ជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីដក្រពះ (Gastroesophageal Reflux Disease -GERD) បណ្ដាលមកពីអាស៊ីដហូរច្រាលចេញពីក្រពះ បុកឡើងទៅក្នុងបំពង់អាហារ។ ជំងឺនេះ ប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ដំណេកពេលយប់ និងបង្កហានិភ័យខ្ពស់ដល់បំពង់អាហារដល់អ្នកជំងឺ។
តើត្រូវធ្វើដូចម្ដេច ដើម្បីបង្ការជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីដក្រពះនេះបាន?
វេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសផ្នែកក្រពះ និងបំពង់អាហារ ឲ្យដឹងថា ជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីដក្រពះ បណ្ដាលមកពីម្ហូបអាហារដែលទទួលទាន និងបញ្ហាដំណើរការមិនល្អនៃស្ពីនទ័រ (Sphincters) ដែលជាសាច់ដុំពិសេសនៅក្នុងបំពង់អាហារ (សាច់ដុំខ្ជឹបនៅកក្រពះ)។ ករណីខ្លះទៀត ដោយសារក្រពះបញ្ចេញទឹកអាស៊ីដច្រើនពេក។ អ្នកប្រឈមហានិភ័យខ្ពស់នៃជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីដ គឺអ្នកធាត់ខ្លាំង អ្នកទទួលទានអាហារបរិមាណច្រើន និងអ្នកដែលស្លៀកសំលៀកបំពាក់ តឹងខ្លាំងពេកនៅជុំវិញចង្កេះ។
លោក វេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ៃ សុខារិទ្ធ ម្ចាស់គ្លីនីក នៅទីក្រុង លីន (Lynn) រដ្ឋម៉ាស្សាឈូសេត (Massachusetts) មានប្រសាសន៍ប្រាប់អាស៊ីសេរីតាមទូរស័ព្ទថា គេអាចកត់សំគាល់រោគសញ្ញា នៃជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីដក្រពះ ដូចជា ឧស្សាហ៍ភើជូរក្នុងមាត់ ក្ដៅនៅផ្នែកខាងក្រោមនៃបំពង់អាហារដល់បំពង់ក ឆ្អល់ចុងដង្ហើម ពិបាកដកដង្ហើម មានអារម្មណ៍ដូចជាស្លាក់អាហារ មានស្លេស្មច្រើននៅបំពង់ក ឈឺបំពង់ក ក្អក ដំបៅមាត់ និងឈឺក្រហាយទ្រូង ឬឆ្អល់ចុងដង្ហើម (Heart burn) ក្រោយពេលបរិភោគអាហាររួចជាដើម៖ « ខ្មែរយើង និងអាគាំងភាគច្រើន គឺកើតបញ្ហាឈឺក្រពះ ដែលមានច្រើនយ៉ាង អ្នកខ្លះឆ្អល់ដើមទ្រូង ខ្លះភើច្រើន។ វាមិនបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតទេ គ្រាន់តែឲ្យយើងពិបាកក្នុងខ្លួន។ ហើយខ្លះមាន Heart burn គឺមានន័យថា ជាតិអាស៊ីដច្រើនក្នុងក្រពះ វាច្រាលឡើងលើ នាំឲ្យពិបាកដកដង្ហើម ជួនកាលឈឺមាត់ ល្វីងមាត់ ហើយករណីខ្លះទៀតធ្វើឲ្យក្អក »។
គេហទំព័រសុខភាព WebMD ឲ្យដឹងថា ការក្រហាយទ្រូង (Heart Burn) ម្តងម្កាល ដោយសារការច្រាលទឹកអាស៊ីដក្រពះ (Acid Reflux) មិនបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតនោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែប្រសិនបើករណីនេះ កើតឡើងច្រើនដងក្នុងមួយសប្ដាហ៍ អ្នកជំងឺត្រូវជួបពិគ្រោះ យោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យ។ ជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីដក្រពះរ៉ាំរ៉ៃ (GERD) នោះវានឹងបណ្ដាលឲ្យរលាក និងដំបៅក្រពះ ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាល។ ករណីខ្លះទៀត វាបណ្ដាលឲ្យផ្លាស់ប្ដូរកោសិកាក្នុងស្រទាប់បំពង់អាហារ ដែលនេះ គឺជាហានិភ័យខ្ពស់ នាំឲ្យកើតជំងឺមហារីកបំពង់អាហារ (esophageal cancer)។
