របបលោក ហ៊ុន សែន នឹងសម្ពោធវិមានឈ្នះ ឈ្នះ និងធ្វើពិធីឆ្លងឆ្នាំរយៈពេលបីថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី២៩ ដល់ថ្ងៃទី៣១ ធ្នូ នៅឯទីតាំងវិមានឈ្នះឈ្នះ ក្នុងខណ្ឌជ្រោយចង្វារ រាជធានីភ្នំពេញ។ មន្ត្រីនៃរបបឯកបក្សអះអាងថា ការសាងសង់វិមានឈ្នះ ឈ្នះ នេះ គឺ ដើម្បីរំឭកដល់ បុព្វបុរសខ្មែរ ក្នុងបុព្វហេតុជាតិមាតុភូមិ ដែលជានិម្មិតរូបនៃសុខសន្តិភាព ក្រោយពីបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិលដ៏រ៉ាំរ៉ៃ ជាច្រើនទសវត្សរ៍កន្លងមក។
ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគអះអាងថា ការសាងសង់វិមានឈ្នះឈ្នះនេះ មិនមានសារៈសំខាន់ និងមានន័យសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរជាទូទៅឡើយ។
វិមានឈ្នះ ឈ្នះ ត្រូវបានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា រួមទាំងមេដឹកនាំទីក្រុងភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន ផង មានមោទនភាពខ្លាំងបំផុត ដែលបានសាងសង់វិមាននេះឡើង នៅក្នុងសម័យរបស់លោក ដែលរបបក្រុងភ្នំពេញថា ជានិមិត្តរូបសន្តិភាព ក្រោយពីបានផ្ដួលរលំរបបខ្មែរក្រហមបានជោគជ័យ។
ក៏ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគ បានចាត់ទុកវិមានឈ្នះឈ្នះនេះ គឺជាចេតិយសម្រាប់តម្កល់ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រក្លែងក្លាយរបស់របបលោក ហ៊ុន សែន និងជានិមិត្តរូប ដែលវៀតណាម បានលើកបន្តុបលោក ហ៊ុន សែន ឲ្យដឹកនាំប្រទេសរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក គឹម សុខ មានប្រសាសន៍ថា របបលោក ហ៊ុន សែន សង់វិមានឈ្នះឈ្នះនេះ គឺជាការបំភ្លៃការពិតនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ព្រោះនយោបាយឈ្នះ ឈ្នះ នេះ គឺក្រុមបក្សពួកលោក ហ៊ុន សែនទៅវិញទេ ដែលឈ្នះមិនមែនជាតិ និងពលរដ្ឋជាអ្នកឈ្នះឡើយ ទោះបីជាតិលិចលង់ក្ដី លោក ហ៊ុន សែន មិនខ្វល់ដែរ៖ «លោក ហ៊ុន សែន គាត់ជាមនុស្សកម្ចាត់អ្នកដទៃ ពេលគាត់ធ្វើជាប្រធានអនុសេនាធំនៅសម័យខ្មែរក្រហម ដែលអ្នកណាហ៊ានរារាំងការកាន់តំណែងរបស់គាត់។ ហើយនៅឆ្នាំ១៩៧៧ ប៉ុល ពត បោសសំអាតផ្ទៃក្នុង ហើយលោក ហ៊ុន សែន នៅពេលនោះភ័យខ្លាច ដោយសារតែលោកជាអ្នកកម្ទេចគេ លោក ហ៊ុន សែន ក៏រត់ទៅប្រទេសវៀតណាម នៅពេលនោះ វៀតណាមបានចាប់ដាក់គុក បន្ទាប់មកវៀតណាមបានបំពាក់បំប៉ន និងបានវិលមកកម្ពុជា ដឹកនាំប្រទេសដល់បច្ចុប្បន្ន»។
