គ្រួសារខ្មែរនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ជាពិសេសស្ត្រី តែងតែខិតខំថែរក្សាវប្បធម៌ ប្រពៃណីខ្មែរ ទាំងការស្លៀកពាក់ និងការទៅចូលរួមក្នុងពិធីបុណ្យធំៗ រួមមានបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌជាដើម នៅតាមទីវត្តអារាម។ សូម្បីតែកូនស្រីខ្លះ ទោះបីជាកើតនៅស្រុកនេះក៏ដោយ ក៏មាតាចង់ឲ្យតែកូនៗស្លៀកសំលៀកបំពាក់ខ្មែរ ដូចជាសំពត់ហូល ផាមួង និងអាវប៉ាក់ ដើម្បីបង្ហាញថា ពួកគេជាកូនខ្មែរ និងមានមោទនភាពជាខ្មែរ។
ប្រមាណជាមួយខែនេះ ជាងកាត់ដេរសំលៀកបំពាក់ខ្មែរនៅតំបន់រដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន (Washington) សហរដ្ឋអាមេរិក ម្នាក់ៗរវល់មមាញឹក ខិតខំកាត់ដេរសំលៀកបំពាក់ខ្មែរទាំងថ្ងៃទាំងយប់ មានសំពត់ហូល ផាមួង អាវប៉ាក់ ឲ្យបានរួចរាល់ឆាប់រហ័សសម្រាប់អតិថិជនរបស់ខ្លួនក្នុងពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា នេះ។
អ្នកស្រី ងួន ណុង ជាងកាត់ដេរម្នាក់អាយុ ៦៣ឆ្នាំ រស់នៅក្រុងហ្គេតដឺប៊ឹក្ស៍ (Gaithersburg) រដ្ឋមែរីលែន (Maryland) មានប្រសាសន៍ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីតាមទូរស័ព្ទ ខណៈអ្នកស្រីកំពុងកាត់អាវប៉ាក់ឲ្យភ្ញៀវត្រូវការបន្ទាន់ថា នៅពេលបុណ្យទានម្តងៗ អ្នកស្រីមានម៉ូយមកកាត់ច្រើន ហើយម្នាក់ៗអង្វរចង់បានឆាប់រៀងៗខ្លួន ប៉ុន្តែអ្នកស្រីទទួលយកទៅតាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើបាន។
អ្នកស្រី ងួន ណុង៖ «កាត់កន្ត្រៃ (សំណួរ៖ អ្នកបងរវល់ខ្លាំងទេពេលបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌហ្នឹង) ចម្លើយ៖ គេមកកាត់ច្រើន និងបង្ខំយកដែរហ្នឹង។ គេចូលចិត្តស្លៀកពាក់ខ្មែរតាមប្រពៃណីយើងហ្នឹង ចូលចិត្តស្លៀកហូល ផាមួង ចាស់ៗ តែក្មេងៗឪពុកម្ដាយទម្លាប់ឲ្យពាក់ខោអាវខ្មែរក្នុងពិធីអ៊ីចឹង គាត់ចូលចិត្តដែរ។ កាត់ខោអាវភ្ជុំនេះគេបង្ខំដែរ តែរវល់អត់ទទួលច្រើនទេ ព្រោះទៅវត្តដែរ។ ធ្វើមិនពេញមុខទេ ធ្វើតែភ្ញៀវណាសំខាន់ដែលមក ចំណែកភ្ញៀវអាគាំង អត់ហ៊ានទទួលដែរ»។
