រដ្ឋមន្ត្រី​ចាំ​សំបុក​ត្រកូល​ «ចមប្រសិទ្ធ»​ នៅ​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម

0:00 / 0:00

ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​ដែល​ធ្លាប់​ស្ថិត​ក្រោម​ការគ្រប់គ្រង​របស់​លោក ចម ប្រសិទ្ធ រយៈពេល​៤​អាណត្តិ​ដែល​ល្បី​រឿង​អាស្រូវ​គ្រួសារ​និយម និង​ពុករលួយ​នោះ នៅ​ពេល​នេះ កូនស្រី​ដែល​ជា​ដំណក់​ឈាម​របស់​លោក​បាន​ឡើង​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ខ្លាញ់​មួយ​នេះ​វិញ​ម្តង។ កូនស្រីរបស់លោក គឺអ្នកស្រី ចម និម្មល បាន​ជាប់​ប្រឡាក់​ឈ្មោះ​មិន​ល្អ​ជា​ច្រើន​ទសវត្សរ៍​មក​ហើយ​ពី​រឿង​អាង​អំណាច​ឪពុក និង​ជួយ​លាក់ បាំង​អាណាចក្រ​ជំនួញ​របស់​ក្រុម​គ្រួសារ។តើអ្នកស្រី ចម និម្មល នឹង​ក្លាយ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី ជួយ​បង្កើន​មុខ​របរ ទីផ្សារ និង​ប្រាក់ចំណូល​សម្រាប់​ពលរដ្ឋ ឬ​ជួយ​បង្កើន​តែ​ឱកាស​រកស៊ី​និង​បង្កើន​ប្រាក់​ចំណូល​សម្រាប់​ក្រុម​គ្រួសារ និង​បក្ខពួក​របស់​ខ្លួន?

សមាសភាព​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី​ក្នុង​អាណត្តិ​ទី​៧ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មានតែ​ស្ត្រី​វ័យក្មេង​ម្នាក់​គត់​ដែល​មាន​សំណាងបាន​បារមី​របស់​ឪពុកក្លាយ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ថ្មី​នៃ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។នោះ​គឺ​អ្នកស្រី ចម និម្មល ដែល​ត្រូវ​ជា​កូនស្រី​បង្កើត​របស់​លោក ចម ប្រសិទ្ធ និង​អ្នកស្រី ទេព បុប្ផាប្រសិទ្ធ ដែល​មាន​ឥទ្ធិពល​ខ្លាំង​បំផុត​ទាំង​នយោបាយនិង​សេដ្ឋកិច្ចហើយ​មាន​ទំនាក់ទំនង​ផ្ទាល់​ជាមួយ លោក ហ៊ុន សែន និង​ភរិយា​របស់​លោក​។

ប្រវត្តិ និងសកម្មភាពផ្ទាល់ខ្លួន

អ្នកស្រី ចម និម្មល មាន​អាយុ​៤៣​ឆ្នាំ។ អ្នកស្រី កើត​នៅ​ថ្ងៃទី​១៨ខែ​ឧសភាឆ្នាំ​១៩៨០។ អ្នកស្រី បាន​រៀបការ​កាល​ពី​ឆ្នាំ២០០២ជាមួយ​ឧត្តមសេនីយ៍​ឯក​ផ្កាយ​៣ ឈ្មោះ ផាត វិបុលសុភ័ក្ត្រ ជា​អគ្គនាយករង​នៃ​នាយកដ្ឋាន​នយោបាយនិង​កិច្ចការ​បរទេសនិង​ជា​នាយក​នៃ​នាយកដ្ឋាន​ទាក់ទង​អន្តរជាតិ​ក្រសួងការពារជាតិ​។ប្តី​របស់​អ្នកស្រីគឺជា​កូនប្រុស​របស់​នាយ​ឧត្តមសេនីយ៍ នាង ផាត រដ្ឋលេខាធិការ​ប្រចាំការ​នៃ​ក្រសួងការពារជាតិ។ ចំណង​អាពាហ៍ពិពាហ៍​របស់​អ្នក​ទាំង​ពីរបង្កើត​បាន​កូនស្រី​ចំនួន​៣នាក់។ចំពោះ​ប្រវត្តិ​សិក្សា​វិញមិន​មាន​ប្រភព​បញ្ជាក់​ថា អ្នកស្រី រៀន​សាលា​ណានិង​កម្រិត​ណា​នោះ​ទេប៉ុន្តែ​សារព័ត៌មាន​ក្នុង​ស្រុកចុះ​ផ្សាយ​ថា អ្នកស្រី បាន​សិក្សា​នៅ​សហរដ្ឋអាមេរិកផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច​អន្តរជាតិនិង​វិទ្យាសាស្ត្រសង្គម។

