ប្រជាសហគមន៍នេសាទ នៅខេត្តកោះកុងអះអាងថា ដីព្រៃកោងកាងជាច្រើនតំបន់ បន្តទទួលរងការកាប់ទន្ទ្រាន និងឈូសឆាយឱ្យក្លាយជាវាល ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិជាបន្តបន្ទាប់ បើទោះបីជាមានបទបញ្ជាពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើក្នុងតំបន់នោះក្តី។ ប្រជាសហគមន៍ខេត្តកោះកុងជំរុញឱ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រី ចាត់វិធានការតឹងតែងការពារព្រៃកោងកាង និងបញ្ឈប់ការកាត់ឆ្វៀលព្រៃកោងកាង។
សកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងប្រជាសហគមន៍សង្កេតឃើញថា រដ្ឋាភិបាលមិនទាន់យកចិត្តទុកដាក់ ថែរក្សាព្រៃកោងកាង ឱ្យគង់វង្សនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញ ព្រៃកោងកាងជាច្រើនពាន់ហិកតារហាក់ត្រូវបានគេបោះបង់ចោល ដោយគ្មានការថែទាំច្បាស់លាស់។
ពួកគាត់អះអាងបែបនេះ ដោយសារព្រៃកោងកាងក្នុងតំបន់ជ្រោយស្វាយ នៃឃុំជ្រោយស្វាយ ស្រុកស្រែអំបិលទំហំជិត ១០០ ហិកតារ ត្រូវបានគេលបកាប់បំផ្លាញជាបន្តបន្ទាប់ ដោយគ្មានការអនុវត្តច្បាប់។
រីឯដីព្រៃកោងកាងក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃពាមក្រសោបដែលអតីតលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានស៊ីញេ កាត់ឆ្វៀលតំបន់អភិរក្សនេះ ទំហំជិត ៧ ពាន់ហិកតារ (៦៧០០)ទៀត នៅមិនទាន់មានការផ្សព្វផ្សាយប្រាប់ប្រជាសហគមន៍ឱ្យបានទូលំទូលាយនៅឡើយទេ។
ប្រជាសហគមន៍នេសាទរស់នៅខេត្តកោះកុង លោកស្រី ហៀប ឪ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៣ កុម្ភៈ ថា ព្រៃកោងកាង ក្នុងភូមិជ្រោយស្វាយខាងលិចយ៉ាងហោចណាស់ ១០ ហិកតារទៀត ត្រូវគេកាប់ទន្ទ្រាន យកដីលក់ និងតំបន់ខ្លះទៀតគេហ៊ុមព័ទ្ធរបង ដោយគ្មានការអនុវត្តច្បាប់។ លោកស្រីបន្ថែមថា ព្រៃកោងកាងដែលក្រុមអ្នកមានអំណាចបន្តកាប់ទន្ទ្រាន គឺជាកន្លែងនេសាទត្រីរបស់ប្រជាសហគមន៍ជាច្រើនភូមិ និងជាប្រភពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកគាត់។
លោកស្រី ហៀប ឪ៖ «កាត់ព្រៃបំផ្លាញព្រៃលិចទឹក មច្ឆាជាតិបំផ្លាញគ្រប់សព្វ បានក្តាមខ្យងមកពីណាទៀតបើអស់ព្រៃ។ សូមនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ជួយការពារព្រៃកោងកាងផង បើអស់ព្រៃលិចទឹកមិនដឹងរំពឹងអីទេ សង្ឃឹមតែព្រៃលិចទឹក»។
កាលពីថ្ងៃទី១៧ កក្កដា ឆ្នាំ ២០២៣ រដ្ឋាភិបាលសម្រេច កែប្រែដែនជម្រកសត្វព្រៃពាមក្រសោប ទំហំ ជាង ២ ម៉ឺន ៣ ពាន់ហិកតារ (២៣.៧៥០) ថយមកនៅជាង ១ ម៉ឺន ៦ ពាន់ហិកតារ (១៦.៩៨២)វិញ។ សេចក្តីសម្រេចនេះ ប្រជាសហគមន៍ថា មិនបានអនុញ្ញាតឱ្យពួកគាត់ចូលរួមពិគ្រោះយោបល់នោះទេ ទើបធ្វើឱ្យពួកគាត់បារម្ភខ្លាចក្រែង រដ្ឋយកដីអភិរក្សទៅប្រគល់ឱ្យវិស័យឯកជនវិនិយោគស្ងាត់ៗ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទង សុំការបំភ្លឺរឿងនេះ ពីអភិបាលខេត្តកោះកុង អ្នកស្រី មិថុនា ភូថង និងប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តនេះលោក ហ៊ុន ម៉ារ៉ាឌី បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី១៣ កុម្ភៈ។ រីឯរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក អ៊ាង សុផល្លែត ក៏មិនទាន់អាចសុំការបំភ្លឺបានដែរ នៅថ្ងៃដដែលនេះ។