បក្សកាន់អំណាចអះអាងថា នយោបាយ ឈ្នះ ឈ្នះ គឺជាគោលដៅធ្វើឲ្យរលាយអង្គការចាត់តាំងរបស់ខ្មែរក្រហម និងជានយោបាយគ្មានអ្នកឈ្នះ គ្មានអ្នកចាញ់ដែលលោក ហ៊ុន សែន បានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៩៤ ក្រោយពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១។ ចំពោះនិយមន័យនៃនយោបាយឈ្នះ ឈ្នះវិញ ក៏បានចែងពីខ្លឹមសារល្អ ដែលជាការកំណត់យុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់បញ្ចប់សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុង និងជាការស្វែងរកសន្តិភាពសម្រាប់សង្គមកម្ពុជាទាំងមូល ក្នុងការបង្កើតឲ្យមានជំនឿចិត្តលើគ្នាទៅវិញទៅមក ពោលគឺ ខ្មែរគ្រប់ភាគីត្រូវទទួលស្គាល់ថា នៅក្នុងការធ្វើសង្គ្រាមបំផ្លិចបំផ្លាញ ប្រាកដជាមិនមានអ្នកឈ្នះនោះទេ ហើយការចងអាឃាតព្យាបាទគ្នា ក៏មិនអាចនាំមកនូវសុខសន្តិភាពជូនប្រជាពលរដ្ឋ និងប្រទេសជាតិបានដែរ។
ក្រៅពីនេះទៀត នយោបាយនេះ ជាការបើកទូលាយនៃការអភិវឌ្ឍន៍លើគ្រប់វិស័យ នៅតំបន់ដាច់ស្រយាល ដែលធ្លាប់បែងចែកគ្នាគ្រប់គ្រង ដើម្បីតភ្ជាប់មករាជធានីភ្នំពេញដែលជាបេះដូងនៃប្រទេសកម្ពុជា។ នៅទន្ទឹមនឹងនេះ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នៃអង្គការអន្តរជាតិជាច្រើន បានចូលមកជួយអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជា ជួយដល់សហគមន៍ក្រីក្រ ដែលជាការស្ដារឡើងវិញ ក្រោយពីកម្ពុជាជួបប្រទះសង្គ្រាមស៊ីវិលរ៉ាំរ៉ៃ។ នយោបាយឈ្នះ ឈ្នះ នេះទៀត ក៏ជាការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាអតីតគណបក្សកុម្មុយនិស្ត ក្នុងការផ្ដល់នូវយុត្តិធម៌សង្គម មិនអនុញ្ញាតឲ្យមានអំពើហិង្សា ការរំលោភបំពានគ្នា និងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ដូចដែលបានកើតនៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យឡើយ។
ទោះបីជានយោបាយឈ្នះឈ្នះនេះ បានចែងល្អឥតខ្ចោះដូច្នេះក្ដី ក៏ប៉ុន្តែ និយមន័យនៃនយោបាយឈ្នះ ឈ្នះរបស់លោក ហ៊ុន សែន នេះគ្រាន់តែជាការចែងល្អនៅតែលើក្រដាសតែប៉ុណ្ណោះ ចំពោះការអនុវត្តជាក់ស្ដែងវិញ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា របបលោក ហ៊ុន សែន បានអនុវត្តផ្ទុយពីខ្លឹមសារនេះទាំងស្រុង ពីព្រោះថា ការបង្ហូរឈាមគ្នានៅតែបន្តកើតមានជាហូរហែគិតពីឆ្នាំ១៩៩៤ ក្រោយពីលោក ហ៊ុន សែន បានដាក់ចេញគោលនយោបាយនេះមក។ មិនយូរប៉ុន្មាននៅក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៧ លោក ហ៊ុន សែន បង្កើតអោយមានព្រឹត្តិការណ៍មួយដែលអង្គការសហប្រជាជាតិហៅថា ជារដ្ឋប្រហារប្រឆាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រីទី១ ទ្រង់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ។ ទាហាន លោក ហ៊ុន សែន បានបាញ់សម្លាប់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចជាច្រើននាក់ និងមួយចំនួនត្រូវចាប់ខ្លួន មួយចំនួនទៀតបាត់ខ្លួន ដែលការបង្ហូរឈាមនេះ ធ្វើឲ្យក្រុមគ្រួសារមន្ត្រីទាំងនោះឈឺចាប់ និងព្រាត់ប្រាសពីក្រុមគ្រួសារ ដែលគេមិនឃើញថា មិនខុសពីក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យឡើយ។