វិទ្យុអាស៊ីសេរី បាន​ព្យាយាម​ទាក់ទង​អ្នកស្រី ជា​ច្រើន​លើក ប៉ុន្តែ​ពុំ​មាន​អ្នកទទួល​ទូរស័ព្ទ។ ទោះយ៉ាងណា នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ហ្វេស​ប៊ុក (Facebook) និង​អ៊ីនស្តាក្រាម (Instagram) របស់អ្នកស្រី ក្រៅ​ពី​បង្ហាញ​សកម្មភាព​ចុះ​ឃោសនា​នយោបាយ និង​សកម្មភាព​ការងារ​តំណាង​ឲ្យ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​នោះ អ្នកស្រី ក៏​ចូលចិត្ត​បង្ហាញ​ពី​ជីវភាព​ហៃសូ​ដែរ ដូចជា រូបភាព​ជួបជុំ​គ្រួសារ​ក្នុង​ភូមិ​គ្រឹះ​ដ៏​ប្រណិត ចូល​ហាង​អាហារ​ទំនើបៗ ការដើរកម្សាន្តនៅក្រៅប្រទេស ការ​ចូលចិត្ត​បង្ហាញ​ឈុត​សម្លៀកបំពាក់ និង​កាបូបដៃ​ម៉ាក់​ល្បីៗ ព្រមទាំង​គ្រឿង​អលង្ការ​ប្លែក​ៗ។ កាលពីថ្ងៃទី១២ សីហាថ្មីៗនេះ អ្នកស្រី ក៏​បាន​ក្លាយ​ជា​ស្ត្រីទី១​នៅ​លើ​ទំព័រ​ទស្សនាវដី្ត​បរទេស​ឈ្មោះ​ព្រីសស្តីហ្គ (Prestige) ដែល​ជា​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ផ្ដោត​តែ​លើ​អ្នក​ដែល​មាន​ឥទ្ធិពល មេដឹកនាំ​ក្រុមហ៊ុន​ធំៗ និង​អភិជន​នៅ​ក្នុង​សង្គម​អាស៊ី។ ក្រៅពីនេះ​នៅ​លើ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក អ្នកស្រី ចម និម្មល តែង​ផ្សារ​ភ្ជាប់​ឥទ្ធិពល​នយោបាយ​ជាមួយ​កូនៗ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ដែរ ដោយ​អ្នកស្រី បាន​ចែក​ចាយ​បន្ត​ស្ទើរតែ​ទាំងអស់​នូវ​អ្វី​ដែល​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និង​លោក ហ៊ុន ម៉ានី បង្ហោះ​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​របស់​ពួកលោក។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ បើ​ទោះ​បី​ជា​អ្នកស្រី បាន​រៀនសូត្រ​នៅ​ប្រទេស​ប្រជាធិបតេយ្យ​ក្តី ក៏អ្នកស្រី គ្មាន​អល់អែក​ក្នុង​ការ​ចេញ​សារ​គាំទ្រ​ទង្វើ​រំលាយ​គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និង​ការ​កាត់ទោស​មេដឹកនាំ​គណបក្ស​ជំទាស់​ទាំង​បំពាន​ច្បាប់​ឡើយ។

