អ្នកឃ្លាំមើលបរិស្ថាននិងប្រជាសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងខេត្តមណ្ឌលគិរី រកឃើញថា ដែនជម្រកសត្វព្រៃ កែវសីមា គ្រប់គ្រងដោយក្រសួងបរិស្ថានប្រវែងជាង ២០គីឡូម៉ែត្រ ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនឯកជន អ៊ូជឺសាន អិល អេស គ្រុប (WUZHISHAN L.S GROUP) ហ៊ុមព័ទ្ធរបង និង រឹតត្បិតមិនឱ្យអ្នកខាងក្រៅចេញចូលតំបន់នោះ។ ពួកគេថា ក្នុងតំបន់ដែលក្រុមហ៊ុននេះព័ទ្ធរបង គេឃើញមានការដ្ឋានស្តុកឈើ និងមានគ្រឿងចក្រជាច្រើនគ្រឿង ធ្វើអាជីវកម្មឈើខ្នាតធំនៅទីនោះ។
សកម្មជនបរិស្ថាន និងជនជាតិដើមភាគតិចព្នងឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៣ វិច្ឆិកាថា ព្រៃអភិរក្សចាប់ពីស្រុកអូររាំងរហូតដល់ឃុំចុងផ្លាស់ ស្រុកកែវសីមា មានទំហំរាប់ម៉ឺនហិកតារ ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនឯកជន អ៊ូជឺសាន អិល អេសគ្រុប (WUZHISHAN L.S GROUP) ហ៊ុមព័ទ្ធរបងលួស និងស្ថាបនាផ្លូវជាច្រើនខ្សែ ដើម្បីងាយស្រួលដឹកជញ្ជូនឈើ។ ពួកគេអះអាងដីចម្ការស្រល់រាប់រយហិកតារ ដែលជាសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ ក៏ឋិតក្នុងរបងដែលក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយនេះគ្រប់គ្រងដែរ។
ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងរស់នៅស្រុកអូររាំង លោក បូរ៉េត កាំពី បារម្ភថា ដែនជម្រកសត្វព្រែកែវសីមា ដែលក្រុមហ៊ុនព័ទ្ធរបងគេឃើញមានគ្រឿងចក្រឈូសឆាយព្រៃផ្នែកខ្លះ និងមានសកម្មភាពកាប់ឈើធ្វើអាជីវកម្មដោយរឹតត្បិតមិនឱ្យពលរដ្ឋចេញចូលតំបន់នោះ។ លោកថា អាជ្ញាធរមិនទាន់ផ្សព្វផ្សាយពីគម្រោងវិនិយោគខ្នាតធំនេះនៅឡើយទេ៖ «គេព័ទ្ធរបងឈូសឆាយមិនដឹងថា ខាងក្រុមហ៊ុនអី ? រឿងហ្នឹងយើងចេះតែបារម្ភហើយនៅតំបន់ហ្នឹងមានព្រៃឈើក្រាស់ឃ្មឹក និងមានដើមជ័រព្រៃស្រោង។ ខាងលើមានរ៉ែ ខាងក្រោមមានព្រៃឈើកាលណាគេយករ៉ែព្រៃឈើក៏អស់ដែរ អាហ្នឹងយើងបារម្ភ តែការបារម្ភតែម្នាក់ឯងម៉េចកើត។ អ៊ីចឹងទាល់តែបារម្ភទាំងអស់គ្នា » ។
សកម្មជនបរិស្ថាន លោក ហេង ស្រស់ មានមន្ទិលថា ស្លាកសញ្ញាធំមួយ ដែលអាជ្ញាធរលើកជាលិខិតរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីមានត្រាពីក្រសួងពាក់ព័ន្ធបង្ហាញពី ទំហំផ្ទៃដីជិត ២សែនហិកតារ ដែលក្រុមហ៊ុននេះស្នើសុំវិនិយោគក្នុងព្រៃអភិរក្ស តាំងពីឆ្នាំ២០០៤ ក៏ប៉ុន្តែ អាជ្ញាធរទើបតែលើកស្លាកនាពេលថ្មីៗនេះទេ។ លោកបានចុះដល់ទីតាំងនោះជាច្រើនដង ប្រទះឃើញឈើមូលធំៗ និងដើមស្រល់ជាច្រើនដើម ត្រូវគេកាប់ផ្ដួលធ្វើអាជីវកម្ម។ លោកទាមទារឱ្យក្រសួងបរិស្ថាន និងក្រសួងកសិកម្មបកស្រាយឱ្យច្បាស់លាស់បញ្ហានេះ៖ «យើងមើលឃើញថា អាជីវកម្មឈើនៅហ្នឹងមានតាំងពីអាយីឌុប ហើយយើងមើលឃើញថា ក្រុមហ៊ុនហ្នឹងមានធ្វើអាជីវកម្មអារដើមស្រល់ដែរ។ បរិវេណដីក្រុមហ៊ុនហ្នឹង គឺមានរោងចក្រអារឈើមួយដែល » ។
