តំណាងប្រជានេសាទរាប់រយគ្រួសាររស់នៅក្នុងស្រុកចំនួន៣ ក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំងព្រមានថា នឹងប្រមូលផ្ដុំគ្នាសាជាថ្មី ឡើងតវ៉ានៅខាងមុខផ្ទះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីស្នើសុំការអនុញ្ញាតបន្តរកស៊ីរាវលៀសខ្ចៅខ្យង និងនេសាទត្រីលក្ខណៈគ្រួសារ។ ពួកគាត់បានស្នើសុំដល់អាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ឆ្នាំងឱ្យបញ្ឈប់ការគំរាមកំហែងប្រជានេសាទ និងអះអាងថា ការប្រកបរបរនេសាទលក្ខណៈគ្រួសាររបស់ពួកគាត់មិនមែនជាការប្រព្រឹត្តបទល្មើសនេសាទឡើយ។
ពលរដ្ឋរស់នៅស្រុកចំនួន៣ គឺស្រុកបរិបូរណ៍ ស្រុកកំពង់លែង ស្រុកជល់គិរី និងក្រុងកំពង់ឆ្នាំង ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ដែលចាត់ទុកមុខរបរនេសាទតាមដងបឹងទន្លេសាបជាឆ្នាំងបាយ និងជាចំណូលសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាពគ្រួសារ ឈឺចាប់នឹងទង្វើរបស់ក្រុមទាហាន និងក្រុមសមត្ថកិច្ចមូលដ្ឋានដែលបន្តសម្លុតគំរាមកំហែង និងហាមមិនឱ្យអ្នកភូមិរកស៊ីរាវលៀស និងនេសាទត្រីលក្ខណៈគ្រួសារ។
តំណាងប្រជាពលរដ្ឋប្រកបរបររាវលៀសរស់នៅភូមិឆ្នុកទ្រូ ស្រុកបរិបូរណ៍ គឺលោកស្រី ច័ន្ទ ដេ ថ្លែងប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា បច្ចុប្បន្នក្រុមទាហាន និងសមត្ថកិច្ចនៅតែបន្តពង្រាយកម្លាំងយាមល្បាតតាមបឹងទន្លេសាប និងមិនអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកភូមិបន្តរាវលៀសទៀតនោះទេ។ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរបានប្រាប់អ្នករាវលៀសថា អាចរាវបានគឺរាវដោយដៃ ដោយមិនអនុញ្ញាតឱ្យប្រើឧបករណ៍រាវលៀសទៀតនោះទេ តែលោកស្រីបញ្ជាក់ថា ចំណាត់ការបែបនេះពលរដ្ឋមិនអាចរកស៊ីបានទេព្រោះផ្ទៃទឹកបឹងទន្លេសាបនៅតំបន់ខ្លះមានជម្រៅជ្រៅលិចក្បាល។ តំណាងពលរដ្ឋរូបនេះបញ្ជាក់ទៀតថា អ្នកភូមិឆ្នុកទ្រូដែលរកស៊ីរាវលៀស អាចនឹងប្រមូលផ្ដុំគ្នាតវ៉ានៅរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីស្នើសុំមេដឹកនាំអនុញ្ញាតឱ្យពួកគាត់ប្រកបរបរនេះជាលក្ខណៈគ្រួសារបន្តទៀត ដោយសារតែអ្នកភូមិភាគច្រើនគ្មានដីធ្លីធ្វើស្រែចម្ការដាំដុះដំណាំកសិកម្មនោះទេ។
លោកស្រី ច័ន្ទ ដេ៖«ចង់និយាយថា យើងនៅតែលួចទៅរកអ៊ីចឹង។ យើងអត់មានអីរក យើងត្រូវការចំណាយច្រើន កូនក៏ច្រើន។ ណាមួយកូនរៀន កូនស៊ី យើងចំណាយច្រើន។ ការណ៍ដែលយើងស្នើ គឺស្នើសុំម៉ាស៊ីនមួយសុំចាក់ទូកតូច។ ប្រសិនបើបងទាហានគាត់នៅតែផ្ដាច់ការ គាត់ឱ្យយើងរកបានខ្លះប្រហែលជាតវ៉ាដល់ភ្នំពេញ។ យើងអត់មានអីរកចូល បើរង់ចាំចម្លើយក៏យូរ យើងនៅតែលួចទៅរកអ៊ីចឹង។ ប៉ុន្តែពេលខ្លះ ក៏ជួបទាហានគាត់ស្លូត គាត់ចេះតែឱ្យរកខ្លះៗ អ៊ីចឹងទៅ។ ប៉ះទាហានខ្លះ គឺដាច់ខាតអត់ឱ្យយើងរក សម្លុតគំរាមយើង ប្រមាថរកចាប់យើង។ ពេលខ្លះទៅ សម្លុតខ្លាំងៗ ដល់ថ្នាក់យើងបាក់»។