ចំពោះ​កិច្ចការ​នយោបាយ​វិញ អ្នកស្រី ចម និម្មល ទើប​តែ​ឈរ​ឈ្មោះ​ជា​បេក្ខជន​តំណាងរាស្ត្រ​លេខ​រៀង​ទី​៥របស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​នៅ​មណ្ឌល​ខេត្តកំពតដែល​ឪពុក​របស់​អ្នកស្រីបាន​ជួយ​ត្រួសត្រាយ​ផ្លូវ​រួច​ជាស្រេចព្រោះ​លោក ចម ប្រសិទ្ធ ជា​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ចុះពង្រឹង​សកម្មភាព​នយោបាយ​នៅ​ខេត្តកំពតនិង​ខេត្ត​កែប។ អ្នកស្រី ក៏ជា​សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល​នៃ​មូល​និធិម៉ានីនិង​ជា​សមាជិក​គណៈអចិន្ត្រៃយ៍​គណៈកម្មាធិការកណ្តាល​របស់​សហភាព​សហព័ន្ធ​យុវជន​កម្ពុជា​ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​កូនប្រុស​លោក ហ៊ុន សែន គឺ​លោក ហ៊ុន ម៉ានី ដែរ។

ការពង្រីងអំណាចនយោបាយ និងជំនួញស្ងាត់ៗរបស់ត្រកូលចម

មិនមែន​ជា​រឿង​ចៃដន្យ​ទេ ដែលអ្នកស្រី ចម និម្មល ក្លាយ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម​នៅ​ពេលនេះ។ ប៉ុន្តែ​ឪពុកម្ដាយ​របស់​អ្នកស្រីបាន​ព្យាយាម​ពង្រីក​ឥទ្ធិពល​នយោបាយ​និង​សេដ្ឋកិច្ចនិង​ត្រួសត្រាយផ្លូវ​សម្រាប់​កូនៗ​ឡើង​ស្នង​តំណែង​តាំងពី​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​២០០០​មក​ម្ល៉េះ។

អ្នកសិក្សា​ផ្នែក​ច្បាប់​និង​ជា​អ្នក​តាម​ដាន​បញ្ហា​សង្គម​នយោបាយ លោក វ៉ន ចាន់ឡូត យល់​ឃើញ​ថា លោក ចម ប្រសិទ្ធ គឺជា​តួអង្គ​មួយ​ដ៏​សំខាន់​ដែល​តែង​ដើរ​តាម​លោក ហ៊ុន សែន តាំង​ពី​ដើម​មកនិង​បាន​កសាង​ឥទ្ធិពល​កាន់តែ​ខ្លាំង​ក្នុង​ពេល​បច្ចុប្បន្នដូច្នេះ​ទើប​កូនស្រី​របស់​លោកមាន​ឱកាស​ឡើង​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម។

លោក វ៉ន ចាន់ឡូត៖«មិន​ចម្លែក​ទេមនុស្ស​ដែល​មាន​ឥទ្ធិពល​ទាំងនៅ​ក្នុង​បក្ស ក៏ដូចជា​មាន​ទំនុកចិត្ត​ពី​រដ្ឋអំណាច​កន្លងមកៗ ទោះបីជា​អ្នក​ទាំង​នោះ ត្រូវ​រំសាយ​ពី​តួនាទី​និង​អំណាច​របស់​ខ្លួន​ក៏ដោយ ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​បាន​គេ​ផ្តល់​អត្ថិភាព​ឲ្យ ជ្រើសរើស​អ្នកបន្តវេន​នៅ​ក្នុង​មុខតំណែង​​និង​តួនាទី​របស់​ខ្លួន​ជា​បន្តបន្ទាប់​បាន​ទៀត​។កន្លែង​នេះ​ហើយ​ដែល​យើង​មើល​ឃើញ​ទម្រង់​នៃ​ការដឹកនាំ​នៅ​កម្ពុជា ខុស​ពី​ការ​ដឹកនាំ​តាម​បណ្តា​ប្រទេស​នៅ​លើ​ពិភពលោក រួមទាំង​ប្រទេស​កុម្មុយនិស្ត​មួយចំនួន​ផង​ដែរ គឺ​គេ​មិន​ឲ្យ​មាន​ទេ​ខ្សែស្រឡាយ​សាច់ញាតិ​នៅ​ក្នុង​ក្រសួង​ស្ថាប័ន»។

