ប្រជាពលរដ្ឋនៅស្រុកឯកភ្នំ ខេត្តបាត់ដំបង ជាច្រើនគ្រួសារចាប់យករបរធ្វើណែមធ្វើពីសាច់ត្រី លក់រកប្រាក់ចំណូលដោះស្រាយជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ដោយពុំចាំបាច់ធ្វើចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រទេស។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធគួរគាំទ្រលើកស្ទួយមុខរបរនេះ ដោយពង្រីកការផលិតឱ្យមានមាត្រដ្ឋាន និងទប់ស្កាត់ទំនិញនាំចូលពីបរទេសដើម្បីផ្ដល់ឱកាសការងារដល់ពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍។
មុខរបរធ្វើណែមត្រីស្រស់ ជារបរមួយពេញនិយមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងឃុំព្រែកខ្ពប និងឃុំព្រែកហ្លួង ស្រុកឯកភ្នំ។ នៅចម្ងាយប្រមាណ១០គីឡូម៉ែត្រ ពីក្រុងបាត់ដំបង ស្របតាមបណ្ដោយដងស្ទឹងសង្កែ នៅតាមផ្ទះនីមួយៗ មានពលរដ្ឋភាគច្រើនជាស្ត្រី កំពុងអង្គុយវេចណែមត្រីដាក់ទៅក្នុងថង់ផ្លាស្ទិចតូចៗ ឬស្លឹកចេកទៅតាមតម្រូវការរបស់អតិថិជន។
អ្នកធ្វើណែមត្រីម្នាក់នៅ ភូមិព្រែកខ្ពប ឃុំព្រែកខ្ពប លោកស្រី រឹម រីណា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីឱ្យដឹងថា លោកស្រីចាប់មុខរបរនេះអស់រយៈពេលជាង១០ឆ្នាំមកហើយ។ លោកស្រីឱ្យដឹងថា លោកស្រីផលិតណែមបានប្រហែល ៤រយគីឡូក្រាម(៤០០គីឡូក្រាម)ក្នុងមួយថ្ងៃ និងទទួលបានប្រាក់ចំណេញជាង ៨ម៉ឺនរៀល(៨០,០០០រៀល)។ លោកស្រី រឹម រីណា បញ្ជាក់ថា ថ្វីបើរបរធ្វើណែមនេះ មិនអាចរកចំណូលបានជាអ្នកមានក៏ដោយ ប៉ុន្តែអាជីពមួយនេះបានជួយសម្រួលដល់ជីវភាពរបស់លោកស្រីបានមួយចំណែកធំ ដោយមិនចាំបាច់រកការងារធ្វើខាងក្រៅ ឬធ្វើចំណាកស្រុកឡើយ។ មកទល់ពេលនេះ មុខរបរលោកស្រីមានទីផ្សារកាន់តែទូលាយ និងមានអ្នកកុម្ម៉ង់ទិញច្រើនលក់បោះដុំស្ទើរគ្រប់ខេត្ត។
លោកស្រី រឹម រីណា៖ «ស្រីៗយើងបានការងារនេះហើយ បានចាស់ៗបានការងារធ្វើ មិនបានទៅណាឆ្ងាយអាយុច្រើនហើយទៅណាអត់កើត បានការងារនេះឯង»។
តម្លៃណែមដែលលក់ទៅឱ្យអាជីវករយកទៅលក់បន្តមានតម្លៃ ៥ពាន់រៀល ចំពោះចង្កោមតូច និង ៥ម៉ឺនរៀល សម្រាប់ចង្កោមធំ។ ចំណែកអាជីវករដែលលើកយកទៅលក់បន្តអាចលក់បានតម្លៃគុណនឹង២។