ការសម្លាប់ គឺជាការបំភិតបំភ័យអ្នកនយោបាយប្រឆាំង បាននិរទេសខ្លួនរហូតដល់មានការសម្របសម្រួលរបស់ជប៉ុន អាមេរិក និងអង្គការសហប្រជាជាតិ អោយចូលរួមការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨។ ប៉ុន្តែការបោះឆ្នោតពោរពេញដោយអំពើហិង្សា និងមូលដ្ឋានទន់ខ្សោយ។ លោក ហ៊ុន សែន និងគណបក្សប្រជាជន ឈ្នះសំឡេងភាគច្រើនក្នុងសភា។ ទាំងរដ្ឋប្រហារ និងការបោះឆ្នោតបានជួយអោយលោក ហ៊ុន សែន ពង្រឹងអំណាចបន្ត។
របាយការណ៍របស់អង្គការលីកាដូ (LICADHO) បង្ហាញថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ឆ្នាំ២០១២ ឲ្យដឹងថា ជាង ២ទសវត្សរ៍មកនេះ យ៉ាងហោចណាស់ មានមនុស្សជាង ១០០នាក់ ដែលត្រូវបានធ្វើឃាតដោយសារការបំពេញមុខងាររបស់ខ្លួន ការបញ្ចេញមតិរិះគន់រដ្ឋាភិបាល ការធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ និងហេតុផលដទៃទៀត។ អ្នកទាំងនោះរួមមាន អ្នកសារព័ត៌មាន សកម្មជនគណបក្សនយោបាយ សកម្មជនបរិស្ថាន សកម្មជនការពារដីធ្លី ព្រះសង្ឃ មេដឹកនាំសហជីព កម្មកររោងចក្រ និងអ្នកវិភាគនយោបាយ។
នៅគ្រប់ដំណាក់កាលនៃការបោះឆ្នោតនីមួយៗ គណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានប្រើអំពើហិង្សាទៅលើក្រុមអ្នកប្រឆាំង និងអ្នករិះគន់ ដូចជា ការបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០០៣ ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៨ និងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ជាដើម គណបក្សប្រឆាំងតែងតែប្រកាសមិនទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោត ដោយការគៃបន្លំសន្លឹកឆ្នោត និងធ្វើឲ្យជាប់គាំងនយោបាយ ស្របពេលនោះ អំពើហិង្សាបានកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ដូចជា ការប្រើអាវុធជាការបិទមាត់អ្នករិះគន់ និងការបង្ក្រាប។ ហើយនៅចុងក្រោយ គឺការបោះឆ្នោតនីតិកាលទី៥ កាលពីថ្ងៃទី២៩ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៨នេះ គឺគណបក្សកាន់អំណាចបានកម្ទេចបក្សប្រឆាំងដែលមានកម្លាំងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាមុនការប្រកួតមកដល់ ដែលគ្មានដៃគូប្រកួតដ៏ធំគឺ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដើម្បីទទួលជ័យជំនះក្នុងការដឹកនាំរបបរបស់លោកបន្តទៀត។
អង្គការអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) ធ្លាប់បានបញ្ចេញរបាយការណ៍បង្ហាញថា លោក ហ៊ុន សែន គឺជាមេដឹកនាំដែលជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី៦ ក្នុងចំណោមអ្នកដឹកនាំកាន់ដំណែងយូរជាងគេក្នុងពិភពលោក។ អង្គការនេះបានចាត់ទុកលោកថា ជាមេដឹកនាំកាន់អំណាចយូរ ដោយប្រើប្រាស់មធ្យោបាយសំខាន់ៗមួយចំនួន រួមមានការប្រើអំពើហិង្សា