អ្នកភូមិឆ្នុកទ្រូបានដាក់ញត្តិចំនួនពីរដងរួចមកហើយ ទៅកាន់សាលាស្រុកបរិបូរណ៍ និងសាលាខេត្តកំពង់ឆ្នាំង កាលពីដើមខែកុម្ភៈ ដើម្បីស្នើសុំឱ្យអាជ្ញាធរឱ្យបញ្ឈប់ការគំរាមកំហែង និងហាមអ្នកភូមិមិនឱ្យរាវលៀសតាមដងបឹងទន្លេសាប។ កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែកុម្ភៈ មន្ត្រីសាលាស្រុកបរិបូរណ៍ក៏បានកោះហៅតំណាងប្រជានេសាទក្នុងភូមិឆ្នុកទ្រូប្រមាណ ១០០នាក់ ទៅពិភាក្សា ក្រោយពលរដ្ឋប្រមូលផ្ដុំគ្នាបិទផ្លូវ តវ៉ាស្នើសុំបន្តរកស៊ីរាវលៀស ប៉ុន្តែតំណាងពលរដ្ឋឱ្យដឹងថា មកដល់ពេលនេះនៅតែគ្មានដំណោះស្រាយ ដោយអាជ្ញាធរគ្រាន់តែបញ្ជាក់ថា ពួកគេនឹងដាក់សំណើទៅកាន់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាមុនសិន។
ចំណែកកាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ ប្រជានេសាទរាប់រយនាក់រស់នៅក្នុងស្រុក៣ និងនៅក្រុងកំពង់ឆ្នាំងក៏បានលើកគ្នាតវ៉ាទ្រង់ទ្រាយធំជាថ្មីទៀត ដើម្បីដាក់ញត្តិតវ៉ាស្នើសុំអាជ្ញាធរពន្យារពេលរុះរើសម្រាស់ដាក់ត្រី និងសុំអាជ្ញាធរ និងរដ្ឋាភិបាលឱ្យកំណត់តំបន់ នៃទីតាំងដែលពួកគាត់អាចនេសាទត្រី និងរាវលៀសបន្តទៀតបាន។
សម្រាស់ គឺសំដៅទៅលើសកម្មភាពប្រជានេសាទកាប់មែកឫស្សី ឬមែកឈើតូចៗ ដាក់ក្នុងបឹងទន្លេសាបឱ្យត្រីរស់នៅ ហើយប្រជានេសាទប្រើឧបករណ៍អួន និងមង ដើម្បីអូសត្រី។ ប្រជានេសាទអះអាងថា វិធីសាស្ត្រនេះ គឺធ្វើតាំងពីដូនតា ហើយពលរដ្ឋភាគច្រើន ក៏គ្មានលទ្ធភាពរាយមង និងអួនរាប់ពាន់គីឡូម៉ែត្រ ដើម្បីអូសយកត្រីច្រើន និងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ធនធានធម្មជាតិនោះទេ។
ការណែនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ បានប្រកាសថា អាជ្ញាធរជំនាញ និងក្រុមទាហានត្រូវតែអនុវត្តដោយយកប្រជាពលរដ្ឋជាធំ និងបង្ក្រាបបទល្មើសនេសាទទាំងឡាយណាដែលមានលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់ធនធានធម្មជាតិ និងទិន្នផលត្រីសម្រាប់ប្រជានេសាទតូចតាច។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត៖«ក្រសួងការពារជាតិ ក៏ដូចកងទ័ពជើងគោក ក៏បានចូលរួមក្នុងកិច្ចការងារនេះ ព្រោះនេះសុំឱ្យច្បាស់ គឺប្រជាពលរដ្ឋជាគោល។ បើយើងអនុវត្តៗ ទៅលើអ្នកដែលទ្រង់ទ្រាយធំ ហើយខូចប្រយោជន៍ធំ ហើយសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវមានភាពបត់បែនដូចការលើកអ៊ីចឹង ព្រោះជួនកាលប្រជាពលរដ្ឋអត់មានទេ អួនខ្លះមួយគីឡូដីនោះ ប្រសិនប្រជាសហគមន៍មានអួនមួយគីឡូដី ខ្ញុំពិបាកជឿណាស់ ហើយយើងអនុវត្តទៅជាមួយមន្ទីរជំនាញ បើមិនចុះខ្លួនឯងទេ សហការទៅហើយល្បាតមើលផង។ ខ្ញុំឃើញថា ការណ៍ធ្វើនេះហើយ ដែលឈានដល់គេស្រែកថា ត្រីច្រើនអត់ទីផ្សារ សុខចិត្តឱ្យគេត្រីច្រើនអត់ទីផ្សារ ប្រសើរជាងអត់ត្រីឱ្យប្រជាជន ដោយសារយើងគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិអត់បាន។ នេះ គឺជាអ្វីដែលត្រូវធ្វើ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក ស្រ៊ន សំឫទ្ធី និងអ្នកនាំពាក្យនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក មាស សោភ័ណ្ឌ ដើម្បីសាកសួរជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ។