ណែមទាំងនោះ ផលិតឡើងពីសាច់ ត្រីរ៉ស់ ត្រីឆ្ដោ និងត្រីត្រសក់ ដែលវះយកស្បែក និងឆ្អឹងចេញ រួចយកទៅកិនជាច្រើនដងរហូតដល់ស្វិត ដោយផ្សំជាមួយគ្រឿងទេសមានដូចជា រំដេង ម្ទេសម៉ត់ អំបិល ស្ករ ជាដើម។ សាច់ត្រីដែលកិនរួច ត្រូវវេចខ្ចប់ជាមួយផ្លែម្ទេស និងស្លឹកកន្ទួតបន្ថែម ហើយរុំស្លឹកចេក មុននឹងច្រកក្នុងថង់ប៉ុនមេដៃមនុស្សចាស់។
ពលរដ្ឋអ្នកធ្វើណែមម្នាក់ទៀត លោកស្រី ចេន រី ឱ្យដឹងថា លោកស្រីប្រកបមុខរបរនេះជាង ២០ឆ្នាំមកហើយ។ លោកស្រីថា ក្នុងមួយថ្ងៃ លោកស្រីអាចធ្វើណែមត្រីអស់ប្រមាណពី៣រយ(៣០០) ទៅ៥រយ(៥០០)គីឡូក្រាម ទៅតាមការបញ្ជាទិញរបស់អតិថិជន។ លោកស្រី ចេន រី បញ្ជាក់ថា ដើម្បីធ្វើណែមឱ្យទាន់តម្រូវការ គាត់ត្រូវការកម្លាំងពលកម្មច្រើន ដោយត្រូវជួលអ្នកកិនសាច់ត្រី អ្នកវេចខ្ចប់ និងអ្នកដឹកជញ្ជូនជាដើម។ លោកស្រីបន្ថែមថា មុខរបរមួយនេះបានផ្ដល់ឱកាសការងារដល់ប្រជាពលរដ្ឋច្រើននាក់ក្នុងមូលដ្ឋាន ដោយក្នុងមួយថ្ងៃពួកគេអាចរកចំណូលបានពីការស៊ីឈ្នួលវេចណែមចន្លោះពី ៣ម៉ឺន ទៅ៤ម៉ឺនរៀល។ លោកស្រីស្នើឱ្យអាជ្ញាធរងាកមកលើកស្ទួយមុខរបរនេះដោយជួយស្វែងរកទីផ្សារបន្ថែម និងចងក្រងជាសហគមន៍ណែមត្រី ដើម្បីពង្រីកមុខរបរនេះទៅកាន់ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យច្រើនបន្ថែមទៀត។
លោកស្រី ចេន រី «ប្រជាជនរស់ស្រួលហើយ ព្រោះបានមុខរបរនេះជាប់ហ្មង។ បើថាមិនបានជាប់វិញ ប្រហែលជាទៅថៃទៅអីអស់ហើយមើលទៅ»។
ណែមត្រី ជាប្រភេទអាហារសម្រន់ម្យ៉ាងដែលអាចយកទៅបរិភោគជាមួយអាហារដទៃទៀតដូចជានំបញ្ចុក ផ្ទាប់ជាមួយអន្លក់ ឬច្នៃដាក់នំប៉័ងជាមួយទឹកជ្រលក់ឱ្យកាន់តែមានឱជារស។ គេអាចរកទិញណែមត្រីនេះបាន នៅតាមចំណតរថយន្តក្រុង កាណូត ឬតូបលក់ផ្លែឈើ ជាពិសេសនៅតាមតូបបណ្ដោយផ្លូវជាតិលេខ៥ ចាប់ពីរង្វង់មូលព្រាបស ក្រុងបាត់ដំបង ដល់ឃុំអន្លង់វិល ស្រុកសង្កែ។ ណែមត្រីត្រូវបានគេចងជាចង្កោមមានចំនួន១រយគ្រាប់(១០០គ្រាប់)តាមទំហំគ្រាប់ណែម។
យ៉ាងណាសិប្បកម្មផលិតណែមត្រីនេះ ភាគច្រើននៅមានលក្ខណៈជាគ្រួសារនៅឡើយ និងការវេចខ្ចប់មិនសូវមានស្ដង់ដារ ដែលជាហេតុមិនអាចឱ្យផលិតផលមួយនេះមានលទ្ធភាពនាំចេញទៅក្រៅប្រទេសបាននៅឡើយ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ម្ចាស់សិប្បកម្មណែមឱ្យដឹងថា មុខរបរមួយនេះនៅមិនទាន់មានការចងក្រងជាសហគមន៍មួយឱ្យច្បាស់លាស់នៅឡើយនោះទេ។