លោក ចម ប្រសិទ្ធ​ ​និង​អ្នកស្រី ទេព បុប្ផាប្រសិទ្ធ មាន​កូន​បង្កើត​ចំនួន​៣នាក់​។កូនប្រុស​ទី១​ឈ្មោះ ចម បូរិទ្ធ កូនស្រី​ទី២គឺ​អ្នកស្រី ចម និម្មល និង​កូនស្រី​ទី៣ ឈ្មោះ ចម ក្រស្នា ព្រមទាំង​មាន​កូនស្រី​ចិញ្ចឹម​ម្នាក់​ទៀត​ឈ្មោះ​សុធារ៉ា។ មុន​ក្លាយ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ចម ប្រសិទ្ធ ដែល​ជា​កូនចៅចិន​ប្រកបរបរ​ពាណិជ្ជកម្មនិង​មាន​ឈ្មោះ​ពី​កំណើត​ថា អ៊ឹង យូតឹកហោ គឺជា​អ្នកប្រែ​និង​ជា​លេខា​ផ្ទាល់​របស់​លោក ហ៊ុន សែន។ដោយសារ​មាន​ទំនាក់ទំនង​ផ្ទាល់​មួយ​លោក ហ៊ុន សែន នេះ​ហើយនិង​អាច​ជា​អ្នកជួយ​បង្រៀន​គ្រួសារ​លោក ហ៊ុន សែន ឲ្យ​ចេះ​រកស៊ី​ផង​ក៏​មិន​ដឹងទើប​លោក​ក្លាយ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​យូរ​ជាង​គេ​រហូត​ដល់​ជាង២០ឆ្នាំ​ចាប់​ពី​ឆ្នាំ១៩៩៤ដល់​ចុង​ឆ្នាំ២០១៣និង​មិន​ញញើត​ក្នុង​ការ​ប្រែ​ក្លាយ​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម​ឲ្យ​ដូចជា​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន​របស់​គ្រួសារ​លោក។ ជាក់ស្តែង នៅ​ពេល​នោះប្រពន្ធ​របស់​លោកគឺ​អ្នកស្រី ​ទេព បុប្ផាប្រសិទ្ធ គឺ​ជា​នាយក​រដ្ឋបាល​របស់​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មខណៈ​កូន​ប្រុសច្បងគឺ​លោក ចម បូរិទ្ធ ជា​អគ្គនាយក​រង​កាំកុងត្រូល​នៃ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​ដែល​ចុះ​ត្រួតពិនិត្យ​ទំនិញ​នាំចូលនិង​នាំចេញ​។ រីឯ​កូនស្រី​ទី២ អ្នកស្រី ចម និម្មល កាល​ពី​ទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ​២០០០ជា​អនុប្រធាន​នាយកដ្ឋាន​បរទេស​នៃ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនិង​ក្រោយ​មក​ក្លាយជា​ប្រធាន​ខុទ្ទកាល័យ​របស់​ឪពុក​នាង​ក្នុង​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។ក្រៅពី​នេះ​ លោក ចម ប្រសិទ្ធ ក៏​មិន​ភ្លេច​បើក​ផ្លូវ​ឲ្យ​ប្រពន្ធនិង​កូនៗ​របស់​លោក​ផ្សេង​ទៀតជា​អ្នក​ឈរ​ឈ្មោះ​រកស៊ី​ជំនួស​ដែរ។

