មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកឃ្លាំមើលសង្គម សាទរចំពោះការដាក់ឱ្យចូលនិវត្តន៍ចៅក្រមនិងព្រះរាជអាជ្ញាចំនួន៦នាក់ ក្នុងនោះមានព្រះរាជអាជ្ញាពីររូបគឺលោក សុខ រឿន និង លោក ហ៊ីង ប៊ុនជា។ ព្រះរាជអាជ្ញាទាំងពីររូបនេះ ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាអ្នកចាត់ការ ក្នុងសំណុំរឿង ចាប់មនុស្សដាក់ពន្ធនាគារជាច្រើន រួមមាន ប្រធានស្ដីទីគណបក្សប្រឆាំងលោក សម រង្ស៊ី និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល។
ក្រុមមន្ត្រីឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គមស្នើឱ្យចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាដទៃផ្សេងទៀតគួរកសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្អសម្រាប់សង្គមមុនពេលដែលខ្លួនចូលនិវត្តន៍។
ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហមុនី កាលពីថ្ងៃទី២២ កក្កដា បានចេញព្រះរាជក្រឹត្យមួយសម្រេចឱ្យចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាចំនួន ៦រូបចូលនិវត្តន៍ ក្នុងនោះមានព្រះរាជអាជ្ញា សុខ រឿន និង លោក ហ៊ីង ប៊ុនជា ដែលមានឈ្មោះលេចធ្លោក្នុងការចេញដីកាបង្គាប់ឱ្យចូលខ្លួនមកបំភ្លឺក្នុងតុលាការក្រុងភ្នំពេញទាក់ទិននឹងសំណុំរឿងលោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង និងសកម្មជនសង្គមស៊ីវិលកាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០០៥។
មេធាវីការពារក្តីឱ្យគណបក្សប្រឆាំង មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និង អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមបានសាទរចំពោះព្រះរាជក្រឹត្យរបស់ព្រះមហាក្សត្រដែលបានដាក់ឱ្យចូលនិវត្តន៍ចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាចំនួន៦នាក់ ដែលក្នុងនោះមានព្រះរាជអាជ្ញាតែពីនាក់ដែលសកម្មនៅក្នុងរឿងនយោបាយ។
មេធាវីការពារក្តីមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង លោក ជូង ជូងី ដែលបានចាំឈ្មោះច្បាស់អតីតព្រះរាជអាជ្ញាក្រុងភ្នំពេញ លោក សុខ រឿន និង លោក ហ៊ីង ប៊ុនជា ដែលកាន់សំណុំរឿងលោក សម រង្ស៊ី។
លោក ជូង ជូងី បញ្ជាក់ថា លោកដឹងថា ព្រះរាជអាជ្ញាទាំងពីរមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះមិនល្អកន្លងមក តែលោកមិនចង់រំលឹកដើម្បីកុំឱ្យប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសដោយសារតែព្រះមហាក្សត្របានដាក់ឱ្យចូលនិវត្តន៍ទៅហើយ៖ «សុំអធ្យាស្រ័យតែកាលណាបកស្រាយទៅទៀតសាមីខ្លួនហ្នឹងគេអត់សប្បាយចិត្តនឹងខ្ញុំទេ។ អាហ្នឹងខ្ញុំចង់ដៅតែទៅលើពីរនាក់ដែលលោកប្រាប់មិញនោះណា»។
នៅក្នុងព្រះរាជក្រឹត្យរបស់ព្រះមហាក្សត្រដែលបានត្រាស់បង្គាប់ដាក់ឱ្យចូលនិវត្តន៍ទាំង ៦រូប នៅក្នុងនោះមានចៅក្រមថ្នាក់លេខ១ ចំនួន ពីររូប គឺលោក សំរិទ្ធិ សុផល និង លោក ងួន អ៊ឹម និងព្រះរាជអាជ្ញាថ្នាក់លេខ១ ចំនួន៤រូបដែលរួមមានលោក សុខ រឿន លោក ប៉ាល់ គឹមលាន លោក ហ៊ីង ប៊ុនជា និង លោក លី លន់។
ព្រះរាជអាជ្ញាលោក សុខ រឿន និង លោក ហ៊ីង ប៊ុនជា គឺជាអតីតព្រះរាជអាជ្ញាក្រុងភ្នំពេញអំឡុងឆ្នាំ២០០៥ បានចេញដីកាបង្គាប់ឱ្យចូលខ្លួនមកបំភ្លឺនៅក្នុងតុលាការ ចំពោះមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងលោក សម រង្ស៊ី និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនក្នុងរឿងព្រំដែនជាមួយប្រទេសវៀតណាម។
