ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅអាស្រ័យផលជាប់បឹងតាមោកជាច្រើនគ្រួសារព្រួយបារម្ភបាត់បង់មុខរបរ បន្ទាប់ពីគ្រឿងចក្រនៅតែបន្តចាក់លុបផ្ទៃបឹងតាមោកទាំងថ្ងៃទាំងយប់។ ពួកគាត់ថា គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍របស់រដ្ឋាភិបាល កំពុងបំផ្លាញមុខរបរ ដែលប៉ះពាល់ប្រភពចំណូលសេដ្ឋកិច្ចប្រចាំថ្ងៃ និងលំនៅឋានរបស់ពួកគាត់។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលយល់ថា រដ្ឋាភិបាល គួរគិតគូរសិក្សាពីប្រភពពលរដ្ឋតំបន់បឹងតាមោក មុនចង់ដោះស្រាយ ឬដោះដូរណាមួយ ដោយមិនបង្ខំពលរដ្ឋឱ្យទៅរស់នៅកន្លែង ដែលពួកគាត់មិនចង់ទៅ។
ពលរដ្ឋរស់នៅតាមបណ្ដោយផ្លូវ១៥១ ជាប់បឹងតាមោក ក្នុងខណ្ឌព្រែកព្នៅ ដែលប្រកបមុខរបរ បេះបន្លែ រកនេសាទត្រី ដាំឈូក បេះត្រកួន បារម្ភខ្លាចបាត់បង់មុខរបរ និងខ្លាចអាជ្ញាធរ ពីការបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំ។ ពួកគាត់មួយចំនួនទាមទារដល់រដ្ឋាភិបាលអភិវឌ្ឍន៍ នៅនឹងកន្លែង ហើយខ្លះទៀត ទាមទារសំណងក្នុងតម្លៃទីផ្សារ។
ក្នុងទឹកបឹងជម្រៅត្រឹមក មានកាធុនជ័រមួយចងភ្ជាប់ខ្សែទៅនឹងខ្លួន លូកដៃចុះទៅក្នុងទឹករាវរកក្រអៅឈូក ដើម្បីដកយកទៅលក់បានប្រាក់ដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសាររបស់លោកស្រី ទឹម អ៊ុក។
ពលរដ្ឋអាស្រ័យផល និងរស់នៅជាប់បឹងតាមោក លោកស្រី ទឹម អ៊ុក ដែលមានសមាជិកគ្រួសារ ៨នាក់ និងកូន ៦នាក់ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២៥ ខែ មករាថា សព្វថ្ងៃក្រុមគ្រួសារលោកស្រី តែងតែរាវលៀស រកត្រី ដកក្រអៅឈូក យកទៅលក់បានប្រាក់ដោះស្រាយជីវភាព។ លោកស្រីថា លោកស្រីមករស់នៅ និងអាស្រ័យផលបឹងមួយនេះ តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៤ មក ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅ មិនព្រមធ្វើសៀវភៅគ្រួសារ ដល់លោកស្រីនោះទេ ហើយកូនៗ ក៏មិនអាចធ្វើអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណបានឡើយ។ លោកស្រី អះអាងថា គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍របស់រដ្ឋាភិបាល បានចាក់លុបផ្ទៃបឹងតាមោកប្រមាណ ៧០% ហើយត្រីក្នុងបឹងតាមោកលែងមានច្រើនដូចពីមុនហើយ។ លោកស្រីបារម្ភពីការបាត់បង់មុខរបរ និងការបណ្ដេញចេញពីលំនៅឋានរបស់អាជ្ញាធរ ក្រោយលុបបឹងរួច ព្រោះលោកស្រីអាចដោះដូរដីទៅរស់នៅកន្លែងថ្មីបានទេ។
លោកស្រី ទឹម អ៊ុក៖«គេលុបបឹងអស់ហើយ យើងទៅរកស៊ីអ្វី ពីមុនមកយើងប្រកបមុខរបរ អ្នកនេសាទ ដកក្រអៅឈូកអ៊ីចឹង បេះត្រកួន បេះព្រលិតអីហ្នឹង។ និយាយទៅយើងអ្នកក្រឡឹងជុំវិញបឹង យើងទៅរកអ្វីបានក្រៅពីហ្នឹងទេ បើយើងដឹងតែចុះបឹងយើងដឹងតែបានលុយហើយ តិចច្រើនអី ដឹងតែបានប្រចាំថ្ងៃអ៊ីចឹងតែម្ដង។ គេតចាក់រហូតអ៊ីចឹងចាក់ដីចាក់ខ្សាច់ៗ អ៊ីចឹងណា។ ខ្ញុំអត់ព្រមដូរដោះដូរទេ នឹកឃើញថា ខ្ញុំមកនៅហ្នឹងតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៤ អ៊ីចឹងហើយ ខ្ញុំនៅស្រឡាញ់មុខរបរខ្ញុំ ជីវភាពរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំក៏មិនចង់រើបម្រាស់ទៅណាដែរ យើងវានៅជិតផ្សារវាស្រួល នឹកឃើញថា បានអ្វីបន្តិចយើងយកលក់ទៅ ក៏នៅយើងបានលុយចិញ្ចឹមជីវភាពរាល់ថ្ងៃ»។
ដីប្រមាណប្រាំហិកតារជាលំនៅឋាន របស់ពលរដ្ឋបឹងតាមោក ក្នុងឃុំសំរោង ខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញ ដែលពលរដ្ឋមករស់នៅ និងអាស្រ័យផលតាំងពីឆ្នាំ១៩៩០ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃប្រឈម នឹងអាជ្ញាធរបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំ។ បច្ចុប្បន្ន អ្នកភូមិដែលរស់នៅជាប់បឹងតាមោកមានជាងមួយរយខ្នងផ្ទះ (១០៤) ស្មើនឹង ២៤៥គ្រួសារ ដែលរងផលប៉ះពាល់ពីការលុបបឹងតាមោក។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញលោក ម៉េត មាសភក្ដី