សកម្មជនបរិស្ថានថា ការប្តឹងផ្តល់តាមផ្លូវតុលាការយកប្រេងឆៅប្រមាណ ៣សែនបារែល មកវិញ នឹងរឹតតែធ្វើឱ្យកម្ពុជាខាតបង់លុយកាក់ និងត្រូវចំណាយពេលវេលាកាន់តែច្រើនថែមទៀត។ សកម្មជនរូបនោះយល់ថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែសុំទោសប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាសាធារណៈក្នុងរឿងបណ្តែតបណ្តោយឱ្យបាត់បង់ប្រេងឆៅនេះ ហើយបើកការស៊ើបអង្កេតលើមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធរបស់ខ្លួនវិញ ដើម្បីកុំឱ្យកម្ពុជាកាន់តែបាត់បង់ទំនុកចិត្តពីក្រុមអ្នកវិនិយោគបរទេស។
រឿងរ៉ាវអាស្រូវដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជាបានបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យបាត់បង់ប្រេងឆៅរហូតដល់ទៅប្រមាណជិត ៣សែន បារែល (១បារែល ស្មើនឹងជិត ១៦០ លីត្រ) ដែលមានតម្លៃស្មើនឹងជាង ២០លានដុល្លារអាមេរិក មកដល់ពេលនេះនៅតែមិនទាន់មានដំណោះស្រាយជាក់លាក់នៅឡើយទេ។
សកម្មជនបរិស្ថាន និងជាស្ថាបនិកអង្គការមាតាធម្មជាតិ លោក អាឡិចហាន់ដ្រូ ហ្គន់សាឡេស ដេវីដសុន (Alejandro Gonzalez-Davidson) សោកស្តាយដែលរដ្ឋាភិបាលនៅតែតែគ្មានការទទួលខុសត្រូវ ឬទទួលស្គាល់កំហុសជុំវិញរឿងរ៉ាវអាស្រូវធ្វើឱ្យបាត់ប្រេងឆៅនេះ។ លោកថា ការប្តឹងផ្តល់នេះ គឺជារឿងប្រជាភិថុតិដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធ្វើឡើងដើម្បីបិទបាំងបរាជ័យ ការធ្វេសប្រហែស និងភាពអាម៉ាស់របស់ខ្លួន។ លោក អាឡិច យល់ថា ការប្តឹងផ្តល់នេះ នឹងរឹតតែធ្វើឱ្យកម្ពុជាខាតបង់លុយកាក់មួយកម្រិតបន្ថែមទៀត៖ «មិនច្បាស់ ១០០ % ថា ការយកប្រេង ឬក៏តស៊ូតាមប្រព័ន្ធតុលាការអន្តរជាតិផងដើម្បីយកប្រេងកាតមកវិញ ខ្ញុំមិនទាន់ច្បាស់ ១០០ % ថា វាជាដំណោះស្រាយល្អ ឬក៏អត់នោះទេ ពីព្រោះថា កាលណាយើងធ្វើរឿងហ្នឹង គឺប្រាកដជាឆ្លងតាមតុលាការបរទេស ឆ្លងតាមតុលាការឥណ្ឌូណេស៊ីជាដើម ហើយអាចនឹងលោតទៅអាជ្ញាកណ្ដាលអន្តរជាតិផង។ អ៊ីចឹងគឺចំណាយលុយច្រើន ហើយចំណាយពេលវេលាក៏យូរឆ្នាំដែរ ... ។ យើងឡើងទៅតុលាការផង យើងមានមេធាវីផង យើងជួលអ្នកដែលមានជំនាញខាងច្បាប់ ទីបញ្ចប់អាចនឹងចំណាយច្រើនជាងអ្វីដែលជាតម្លៃនៃប្រេងកាត។ អ៊ីចឹង គួរព្យាយាមឱ្យអស់ពីលទ្ធភាព ប៉ុន្តែកុំសូវមានសង្ឃឹម។ នៅពេលដែលប្រេងកាតហ្នឹងមកវិញអាចនឹងរដ្ឋខាតលុយមួយសារទៀតហើយ ដោយសារបានចំណាយទៅលើរឿងក្តីក្តាំតាមតុលាការ គឺច្រើនជាងតម្លៃនៃប្រេងកាត»។
លោក អាឡិច ក៏យល់ឃើញថា ក្រៅពីការខាតបង់នេះ រឿងរ៉ាវប្តឹងផ្តល់នេះក៏ធ្វើកម្ពុជាបាត់បង់ទំនុកចិត្ត និងប៉ះពាល់ដល់បរិយាកាសវិនិយោគពីក្រុមអ្នកវិនិយោគបរទេសផងដែរ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី យល់ថា រឿងរ៉ាវប្តឹងផ្តល់នេះមិនមែនជារឿងងាយស្រួលទេ ព្រោះត្រូវឆ្លងកាត់នីតិវិធីស្មុគស្មាញជាច្រើនដំណាក់កាល៖ «យើងអាចប្រើពេលយូរ … រឿងនេះវាមិនស្រួលទេ។ វាស្មុគស្មាញពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងរដ្ឋប្បវេណីដែលយើងត្រូវប្តឹងយកប្រេងមកវិញផង ហើយនឹងរឿងឧក្រិដ្ឋអ្នកដែលប្រព្រឹត្តលួចយកប្រេង ហើយចេញពីដែនសមុទ្រកម្ពុជាដោយមិនមានការអនុញ្ញាត។ នេះសុទ្ធតែជារឿងព្រហ្មទណ្ឌ។ អ៊ីចឹង វាស្មុគស្មាញបើសិនជាយើងចង់ឱ្យមានការដាក់ទោសទណ្ឌទៅដល់អ្នកប្រព្រឹត្តខុស ឬក៏ជនសង្ស័យដើម្បីមកកាត់ទោស យើងត្រូវធ្វើបត្យាប័នរវាងកម្ពុជា និងឥណ្ឌូណេស៊ី តាមគោលការណ៍ច្បាប់ដែលយកជនសង្ស័យមកកាត់ទោស ...»។
