អង្គការចលនាមាតាធម្មជាតិ គ្រោងបង្ហាញវីដេអូ លាតត្រដាងការ លក់ព្រៃសហគមន៍ជាង ១ពាន់ហិកតារ (១.២០០) ឲ្យឈ្មួញវៀតណាមឋិតក្នុងឃុំសេសាន ស្រុកអូរដាវ នៅខេត្តរតនគិរី ដែលពួកគេរក ឃើញភស្តុតាងជាក់ស្ដែងមួយចំនួនថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ និងសមត្ថកិច្ចខេត្តនេះ បានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធ សម្រួលឲ្យកើតមានឧក្រិដ្ឋកម្មព្រៃឈើទ្រង់ទ្រាយធំឆ្លងដែនទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមខុសច្បាប់។
អង្គការចលនាមាតាធម្មជាតិ ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ថា លទ្ធផលនៃការស៊ើបអង្កេតរយៈពេលមួយខែកន្លងទៅ ពួកគេបានចុះដល់ទីតាំងកាប់រំលំឈើមូល និងដឹកជញ្ជូនឈើឆ្លងដែនទ្រង់ទ្រាយធំដែលឈ្មួញវៀតណាម និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធរបស់កម្ពុជា គឺជាមេខ្លោង លក់ឈើមូលធំៗ ក្នុងព្រៃសហគមន៍ទំហំជាង ១ ពាន់ហិកតារ ឲ្យឈ្មួញវៀតណាមបំពានច្បាប់។
សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ ដែលចុះស្រាវជ្រាវករណីនេះថ្លែងមិនហ៊ានបញ្ចេញឈ្មោះ ព្រោះបារម្ភពីសុវត្ថិភាពប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ពួកគេរកឃើញឈ្មួញវៀតណាមផ្តល់លុយ ១ ម៉ឺនដុល្លារ (១០.០០០ ) ជាថ្នូររំដោះ គ្រឿងចក្រ ២គ្រឿង ក្រោយពីជនជាតិដើមភាគតិចចារ៉ាយ បាននាំគ្នាស្ទាក់ឃាត់គ្រឿងចក្រទាំងនោះកាលពីចុងខែតុលាកន្លងទៅ ក៏ប៉ុន្តែប្រាក់នេះ ត្រូវបាននគរបាលខេត្តរតនគិរី ដកហូតមករក្សាទុក។ លោកថា ក្រុមការងារលោក បានចុះដល់ទីតាំងកាប់ឈើជាក់ស្ដែង ឋិតក្នុងភូមិប៉ាដល់ ឃុំសេសាន ប្រទះឃើញគ្រឿងចក្រ មិនក្រោម ២០គ្រឿងនោះទេ ដែលឈ្មួញវៀតណាម ឈូស ឆាយផ្លូវ ដើម្បីសម្រួលដល់ការដឹកឈើទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមឆ្លងកាន់ទន្លេសេសាន ដោយគ្មានការទប់ស្កាត់៖ «ចំណុចព្រៃដែលមានចំនួន ១ពាន់ ២រយហិកតារ ដែលគេលក់ទៅឲ្យឈ្មួញវៀតណាមហ្នឹង មានការឃុបឃិតគ្នាលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធផង និងមានការឃុបឃិតគ្នា លក់ព្រៃទៅឲ្យឈ្មួញវៀតណាមផង»។
សកម្មជនបរិស្ថានរូបនេះបន្ថែមថា ឈ្មួញបានដឹកជញ្ជូនឈើក្នុងចន្លោះ បង្គោលលេខ ២៥ ឆ្លងចូលប៉ុស្តិ៍ព្រំដែនហ្វាតាំ ក្នុងទឹកដីខេត្តយ៉ាឡាយ ប្រទេសវៀតណាម គឺជាច្រកដែលគេបើកសម្រាប់តែដឹកជញ្ជូនឈើខុសច្បាប់ប៉ុណ្ណោះ។ លោកថា តាមបណ្ដោយព្រំដែននៃឃុំសេសាន ក្នុងទឹកដីវៀតណាម មានការដ្ឋានអាជីវកម្មឈើជាច្រើនទីតាំង ដែលឈ្មួញវៀតណាម ប្រមូលទិញឈើខុសច្បាប់ទ្រង់ទ្រាយធំ ពីទឹកដីកម្ពុជាក្នុងខេត្តរតនគិរី និងព្រៃអភិរក្សតំបន់ផ្សេងទៀតនៅខេត្តភាគឦសាន៖ «ខ្ញុំចូលដល់ទឹកដីខេត្តយ៉ាឡាយ វៀតណាម ឃើញមានគ្រឿងចក្រឈើរាប់សិបរោងចក្រ។ មានន័យថា រឿងនេះជារឿងមួយដែលមានការកាប់ឈើ តែនៅពេលយើងស៊ើបអង្កេតទៅ មានភស្តុតាងដែលបញ្ជាក់ថា វៀតណាមកំពុងប្រមូលឈើពីកម្ពុជាខុសច្បាប់ មានការឃុបឃិតគ្នា»។