កាលពីចុងខែកញ្ញាកន្លងទៅ ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលបរិស្ថាន និងប្រជាសហគមន៍បានធ្វើដំណើរដល់តំបន់នោះ ប្រទះឃើញរបងលួសហ៊ុមព័ទ្ធដីព្រៃអភិរក្សជាង ២០គីឡូម៉ែត្រ ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា ជាប់ដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំព្រេច។ ដំណើរបេសកកម្មនោះពួកគេប្រទះឃើញផ្ទាំងប៉ាណូបោះជាប់ទីតាំងក្រុមហ៊ុនជាលិខិតរបស់ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដែលក្រុមហ៊ុនឯកជនអ៊ូជឺសាន ស្នើសុំវិនិយោគដីព្រៃអភិរក្សទំហំជិត ២សែនហិកតារ (១៩៩.៩៩៩) ក៏ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលសម្រេចឱ្យតែ១ម៉ឺនហិកតារតែប៉ុណ្ណោះ។ រាជរដ្ឋាភិបាលបានណែនាំឱ្យក្រុមហ៊ុន ត្រូវដោះស្រាយបញ្ហានានា ជាគោលនយោបាយដីធ្លីស្របតាមច្បាប់ភូមិបាល។
អាស៊ីសេរីបានព្យាយាមទាក់ទងតំណាងក្រុមហ៊ុនអ៊ូជឺសាន តាមរយៈលេខទូរស័ព្ទក្នុងគេហទំព័រសារជីវកម្ម ក៏ប៉ុន្តែអ្នកលើកទូរស័ព្ទប្រាប់ថា គាត់ឈប់ធ្វើការនៅក្រុមហ៊ុននេះហើយ ក៏ប៉ុន្តែនាងសន្យាថា នឹងផ្តល់លេខទូសព្ទតំណាងក្រុមហ៊ុនឱ្យអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី៤ ខែវិច្ឆិកាខាងមុខនេះ៖ «ខ្ញុំទាក់ទងទៅក្រុមហ៊ុនហ្នឹងបានចាំខ្ញុំឱ្យគេទាក់ទងផ្ទាល់ទៅវិញ ខានទាក់ទងទៅគេយូរដែរមិនដឹងថា គេដូរលេខឬអត់ » ។
ប្រធានបណ្ដាញជនជាតិដើមភាគតិចព្នងខេត្តមណ្ឌលគិរីលោកស្រី ភ្លឹក ភិរម្យ សង្កេតឃើញថា ការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច នៅតំបន់អភិរក្ស គឺធ្វើឡើងដោយលាក់លៀម និងស្ងៀមស្ងាត់នាំឱ្យជនជាតិដើមភាគតិចពិបាកទទួលបានព័ត៌មានពីគម្រោងវិនិយោគខ្នាតធំនេះ។ លោកស្រីបារម្ភថា ផ្ទៃដីដែលក្រុមហ៊ុនទទួលសិទ្ធវិនិយោគជាជម្រកសត្វដំរីព្រៃរស់នៅ និងចិញ្ចឹមជីវិត មិនគួរជាកម្មវត្ថុផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនោះទេ៖ «ដែនជម្រកសត្វព្រែកែវសីមាជាតំបន់មួយដែលយើងឃើញថា ព្រៃក្រាស់ ហើយជាតំបន់សត្វដំរីទៀត បើសិនជាអស់ដែនជម្រកហ្នឹងអ៊ីចឹងខ្ញុំគិតថា សត្វដំរីតិចតួច ដែលអាចរស់រានមានជីវិត ហើយវានឹងបាត់បង់នៅថ្ងៃអនាគតដោយខ្លី បើសិនជាបរិស្ថាននៅតែបណ្ដោយអ៊ីចឹង » ។
អាស៊ីសេរីបានព្យាយាមទាក់ទងមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល និងមន្ត្រីមូលដ្ឋាន ដើម្បីសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ តែពួកលោកមិនលើកទូរស័ព្ទនៅថ្ងៃទី៣ វិច្ឆិកា។ ចំណែកអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានលោក នេត្រ ភក្ត្រា ក៏មិនលើកទូរស័ព្ទដែរ នៅថ្ងៃដដែលនេះ។
