សកម្មជនបរិស្ថានរកឃើញថា មានការបង្ហូរទឹកកខ្វក់គ្មានការចម្រោះជាច្រើនកន្លែង ចូលទៅក្នុងទឹកសមុទ្រនៅតំបន់ឆ្នេរអូរឈើទាល នៃខេត្តព្រះសីហនុ។ សកម្មជនបរិស្ថានអះអាងថា ទឹកកខ្វក់ទាំងនោះហូរតាមប្រព័ន្ធលូចេញពីទីតាំងអាជីវកម្ម ដូចជា សណ្ឋាគារ ផ្ទះសំណាក់ និងភោជនីយដ្ឋាន ដែលស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយឆ្នេរ និងកំពុងបង្កផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់បរិស្ថាន និងសុខភាពភ្ញៀវទេសចរដែលចុះមុជទឹកលេងកម្សាន្ត។ ក្រសួងបរិស្ថានអះអាងថា ក្រសួងកំពុងសហការជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត ដើម្បីដោះស្រាយរឿងនេះ។
សកម្មជនបរិស្ថាន លោក ថុន រដ្ឋា ទាមទារឱ្យមន្ត្រីជំនាញទទួលខុសត្រូវចំពោះភាពអសកម្មរបស់ខ្លួន ដែលបានបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យឆ្នេរអូរឈើទាល ដែលជាតំបន់ទេសចរណ៍ដ៏សំខាន់មួយ រងការបំពុលយ៉ាងខ្លាំង ពីទឹកកខ្វក់ដែលហូរចេញពីប្រព័ន្ធលូ គ្មានការចម្រោះឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។ វីដេអូជាង ៣ នាទី ដែលយុវជនរូបនេះបង្ហោះនៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក (Facebook) នៅថ្ងៃទី៨ ធ្នូ បង្ហាញថា ទឹកដែលហូរចេញពីប្រព័ន្ធលូទាំងនោះ មានពណ៌ខ្មៅ និងត្រូវបានបង្ហូរចូលក្នុងសមុទ្រដោយផ្ទាល់តែម្ដង៖ «នេះគឺជាបំពង់ទុយោមួយ ក្នុងចំណោមបំពង់ទុយោទាំង ២៩ផ្សេងទៀត ដែលយើងបានរាប់នៅលើឆ្នេរអូរឈើទាលតែមួយប៉ុណ្ណោះ ដែលគេដាក់វាដើម្បីបង្ហូរទឹកស្អុយ ទឹកភ្លៀង ចូលទៅក្នុងឆ្នេរសមុទ្រ។ ខ្ញុំជឿថា មានមនុស្សជាច្រើនកំពុងគិតដូចខ្ញុំដែរថា តើទឹកទាំងនេះមានបាក់តេរី និងមេរោគអ្វីខ្លះដែលអាចប៉ះពាល់មកកាន់បរិស្ថាន និងសុខភាពរបស់យើង ជាពិសេសអ្នកដែលតែងតែចូលចិត្តមកហែលទឹកកម្សាន្តនៅទីនេះ»។
សកម្មជនរូបនេះបានយកសំណាកទឹកកខ្វក់ដែលហូរចូលសមុទ្រនេះ យកទៅពិសោធន៍នៅវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ហើយលទ្ធផលបង្ហាញថា ទឹកកខ្វក់ទាំងនោះ មានផ្ទុកទៅដោយពពួកបាក់តេរី និងប៉ារ៉ាស៊ីត ដែលសុទ្ធសឹងជាប្រភពនៃជំងឺឆ្លងជាច្រើនប្រភេទ។ យុវជនរូបនេះព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះសុខភាពរបស់ភ្ញៀវទេសចរ និងពលរដ្ឋដែលនាំគ្នាចុះមុជទឹកលេងនៅតំបន់ឆ្នេរអូរឈើទាល ខណៈតំបន់នោះមានបំពង់លូជិត ៣០កន្លែង ដែលសុទ្ធសឹងតែមានការបង្ហូរទឹកកខ្វក់ប្រភេទនេះចូលទៅក្នុងសមុទ្រ៖ «គេបញ្ជាក់ថា ទឹកហ្នឹងជាទឹកលូ ១០០ភាគរយ ដែលហូរចេញពីបង្គន់ដោយផ្ទាល់ ហើយវាមានផ្ទុកមេរោគ ប៉ារ៉ាស៊ីត បាក់តេរី ហើយមានមេរោគមួយចំនួនទៀត ដូចជា អ៊ីកូលី (E-coli) ទ្រីកូម៉ូណា អ៊ីនតេទីណាលីស (Trichomonas Intestinalis) ។ ខ្ញុំសួរអ្នកជំនាញថា មេរោគទាំងអស់ហ្នឹងចូលទៅទឹក វាអាចថា បើប៉ះស្បែក គឺរមាស់ ហើយបើយើងមានដំបៅ វាធ្វើឱ្យដំបៅហ្នឹងរីក ឬក៏មានមេរោគឆ្លងមួយចំនួនទៀតអ៊ីចឹងទៅ។ ករណីធ្ងន់ធ្ងរមែនទែនហ្នឹង ប្រសិនបើអ្នកហែលទឹកអត់ប្រយ័ត្នឈ្លក់ទឹក ឬក៏អ្នកខ្លះគាត់ច្រឡំផឹកទឹកសមុទ្រដែលមានសារធាតុទាំងអស់ហ្នឹង វាអាចបណ្ដាលឱ្យពួកគាត់ចុកពោះរាគ ហើយបើធ្ងន់ធ្ងរអាចរហូតដល់បាត់បង់អាយុជីវិត»។
អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ លោក យន្ត មីន បដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយរឿងនេះទេ នៅថ្ងៃទី៨ ធ្នូ ដោយបង្វែរសំណួរទៅអភិបាលរងខេត្តទទួលបន្ទុកជាប្រធានក្រុមការងារគណៈកម្មាធិការគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធលូ លោក ជាវ វិជ្ជៈ និងអ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តព្រះសីហនុលោក ឱ សារឿន វិញ។ អាស៊ីសេរីបានទាក់ទងលោក ជាវ វិជ្ជៈ ជាច្រើនដង ប៉ុន្តែប្រព័ន្ធទូរស័ព្ទរបស់លោករអាក់រអួលមិនអាចទាក់ទងបាន ចំណែកលោក ឱ សារឿន វិញ មិនទទួលទូរស័ព្ទ។ ចំណែក ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តព្រះសីហនុ លោក សាមុត សុធារិទ្ធ បញ្ជាក់ដោយខ្លីថា អាជ្ញាធរខេត្តកំពុងរៀបចំស្ថានីយបូមទឹកកខ្វក់ទាំងនេះ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា ទទួលស្គាល់ថា ពិតជាមានករណីបង្ហូរទឹកកខ្វក់មួយចំនួនចូលក្នុងសមុទ្រ ដោយមិនបានឆ្លងកាត់ការចម្រោះពិតមែន ពីព្រោះស្ថានីយចម្រោះទឹកកខ្វក់នៅក្នុងខេត្តបានថយចុះសមត្ថភាពចម្រោះទឹកកខ្វក់ជាបន្តបន្ទាប់ ដោយមានកំណកភក់ជាច្រើននៅបាតអាង។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកអះអាងថា ក្រសួងកំពុងសហការជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត ដើម្បីស្ការស្ថានីយប្រព្រឹត្តកម្មទឹកកខ្វក់នេះ ឱ្យបានចប់សព្វគ្រប់ យ៉ាងយូរបំផុតត្រឹមដើមឆ្នាំ ២០១៩ ខាងមុខ។ លោកបន្ថែមថា មន្ត្រីជំនាញបានចុះណែនាំម្ចាស់ទីតាំងអាជីវកម្មនៅតាមតំបន់មាត់សមុទ្រជាហូរហែ ដើម្បីកុំឱ្យបង្ហូរទឹកកខ្វក់ចូលក្នុងសមុទ្រដោយផ្ទាល់ ដូចនេះលោកជំរុញឱ្យសាធារណជនដែលបានដឹងព័ត៌មានពីការបង្ហូរទឹកកខ្វក់ចូលក្នុងសមុទ្រនេះ ត្រូវរាយការណ៍ទៅមន្ត្រីជំនាញ ដើម្បីមានវិធានការឱ្យបានទាន់ពេលវេលា៖ «ក្នុងការគ្រប់គ្រងសំណល់រាវ ឬទឹកកខ្វក់នេះ គឺខាងមន្ទីរបរិស្ថានបានចុះអប់រំ និងជំរុញឱ្យខាងផ្ទះសំណាក់ ឬភោជនីយដ្ឋានហ្នឹង គាត់ដាក់អាងច្រោះទឹកកខ្វក់មុននឹងបង្ហូរចូលទៅក្នុងសមុទ្រ កុំឱ្យមានការបង្ហូរចូលដោយផ្ទាល់។ ហើយក្រោយពីការបញ្ចប់គម្រោងស្តាររអាងចម្រោះទឹកកខ្វក់ ក៏ដូចបង្កើនសមត្ថភាពសម្រាប់ចម្រោះទឹកកខ្វក់ហ្នឹង យើងរំពឹងថាស្ថានភាពនៃការបង្ហូរទឹកកខ្វក់ចូលទៅក្នុងសមុទ្រនេះ គឺនឹងកាត់បន្ថយ ហើយប្រសិនបើមានការរំលោភបំពារបំពានណាមួយពីសំណាក់អ្នកប្រកបអាជីវកម្ម ឬមួយក៏ភោជនីយដ្ឋាន ផ្ទះសំណាក់ដែលនៅតាមបណ្ដោយឆ្នេរសមុទ្រនេះ គឺយើងនឹងចាត់វិធានការតាមច្បាប់តទៅទៀត»។