ខ្លឹមសារ វីដេអូប្រហែល ៣ នាទី ដែលអង្គការចលនាមាតាធម្មជាតិគ្រោងបង្ហោះនៅពេលឆាប់ៗនេះ ឲ្យដឹងថា ឈើមូលរាប់ពាន់ម៉ែត្រគូប ដែលប្រមូលពីព្រៃអារក្ស របស់កម្ពុជាឋិតនៅជាប់ព្រំដែនខេត្តរនគិរី គឺក្រុមឈ្មួញដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាន់ទន្លេសេសានដោយខុសច្បាប់ ដោយមានលោកមេប៉ុស្តិ៍រដ្ឋបាលឃុំសេសាន ជាអ្នកកាង និងសម្របសម្រួល៖ «ព្រៃអភិរក្សចំនួន ១ពាន់ ២រយហិកតារ ត្រូវបានពលរដ្ឋចោទថា មេឃុំ និង លោក ហូ ជីវ៉ៃ មន្ត្រីកងរាជអាវុធខេត្ត ដែលត្រូវជាប្អូនថ្លៃអភិបាលខេត្តរតនគិរីឃុបឃិតគ្នា លក់ឲ្យឈ្មួញវៀតណាម ហើយមកទល់ពេលនេះ សកម្មភាពនេះ កំពុងប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងសកម្ម»។
អាស៊ីសេរីបានព្យាយាមទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភត្ត្រា តែមិនអាចទាក់ទងបានទេនៅថ្ងៃទី១៩ ធ្នូ។
ចំណែកមេឃុំសេសាន លោក សេវ ស្វែន បដិសេធមិនផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ដល់អាស៊ីសេរីទេ ដោយលោកបញ្ជាក់ថា ទូរស័ព្ទគ្មានសេវា ស្ដាប់មិនឮ។
ស្ថាបនិកអង្គការមាតាធម្មជាតិ លោក អាឡិកហាន់ដ្រូ ហ្គាន់ឡេស ដេវិតសិន (Alejandro Gonzalez Davidson) សង្ឃឹមថា របបក្រុងភ្នំពេញនឹងមិនធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដល់យុវជនដែលចេញមុខលាតត្រដាងបទល្មើសព្រៃឈើក្នុងវីដេអូ ដែលនិងចេញក្នុងពេលឆាប់ៗនេះទេ។ លោករំពឹងថា លោក ហ៊ុន សែន នឹងបញ្ជាឲ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធស៊ើបអង្កេតករណីនេះឡើងវិញ និងចាត់វិធានការដល់មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធណាប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ រឿងនេះ ខណៈពួកគេរកឃើញថា ឧក្រិដ្ឋកម្មព្រៃឈើនៅតំបន់នោះកើតមានជាយូរមកហើយ៖ «ខ្ញុំសង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលបែបផ្ដាច់ការរបស់លោក ហ៊ុន សែន នឹងមិនខាំដល់ក្រុមយុវជន ដែលចេញមុខក្នុងវីដេអូទេ។ នឹងបញ្ជាស្រាវជ្រាវចំណុចលើកឡើងក្នុងវីដេអូ ព្រោះសកម្មភាពកាប់ឈើទ្រង់ទ្រាយធំ ជាប្រព័ន្ធកើតឡើងយូរហើយ បើមិនមានការចូលរួមពីអាជ្ញាធរក៏មិនអាចធ្វើបានដែរ»។
លោក អាឡិក បន្ថែមថា ឧក្រិដ្ឋកម្មព្រៃឈើដឹកជញ្ជូនទៅប្រទេសវៀតណាម មិនត្រឹមតែក្រសួងពាក់ព័ន្ធគ្មានការទប់ស្កាត់នោះទេ ថែមទាំង មានការសម្របសម្រួលជាចង្កោមដោយសមត្ថកិច្ច និង អាជ្ញាធរមួយចំនួនជាអ្នកកាង និងឃុបឃិតទៀតផង។ លោកថា បើរបបក្រុងភ្នំពេញ គ្មានសមត្ថភាពការពារព្រៃឈើរបស់កម្ពុជាទេ ក្រុមយុវជន និងពលរដ្ឋត្រូវតែបង្កើនភាពក្លាហានធ្វើជំនួស ដោយត្រូវលាតត្រដាងបទល្មើសព្រៃឈើគ្រប់តំបន់ បំណងជំរុញឲ្យវៀតណាមបញ្ឈប់នាំឈើចេញពីកម្ពុជា។ លើសពីនេះ ត្រូវដាស់តឿនឲ្យសហគមន៍អឺរ៉ុប (EU) ពិចារណាឡើងវិញ ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទទួលទិញឈើពីប្រទេសវៀតណាម ដែលនាំចេញពីប្រទេសកម្ពុជាដោយខុសច្បាប់៖ «បើសិនជាយើងនៅតែជឿជាក់ ពាក្យលោក ហ៊ុន សែន និង លោក សាយ សំអាល់ ខ្ញុំថា គឺមិនយូរទេ យ៉ាងយូរបំផុត៥ឆ្នាំទៅមុខ អស់ព្រៃឈើ នៅសល់តែព្រៃនៅវត្តភ្នំ។ ការរិះគន់រឿងល្អ តែចុចចូលចិត្ត (Like) និង ចែករំលែក (Shard) អត់គ្រប់គ្រាន់ ត្រូវតែចូលរួមការពារ ដើម្បីប្រយោជន៍ជំនាន់នេះ និង ក្មេងជំនាន់ក្រោយ»។
សកម្មជនបរិស្ថានបន្ថែមថា ពួកគេភ័យព្រួយពីអាយុជីវិតខ្លះៗដែរ អំឡុងពេលចុះបេសកកម្មស៊ើបអង្កេតករណីនេះ ពួកគេប្រទះឃើញ ទាហានជាច្រើននាក់ប្រដាប់ដោយអាវុធនៅចាំកាងអាជីវកម្មឲ្យឈ្មួញឈើខុសច្បាប់ដឹកជញ្ជូន ឆ្លងដែនទៅប្រទេសវៀតណាម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។