ប្រពន្ធ​របស់​លោក ត្រូវ​បាន​គេ​ស្គាល់​ថា ជា​អ្នក​ជំនួញ​នៅ​ពីក្រោយ​ក្រុមហ៊ុន និង​គម្រោង​វិនិយោគ​ធំៗ​មួយចំនួន។ កាលពី​ឆ្នាំ២០០៣ អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក គ្លបល វីតនេស(Global Witness) បានរកឃើញថា អ្នកស្រី ទេព បុប្ផា មាន​ភាគ​ហ៊ុន១លាន​ដុល្លារ​នៅក្នុង​ក្រុមហ៊ុន​អ៊ែតវូត (Attwood Import Export) ដែល​ជា​ក្រុមហ៊ុន​នាំ​ទំនិញ​ចេញ-ចូល។ តំណាងរាស្ត្រ​បក្សប្រឆាំង ​កាលនោះ ក៏បាន​ទាមទារ​ឲ្យ​មាន​ការ​ស៊ើបអង្កេត​ទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់​លោក ចម ប្រសិទ្ធដែរ ប៉ុន្តែ​គ្មាន​ស្ថាប័ន​ជំនាញ​ណា ហ៊ាន​ប៉ះ​ឡើយ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ប្រហែល​ជា​ទ្រព្យសម្បត្តិ​គ្រួសារ​លោក ចម ប្រសិទ្ធ ឡើង​ដល់​កម្រិត​កំពូល​មួយ ទើប​លោក និង​ប្រពន្ធ​របស់​លោក ទទួល​បាន​គោរមងារ​ជា​ឧកញ៉ា​ដូចគ្នា។

កាន់តែ​ពិសេស​ជាង​នេះ លោក ចម ប្រសិទ្ធ មិន​ត្រឹមតែ​ប្រមូល​កូនៗ​របស់​លោក​មួយចំនួន​ឲ្យ​មកកាន់​តួនាទី​សំខាន់ៗ​នៅក្នុង​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​ប៉ុណ្ណោះទេ លោក ក៏​រៀប​ចំ​ទុកដាក់​កូនចៅ​របស់​លោក​ជាមួយ​ក្រុម​គ្រួសារ​អ្នកជំនួញនិង​គ្រួសារ​អ្នកគ្រប់គ្រង​អំណាច​យោធានិង​នយោបាយ​ដែរ។

កូនប្រុសច្បង គឺលោក ចម បូរិទ្ធ រៀបការជាមួយអ្នកស្រី លី ដាលីន ដែលជា​ពាណិជ្ជករ និង​ជា​ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន ចម អ៊ែន លី ខូអបភើរ៉េសិន (Cham & Ly Corporation)​ដែល​បាន​ទិញ​សិទ្ធិ​អាជីវកម្ម​ហាង​នំបុ័ង​ប៊្រេដថក( BreadTalk)នៅ​ប្រទេស​សិង្ហបុរី មក​ប្រកួត​ទីផ្សារ​កម្ពុជា ព្រមទាំង​ជា​ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន​អចលនទ្រព្យ​ដាលីន ប្រផឹធី ឌីវេឡុបម៉ិន (Daline Property Development C.,LDT)។ កូនស្រីទី២ អ្នកស្រី ចម និម្មល រៀបការ​ជាមួយ​ឧត្តមសេនីយ៍​ឯក​ផ្កាយ​៣ ឈ្មោះ ផាត វិបុលសុភ័ក្ត្រ ដែល​ជា​កូនប្រុស​នៃ​គ្រួសារ​គ្រប់គ្រង​អំណាច​ខាង​កងទ័ព។កូនស្រីទី​៣ គឺអ្នកស្រី ចម ក្រស្នា គឺជា​ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន​សោមា​ពាណិជ្ជកម្ម (Soma Trading campany) ដែល​មាន​បុត្រ​សម្ព័ន្ធ​ជាច្រើន​តាំង​ពី​វិស័យ​សំណង់ កសិកម្ម បច្ចេកវិទ្យា ពាណិជ្ជកម្ម អប់រំ បដិសណ្ឋារកិច្ច អភិវឌ្ឍអចលនវត្ថុ ថាមពល ទឹកស្អាត និងការ​នាំចេញ​នាំ​ចូល​ជាដើម។ ប្តីរបស់អ្នកស្រី គឺលោក សុខ សូកេន ដែល​ទើប​ក្លាយ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រីថ្មី​នៃ​ក្រសួងទេសចរណ៍។លោក សុខ សូកេន គឺជា​កូនប្រុស​របស់​លោក សុខ អាន ដែល​ជាគ្រួសារ​ធំ​មួយ​មាន​អំណាច​ទាំង​នយោបាយ​និង​សេដ្ឋកិច្ច។ ដូច្នេះ​លោក ចម ប្រសិទ្ធ មិនត្រឹម​តែ​មាន​កូនបង្កើត​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​ទេ លោក ក៏មាន​កូន​ប្រសារ​ម្នាក់​ទៀត​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងទេសចរណ៍​ដែរ ខណៈ​កូនប្រុសបង្កើត​ម្នាក់​ទៀត គឺ​លោក ចម បូរិទ្ធ ទើប​តែង​តាំង​ជា​រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍។ នេះ​បង្ហាញ​ថា អំណាច​គ្រួសារ​លោក ចម ប្រសិទ្ធ កាន់តែ​កើន​ឡើង​ដល់​លំដាប់​កំពូល។