ការគាបសង្កត់ និងអំពើពុករលួយ។ របាយការណ៍ដដែលលើកឡើងទៀតថា លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវដាក់បញ្ចូលក្នុងចំណោមអ្នកដឹកនាំដែលឋិតក្នុងតំណែងតាមរយៈការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា ក្នុងចេតនា នយោបាយគ្រប់គ្រងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធគៃបន្លំការបោះឆ្នោត ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរ និងមានការគាំទ្រពីបរទេសគឺរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងហាណូយ ដែលជ្រើសរើសលោកអោយកាន់តំណែង និងអាចបន្តតំណែងរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
ព្រះអង្គ ប៊ុត ប៊ុនតិញ ស្ថាបនិកបណ្ដាញព្រះសង្ឃឯករាជ្យ ដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម មានថេរដីកាថា ការសម្ពោធ វិមានឈ្នះ ឈ្នះ និងធ្វើពិធីឆ្លងឆ្នាំនេះ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍បោក និងជាការអបអរសាទរ នយោបាយចាញ់ ចាញ់របស់លោក ហ៊ុន សែនទៅវិញទេ ពីព្រោះថា ក្រោមការដឹកនាំ របស់របប លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើឲ្យមេដឹកនាំខ្មែរបែកបាក់ តែលោកបែរជាទៅរណបបរទេស ចិន និងវៀតណាម ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីរក្សាអំណាច និងបក្សពួករបស់លោក បានគង់វង្ស៖ «ហ៊ុន សែន កំពុងពាក់អាវជ័យជំនះ តែហ៊ុន សែន កំពុងតែឲ្យជាតិបរាជ័យ តែ ហ៊ុន សែន កំពុងតែដេរអាវជ័យជំនះណាញាតិញោម ដូច្នេះ ហ៊ុន សែន ពាក់ជ័យជំនះយកលុយជាតិមកចាយ»។
អ្នកវិភាគលើកឡើងថា ការសាងសង់វិមានឈ្នះ ឈ្នះនេះ ជាការចង់បង្ហាញឲ្យពលរដ្ឋ និងសហគមន៍អន្តរជាតិមើលឃើញពីស្នាដៃរបស់គណបក្សកាន់អំណាច ដឹកនាំប្រទេស ទទួលបានជ័យជំនះពីមួយដំណាក់កាលទៅមួយដំណាក់កាល ក្រោមរូបភាព គោលនយោបាយឈ្នះឈ្នះ របស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលជាស្នាដៃមួយដ៏អាក្រក់ សម្រាប់បន្សល់ទុកឲ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយ ថ្វីដ្បិតនយោបាយឈ្នះឈ្នះនេះ ចែងពីខ្មែរគ្រប់ភាគីឈ្នះទាំងអស់គ្នាក្ដី ផ្ទុយទៅវិញនយោបាយ នេះ បង្កប់នូវភាពពិសពុល កម្ទេចខ្មែរគ្នាឯង ធ្វើឲ្យក្រុមបក្សប្រឆាំង និងអ្នករងគ្រោះដីធ្លីស្ទើរពេញមួយនគររងការឈឺចាប់ ក្រោមរូបភាពអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗ។ លើសពីនេះទៀត ក្រុមបក្សពួកលោក ហ៊ុន សែន ដែលជាអ្នកទទួលបានជ័យជំនះនោះ រស់នៅលើទ្រព្យសម្បត្តិស្ដុកស្ដម្ភ តាមរយៈការប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយ និងតួនាទី ឋានៈ បុណ្យស័ក ដែលធ្វើឲ្យមានគម្លាតអ្នកមាន អ្នកក្រ និងអំពើយុត្តិធម៌នៅក្នុងសង្គម។