ក៏ប៉ុន្តែអភិបាលខេត្តកោះកុង អ្នកស្រី មិថុនា ភូថង ធ្លាប់ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ ២០២៣ថា ការកាត់ឆ្វៀលនេះ ដោយសារមានលំនៅឋានពលរដ្ឋជាច្រើនខ្នងពុំមែនវិនិយោគឱ្យវិស័យឯកជននោះទេ គឺឆ្វៀលដីជូនពលរដ្ឋ ដែលរស់នៅយូរមកហើយ។
អ្នកស្រី មិថុនា ភូថង៖ «មន្ទីរបរិស្ថានខេត្ត និងមន្ទីរកសិកម្ម ធ្វើការតាមវិស័យដើម្បីថែរក្សា ហើយជាមួយច្បាប់ហើយផ្សព្វផ្សាយឱ្យបងប្អូនពលរដ្ឋឱ្យយល់ពីច្បាប់ និងចូលរួមអភិរក្សទាំងអស់គ្នា»។
ទាក់ទងរឿងនេះ មន្ត្រីសម្របសម្រួលគម្រោង នៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា(CYN) លោក អូត ឡាទីន យល់ថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែជំរុញឱ្យមានការអភិរក្សព្រៃកោងកាងគ្រប់តំបន់ឱ្យគង់វង្ស និងទាញប្រយោជន៍ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចតាមរយៈវិស័យទេសចរធម្មជាតិ ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យប្រជាសហគមន៍ទទួលបានប្រាក់ចំណូល ពីការអភិរក្ស។
លោក អូត ឡាទីន៖ «បើសិនជារដ្ឋាភិបាលជំរុញឱ្យមានការអភិរក្សព្រៃកោងកាង ជំនួសឱ្យការផ្តល់វិនិយោគក្រុមហ៊ុនឯកជន ខ្ញុំជឿថា ផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់ពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន ចំណូលក៏ទទួលបានច្រើនដែរ ជំរុញឱ្យជីវភាពមូលដ្ឋានក៏ល្អប្រសើរដែរ»។
ជុំវិញរឿងនេះដែរ សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ លោក លី ចាន់ដារ៉ាវុត សង្កេតឃើញថា ដីព្រៃកោងកាងក្នុងខេត្តកោះកុងមានច្រើនតំបន់ ត្រូវគេទន្ទ្រានធ្វើជាកន្លែងចិញ្ចឹមបង្គា កាប់ទន្ទ្រានយកដីធ្វើកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន និងធ្វើអចលទ្រព្យ ជំរុញឱ្យការបាត់បង់ព្រៃកោងកាងកាន់តែលឿន ដោយគ្មានវិធានការអភិរក្សច្បាស់លាស់នៅឡើយទេ។ លោកយល់ថា រដ្ឋអំណាចគួរតែកាត់សាច់ស្អុយចោល ឬឈប់កាងការពារអ្នកដែលទទួលបានដីធ្លីខុសច្បាប់ ហើយជនប្រព្រឹត្តនឹងត្រូវអនុវត្តច្បាប់ស្មើភាពគ្នា។
លោក លី ចាន់ដារ៉ាវុត៖ «បើសិនជារដ្ឋមិនមានឆន្ទៈពិតប្រាកដពង្រឹងការពារព្រៃកោងកាងទេ នឹងមិនគង់វង្សទេ។ អ្នកបំផ្លាញព្រៃកោងកាងអ្នកមានអំណាច ដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋពិបាកការពារ។ រដ្ឋអំណាចគួរតែកាត់សាច់ស្អុយចោល លើពលរដ្ឋដែលទទួលបានដីធ្លីដោយខុសច្បាប់»។
មុនពេលកាត់ឆ្វៀល ដែនជម្រកសត្វព្រៃពាមក្រសោបមានទំហំ ជាង ២ ម៉ឺន ៣ ពាន់ហិកតារ(២៣.៧៥០) ឋិតក្នុងស្រុកមណ្ឌលសីមា ខេត្តកោះកុង បានចុះបញ្ជីជាតំបន់អភិរក្ស កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៣។ ដែនអភិរក្សនេះ សំបូរប្រជុំកោះតូចធំ និងព្រែកទឹកប្រៃខ្វាត់ខ្វែង សំបូរព្រៃកោងកាងផ្តល់ជម្រកសត្វបក្សីទឹកនិងជីវចម្រុះសមុទ្រ ចូលរួមលើកស្ទួយជីវភាពប្រជាជនក្នុងតំបន់ជាច្រើនពាន់គ្រួសារ ប៉ុន្តែតំបន់អភិរក្សនេះកំពុងតែប្រឈមហានិភ័យខ្ពស់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។