ការទទួលបានតំណែងដោយសារឥទ្ធិពលឪពុកម្តាយ

មិន​ខុស​ពី​កូនៗ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន និង​មន្ត្រី​កំពូលៗ​បក្ស​កាន់​អំណាច​ផ្សេងទៀត​នោះ​ទេ អ្នកស្រី ចម និម្មល ដែល​ត្រូវ​បាន​ដំឡើង​តួនាទី​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​នៅ​ពេលនេះដោយសារ​ឥទ្ធិពល​ឪពុកម្តាយ។ នៅចុងឆ្នាំ​២០១៣នៅពេល​លោក ចម ប្រសិទ្ធ ប្តូរ​ទៅ​ធ្វើ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉េ និង​ថាមពលនិង​ក្រោយមក​បំបែក​ជា​ក្រសួងឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវទ្យា និងនវានុវត្តន៍នោះ លោក បាន​សណ្តោង​កូនប្រុស លោក ចម បូរិទ្ធ ទៅ​ជា​ធ្វើជា​អនុរដ្ឋលេខា​ក្នុងក្រសួងថ្មី​ជាមួយ​លោក។ប៉ុន្តែ​លោកនៅតែ​ទុកអ្នកស្រី ចម និម្មល ឲ្យ​នៅ​ចាំសំបុក​ក្នុង​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​ដដែល។ អ្នកស្រី ចម និម្មល ឡើងជា​អនុរដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​នៅ​ឆ្នាំ២០១៣ហើយ៥ឆ្នាំក្រោយ​មក​អ្នកស្រី​ឡើងជា​រដ្ឋលេខាធិការរហូត​ក្លាយ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​នៅពេលនេះ។

អ្នកស្រី ចម និម្មល និង​ឪពុករបស់ខ្លួន គឺលោក ចម ប្រសិទ្ធ ក្នុងពិធីខួបលើកទី១៦ នៃទិវាអតីតយុទ្ធជនកម្ពុជា នៅខេត្តកែប កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣។ រូប៖ ទំព័រហ្វេសប៊ុកអ្នកស្រី ចម និម្មល

អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ថ្លែង​ការពារ​ជាទូទៅ​ថាការ​តែងតាំង​អ្នកស្រី ចម និម្មល ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​នេះគឺ​ស្រប​ទៅ​តាម លក្ខណៈសម្បត្តិ ស្នាដៃ និង​គុណសម្បត្តិ​លើស​គេប៉ុន្តែ​លោក​មិន​បញ្ជាក់​លម្អិត​នោះទេ។

