឋានានុក្រមឲ្យគាត់ចុះទៅតំបន់នោះមើល»។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះដែរ មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (Adhoc) ប្រចាំខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ប៊ី វ៉ាន់នី សង្កេតឃើញថា បទល្មើសធនធានធម្មជាតិឆ្លងដែនកើតឡើងទៅបាន ដោយសារមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធថ្នាក់ក្រោមជាតិ មិនបានយកចិត្តទុកដាក់ទប់ស្កាត់ និងមិនបានអនុវត្តទៅតាមច្បាប់ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ លោកបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែចាត់ក្រុមអាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិចុះស្រាវជ្រាវចំពោះរឿងនេះ ដើម្បីស្វែងរកជនល្មើស និងអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធយកទៅផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ បើពុំដូច្នោះទេ បទល្មើសនៅតែកើតមានឡើង ហើយបទបញ្ជារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏មិនមានប្រសិទ្ធភាពដែរ។
លោក ប៊ី វ៉ាន់នី៖ «អ៊ីចឹងយើងមានច្បាប់រដ្ឋាភិបាលមានយន្តការដំណោះស្រាយ ប៉ុន្តែបើសិនជាបទបញ្ជាឲ្យរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ ហើយរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ មិនបានអនុវត្តបទបញ្ជា ឬក៏មិនយកច្បាប់ទៅអនុវត្តមិនបានបំពេញកាតព្វកិច្ចទៅតាមផ្លូវច្បាប់នឹងហើយ បទល្មើសព្រៃឈើកាប់ឈើដោយខុសច្បាប់បន្តកើតមាន យើងត្រូវតែចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ចំពោះអ្នកប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់ហើយអ្នកប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់មិនមានអ្វីថ្មីទេ មនុស្សដដែលមុខដដែល»។
កន្លងទៅអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសសន្យាក្ដែងៗចំពោះមុខសាធារណជន ពាក់ព័ន្ធនឹងការទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ និងការពារព្រៃឈើឱ្យបានគង់វង្ស។ លើសពីនោះលោក ហ៊ុន សែន ថែមទាំងអះអាងដាក់ជីវិត ប្រសិនបើការពារព្រៃឈើមិនបានទេនោះ និងមានពេលខ្លះទៀត បញ្ជាឲ្យបាញ់រ៉ុកកែតកម្ទេចក្បួនដឹកឈើរបស់ឈ្មួញទៀតផង ។ ប៉ុន្តែរយៈពេលជិត២០ឆ្នាំមកនេះ ក្រុមសកម្មជន និងអង្គការអន្តរជាតិ តែងតែរកឃើញថា មានការកាប់ព្រៃឈើធ្វើអាជីវកម្មយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ ក្នុងនោះក៏មានជាប់ពាក់ព័ន្ធក្រុមឧកញ៉ា មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល និងសាច់ញាតិរបស់ គ្រួសារត្រកូលហ៊ុនផងដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។