តុលាការរបបក្រុងភ្នំពេញកាលពីឆ្នាំ២០១០ បានកាត់ទោសកំបាំងមុខឱ្យមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង សម រង្ស៊ី ជាប់គុក ២ឆ្នាំ ក្រោមបទចោទថា លោកបានបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈ និងបទញុះញង់ឱ្យមានការរើសអើងជាតិសាសន៍ តាមមាត្រា៥២ និងមាត្រា៦១ នៃច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌអន្តរកាលសម័យអ៊ុនតាក់ (UNTAC) ដោយសារតែលោកបានដឹកនាំការដកតម្រុយបង្គោលព្រំដែនលេខ១៨៥ រវាងកម្ពុជា-វៀតណាម នៅក្នុងភូមិកោះក្បានកណ្ដាល ស្រុកចន្ទ្រា ខេត្តស្វាយរៀង កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៨។
ប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន ដែលធ្លាប់ត្រូវព្រះរាជអាជ្ញា សុខ រឿន ចោទប្រកាន់និងជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់ជិត១០០ថ្ងៃនៅក្នុងសំណុំរឿងព្រំដែន បានស្វាគមន៍ព្រះរាជក្រឹត្យរបស់ព្រះមហាក្សត្រ។ លោកបញ្ជាក់ថា ព្រះរាជក្រឹត្យនេះជាការពញ្ញាក់ស្មារតីដល់ចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាផ្សេងទៀត កុំឱ្យយកធ្វើគំរូតាមបើទោះបីជាមានសម្ពាធពីអ្នកនយោបាយយ៉ាងណាក៏ដោយ ដើម្បីរក្សាទុកកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្អដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយ៖ «ព្រះរាជអាជ្ញាដែលបានប្រព្រឹត្តិអាក្រក់ហើយមិនបានធ្វើតាមវិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួន ប្រវត្តិសាស្ត្រនឹងកត់ត្រាចូលទៅក្នុងសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយវាជាគំរូអាក្រក់ដល់យុវជនជំនាន់ក្រោយហើយវាប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសខ្លួន ប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសក្រុមគ្រួសារ។ ខ្ញុំចង់អំពាវនាវឱ្យព្រះរាជអាជ្ញាចៅក្រមដែលស្ថិតនៅក្នុងដំណែងគួរតែធ្វើយ៉ាងណាទៅតាមវិជ្ជាជីវៈឈរទៅលើឯករាជ្យភាពចៀសវាងបណ្ដោយខ្លួនទៅជាឧបករណ៍អ្នកនយោបាយ ឬមួយអ្នកកាន់អំណាច»។
អាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទង លោក សុខ រឿន និង លោក ហ៊ីង ប៊ុនជា អតីតព្រះរាជអាជ្ញាដែលព្រះមហាក្សត្រដាក់ឱ្យចូលនិវត្តន៍បានទេកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកក្កដា។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលដែលឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សក៏ស្វាគមន៍ចំពោះការដាក់ឱ្យចូលនិវត្តន៍នេះដែរ។
នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាតប្រាប់អាស៊ីសេរីថា មនុស្សគ្រប់រូបមិនថាចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាទេនៅពេលណាដែលខ្លួនធ្លាប់ប្រព្រឹត្តអំពើអ្វីមួយដែលប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាពអ្នកដ៏ទៃនៅពេលដែលខ្លួនចូលនិវត្តន៍ និងមានវិប្បដិសារីចំពោះទង្វើរបស់ខ្លួននៅពេលដែលកំពុងកាន់តួនាទី៖ «គឺយើងធ្វើយ៉ាងណាអនុវត្តទៅតាមច្បាប់ទៅតាមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈហើយអនុវត្តដោយសុចរិត តម្លាភាព យុត្តិធម៌ អញ្ចឹងពេលចូលនិវត្តន៍ទៅនឹងអាចមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្អរបស់ពួកគាត់។ ការចូលនិវត្តនេះវាជាគំរូហើយសម្រាប់មន្ត្រីរាជការចៅក្រមព្រះរាជអាជ្ញាគឺថា ធ្វើយ៉ាងណានៅពេលចូលនិវត្តន៍ទៅទុកកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្អសម្រាប់ក្រុមសារ»។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលស្នើឱ្យចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាដែលកំពុងមានតួនាទីប្រកាន់យកច្បាប់ជាធំ និងហ៊ានលះបង់ដើម្បីបុព្វហេតុយុត្តិធម៌សង្គម ជាជាងយកតួនាទីរបស់ខ្លួនទៅបម្រើឱ្យមហិច្ឆតាអ្នកនយោបាយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។