លោក គឹម សុខ មានប្រសាសន៍ថា របបឯកបក្សសម្ពោធវិមានឈ្នះ ឈ្នះ និងធ្វើពិធីឆ្លងឆ្នាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានេះ គឺជាពិធីមួយ ដែលអតីតបក្សកុម្មុយនិស្តដឹកនាំដោយ លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើពិធីអបអរសាទរដែលរបបរបស់លោក បានរណបបរទេស ហើយយកខ្មែរជាសត្រូវ កម្ចេចដៃគូប្រកួតគ្មានត្រាប្រណី ក្រោមរូបភាពនយោបាយឈ្នះឈ្នះជារនាំងបិទបាំងល្បិចអាក្រក់នៅពីក្រោយ៖ «ពីព្រោះពលរដ្ឋដឹងជាទូទៅ ដោយសារក្រោមអំណាចគេនៅស្ងប់ស្ងាត់ តែពលរដ្ឋមិនគោរព ហ៊ុន សែន ទេ តែហ៊ុន សែន គោរពយួនគឺគោរពពិតដោយសារតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទោះជា ហ៊ុន សែន ស្រមៃ១០០ជាតិទៀតក៏មិនបានដែរ ដូច្នេះហ៊ុន សែន ត្រូវតែគោរពយួនហើយដោយសារធ្វើឲ្យលោកក្លាយជានាយកមន្ត្រីដ៏យូរឆ្នាំបែបនេះ»។
វិមានឈ្នះឈ្នះនេះ បានសាងសង់កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦មក នៅលើផ្ទៃដី ៨ហិកតារ ស្ថិតក្នុងតំបន់អភិវឌ្ឍន៍របស់លោក លី យ៉ុងផាត់ នៅសង្កាត់បាក់ខែង ខណ្ឌជ្រោយចង្វារ រាជធានីភ្នំពេញ។នៅក្នុងវិមាននេះ គឺមាន រូបចម្លាក់សម្រាប់ដាក់តាំងនៅក្នុងវិមានជាច្រើន ដែលនៅតាមជញ្ជាំងជាន់ផ្ទាល់ដី ជុំវិញបរិវេណវិមានឈ្នះ-ឈ្នះ ដែលរូបចម្លាក់ទាំងនោះ ទាក់ទង ប្រវត្តិនៃដំណើរឆ្ពោះទៅការផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ឆ្នាំ១៩៧៧។ រូបចម្លាក់ជាច្រើនទៀតនៅលើវិមាននេះ មានដូចជា រួបចម្លាក់ ហង្ស រូបគ្រុឌ និងរូបដំរីក្បាលបី រូបនាគ និងរូបតោជាដើម។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ ក្រសួងការពារជាតិ លោក ឈុំ សុជាតិ ធ្លាប់ឲ្យអ្នកសារព័ត៌មានឲ្យដឹងថា របបលោក ហ៊ុន សែន នឹងដាក់ឯកសារមួយ នៅសារមន្ទីរវិមានឈ្នះឈ្នះផ្តោតលើ ប្រវត្តិតស៊ូរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ របបលោក ហ៊ុន សែន បានកសាងវិមានឈ្នះឈ្នះក្នុងគោលបំណងចង់បង្ហាញពីស្នាដៃនៃការខិតខំប្រឹងប្រែង របស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលបានតស៊ូរំដោះជាតិកម្ពុជា ចេញពីរបបខ្មែរក្រហម។
ទាក់ទងនឹងករណីនេះ លោក គឹម សុខ អះអាងថា វិមានឈ្នះ ឈ្នះនេះ គឺជាចេតិយ សម្រាប់តម្កល់ឯកសារក្លែងក្លាយ នៅក្នុងរបបកាប់សម្លាប់ ដែលដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីបន្លំប្រវត្តិសាស្ត្រ បង្វែងការកាប់សម្លាប់ខ្មែរគ្នាឯង ដើម្បីអំណាចរបស់ខ្លួន ក្រោមរូបភាព នយោបាយ ឈ្នះ ឈ្នះនេះ ទៅជាវិមានមួយដែល ជាទីមោទនភាពរបស់ក្រុមដឹកនាំកុម្មុយនិស្តផ្ដាច់ការបច្ចុប្បន្ន៖ «កាលពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម សង់ឡើងដើម្បីអបអរសាទរ ដែលកម្ពុជាទទួលបានឯករាជ្យពីបារាំងមានសេរីភាពវិញ តែពិធីនេះ និងវិមានឈ្នះឈ្នះ គឺជាការ កាឡៃ កាឡៃទាំងឯកសាររបស់គាត់ កាឡៃទាំងវិធីកាន់អំណាចរបស់គាត់ ដូច្នេះវិមាននេះសម្រាប់ផ្ទុកឯកសារកាឡៃរបស់គាត់»។
លោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី២៦ ធ្នូ បានសំដែងពីមោទនភាពរបស់ខ្លួន ចំពោះការសាងសង់វិមានឈ្នះ ឈ្នះនេះឡើង។ លោកបន្ថែមថា ការដាក់សម្ពោធវិមានឈ្នះឈ្នះ ដើម្បីអបអរខួបលើកទី២០ នៃការបញ្ចប់ទាំងស្រុងនូវសង្គ្រាមស៊ីវិលនៅកម្ពុជា។ លោកអះអាងថា ការបញ្ចប់សង្គ្រាមនេះ ដោយសារតែនយោបាយឈ្នះៗរបស់លោក ទើបធ្វើឲ្យកម្ពុជាមានសុខសន្តិភាព និងការបង្រួបបង្រួមជាតិ៖ «វិមានឈ្នះឈ្នះ ដែលជានិមិត្តរូបនៃការបញ្ចប់សង្គ្រាមតាមរយៈនយោបាយឈ្នះ យើងធ្វើពីធីសម្ពោធវិមាននេះ ដើម្បីជាការរំលឹកនៃការបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិល ដែលនាំមកនូវការបង្រួបង្រួមជាតិរបស់កម្ពុជា ជាលើកដំបូង»។
ការបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិលនៅកម្ពុជាមិនមែនមកពីនយោបាយឈ្នះឈ្នះរបស់លោក ហ៊ុន សែន តែម្នាក់ឯងនោះទេ។ ការបញ្ចប់សង្គ្រាមត្រជាក់នេះ នៅចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០ សង្គ្រាមត្រជាក់ ដែលជាសង្គ្រាមដណ្ដើមឥទ្ធិពលមនោគមវិជ្ជានយោបាយ រវាងប្លុកកុម្មុយនិស្ត និងប្លុកសេរី ចាប់ឈានចូលដល់ផ្លូវបំបែកមួយ។ កំផែងក្រុងប៊ែរឡាំង ដែលខណ្ឌចែកប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ខាងកើត និយមកុម្មុយនិស្ត និងអាល្លឺម៉ង់ខាងលិចនិយមសេរីពហុបក្ស ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋអាល្លឺម៉ង់វាយកម្ទេចចោល ហើយប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ដែលធ្លាប់តែចែកជាពីរក៏ត្រូវបានក្លាយជាប្រទេសតែមួយវិញ។
ការនាំឲ្យដល់ទីបញ្ចប់នៃសង្គ្រាមត្រជាក់ ដែលអនុញ្ញាតឲ្យប្រជាជាតិដែលបែកបាក់ដោយសារការប្រកាន់និន្នាការនយោបាយខុសគ្នា ងាកមកបង្រួបបង្រួមគ្នាវិញនេះ គឺកើតចេញពីផែនការកែទម្រង់ក្នុងទិសដៅធ្វើសេរីភាវូបនីយកម្ម នៃប្រទេសកុម្មុយនិស្តដ៏ធំជាងគេបំផុតមួយនៅលើលោក។ នាពេលនោះ ប្លុកកុម្មុយនិស្តជួបប្រទះនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ អតីតប្រធានាធិបតី សហភាពសូវៀត លោក មីខាអ៊ីល ហ្គោរបាឆេវ (Michail Gorbachev) បានដាក់ចេញនូវផែនការកែទម្រង់ដ៏ធំមួយ ដែលគេអោយឈ្មោះថា ប៉េរ៉េស្ត្រយកា (Perestroika)។ គឺការកែទម្រង់ របស់លោក ហ្គោរបាឆេវ នេះហើយ ដែលបានជំរុញអោយប្រទេសអឺរ៉ុបខាងកើតទាំងឡាយ មានអាល្លឺម៉ង់ ប៉ូឡូញ ហុងគ្រីជាដើម បានរំដោះខ្លួនពីប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងបែបកុម្មុយនិស្តផ្ដាច់ការ ឲ្យទៅជាបែបសេរីពហុបក្ស តាមលោកខាងលិចវិញ។