ដើម្បីសុំការឆ្លើយតបជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ដោយទូរស័ព្ទគ្មានអ្នកទទួល។ ប៉ុន្តែអភិបាលរងរាជធានីភ្នំពេញ លោក កើត ឆែ ធ្លាប់ប្រាប់សារព័ត៌មានវីអូឌីថា អាជ្ញាធរមិនអាចឱ្យពលរដ្ឋអភិវឌ្ឍន៍នៅនឹងកន្លែងបានឡើយ ដោយសារពលរដ្ឋទាំងនោះរស់លើចំណីផ្លូវដោយខុសច្បាប់ ហើយរដ្ឋាភិបាលគ្រោងពង្រីកផ្លូវនេះឱ្យបាន ៥០ម៉ែត្រ។ លោកថា ពលរដ្ឋទាំងនេះ ត្រូវតែដោះដូរទៅទីតាំងថ្មី ស្ថិតក្នុងសង្កាត់សំរោងដូចគ្នា។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានកម្មវិធីផ្នែកស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិ នៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) លោក ហេង គឹមហុង មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលគួរពិគ្រោះយោបល់ជាមួយពលរដ្ឋជាមុន ដើម្បីបង្កភាពងាយស្រួលដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកថា ការផ្ដល់សំណងមួយចំនួនកន្លងមក មិនអាចឆ្លើយតប និងលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រាន់ដូចតំបន់រស់នៅចាស់ ដែលប្រែក្លាយជាបន្ទុកបន្ថែមទៅលើពលរដ្ឋទៅវិញ។ លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវគួរពិនិត្យទៅលើការបញ្ចុះពន្ធប្រេង និងបង្កើនការស្រាវជ្រាវរុករកប្រេងក្នុងប្រទេស ដោយគ្រប់គ្រងឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
លោក ហេង គឹមហុង៖«ប្រសិនជារដ្ឋាភិបាលយល់ពួកគេត្រូវតែធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍តំបន់នោះដោយខានមិនបាន រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែបង្កភាពងាយស្រួលដល់ប្រជាពលរដ្ឋតាមរយៈរកការងារឱ្យពួកគេធ្វើសិន ហើយមានប្រភពចំណូលថ្មី មកជួសជាមួយ ហើយនឹងប្រភពចំណូល ដែលពួកគេយល់ថា ជាប្រភពចំណូលចាំបាច់របស់ពួកគេ។ ហើយនេះជារឿងមួយសំខាន់ណាស់ បើសិនជាចង់អភិវឌ្ឍន៍ ប៉ុន្តែអត់បានផ្ដល់នូវការដោះស្រាយទាំងសំណងផ្លូវចិត្ត ឬសំណងទៅលើវិស័យការងារ ឬសំណងផ្សេងទៅដល់ពួកគេនោះ និងបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភខ្លាំង ទៅដល់កត្តាជីវភាព កត្តារស់នៅ ហើយជាពិសេស ការបាត់បង់លំនៅឋាន ឬការបាត់បង់អ្វីផ្សេងជាដើម»។
បឹងតាមោក ឬបឹងកប់ស្រូវ មានផ្ទៃដីសរុបជាង ៣ពាន់ហិកតារ (៣.២៣៩) ជាអាងស្ដុកទឹកកខ្វក់ និងរំដោះទឹកចេញពីរាជធានីភ្នំពេញ ហើយបឹងមួយនេះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចេញអនុក្រឹត្យកាលពីដើមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ ដោយកំណត់បឹងធម្មជាតិមួយនេះជាសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ។ អនុក្រឹត្យរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលបានចេញជាបន្តបន្ទាប់ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨ ដល់ចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ផ្ទៃបឹងតាមោកសរុបជាង ២ពាន់ហិកតារ (២.០០០) ហើយត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកាត់ ឬដោះដូរទៅឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋ ក្រុមហ៊ុនឯកជន និងបុគ្គលឯកជនមួយចំនួន ដែលគេដឹងថា ជាអ្នកមានលុយ និងអ្នកមានអំណាច និងមនុស្ស ដែល ស្និទ្ធនឹងលោក ហ៊ុន សែន សម្រាប់សាងសង់អគារ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗ ព្រមទាំងធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន។
ពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិល ទទូចដល់រដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយបញ្ហាដល់ពលរដ្ឋតំបន់បឹងតាមោក ដោយសន្តិវិធី និងផ្ដល់សំណងសមរម្យ ដើម្បីឱ្យពួកគាត់អាចរស់នៅ និងមានមុខរបររកប្រាក់ដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។