ក្រៅពីចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលផ្តោតលើការស៊ើបអង្កេតករណីមន្ត្រីក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលបណ្តែតបណ្តោយឱ្យកើតមានរឿងនេះ លោក ប៉ិច ពិសី ក៏ចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលគិតគូរធានាសុវត្ថិភាព និងការពារព្រំដែនសមុទ្រកម្ពុជាឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពផងដែរ៖ «ការធ្វើឱ្យមានការធ្វេសប្រហែសរហូតដល់មានការដឹកប្រេងចេញ វាគ្រាន់តែជារឿងមួយប្រហែលជាយើងអាចដោះស្រាយបាន។ ក៏ប៉ុន្តែ បើសិនជាយើងមិនការពារព្រំដែនយើងឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ឱ្យរឹងម៉ាំ ហើយធានាថា រាល់ការចេញចូល យើងត្រូវដឹងឮទេ អ្វីដែលខ្ញុំបារម្ភគឺថ្ងៃក្រោយទៅបើសិនជាយើងមានរឿងដទៃទៀតដែលប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខជាតិធំៗ យើងប្រហែលជាមានបញ្ហាធំជាងហ្នឹងទៅទៀតដែលត្រូវដោះស្រាយ»។
ពាក់ព័ន្ធរឿងបាត់ប្រេងនេះ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស លោក កុយ គួង នៅតែអះអាងថា កម្ពុជាកំពុងតែដំណើរការរឿងនេះតាមផ្លូវច្បាប់៖ «ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ វាពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាផ្លូវច្បាប់សុទ្ធសាធ។ ដូច្នេះហើយខាងកម្ពុជាយើងកំពុងតែដំណើរការអំពីកិច្ចការហ្នឹង ដោយមានខាងក្រសួងយុត្តិធម៌ជាអ្នកដឹកនាំធ្វើកិច្ចការងារដើម្បីនាំប្រេងត្រលប់មកកម្ពុជាយើងវិញ»។
លោក កុយ គួង បដិសេធផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតជុំវិញបញ្ហាប្តឹងផ្តល់នេះ ថាតើនឹងឈានដល់ការប្តឹងផ្តល់ទៅដល់សមត្ថកិច្ចក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្ដាលអន្តរជាតិដែរឬទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន ដើម្បីសាកសួរព័ត៌មានបន្ថែមជុំវិញរឿងរ៉ាវប្តឹងផ្តល់យកប្រេងមកវិញនេះ បាននៅឡើយទេ កាលពីថ្ងៃទី០៩ ខែកញ្ញា ដោយលោកមិនលើកទូរស័ព្ទ។ រីឯ អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានប្រេងកាតនៃក្រសួងថាមពល និងរ៉ែ លោក ជៀប សួរ ក៏មិនអាចទាក់ទងបានដែរកាលពីថ្ងៃទី០៩ ខែកញ្ញា។
ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា បញ្ជាក់ថា កម្ពុជាកំពុងធ្វើបណ្តឹងមួយចំនួនប្រឆាំងនឹងម្ចាស់នាវា អ្នកគ្រប់គ្រង ប្រធានក្រុម និងបក្សពួក ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសមួយចំនួននៅកម្ពុជា ហើយតុលាការកម្ពុជាកំពុងចាត់ការតាមផ្លូវច្បាប់។ ទន្ទឹមនឹងនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏បានស្នើសុំជំនួយពីរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ី ដើម្បីនាំខ្លួនជនល្មើស និងបក្សពួកមកផ្ដន្ទាទោស និងដើម្បីយកប្រេងឆៅកម្ពុជាមកវិញ ស្របតាមច្បាប់ជាតិរបស់ប្រទេសទាំងពីរ និងច្បាប់អន្តរជាតិ។ សំណុំរឿងនេះ កំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលស៊ើបអង្កេត។
រឿងរ៉ាវអាស្រូវបាត់ប្រេងឆៅដល់ទៅជិត ៣សែនបារែលនេះ បានផ្ទុះឡើងក្រោយពេលអាជ្ញាធរឥណ្ឌូណេស៊ី (Indonesia) បានប្រកាសពីការចាប់បានកប៉ាល់នេះនៅដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួនកាលពីចុងខែសីហា។ មន្ត្រីនាំពាក្យយោធាជើងទឹកឥណ្ឌូណេស៊ី ធ្លាប់ប្រាប់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ប៊ែណា ញ៉ូវស៍ (BenarNews) ថា ការឃាត់កប៉ាល់ដឹកប្រេងឆៅពីកម្ពុជានេះ មិនមែនតាមសំណើរបស់កម្ពុជានោះទេ ប៉ុន្តែគឺដោយសារតែកប៉ាល់នោះបានរំលោភដែនសមុទ្រឥណ្ឌូណេស៊ី ហើយថា អាជ្ញាធរឥណ្ឌូណេស៊ី នឹងផ្ដោតតែលើសំណុំរឿងដែលកប៉ាល់នេះរំលោភដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។