អ្នកឃ្លាំមើលនិងសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការលើវិស័យធនធានធម្មជាតិ ជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ស្ពឺអនុវត្តច្បាប់ទៅលើអ្នកប្រព្រឹត្ត និងអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធដែលបណ្ដែតបណ្ដោយឲ្យមានបទល្មើសកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃក្នុងតំបន់ការពារភ្នំឱរ៉ាល់ឲ្យបានតឹងរ៉ឹង។ ការលើកឡើងនេះ គឺបន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានដកហូតដីព្រៃជាង ៣ពាន់ហិកតារ ដែលក្រុមជនល្មើសបានលួចកាប់ទន្ទ្រានក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ដោយខុសច្បាប់ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិឯកជន។
អ្នកស្រាវជ្រាវ និងឃ្លាំមើលធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជា លោក សេង សុខហេង ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនាថា អាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ស្ពឺគួរតែបន្តស្រាវជ្រាវស្វែងរកអ្នកប្រព្រឹត្ត និងអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធ ដែលបានបណ្ដោយឲ្យបទល្មើសក្នុងតំបន់ការពារកើតមាន ហើយត្រូវយកជនល្មើសទាំងនោះមកផ្ដន្ទាទោស ដើម្បីឲ្យពួកគេរាងចាលឈប់ប្រព្រឹត្តបទល្មើសបន្តទៀត។ លោកថា អ្នកដែលទទួលត្រូវចំពោះការបាត់បង់ព្រៃឈើនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ គឺជាមន្ត្រីបរិស្ថាន ពីព្រោះតំបន់ព្រៃទាំងនោះស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់មន្ត្រីជំនាញមួយនេះ។
លោក សេង សុខហេង៖ «យើងនៅតែមានការបារម្ភដីដែលបានដកហូតនេះ ប្រសិនបើយើងមិនមានការតាមដានឃ្លាំមើល ឬក៏ការពារបានតឹងរ៉ឹងទេ វានឹងក្លាយជាកម្មវត្ថុសម្បទានដល់អ្នកមានលុយមានអំណាច ឬក៏ក្រុមហ៊ុនឯកជន អ៊ីចឹងការធ្វើបែបនេះ ខ្ញុំគិតថា នឹងបាត់បង់ជំនឿចិត្តពីមហាជន និងដៃគូពាក់ព័ន្ធ»។
តាមរយៈលិខិតបដិសេធ និងដកហូតដីព្រៃ របស់រដ្ឋបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ ចុះថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា បានឲ្យដឹងថា ដីព្រៃជាង ៣ពាន់ហិកតារ (៣,៤៣៥) ដែលក្រុមជនល្មើសលួចចូលកាប់ទន្ទ្រានក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ សមត្ថកិច្ចបានដកហូតយកមកធ្វើជាសម្បត្តិរដ្ឋ ចំណែកដីព្រៃសហគមន៍កោដូនតី ក៏បានដកហូតទុកឲ្យសហគមន៍មូលដ្ឋានប្រើប្រាស់វិញ។
ជុំវិញរឿងនេះ អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក វ៉ី សំណាង ឲ្យដឹងថា រហូតមកដល់ពេលនេះ អាជ្ញាធរខេត្តនៅមិនទាន់រកឃើញអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើស និងអ្នកនៅពីខាងក្រោយខ្នងនោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកថា អាជ្ញាធរកំពុងតែខិតខំស្វែងរកជនល្មើសទាំងនោះយកមកអនុវត្តទៅតាមច្បាប់ ។ លោកក៏អំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋានឈប់ចាញ់បោកក្រុមឈ្មួញចូលទៅកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃនៅក្នុងតំបន់ការពារ ដោយសារតែចង់បានប្រាក់បន្តិចបន្តួចពីឈ្មួញទាំងនោះ។
លោក វ៉ី សំណាង៖ «អ៊ីចឹងអំពាវនាវយ៉ាងទទូចដល់ប្រជាពលរដ្ឋកុំចាញ់បោក អំពាវនាវយ៉ាងទទូចដែរអ្នកដែលចង់បានដីព្រៃសូមបោះបង់គំនិតចង់បានដីព្រៃនោះទៅ យើងរួមគ្នាដើម្បីថែរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិរួមរបស់យើងក្នុងគោលដៅមួយធ្វើឲ្យប្រទេសរបស់យើងមាននិរន្តរភាពក្នុងការថែរក្សា និងអភិរក្សព្រៃឈើជាប្រយោជន៍រួមសម្រាប់មនុស្សជាតិសត្វ និងរុក្ខជាតិ»។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ ប្រធានអង្គការ ប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ទប់ស្កាត់ការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ និងការពារសិទ្ធិពលរដ្ឋ(ACNCIPO)លោក ជា ហ៊ាន មានប្រសាសន៍ថា លោកគាំទ្រនូវវិធានការរបស់អាជ្ញាធរកន្លងមក ប៉ុន្តែធ្វើយ៉ាងណាការអនុវត្តច្បាប់របស់អាជ្ញាធរមិនត្រូវធ្វើឲ្យពលរដ្ឋមូលដ្ឋានយំសោក។ លោកលើកទឹកចិត្តឲ្យអាជ្ញាធរភូមិឃុំឈប់ចុះហត្ថលេខាលើឯកសារទិញលក់ និងការកាន់កាប់ដីព្រៃរបស់រដ្ឋ ហើយប្រសិនបើអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានទាំងនោះបន្តពាក់ព័ន្ធ អាជ្ញាធរថ្នាក់ខេត្តគួរមានវិធានការទៅលើពួកគេ។
លោក ជា ហ៊ាន៖ «ព្យាយាមដាក់កម្លាំងដើម្បីរាយការណ៍ នៅពេលដែលមានបទល្មើសយើងរាយការណ៍ជូនទៅគាត់ បើគាត់មិនអនុវត្តទេយើងអន្តរាគមន៍ទៅក្រសួង ឬមួយទៅមន្ទីរ ប៉ុន្តែនៅពេលមានបទល្មើសឃើញថា ចុះល្បាត និងចាត់វិធានការបានលឿនដែរ នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ វាមិនដូចមុន បើពីមុនដូចរាងយឺត តែឥឡូវរាងលឿន»។
ក្រុមអ្នកធ្វើការលើវិស័យធនធានធម្មជាតិ ទទូចឲ្យអាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ស្ពឺចុះអនុវត្តច្បាប់ឲ្យមានតម្លាភាព ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ មិនមែនអនុវត្តច្បាប់តឹងរ៉ឹងទៅលើតែប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រស្លូតត្រង់ ចំណែកអ្នកមានលុយមានអំណាចរួចខ្លួននោះទេ។ លើសពីនោះ ស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចមិនត្រូវលើកលែងឲ្យអាជ្ញាធររូបណាដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសព្រៃឈើជាដាច់ខាត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។