អនុសាសន៍របស់មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល
ជុំវិញរឿងនេះ មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក (ADHOC) ប្រចាំខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក សំ ចាន់គា មានប្រសាសន៍ថា ចំណាត់ការដ៏ប្រញាប់ប្រញាល់របស់អាជ្ញាធរឱ្យប្រជានេសាទត្រីរុះរើសម្រាស់ និងហាមមិនឱ្យអ្នករាវលៀសបន្តរកស៊ីបែបនេះ គឺជាការរំលោភសិទ្ធិនៃការរស់រានមានជីវិតរបស់ពលរដ្ឋ។ លោកបន្ថែមថា របររាវលៀសតាំងពីដើមមកពុំមានហាមឃាត់នោះទេ ប៉ុន្តែ បច្ចុប្បន្នផ្ទៃបឹងទន្លេសាបកំពុងរងផលប៉ះពាល់ដល់ធនធានជីវចម្រុះជាបន្តបន្ទាប់ ដូច្នេះលោកថា អ្នកប្រកបរបរនេះត្រូវប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ខ្លះទើបរាវបាន។
លោក សំ ចាន់គា៖«រដ្ឋាភិបាលគួរតែរកវិធីទាំងឡាយណា ដើម្បីឱ្យប្រជានេសាទគាត់អាចដូរមុខរបរណាផ្សេងទៅជំនួស ដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិតគាត់បាន ហើយរយៈពេលនៃការដាក់ឱសានវាទ ក៏គួរដាក់ឱ្យវែងដែរ ដើម្បីឱ្យគាត់ងាកចេញរើខ្លួនចេញពីមុខរបរនេសាទដែលខ្សត់ទៅៗ នេះ។ ប្រសិនបើយើងធ្វើទៅចាប់បង្ខំបែបនេះប៉ះពាល់ណាស់ ប៉ះពាល់ដល់ជីវិតការរស់នៅរបស់គាត់ នៅពេលដែលគេផ្ដាច់លែងឱ្យរកភ្លាមអ៊ីចឹងទៅ គាត់មានមុខរបរឯណា រកមុខរបរថ្មី ឬចាប់មុខរបរថ្មីឯណាកើត។ អ៊ីចឹង ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ការរស់នៅរបស់ពួកគាត់»។
អត្ថបទដែលទាក់ទង៖
ពលរដ្ឋច្រើនគ្រួសារនៅកំពង់ឆ្នាំងតវ៉ាសុំបន្តរកស៊ីរាវលៀសតាមដងទន្លេចិញ្ចឹមជីវិត
តំណាងប្រជានេសាទអះអាងថា ពលរដ្ឋរាប់ពាន់គ្រួសាររស់នៅតាមបឹងទន្លេសាបដាក់មង និងអួនមានមុខខ្នាតតូចប៉ុណ្ណោះ និងស្របតាមការណែនាំរបស់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីអូសយកលៀសខ្ចៅខ្យង និងនេសាទត្រីលក្ខណៈគ្រួសារដោះស្រាយបញ្ហាបំណុលធនាគារ និងទប់ទល់ជីវភាពគ្រួសារប្រចាំថ្ងៃមិនគួរអាជ្ញាធរចោទអ្នកភូមិថា បានប្រព្រឹត្តបទល្មើសនេសាទ និងហាមមិនឱ្យប្រកបមុខរបរលើផ្ទៃទឹកបែបនេះទេ។ តំណាងប្រជានេសាទបញ្ជាក់ថា ពលរដ្ឋដែលប្រកបរបរនេសាទចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលកំណត់ច្បាប់ឱ្យបានច្បាស់លាស់ និងកំណត់ទីតាំងឱ្យអ្នកភូមិបន្តរកស៊ីនៅតំបន់មួយចំនួននៃផ្ទៃបឹងទន្លេសាប ដើម្បីអាចទាញបានចំណូលសម្រាប់ដោះស្រាយបំណុលធនាគារ ទប់ទល់បញ្ហាជីវភាពគ្រួសារ និងចំណាយលើថ្លៃសិក្សារបស់កូនៗ ជាដើម។
អ្នកភូមិថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលនៅតែគ្មានដំណោះស្រាយឱ្យពលរដ្ឋអាចបន្តរកស៊ីនេសាទត្រី និងរាវលៀសបាន ពួកគាត់មានតែជម្រើសធ្វើចំណាកស្រុក ដើម្បីរកការងារធ្វើ។ ប៉ុន្តែ ពួកគាត់មិនចង់ទៅធ្វើការងារឆ្ងាយពីស្រុកកំណើតនោះឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។