អង្គការសង្គមស៊ីវិលរិះគន់លោក ហ៊ុន សែន ករណីដែលបានស្ដីបន្ទោសឲ្យរដ្ឋមន្ត្រីចំនួន ៣រូប ដែលចេញរបាយការណ៍ រឿងពុលស្លាប់មនុស្សជាច្រើននាក់នៅស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ ដែលមិនស៊ីចង្វាក់គ្នានោះ ថាគ្រាន់តែជាការផ្គាប់ចិត្តប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីកុំឲ្យពលរដ្ឋខឹងនឹងរបបក្រុងភ្នំពេញប៉ុណ្ណោះ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា របបក្រុងភ្នំពេញគួរតែដកតំណែងពីរដ្ឋមន្ត្រីទាំងនោះចេញដើម្បីជាការទទួលខុសត្រូវដល់អ្នកដែលបានស្លាប់។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន សម្ដែងការខឹងសម្បានឹងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងចំនួន៣ រួមមានក្រសួង សុខាភិបាល ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល និងក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម។ លោកហ៊ុន សែនស្ដីបន្ទោសក្រសួងទាំងនេះ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ នៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៥ឧសភាថា មន្ត្រីក្រសួងផ្ដល់របាយការណ៍ ដល់លោកយឺតយ៉ាវ ដែលធ្វើឲ្យរបបលោកអាម៉ាស់មុខ៖ «ហេតុអ្វីបានជាចាំបាច់មានការអត្ថាធិប្បាយ ដែលបង្កើតឲ្យមានទៅជាជម្លោះ រវាងរដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋមន្ត្រី នៅក្នុងស្ថាប័នរាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងពេលដែលប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលមិនបានដឹង។ រាយការណ៍ឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏ប៉ុន្តែមិនទាន់ទាំងដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ខ្លួនរាយការណ៍ឲ្យអ្នកកាសែតបាត់ទៅហើយ !» ។
ករណីពុលទឹកព្រែកទេរ នៅខេត្តក្រចេះ កាលពីដើមខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៨ បណ្ដាលឲ្យអ្នកភូមិ ចំនួន១៨នាក់ស្លាប់ និងធ្លាក់ខ្លួនឈឺជិត៣០០នាក់។ ក្រោយករណីកើតឡើងភ្លាម ក្រសួងសុខាភិបាល ចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានភ្លាមថា មូលហេតុបណ្ដាលឲ្យពលរដ្ឋពុលស្លាប់ និងឈឺនោះ គឺមកពីស្រាសផង និងមកពីទឹកព្រែកទេរ និងអូរគគីរ មានសារធាតុគីមីថ្នាំសម្លាប់ស្មៅ និងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតផង។ ប៉ុន្តែក្រោយមក រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម លោក ចម ប្រសិទ្ធ មានព័ត៌មានផ្សេងពីនេះ ដោយលោកប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា ការពុលនោះ កើតចេញពីសារធាតុគីមីម្យ៉ាងឈ្មោះថា “ហ្សានីត” ដែលជាកាកសំណល់អាជីវកម្មរុករករ៉ែមាស នៅប៉ែកខាងលើនៃព្រែកទេរ ដែលមានព្រំប្រទល់រវាងខេត្តមណ្ឌលគិរី និងខេត្តក្រចេះ។ ក្រោយការអះអាងរបស់លោក