មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សសម្ដែងការសោកស្ដាយដែលតុលាការកំពូលសម្រេចតម្កល់សាលដីកាផ្ដន្ទាទោសអតីតសកម្មជនអង្គការមាតាធម្មជាតិ ៣រូប របស់សាលាឧទ្ធរណ៍ទុក ជាបានការដដែល ដែលជារឿងអយុត្តិធម៌សម្រាប់ពួកគេទាំង ៣នាក់។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សយល់ថា សកម្មភាពរបស់យុវជនទាំង ៣ គឺជាចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិ និងបរិស្ថាន មិនមែនជាការប្រព្រឹត្តបទល្មើសឡើយ ហើយការសម្រេចក្តីនេះនឹងនាំឱ្យអ្នកទាំង ៣ និងយុវជនផ្សេងទៀតបាក់ទឹកចិត្ត លែងចង់ការពារបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិតទៅទៀត។
អតីតសកម្មជនអង្គការមាតាធម្មជាតិ ៣ រូប គឺយុវជន សាន់ ម៉ាឡា ទ្រី សុវិគា និងស៊ីម សំណាង ត្រូវបន្តជាប់ទោសតទៅទៀត ក្នុងសំណុំរឿង “គំរាមកំហែងថានឹងខូចខាតដោយភ្ជាប់នឹងបញ្ជាអ្វីមួយ” តាមអំណាចសាលដីការបស់តុលាការកំពូល ដែលបានសម្រេចកាលពីថ្ងៃទី១៣ កក្កដា កន្លងទៅ។
សកម្មជនបរិស្ថានម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកទាំង ៣ គឺលោក ស៊ីម សំណាង ថ្លែងថា សេចក្តីសម្រេចនេះ គឺជារឿងអយុត្តិធម៌ និងមិននឹកស្មានដល់ ព្រោះពួកលោកមិនបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសអ្វីដូចការប្តឹងចោទប្រកាន់របស់ក្រុមហ៊ុនឡើយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត តុលាការគ្រប់ជាន់ថ្នាក់សុទ្ធតែមិនមានសាក្សី និងភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីបង្ហាញពីពិរុទ្ធភាពរបស់ពួកលោកក្នុងសំណុំរឿងនេះឡើយ ដូច្នេះពួកលោកមិនយល់ថា តើហេតុអ្វីបានជាតុលាការកាត់ឱ្យពួកលោកចាញ់ក្តីក្រុមហ៊ុនគ្រប់ដំណាក់កាលបែបនេះទៅវិញ។ «»
សកម្មជនបរិស្ថានទាំង ៣នាក់ ត្រូវបានតុលាការគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់នៃរបបលោក ហ៊ុន សែន កាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារចំនួន ១៨ខែ ដោយព្យួរទោសប្រហែល ៨ខែ ក្រោមបទចោទដែលត្រូវបានចៅក្រមជំនុំជម្រះនៃតុលាការខេត្តកោះកុង ផ្លាស់ប្ដូរនៅនាទីចុងក្រោយ គឺបទ “ផ្ដើមគំនិតគំរាមកំហែងថានឹងធ្វើឱ្យខូចខាតដោយភ្ជាប់នឹងបញ្ជាអ្វីមួយ” ។ តុលាការក៏បានបង្គាប់ឱ្យអ្នកទាំង ៣ សងសំណងចំនួន ១០០លានរៀល ឬប្រហែល ២ ម៉ឺន ៥ពាន់ដុល្លារអាមេរិក ទៅឱ្យភាគីដើមបណ្តឹង និងប្រាក់ពិន័យ ២លានរៀលផ្សេងទៀត ចូលរដ្ឋផងដែរ។
មេធាវីការពារក្តីឱ្យសកម្មជនបរិស្ថានទាំង៣ លោក សំ ចំរើន យល់ឃើញថា ការសម្រេចផ្ដន្ទាទោសកូនក្តីរបស់លោកដោយតុលាការគ្រប់ជាន់ថ្នាក់នេះ គឺជាសេចក្ដីសម្រេចផ្អែកតែទៅលើតម្លៃសេដ្ឋកិច្ច ដោយមិនឈរលើតម្លៃផ្សេងទៀត ដូចជា តម្លៃសីលធម៌ សង្គម និងនយោបាយឡើយ។ លោកថា សកម្មភាពរបស់កូនក្តីលោកកាលពីឆ្នាំ ២០១៥ ដែលចុះទប់ស្កាត់ការបូមខ្សាច់ខុសច្បាប់នៅខេត្តកោះកុង រហូតមានការប្ដឹងផ្ដល់ពីក្រុមហ៊ុននោះ មិនអាចរាប់ថាជាការប្រព្រឹត្តបទល្មើសឡើយ ប៉ុន្តែគឺជាការរួមចំណែកក្នុងកិច្ចការពារបរិស្ថាន និងសង្គម ដើម្បីផលប្រយោជន៍សាធារណៈប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះលោកយល់ថា សេចក្ដីសម្រេចផ្ដន្ទាទោសកូនក្តីរបស់លោកនេះ ជាសេចក្ដីសម្រេចមិនមានលក្ខណៈពេញលេញស្របតាមបទដ្ឋានច្បាប់សាកលឡើយ។ «»
មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់នៃសមាគមអាដហុក (ADHOC) លោក សឹង សែនករុណា សម្ដែងការសោកស្ដាយចំពោះសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការកំពូលនេះ។ លោកយល់ថា ការផ្ដន្ទាទោសអតីតសកម្មជនអង្គការធម្មជាតិទាំង ៣នាក់នេះ គឺជាការបំបាក់ស្មារតីអ្នកហ៊ានចេញមុខការពារបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិ និងបង្ហាញកាន់តែច្បាស់ថា របបដឹកនាំបច្ចុប្បន្នហាក់គ្មានឆន្ទៈពិតប្រាកដក្នុងការការពារធនធានធម្មជាតិឡើយ។ «»
អតីតសកម្មជនបរិស្ថាននៃអង្គការមាតាធម្មជាតិ គឺជាអ្នកតស៊ូមតិដ៏ខ្លាំងក្លាប្រឆាំងនឹងការធ្វើអាជីវកម្មខ្សាច់ភ្លូកទឹកភ្លូកដីនៅតាមដងស្ទឹង និងព្រែក នៃតំបន់មាត់សមុទ្រក្នុងខេត្តកោះកុង បើទោះបីជាពួកគេត្រូវទទួលរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញម្ដងហើយម្ដងទៀតក្តី។ របបលោក ហ៊ុន សែន តែងបានច្រានចោលការលើកឡើងរបស់ក្រុមសកម្មជនបរិស្ថានទាំងនោះ អំពីភាពអានាធិបតេយ្យនៃការធ្វើអាជីវកម្មខ្សាច់ក្នុងខេត្តកោះកុង និងបានបដិសេធរឿងអាស្រូវពុករលួយខាតបង់ចំណូលពន្ធរាប់រយលានដុល្លារពីវិស័យនេះ ក៏ប៉ុន្តែក្រោយមករបបនេះ ហាក់ដូចជាបានទទួលស្គាល់នូវអ្វីដែលក្រុមសកម្មជនបានរកឃើញ ដោយបានបិទលែងឱ្យមានការនាំចេញខ្សាច់ទៅក្រៅប្រទេសតទៅទៀត ហើយក៏បានហាមមិនឱ្យមានការបូមខ្សាច់ទ្រង់ទ្រាយធំ ក្នុងខេត្តកោះកុងតទៅទៀតដែរ។
ប្រធានគ្រប់គ្រងការិយាល័យឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត យល់ថា ប្រសិនបើគ្មានការចូលរួមរបស់ក្រុមយុវជននៃអង្គការមាតាធម្មជាតិទេ ការបិទអាជីវកម្មខ្សាច់បែបអានាធិបតេយ្យដែលបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ពលរដ្ឋក្នុងខេត្តកោះកុងនោះ ក៏មិនអាចកើតមានឡើងបានដែរ ដូច្នេះការលះបង់របស់ក្រុមយុវជនទាំងនោះ មិនគួរត្រូវបានតបស្នងមកវិញដោយការដាក់ទោសទណ្ឌពួកគេបែបនេះឡើយ។ លោកយល់ថា ការផ្ដន្ទាទោសសកម្មជនទាំង ៣នាក់នេះ គឺជាដាក់សម្ពាធ និងជាការព្រមានសកម្មជនបរិស្ថានដទៃទៀត កុំឱ្យបន្តសកម្មភាពរបស់ពួកគេតទៅទៀត។ «»
ការសម្រេចរបស់តុលាការកំពូលនេះ ធ្វើឱ្យសកម្មជនបរិស្ថានទាំង ៣នាក់ ត្រូវបន្តស្ថិតក្នុងហានិភ័យនៃការអនុវត្តទោសពន្ធនាគារដែលនៅសល់ ប្រសិនបើពួកគេត្រូវតុលាការផ្ដន្ទាទោសពីបទល្មើសផ្សេងទៀត ក្នុងរយៈពេល ៥ឆ្នាំក្រោយ។ អ្នកទាំង៣ ក៏អាចប្រឈមនឹងការជាប់ពន្ធនាគារម្ដងទៀតដែរ ប្រសិនបើខកខានមិនបានបង់ប្រាក់សំណងឱ្យភាគីដើមបណ្តឹង ក្នុងករណីមានសាលដីកាស្ថាពរបង្ខំឱ្យអ្នកទាំង៣ ត្រូវតែសងសំណងមែននោះ។
យុវជន ស៊ីម សំណាង ថ្លែងថា ពួកលោកមិនទាន់សម្រេចយ៉ាងណានៅឡើយទេ ទាក់ទងនឹងសំណងរដ្ឋប្បវេណីនេះ ដោយរង់ចាំការជួបជជែកជាមួយមេធាវីរបស់ជាមុនសិន តែយ៉ាងណាលោកថា ពួកលោកជាសកម្មជនបរិស្ថានគ្មានលុយឯណាដល់ជាង ២ ម៉ឺនដុល្លារទៅសងក្រុមហ៊ុនឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។