តែយ៉ាងណាលោក នេត្រ ភក្ត្រា ប្រាប់អាស៊ីសេរី កាលពីសប្ដាហ៍មុនថា ការលើកឡើងរបស់សកម្មជនបរិស្ថាន និងប្រជាសហគមន៍ ដែលថា មានក្រុមហ៊ុនឯកជន បានហ៊ុមព័ទ្ធរបងក្នុងព្រៃអភិរក្សរាប់ម៉ឺនហិកតារជារឿងមិនពិតទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា ក្រសួងពុំមានភាពចាំបាច់ ដែលត្រូវឆ្លើយតបនឹងព័ត៌មានបំផ្លើសបែបនេះទេ ជាពិសេស ការប្រើប្រាស់ឯកសារមិនត្រឹមត្រូវ។
រីឯអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា លោកមិនទាន់ដឹងរឿងរាវនេះនៅឡើយទេ។ លោកថា កន្លងទៅរដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសបិទការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចវិនិយោគឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន និងបើកផ្លូវឱ្យមានការផ្តល់ដីសម្បទានសង្គមកិច្ចចែកជូនពលរដ្ឋវិញ៖ «ខ្ញុំអត់ជឿថា រដ្ឋាភិបាលនឹងផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចដល់ក្រុមហ៊ុនណាមួយឡើយ ព្រោះបិទយូរណាស់ហើយ » ។
មន្ត្រីពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចសហគមន៍នៃសមាគមអាដហុក លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ ពន្យល់ថា ការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច លើសពី ១ម៉ឺនហិកតារផ្ទុយពីច្បាប់ភូមិបាល។ លោកថា ក្រសួងពាក់ព័ន្ធគួរតែផ្សព្វផ្សាយ បង្ហាញពីរបាយការណ៍វាយតម្លៃហេតុផលប៉ះពាល់បរិស្ថានឱ្យពលរដ្ឋបានជ្រាប ដើម្បីជម្រះមន្ទិល។ លោកស្នើឱ្យក្រសួងពាក់ព័ន្ធ គួរតែស៊ើបអង្កេតរឿងនេះឱ្យច្បាស់លាស់៖ «យើងរកឃើញថា ក្រុមហ៊ុនណាក៏ដោយ ដែលទទួលបានលើស វាប្រឆាំងនឹងច្បាប់ភូមិបាល អ៊ីចឹងពលរដ្ឋសហគមន៍ មានសិទ្ធិតវ៉ា ទៅតាមការកំណត់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ » ។
សកម្មជនបរិស្ថាន និងជនជាតិដើមភាគតិចបារម្ភថា គម្រោងផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធំសម្បើមនេះ ឋិតក្នុងភាពអាថ៌កំបាំងច្រើន ខណៈក្រុមហ៊ុនបានប្រើកម្លាំងសន្តិសុខរាប់សិបនាក់យាមល្បាត យ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្ន។ លើសពីនេះទៀត ក្រុមហ៊ុនអាចនឹងវិនិយោគលើសពីលិខិត ដែលរដ្ឋាភិបាលបានអនុញ្ញាត ព្រោះរបងលួស ដែលក្រុមហ៊ុន ហ៊ុមព័ទ្ធមានទំហំលើសពី ២ម៉ឺនហិកតារ។
ដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា ឋិតក្នុងស្រុកកែវសីមា មានទំហំជិតបីសែនហិកតារ (២៩២.៦៩០) ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលប្រគល់ឱ្យក្រសួងបរិស្ថានគ្រប់គ្រង កាលពីឆ្នាំ២០១៦។ ព្រៃអភិរក្សនេះ មានចំនួនជីវៈចម្រុះច្រើនជាងគេបំផុត បើប្រៀបធៀបតំបន់ការពារធម្មជាតិផ្សេងទៀត ជាពិសេសមានវត្តមានដំរីព្រៃ និងសត្វស្វាព្រៃជាច្រើនប្រភេទរស់នៅទីនោះ។ អ្នកឃ្លាំមើលបរិស្ថានថា ព្រៃអភិរក្សនេះ កំពុងប្រឈមរួមតូច បណ្ដាលឱ្យបាត់បង់ជម្រកសត្វព្រៃ ដោយសារសកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់ និងជួលដីឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។