ចម ប្រសិទ្ធ បែបនេះភ្លាម រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមួយទៀត គឺរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក ស៊ុយ សែម ឯណោះ ចេញមកបដិសេធភ្លាម។ លោក ស៊ុយ សែម អះអាងថា ករណីពុលស្លាប់របស់ពលរដ្ឋទាំងនោះ ពុំមានការពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសារធាតុ ហ្សានីត ដូចការអះអាងរបស់លោក ចម ប្រសិទ្ធនោះទេ។ លោក ស៊ុយ សែម អះអាង ស្របគ្នាមួយចំណុចទៅនឹងជំហររបស់ក្រសួងសុខាភិបាល ដែលថាការពុលស្លាប់នៅខេត្តក្រចេះកន្លងមក គឺបណ្ដាលមកពីពុលថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត ថ្នាំសម្លាប់ស្មៅ ដែលគេបោះចោលនៅមាត់ស្ទឹង និងមាត់ព្រែកក្បែរៗ ប្រភពទឹកប្រើប្រាស់នោះ។
ការផ្ដល់ព័ត៌មានមិនស៊ីសង្វាក់គ្នាបែបនេះ ធ្វើឲ្យលោក ហ៊ុន សែន មិនសប្បាយចិត្តទៅនឹងរដ្ឋមន្ត្រី ចម ប្រសិទ្ធ ដែលហ៊ានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន មុនរាយការណ៍ឲ្យលោកដឹងមុនដូច្នេះ។ លោកថែមទាំងធ្លោយឲ្យដឹងថា កន្លងមកលោកបានបណ្ដេញរដ្ឋមន្ត្រីមួយចំនួន ចេញពីរដ្ឋាភិបាល ក៏ដោយសារតែលោកធុញទ្រាន់នឹងអ្វីដែលលោកអះអាងថា ជាការនិយាយស្ដីខ្វះការទទួលខុសត្រូវបែបនេះ។ លោកចាត់ទុកការនិយាយមិនស៊ីសង្វាក់គ្នា ក្នុងជួររដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោកបែបនេះថា ជាការវាយគ្នាឯងក្នុងជួរបក្ស ស្របពេលដែលអស់ខ្មាំងវាយ។
ទោះជាលោក ហ៊ុន សែន មិនបញ្ជាក់ថា “ខ្មាំង” នោះជានរណាក៏ដោយ ក៏គេអាចកាត់យល់បានថា គឺគ្មាននរណាក្រៅពីគណបក្សប្រឆាំង ដែលរបបលោកបានរម្លាយបាត់ហើយនោះទេ។
មិនត្រឹមតែមិនសប្បាយចិត្តទេ លោក ហ៊ុន សែន ថែមទាំងព្រមានចង់ដករដ្ឋមន្ត្រីចេញពីដំណែងថែមទៀតផង។ មុនការព្រមានចង់ដកដំណែងរដ្ឋមន្ត្រីនេះ តែមួយថ្ងៃ ក្រសួងសុខាភិបាលក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម និងក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល ទាំងបីស្ថាប័ននេះ បានចេញសេចក្ដីប្រកាសរួមគ្នាមួយ នៅថ្ងៃទី២៤ ឧសភាថា ការពុលទឹកនៅភូមិស្រែនន និងភូមិអាលច ឃុំកន្ទួត ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ បណ្ដាលមកពីស្រាស ដែលមានលក់ ឬផលិតនៅក្នុងមូលដ្ឋាន ដែលមានសារធាតុមេតាណុលកម្រិតខ្ពស់ និងទឹកព្រែកទេរ និងអូរគគីរ មានសារធាតុគីមី មានកំហាប់ខ្ពស់ ដែលបណ្ដាលមកពីថ្នាំសម្លាប់ស្មៅ និងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត។ ក្រសួងទាំងនេះថា នឹងសហការគ្នាដើម្បីបង្ការទប់ស្កាត់ និងជៀសវាងនូវបញ្ហា ដែលកើតឡើងដោយយថាហេតុ។
នាយកអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ មានប្រសាសន៍ថា រឿងនេះបានប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់អាយុជីវិត និងការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ដូច្នេះត្រឹមតែតែស្ដីបន្ទោសតែមួយមុខ មិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នោះឡើយ៖ «ការរិះគន់ពីថ្នាក់លើទៅថ្នាក់ក្រោមជាពិសេស ពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីគ្រាន់តែជារបៀបមួយ រំងាប់ទឹកចិត្តប្រជាពលរដ្ឋ ឬរំងាប់អារម្មណ៍ របស់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនទេ។ បើសិនជានាយករដ្ឋមន្ត្រី យល់ថាក្រសួងទាំងនោះ ធ្វើមិនកើតនាយករដ្ឋមន្ត្រី មានសិទ្ធិរុះរើក្បាលម៉ាស៊ីន របស់ក្រសួងនឹងបានតើ»។
លោក សន ជ័យ ថ្លែងថា ប្រជាពលរដ្ឋនឹងមិនអាចទទួលយកបានទេ ចំពោះរបាយការណ៍ចុងក្រោយ របស់ក្រសួងទាំង ៣នេះ ដែលទម្លាក់ការទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួនទៅលើការពុលស្រាស ខណៈពលរដ្ឋមួយចំនួនភ័យរហូតរត់ចោលផ្ទះសម្បែងថែមទៀតផង។ លោក សន ជ័យ អះអាងថា រឿងដែលសំខាន់ គឺការផ្ដល់ការជឿទុកចិត្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដោយរៀបចំការឆ្លើយតបឲ្យបានទាន់ពេល ហើយរកអ្នកទទួលខុសត្រូវឲ្យបានជាក់លាក់៖ «ក្រសួង៣និយាយខុសគ្នា ហើយឥឡូវនឹងមានសមត្ថកិច្ចខាងក្រសួងបរិស្ថានមួយចូលរួមទៀតដូច្នេះមានក្រសួង៤ហើយធ្វើនៅលើរឿងតែមួយ ហើយខ្ញុំសុំឲ្យមានការបង្ហាញឲ្យមានភាពច្បាស់លាស់ជាងនឹងជៀសវាងកុំឲ្យគេនិយាយថាគ្នាច្រើនអន្សមខ្លោចនោះ»។
ចំណែកសកម្មជនបរិស្ថានជនជាតិអេស្ប៉ាញ លោក អាឡិចហាន់ដ្រូ ហ្គន់ហ្សាឡេស ដេវិតសឹន (Alexandro Gonzales Davidson) ចាត់ទុកសម្ដីរបស់មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញនេះថា គ្រាន់តែជាការធ្វើឲ្យតែពីរោះស្ដាប់ប៉ុណ្ណោះ ព្រោះរដ្ឋមន្ត្រីទាំង៣រូបនោះ មានកំហុសធំធេងណាស់ ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ ដូច្នេះដើម្បីទទួលខុសត្រូវ មិនត្រឹមតែដកហូតពួកគាត់ពីមុខតំណែងនោះទេ គឺត្រូវផ្ដន្ទាទោស ពួកគាត់តាមច្បាប់ថែមទៀតទើបត្រឹមត្រូវ៖ «ព្រោះរឿងនឹងកើតឡើងដោយសារអសមត្ថភាពផង រឿងទី២អសកម្មភាពបណ្ដោយឲ្យក្រុមហ៊ុនធ្វើអីតាមអំពើចិត្តហើយមួយទៀតរឿងនឹងកើតឡើងដោយសារមានអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធនៅក្នុងក្រសួងទាំងនោះ។ដូច្នោះក្រៅពីរឿងនឹងត្រូវផ្ដន្ទាទោសលើបុគ្គលពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីជៀសវាងកុំឲ្យកើតឡើងជាលើកទី២»។
លោក អាឡិច នៅតែមានមន្ទិលសង្ស័យ អំពីភាពមិនច្បាស់លាស់ ក្នុងការពិសោធន៍រកសារធាតុពុល។ លោកបន្តថា រហូតមកទល់ពេលនេះសមត្ថកិច្ចនៅមិនទាន់បើកការស៊ើបអង្កេតស៊ីជ្រៅមួយ ដើម្បីស្វែងរកមុខ ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងឡាយដែលធ្វេសប្រហែសនាំឲ្យមានការពុលទឹកដោយសារសារធាតុគីមីនេះ មកទទួលខុសត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់នៅឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។