ភ្ញៀវសំខាន់ដែលមកកាត់ញឹកញាប់ជាងគេនោះ គឺអ្នកស្រី ជួន សុភ័ក្ត្រកញ្ញា ដែលស្រឡាញ់ពេញចិត្តណាស់សម្លៀកបំពាក់ខ្មែរ។ អ្នកស្រីថា ជាងកាត់ដេរឈ្មោះអ្នកស្រី ងួន ណុង ពូកែនិងមានស្នាដៃល្អ ដេរមិនដែលខុសទេ។ បន្ថែមពីនេះ តម្លៃក៏យកថោកដែរ គឺអាវប៉ាក់ ៤០ដុល្លារ និងសំពត់ហូល ផាមួង យកតម្លៃ ៤០ដុល្លារដែរ បើប្រៀបធៀបតម្លៃនៅស្រុកខ្មែរ ចង់ថោកជាងនៅហាងធំៗខ្លះក្នុងក្រុងភ្នំពេញផង ដែលអ្នកស្រីអះអាងថា យកតម្លៃមួយកំផ្លេ ១៥០ដុល្លារ។
អ្នកស្រី ជួន សុភ័ក្ត្រកញ្ញា៖ «គាត់យកមិនសូវជាថ្លៃទេ គឺស៊ីសងទៅតាមម៉ូតដែលរើស ដូចជាថែមផ្កា ថែមប៉ាក់ ថែមសារ៉ូ នឹងគេយកតម្លៃថែម ប៉ុន្តែបើយើងកាត់សាមញ្ញធម្មតាគេយកតម្លៃផ្សេង។ ខ្ញុំមានកាត់ខោអាវខ្មែរ កាត់រ៉ូប កាត់ជាខ្មែរ សំរាប់ខ្ញុំទៅការគេ តែបើទៅវត្តខ្ញុំកាត់ជាហូលកំផ្លេ ឬអាវប៉ាក់ ហើយយើងយកហូលឲ្យផ្កាពណ៌ស្រដៀងៗគ្នាទៅ»។
ដោយជាងកាត់ដេរនេះរស់នៅដាច់ដោយឡែកឆ្ងាយពីសហគមន៍ខ្មែរនៅតំបន់រដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន ខ្ញុំក៏បានសាកសួរថា តើហេតុដូចម្ដេចបានជាគេស្គាល់នាំគ្នាមកកាត់ដេរច្រើនម្ល៉េះ?
អ្នកស្រី ងួន ណុង ក៏បានបញ្ជាក់ថា ភ្ញៀវដឹងតាមគ្នាក៏មកសាកល្បងកាត់មួយកំផ្លេសិន ដល់យកទៅពាក់ទៅ ម្នាក់ៗក៏សួរនាំ ហើយក៏បានប្រាប់គ្នាតៗ៖ «អូនបងនៅ ហ្គេតដឺប៊ឹក្ស៍ (សំណួរ៖ ទៅនៅឆ្ងាយអ៊ីចឹងមានខ្មែរៗទៅច្រើនទេ ហើយនៅម្តុំហ្នឹងមានពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅច្រើនទេ?) ចម្លើយ៖ ហ្នឹងឆ្លើយ ម្តុំហ្នឹងអត់មានខ្មែរទេ មានតែបងម្នាក់ឯង ប៉ុន្តែគេស្គាល់តាមគ្នាគេ ជូនទូរស័ព្ទទៅគេមករកតាមគ្នា។ បងកាត់តែពេលគេការ ពេលរវល់ការគេចូលចិត្តកាត់ខោអាវខ្មែរ ពេលទៅស្រុកខ្មែរ ពួកគេចូលចិត្តទិញច្រើនៗ យកមកទុកកាត់ស្លៀកពាក់។ (សំណួរ៖ អ្នកបងធ្លាប់មានបទពិសោធន៍ចេះកាត់ខោអាវហ្នឹងពីស្រុកខ្មែរមកមែនទេ?) ចម្លើយ៖ ចេះកាត់តាំងពីបងនៅលីវ នៅជំនាន់សម័យសម្តេច ពេលបងនៅស្រុកខ្មែរអត់បានធ្វើទេ បងដើររកស៊ីវិញចេញពី ប៉ុល ពត មក។ ដល់ពេលកូនធានាមកនៅសហរដ្ឋអាមេរិក កូនក៏និយាយថា ម៉ាក់អត់ចេះភាសាអ៊ីចឹងបានអីពិសា ដល់អ៊ីចឹងត្រូវរៀនតម្រិះហ្នឹងឡើងវិញ ហើយបងទៅប្រទេសជិតខាង ចេញចូលៗ បងក៏រៀនថែម រៀនបច្ចេកទេសទៅ ក៏បានធ្វើទៅវាស្អាត»។