លោក សុខ ឥសាន៖«ពួក​អ្នកវិភាគ​ថា បន្ត​ពូជ បន្ត​វេន​នេះ​គ្រាន់​តែ​ជា​ការ វាយប្រហារ​ដោយ​គ្មាន​មូលដ្ឋាន​ទេ។ ​ពូជ​ទេវតា ​គេ​មិន​ដែល​យក​ពូជ​នរក​មក​ទេ។ពូជ​ទេវតា តែង​យក​កូនចៅ​ទេវតា​មក​បន្តវេន»។

ទោះជាយ៉ាងណា សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិនិង​ជា​អ្នកតាមដាន​បញ្ហា​សង្គម កញ្ញា មាន លីសា មិន​ចោទសួរ​ចំពោះ​សមត្ថភាព​របស់​អ្នកស្រី ចម និម្មល ទេ ប៉ុន្តែ កញ្ញា យល់​ថាការតែងតាំង​តាម​បែប​គ្រួសារ​និយមនិង​គ្មាន​ការ​ប្រកួតប្រជែង​ត្រឹមត្រូវគឺ​បង្ហាញ​ពី​ការ​គិតគូរ​ផលប្រយោជន៍​គ្រួសារច្រើនជាង​ផលប្រយោជន៍​រួម។

កញ្ញា មាន លីសា៖ «ប្រជាជន​មួយចំនួន​មិន​ទាំង​ដឹង​ផង​ថា តើ​លោក ចម ប្រសិទ្ធ ធ្វើ​លើ​អាជីវកម្ម ក៏​ដូចជា​ក្រុមហ៊ុន​អី​ខ្លះ អ៊ីចឹង​ប្រភព​ចំណូល​ដែល​អត់​ច្បាស់ លាស់​កន្លែង​ទាំងនេះ​ វា​បាន​បង្ហាញ​ឲ្យ​ឃើញ​ពី​ភាព​មិន​ប្រក្រតី អំពើ​ពុករលួយ ជា​ច្រើន។ក្រុមហ៊ុន​ខ្យល់​ជាច្រើន​ដែល​យើង​អត់​ស្គាល់​ប្រភព​ច្បាស់។ បើ​យើង​និយាយ​ថា តើ​កូនស្រី​របស់​គាត់​ដែល​មក​បន្ត​តំណែង​នេះ​នឹង​ជា​ប្រយោជន៍​សម្រាប់​ប្រជាពលរដ្ឋ ធ្វើជំនួញ ឬ​ក៏​ការ​វិនិយោគ ទាក់ទាញ​អី គឺ​ខ្ញុំ​មិន​រំពឹង​ទេ ដោយសារតែ កាល​ដែល​គាត់​នៅ​ជួយ​ជ្រោមជ្រែង​ឪពុក​គាត់ ពេល​ដែល​ឪពុក​គាត់​នៅ​ក្នុង​តំណែង​នោះ ក៏​បង្ហាញ​ពី​ការចូលរួម​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ដែល​វា​អត់​ច្បាស់​លាស់​សម្រាប់ ប្រជាពលរដ្ឋ​បាត់​ទៅ​ហើយ»។​