ការបង្ហូរទឹកកខ្វក់ដោយផ្ទាល់ចូលក្នុងសមុទ្រ ត្រូវបានហាមឃាត់ដោយច្បាប់ និងអនុក្រឹត្យ ក៏ប៉ុន្តែសកម្មជនបរិស្ថានអះអាងថា ករណីនេះបានកើតឡើងជាច្រើនឆ្នាំមកហើយនៅខេត្តព្រះសីហនុ ដោយមិនមានដំណោះស្រាយឡើយ។ ពួកគេសង្ស័យថា អាជ្ញាធរជំនាញទំនងជាបានទទួលផលប្រយោជន៍ពីម្ចាស់ទីតាំងអាជីវកម្ម ទើបរឿងនេះមិនអាចលុបបំបាត់បាន។
ប្រធានអង្គការស្រាវជ្រាវជាតិកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ស៊ីអិនរ៉ូ (CNRO) លោក សុខ សុខុម អះអាងថា ចំណាត់ការរបស់មន្ត្រីជំនាញ ហាក់មានភាពយឺតយ៉ាវខ្លាំង ខណៈការបង្ហូរទឹកកខ្វក់ចូលក្នុងសមុទ្រនេះ កើតមានជាយូរមកហើយ។ លោកបន្តថា ករណីនេះកាន់តែចោទជាបញ្ហា នៅពេលវិស័យសំណង់រីកដុះដាលកាន់តែខ្លាំងនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ និងនៅពេលមានកំណើនជនជាតិចិនជាគំហុកនៅក្នុងខេត្តនេះ។ លោកជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរចុះដោះស្រាយរឿងនេះឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ខណៈសណ្ឋាគារធំៗមួយចំនួននៅក្បែរឆ្នេរអូរឈើទាលកំពុងបង្ហូរទឹកកខ្វក់ឥតឈប់ឈរចូលក្នុងសមុទ្រ៖ «ទាំងឆ្នេរអារីស្តុន ឆ្នេរអូរឈើទាល ឆ្នេរសុខា ( ឆ្នេរ ) ស៊ីហួ ឆ្នេរ៧ជាន់ ហើយនិងឆ្នេរជ័យជំនះ ឃ្វីនកាស៊ីណូជាដើមហ្នឹង គឺមានគ្រប់ឆ្នេរទាំងអស់ ប៉ុន្តែវិធានការហាក់បីដូចជាមានការយឺតយ៉ាវ មិនមានការអនុវត្តតាមផ្លូវច្បាប់ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពទេ។ ជាក់ស្ដែងថ្មីៗនេះ ហូរចូលតាមចំណុចឆ្នេរសុខា និងស៊ីហួ ចូលទៅឡើងស្អុយគគ្រុកតែម្ដង។ ទឹកហ្នឹងគឺទឹកកខ្វក់ ហើយឡើងស្អុយ ដូច្នេះចំណុចនេះហើយដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់បរិស្ថាន ជីវចម្រុះ ប៉ះពាល់ដល់ទឹកសមុទ្រដែលយើងមិនអាចទៅមុជបានទេ។ កាលណាមុជទៅ វាមានផលប៉ះពាល់ហើយ»។
អ្នកឃ្លាំមើល និងការពារបរិស្ថានរូបនេះ ព្រមានថា ប្រសិនបើករណីនេះមិនត្រូវបានដោះស្រាយឱ្យទាន់ពេលវេលាទេនោះ ការខូចខាតបរិស្ថានតំបន់ឆ្នេរ និងទឹកសមុទ្រ នឹងកើតមានឡើងជាក់ជាពុំខាន។
ចំណែក សកម្មជនបរិស្ថាន លោក ថុន រដ្ឋា វិញ ថ្លែងថា ដរាបណាមិនទាន់មានប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹកកខ្វក់ស្របតាមស្តង់ដារត្រឹមត្រូវនោះទេ អាជ្ញាធរគួរផ្អាកការសាងសង់ទាំងឡាយនៅក្នុងក្រុងព្រះសីហនុ។ លោកក៏ជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរអនុវត្តច្បាប់ដាក់ទោសទណ្ឌ ឬផាកពិន័យម្ចាស់អាជីវកម្មទាំងឡាយណា ដែលនៅតែបង្ហូរទឹកកខ្វក់ចូលក្នុងសមុទ្រ ព្រមទាំងមានចំណាត់ការដូចគ្នានេះ ទៅលើមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធដែលបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យមានករណីនេះកើតឡើង ដោយគ្មានវិធានការដោះស្រាយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។