ពិធីបុណ្យកាន់បិណ្ឌនិងភ្ជុំបិណ្ឌ មានរយៈពេល ១៥ថ្ងៃ គឺចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃ ១រោច ដល់ថ្ងៃ ១៥រោច ខែភទ្របទ ហើយថ្ងៃបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ១៥រោច ខែភទ្របទ គឺត្រូវថ្ងៃអង្គារ ទី២៣ ខែកញ្ញា។ ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅបរទេស រួមមានសហរដ្ឋអាមេរិកជាដើម ដោយសាររវល់ធ្វើការ និងប្រកបររបររៀងៗខ្លួន ការរៀបចំពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌច្រើនធ្វើនៅចុងសប្តាហ៍ គឺថ្ងៃសៅរ៍ និងថ្ងៃអាទិត្យ។
ទោះជារស់នៅឯនាយសមុទ្រឆ្ងាយពីប្រទេសខ្លួនក្តី ក្នុងអំឡុងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនេះ ពលរដ្ឋស្រីប្រុសទាំងចាស់ក្មេង តែងតែនាំគ្នាធ្វើម្ហូបអាហារ នំចំណី ផ្លែឈើ និងផ្កាភ្ញី យកទៅប្រគេនព្រះសង្ឃនៅតាមវត្តអារាម ដើម្បីឧទ្ទិសបុណ្យកុសលជូនដល់ជីដូនជីតា មាតាបិតា និងញាតិសន្តានដែលបានចែកឋានទៅ។ បន្ថែមពីនេះ ពុទ្ធបរិស័ទក៏បានចូលប្រាក់វិភាគទានដល់វត្តផងដែរ សំរាប់ការកសាងបន្ថែមទៀតទៅថ្ងៃអនាគត។
ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅក្រុងអាឡិចហ្សិនឌ្រា (Alexandria) និងជាសមាជិកគណៈកម្មការវត្តពុទ្ធជ័យមង្គល ក្នុងរដ្ឋវឺជីនៀ អ្នកស្រី មុំ សោភ័ណ្ឌ ដែលបានរៀបចំពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៤ ខែកញ្ញា បានអោយដឹងថា ពលរដ្ឋខ្មែរយើង ទោះបីរស់នៅឆ្ងាយពីស្រុកកំណើតក៏ដោយ ក៏នៅតែរក្សាវប្បធម៌ ប្រពៃណីទំនៀមទំលាប់ជានិច្ច៖ «ពេលបុណ្យចូលឆ្នាំ បុណ្យផ្កា និងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ គឺខ្មែរយើងស្លៀកពាក់ខ្មែរទាំងអស់ ដូចជាហូល ផាមួង អាវប៉ាក់ កន្សែងពានាជាដើម ព្រោះអីខ្មែរយើងនៅស្រឡាញ់ប្រពៃណីខ្មែរ អត់លះបង់ទេ ទោះបីនៅដល់ណាក៏ស្រឡាញ់របៀបរបបខ្មែរ ប៉ុន្តែក្មេងជំនាន់ក្រោយកើតនៅស្រុកនេះគេអត់ពាក់ទេ។ ខោអាវខ្មែរថ្លៃណាស់ ឈ្នួល ៤០ដុល្លារ អាវ និងសំពត់ ៤០ដុល្លារ នៅស្រុកខ្មែរថ្លៃជាងនេះទៀតនៅហាងខ្លះ»។
ក្នុងរដ្ឋវឺជីនៀ និងរដ្ឋម៉ារីលែន មានជាងកាត់ដេរខ្មែរចំនួន ៧នាក់។ ពួកគេនិយាយដូចៗគ្នាថា ភាគច្រើនជាប់រវល់កាត់សំលៀកបំពាក់ខ្មែរនៅពេលដែលមានពិធីបុណ្យទាន និងរៀបមង្គលការម្តងៗប៉ុណ្ណោះ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ជាងកាត់ដេរភាគច្រើនមានការងារធ្វើធម្មតា ហើយប្រាក់ចំណូលបានមកពីរបរនេះគឺបន្ថែមទៅនឹងប្រាក់ចំណូលប្រចាំគ្រួសារ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។