ស្ថិតក្នុងចរន្តនយោបាយថ្មីនេះ សហភាពសូវៀត ក៏គ្មានហេតុផលអ្វី នឹងបន្តផ្ដល់ជំនួយថវិកា និងគ្រឿងសព្វាវុធរបស់ខ្លួន ដល់កងទ័ពវៀតណាម ក្នុងបេសកកម្មជួយប្រទេសកម្ពុជា «ជាបងប្អូន» ក្នុងត្រកូលកុម្មុយនិស្តនឹងគ្នានោះទៀតដែរ។ នៅពេលនោះ មេដឹកនាំកម្ពុជា ដែលប្រឈមមុខនឹងការដាក់គំនាបសេដ្ឋកិច្ចពីលោកខាងលិចស្រាប់ ហើយត្រូវទទួលរងនូវការបោះបង់ចោលពីប្រទេសរៀមច្បងប្លុកកុម្មុយនិស្តទៀត ក៏ចាប់ផ្ដើមស្រវេស្រវារកយន្តការថ្មី ដើម្បីទ្រទ្រង់វត្តមានរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជាជាបន្តទៅទៀត។
រីឯក្រុមអ្នកតស៊ូខ្មែរម្ខាងទៀតនៅជាយដែនខ្មែរថៃ មានក្រុមស្មោះស្ម័គ្រនឹងសម្តេចព្រះនរោត្តមសីហនុ នៃគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ក្រុមស្មោះស្ម័គ្រនឹងលោកតា សឺន សាន នៃរណសិរ្សរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ (KPNLF) និងក្រុមខ្មែរក្រហម នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ក៏ត្រូវបានប្រទេសអ្នកគាំទ្រខ្លួនមានប្រទេសលោកខាងលិច និងប្រទេសចិនជាដើម ជួយជ្រោមជ្រែងឲ្យមានការចរចារកសន្តិភាពរវាងក្រុមបដិបក្ខខ្មែរដែរ។
ទោះបីជាមេដឹកនាំក្រុងភ្នំពេញ បានព្យាយាម លើកពីនយោបាយឈ្នះ ឈ្នះ ទើបធ្វើឲ្យកម្ពុជាលេចមុខមាត់ជាថ្មីនៅឆាកអន្តរជាតិ ក្រោយពីរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំយ៉ាងនេះក្ដី ក៏ប៉ុន្តែនយោបាយឈ្នះ ឈ្នះ និងការសាងសង់វិមានឈ្នះឈ្នះ ដើម្បីជាតឹកតាងបង្ហាញពីស្នាដៃរបស់របបក្រុងភ្នំពេញបែបនេះក្ដី ក៏ប្រវត្តិសាស្ត្រនៅតែចារថា នយោបាយឈ្នះ ឈ្នះ និងវិមាននេះ ពុំមានន័យសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋជាទូទៅ ដែលរស់នៅក្នុងរបបមួយដែលមានសុខសន្តិភាព និងមានសេរីភាពពេញឡើយ។
កាដូឆ្នាំថ្មី ឆ្នាំ២០១៩ របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺវិមានឈ្នះឈ្នះ ដែលមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញមានមោទនភាពចំពោះចំពោះការសាងសង់វិមាននេះឡើង និងជាស្នាដៃរបស់ខ្លួនដែលទទួលបានជ័យជំនះនៅគ្រប់ដំណាក់កាលបែបនេះក្ដី ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគមើលឃើញថា វិមាននេះ នេះ ជានិមិត្តរូបនៃការបែកបាក់ ដែលមេដឹកនាំបច្ចុប្បន្នដឹកនាំប្រទេសមិនបានគិតពីបញ្ហាប្រទេសជាតិជារឿងសំខាន់ តែគិតរឿងយកឈ្នះចាញ់ ដើម្បីបន្តអំណាចជារឿងចាំបាច់ ដែលប្រវត្តិសាស្ត្រនឹងកត់ត្រា អំពីភាពបែកបាក់ គ្មានការផ្សះផ្សាជាតិ និងបង្រួបបង្រួមជាតិពិតប្រាកដ ទោះជារបបឯកបក្សនេះ ខំបិទបាំងអំពីការបែកបាក់ជាតិនេះបែបណាក្ដី ហើយវិមាននេះ ក៏ជាភស្តុតាងមួយទៀតសម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ ដែលបង្ហាញថា ជាវិមានឈ្នះតែអ្នកនយោបាយមួយក្រុមរបស់បក្សកាន់អំណាច មិនមែនឈ្នះសម្រាប់ប្រទេសជាតិទាំងមូលឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។