ជុំវិញរឿងនេះ ជំទប់ទី២ ឃុំព្រែកខ្ពប លោក ហេង សារឿន ឱ្យដឹងថា នៅក្នុងឃុំព្រែកខ្ពបមានសិប្បកម្មធ្វើណែមត្រីប្រមាណ៥០គ្រួសារ និងអ្នកស៊ីឈ្នួលវេចខ្ចប់រាប់រយគ្រួសារឯណោះ។ លោកបន្តថា តំបន់ដែលសម្បូរអ្នកធ្វើណែម ភាគច្រើននៅក្នុងភូមិមួយចំនួននៃឃុំព្រែកខ្ពប ស្រុកឯកភ្នំ ដូចជាភូមិព្រែកខ្ពប ភូមិខ្វិត ភូមិព្រែកស្នោ ភូមិអូរកំបុត និងមានខ្លះនៅឃុំពាមឯក ឃុំព្រែកហ្លួងនិងឃុំព្រែកនរិន្ទ។ លោកបន្ថែមថា បច្ចុប្បន្ននៅក្នុងភូមិព្រែកខ្ពបមានសហគមន៍ធ្វើណែមមួយកន្លែង ដែលនៅទីនោះការផលិតមានអនាម័យ និងមាត្រដ្ឋានត្រឹមត្រូវ។ យ៉ាងណាលោកមិនទាន់មានគម្រោងក្នុងការបង្កើតសហគមន៍បន្ថែមទៀតនោះឡើយ។
លោក ហេង សារឿន៖ «ខ្ញុំអត់ទាន់មានគម្រោងដែរសព្វថ្ងៃហ្នឹង ដោយសារខ្ញុំអត់ទាន់បានទាក់ទងជាមួយអ្នកខាងគាត់ផលិតណែមហ្នឹង ថាគាត់ធ្វើអាជីវកម្មរាល់ថ្ងៃហ្នឹង លក់ដូរមានការលក់ដាច់ជាងមុនឬថយជាងមុន ខ្ញុំមិនដែលទំនាក់ទំនងដែរ»។
ទាក់ទិនរឿងនេះ មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកប្រចាំ នៅខេត្តបាត់ដំបង លោក យិន ម៉េងលី យល់ឃើញថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធគួរលើកស្ទួយមុខរបរនេះឱ្យមានតែរីកចម្រើនដើម្បីផ្ដល់ការងារកាន់តែច្រើនបន្ថែមទៀតដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកបន្តថា អាជ្ញាធរជំនាញ គួរផ្ដល់បច្ចេកទេសធ្វើណែមឱ្យមានស្តង់ដារ និងអនាម័យ ដើម្បីពង្រីកទីផ្សារឱ្យកាន់តែធំទូលាយទៅក្រៅប្រទេស។ ជាមួយគ្នានេះ លោកជំរុញឱ្យមានការទប់ស្កាត់លំហូរទំនិញពីបរទេស និងបង្កើតជាសហគមន៍ណែមត្រីមួយដើម្បីប្រមូលផ្ដុំអ្នកផលិត និងជួយគ្នាទៅវិញទៅមកបង្កើនគុណភាពផលិតផល។
លោក យិន ម៉េងលី៖ «អ៊ីចឹងទាល់តែយើងរួមគ្នាទាំងអាជ្ញាធរ ទាំងអ្នកប្រើប្រាស់ អ្នកផលិតហ្នឹងគឺរួមគ្នាដើម្បីលើកតម្កើងផលិតផលក្នុងស្រុកយើងហ្នឹង»។
សព្វថ្ងៃ ណែមដែលអ្នកភូមិផលិតជាប្រភេទណែមសាច់ត្រីមាន ៣ប្រភេទ គឺណែមវែង ណែមខ្ចៅគ្រាប់តូច និងគ្រាប់ធំ។ ប្រជាពលរដ្ឋដែលប្រកបមុខរបរមួយនេះស្នើដល់អាជ្ញាធរ ឱ្យជួយពង្រឹងសហគមន៍ផលិតណែមបន្ថែម ជាពិសេសទៅលើកបច្ចេកទេស និងពង្រីកទីផ្សារ ដើម្បីឱ្យផលិតផលណែមខ្មែរកាន់តែមានឈ្មោះល្បីបន្ថែមទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។