លោក វេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ៃ សុខារិទ្ធ មានប្រសាសន៍បន្តថា អ្នកមានបញ្ហាច្រាលទឹកអាស៊ីដក្រពះ នៅពេលទទួលទានអាហារម្តងៗ ត្រូវកត់សំគាល់ថា តើវាបណ្ដាលឲ្យមានបញ្ហារំខានអ្វីខ្លះ ដូចជា ឧស្សាហ៍ភើជូរ ស្លេស្មក្នុងបំពង់ក ឬក៏បណ្ដាលឲ្យក្អកជាដើម។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិតថា ប្រសិនបើមានរោគសញ្ញាណាមួយខាងលើនេះ គួរតែផ្លាស់ប្ដូរពីប្រភេទម្ហូបអាហារ ដែលទទួលទានទាំងនោះ៖ «គ្រូពេទ្យណែនាំឲ្យពិនិត្យមើលពីផលវិបាករាល់ថ្ងៃនៃការបរិភោគអាហារ ដូចជាម្ហូបមួយណា ដែលញ៉ាំទៅធ្វើទុក្ខពិបាកក្នុងខ្លួន ដើម្បីចំណាំថ្ងៃក្រោយ ឧទាហរណ៍ដូចជា ផ្កាខាត់ណាខៀវ (Broccoli) ស្ពៃ ឬរបស់ឆៅ។ ទី២ កុំញ៉ាំញាប់ពេក ទំពាឲ្យម៉ត់ត្រឹមត្រូវសឹមលេប បើជក់បារី ត្រូវបញ្ឈប់។ គេអាចមានថ្នាំទិញបានដោយមិនចាំបាច់មានវេជ្ជបញ្ជា ដើម្បីកាត់បន្ថយជាតិអាស៊ីដច្រើនក្នុងក្រពះ »។
អ្នកកើតជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីដក្រពះ បណ្ដាលឲ្យឈឺក្រហាយទ្រូងរាប់ម៉ោង ជាពិសេសក្រោយការបរិភោគរួច។ ការទទួលទានអាហាររួចហើយ គេងសម្រាកឬទម្រេតខ្លួនភ្លាម វានាំឲ្យឈឺក្រហាយទ្រូងកាន់តែខ្លាំង។ ប្រសិនបើរោគសញ្ញានេះ នៅតែបន្តកើតឡើង គឺត្រូវស្វែងរកការព្យាបាលពីគ្រូពេទ្យជំនាញ។ ចំពោះរោគសញ្ញាអ្នកមានជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីដពេលយប់វិញ គឺនៅពេលភ្ញាក់ពីដំណេក ច្រើនឈឺបំពង់ក ក្អក ឬមានជាតិល្វីងជូរចត់ក្នុងមាត់។ ក្រៅតែពីមានបញ្ហាគេងមិនលក់ អ្នកមានជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីដពេលយប់ គឺវានឹងទៅបំផ្លាញកោសិកាក្នុងបំពង់អាហារ ដោយសារ ទឹកអាស៊ីដនោះ វាស្ថិតនៅក្នុងបំពង់អាហារយូរ នៅពេលគេងទម្រេតខ្លួន។
តើត្រូវធ្វើដូចម្ដេចខ្លះ ដើម្បីកាត់បន្ថយការច្រាលទឹកអាស៊ីដក្រពះ?
ទាំងលោកវេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ៃ សុខារិទ្ធ និងគេហទំព័រសុខភាព WebMD ឲ្យដឹងដូចគ្នាថា មធ្យោបាយល្អបំផុត សម្រាប់អ្នកមានជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីដក្រពះ គឺត្រូវផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ និងរបបអាហារទទួលទាន។ អ្នកជំងឺត្រូវចៀសវាងការទទួលទានអាហារ ដែលមានជាតិអាស៊ីដច្រើន ដូចជា ប៉េងប៉ោះ ខ្ទឹមស ខ្ទឹមបារាំង ស្ករសូកូឡា អាហារមានជាតិខ្លាញ់ច្រើន ជាតិហឹរខ្លាំង និងក្រូចគ្រប់ប្រភេទ ដូចជា ក្រូចថ្លុងជាដើម។ ទម្លាប់បរិភោគអាហារបរិមាណតិច ជៀសវាងការទទួលទានច្រើនហួសហេតុ រហូតដល់ហល់ ទទួលទានអាហារពេលល្ងាច៣ឬ៤ម៉ោងមុនចូលគេង និងចៀសវាងការទទួលទាន អាហារសម្រន់ពេលយប់ជ្រៅ។ បន្ថែមពីនេះ អ្នកមានជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីដក្រពះ គួរកាត់បន្ថយកាហ្វេ តែ ភេសជ្ជៈកំប៉ុង (sodas) ស្រា ទឹកប៉េងប៉ោះ និងទឹកក្រូចពោធិ៍សាត់។
គេហទំព័រសុខភាព WebMD ឲ្យដឹងថា គ្រូពេទ្យនឹងចេញវេជ្ជបញ្ជាឲ្យអ្នកមានជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីដក្រពះ ប្រើថ្នាំបន្សាបជាតិអាស៊ីដ នៅក្នុងក្រពះ រយៈពេល ២ខែ ឬយូរជាងនេះ ទៅតាមស្ថានភាពរបស់អ្នកជំងឺ។ គ្រូពេទ្យក៏នឹងផ្តល់ដំបូន្មានឲ្យអ្នកមានជំងឺច្រាលទឹកអាស៊ីដក្រពះដែលធាត់ខ្លាំង ត្រូវបញ្ចុះទម្ងន់ ដោយបរិភោគសាច់តិច តែទទួលទានបន្លែ និងផ្លែឈើច្រើន។
បន្ថែមពីនេះ គ្រូពេទ្យស្នើឲ្យអ្នកជំងឺកល់ជើងគ្រែ ដើម្បីលើកក្បាលដំណេក ឲ្យខ្ពស់ដល់ទៅ៣០ សង្ទីម៉ែត្រ មិនមែនដាក់ខ្នើយកលច្រើនឲ្យក្បាលខ្ពស់នោះទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។