ការបិទបាំងជំនួញ និងទំនាស់ផលប្រយោជន៍

ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដែល​ធ្លាប់​ស្ថិត​ក្រោម​ការដឹកនាំ​របស់​លោក ចម ប្រសិទ្ធ ជាង​៤អាណត្តិ ទទួល​រង​ការ​រិះគន់​ជា​យូរ​មក​ហើយ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ជួយ​បិទបាំង​ទំហំ​ពិត​ប្រាកដ​នៃ​មុខ​ជំនួញ​ចាក់ស្រេះ​របស់​ក្រុម​គ្រួសារ​លោក​ផ្ទាល់ និង​ក្រុម​គ្រួសារ​លោក ហ៊ុន សែន​ព្រមទាំង​សម្ព័ន្ធមិត្ត​ដ៏​មាន​អំណាច​របស់​ពួកគេ​ផ្សេង​ទៀត។ ​របាយការណ៍ ​អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោកគ្លបល វីនេស​ (GlobalWitness)​ ផ្សាយ​កាលពីឆ្នាំ២០១៦ បង្ហាញ​ថា ត្រកូល"ហ៊ុន" ​កំពុង​ក្ដោបក្ដាប់​សេដ្ឋកិច្ច​ធំៗ​របស់​កម្ពុជា ដោយ​អំពើពុករលួយ រំលោភអំណាច និង​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស​ដើម្បី​ការពារ​អំណាច។ គ្រួសារត្រកូល"ហ៊ុន"បានកាន់កាប់ផ្ទាល់ ឬ​កាន់កាប់​ដោយ​ផ្នែក​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន​ជាច្រើន​ដែល​មាន​ដើមទុន​ចុះ​បញ្ជី​ជាង២០០​លាន​ដុល្លារ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ ហើយ​បាន​ដាក់​ភាគហ៊ុន​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​បរទេស​ដែល​មាន​យីហោល្បីៗ។ ចំនួនទឹកប្រាក់ជាង ២០០លានដុល្លារនេះ ជា​ចំនួន​ទឹកប្រាក់​ដែល​ដាក់​ចេញ​ឱ្យ​ឃើញ​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន​របស់​ត្រកូល"ហ៊ុន"ដែល​បាន​ចុះ​បញ្ជី​ក្នុង​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ប៉ុន្តែ​អង្គការ គ្លបល វីនេស អះអាងថា ពួកគេ​មាន​ភាគហ៊ុន​ច្រើន​ជាង​នេះ ប៉ុន្តែ​លាក់​ព័ត៌មាន។ អង្គការគ្លបល វីនេស ក៏​ធ្លាប់​ចេញ​របាយការណ៍​រក​ឃើញ​ពី​ទំនាក់ទំនង​វិនិយោគ​រួមគ្នា​រវាង​ប្តី​ប្រពន្ធ​លោក ចម ប្រសិទ្ធ ជាមួយ​នឹង​មហាសេដ្ឋី​លំដាប់​កំពូលៗ​ជាច្រើន​ទៀត​ដែរ ប៉ុន្តែ​សុទ្ធ​តែ​បិទបាំង​ព័ត៌មាន​ដូចគ្នា។

នៅពេលនេះ ក្រុមគ្រួសារលោក ចម ប្រសិទ្ធ កាន់តែ​រីកធំ​តាម​រយៈការ​រៀប​ការ​កូនចៅ​របស់​លោក​ជាមួយ​គ្រួសារ​វណ្ណៈ​អ្នកដឹកនាំ និងអ្នកជំនួញ។ មនុស្សនៅក្នុង គ្រួសារ​របស់​លោក​មួយក្រុមគឺជា​អ្នករកស៊ីនិង​មនុស្ស​មួយ​ក្រុម​ទៀតគឺ​ជា​អ្នក​កាន់អំណាច​ក្នុង​រដ្ឋាភិបាល​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការគ្រប់គ្រង​វិស័យរកស៊ី ទីផ្សារ ការប្រកួត​ប្រជែងនិង​ឱកាសវិនិយោគទាំងក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស។ ដូច្នេះ អ្នកឃ្លាំ​មើល យល់ថា ទម្រង់​នៃ​ការ​ឡើង​កាន់​តំណែង​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនេះ អ្នកស្រី ចម និម្មល ប្រហែល​នឹង​មិន​ជួយ​បង្កើន​មុខរបរ ទីផ្សារ និង​ប្រាក់ចំណូល​សម្រាប់​ពលរដ្ឋ​នោះទេប៉ុន្តែ​អ្នកស្រីនឹង​ប្រើ​តួនាទី​ដើម្បី​ជួយ​បង្កើន​ឱកាស​រកស៊ី​និង​បង្កើន​ប្រាក់ចំណូល​សម្រាប់​ក្រុមគ្រួសារនិង​បក្ខពួក​របស់​ខ្លួន​ថែម​ទៀតដើម្បី​បន្ត​ក្តោប​ក្តាប់​អំណាច​នយោបាយនិង​សេដ្ឋកិច្ច​កាន់តែ​រឹងមាំ​ថែម​ទៀត៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។