ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក (Joseph R. Biden) បានស្នើឲ្យកម្ពុជារក្សាអធិបតេយ្យភាពនិងបូរណភាពទឹកដីពីឥទ្ធិពលចិនស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញនិងដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ។សំណើនេះធ្វើឡើងក្នុងជំនួបរវាងលោកនិងលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ម្សិលមិញ។
ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ចូ បៃឌិន (Joe Biden) បានលើកឡើងពីកង្វល់ទាក់ទងនឹងស្ថានការណ៍នៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមនៅខេត្តព្រះសីហនុនិងបានគូសបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃតម្លាភាពពេញលេញអំពីសកម្មភាពរបស់យោធានៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន (PRC) នៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម។
ក្តីបារម្ភលោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃឌិន (Joseph R. Biden Jr.) ធ្វើឡើងក្នុងពេលជួបពិភាក្សាជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ប្រធានអាស៊ានប្តូរវេនសម្រាប់ ឆ្នាំ២០២២ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ម្សិលមិញ។ ក្តីកង្វល់ពីមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិកនេះកើតឡើងក្រោយពីសារព័ត៌មានអាមេរិក (The Washington Post) កាលពីខែមិថុនាកន្លងទៅបានដកស្រង់សំដីមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ប្រទេសលោកសេរីថាចិនកំពុងលួចលាក់សាងសង់មូលដ្ឋានយោធានៅកំពង់ផែរាមដើម្បីបំរើវិស័យយោធាផ្តាច់មុខរបស់ចិន។ មូលដ្ឋានយោធានេះជាមូលដ្ឋានយុទ្ធសាស្រ្តទីពីរដ៏មានសារៈសំខាន់ក្នុងតំបន់ ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក (Indo-Pacific) ជាផ្នែកមួយក្នុងយុទ្ធសាស្រ្តរបស់រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងដើម្បីឈានក្លាយជាមេដឹកនាំយោធាក្នុងពិភពលោក។
បច្ចុប្បន្នចិន មានមូលដ្ឋានយោធាបរទេសនៅអាហ្រ្វិកខាងកើត។ ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនេះ លោក គង់ ភោគ អ្នកនាំពាក្យផ្លូវការនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននិងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធឆ្នាំ២០២២ប្រាប់សន្និសីទសារព័ត៌មានថាកម្ពុជាមិនបានលាក់បាំងព័ត៌មានស្តីពីការសាងសង់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមនោះទេ។ លោកថា កម្ពុជាបានអនុញ្ញាតឲ្យតំណាងទូតបរទេសមួយចំនួនទៅពិនិត្យមើលនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកសមុទ្ររាមខេត្តព្រះសីហនុទៀតផង។ លោកស្នើឲ្យប្រទេសដែលចោទប្រកាន់កម្ពុជាកន្លងមកផ្តល់យុត្តិធម៌ឲ្យកម្ពុជា៖
«កម្ពុជាបានផ្តល់ចម្លើយជាច្រើនដងមកហើយស្តីពីការអភិវឌ្ឍន៍នៅមូលដ្ឋានកងទ័ពរាម។អ្វីដែលយើងធ្វើនៅនោះមិនមែនទើបតែកើតឡើងនោះទេតាមពិតមានការវាយតម្លៃរួចរាល់ហើយដើម្បីចូលរួមក្នុងបំណងផ្សេងៗមិនត្រឹមតែសន្តិសុខនិងការពារជាតិប៉ុណ្ណោះទេក៏ពាក់ព័ន្ធការសង្គ្រោះនៅសមុទ្រ»។
កន្លងមក ទោះបីកម្ពុជាបានអនុញ្ញាតឲ្យតំណាងស្ថានទូតបរទេសមានដូចជា អាមេរិកទៅពិនិត្យការសាងសង់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមក្តីប៉ុន្តែដំណើរទៅពិនិត្យនោះធ្វើឡើងក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់យោធាខ្មែរដោយមិនបានអនុញ្ញាតឲ្យពិនិត្យដោយសេរីនោះទេ។ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកបានសុំទៅពិនិត្យជាលើកទីពីរប៉ុន្តែកម្ពុជាបានបដិសេធ។
ពាក់ព័ន្ធរឿងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យវិញលោកប្រធានាធិបតី Biden ក៏បានជំរុញឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បើកឡើងវិញនូវលំហរសេរីភាពពលរដ្ឋនិងនយោបាយនៅមុនការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខ។ លោកក៏បានអំពាវនាវឲ្យមានការដោះលែងសកម្មជនដែលត្រូវបានតុលាការឃុំខ្លួនពីបទចោទប្រកាន់នយោបាយរួមទាំងពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកកញ្ញា សេង ធារី ផងដែរ។ លោកប្រធានាធិបតី បៃឌិន(Biden) បានរំលឹកឡើងវិញនូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចំពោះប្រជាជនកម្ពុជានិងបំណងប្រាថ្នារបស់ពលរដ្ឋខ្មែរដែលចង់ឃើញកម្ពុជាមានការរីកចម្រើន ប្រជាធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យ។
ក្នុងជំនួបដដែលនោះលោកប្រធានាធិបតី Biden ក៏បានពិភាក្សាអំពីវិបត្តិនៅក្នុងប្រទេសភូមានិងការឆ្លើយតបរបស់អាស៊ានដោយគូសបញ្ជាក់ថាសហគមន៍អន្តរជាតិមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការលើកកម្ពស់ការវិលត្រឡប់ទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងស្ថិរភាពនៅក្នុងប្រទេសភូមា និង អាមេរិកគាំទ្រចំពោះការឯកភាពប្រាំចំណុចរបស់អាស៊ានស្តីពីវិបត្តិភូមា។
ដោយឡែកក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន-អាមេរិកវិញប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ចូ បៃឌិន (Joe Biden) ក៏បានបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃទំនាក់ទំនងភាពជាដៃគូរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងអាស៊ានដែលជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក និងតំបន់ (Indo pacific) ជាជំហានសំខាន់ដើម្បីកសាងនិងអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន៖
«យើងរួបរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាដ៏សំខាន់បំផុតក្នុងយុគសម័យរបស់យើងចាប់ពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុរហូតដល់សន្តិសុខសុខភាពការពារប្រឆាំងនឹងការគម្រាមកំហែងសំខាន់ៗនៃសណ្តាប់ធ្នាប់ដែលផ្អែកលើច្បាប់ការគំរាមកំហែងដល់នីតិរដ្ឋនិងដើម្បីកសាងឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិកដែលមានលក្ខណៈសេរីនិងបើកចំហស្ថិរភាពនិងវិបុលភាពនិងសុវត្ថិភាព»។
លោកបន្តថា អាមេរិកកំពុងដាក់ធនធានពិតប្រាកដនៅពីក្រោយវិធីសាស្រ្តថ្មីនេះ គឺ មិនមែនគ្រាន់តែជាការបញ្ចេញវោហាសាស្ត្រចោលនោះទេ។ ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំចុងក្រោយនេះអាមេរិកបានប្រកាសពីគំនិតផ្ដួចផ្ដើមថ្មីជាមួយអាស៊ានក្នុងទឹកប្រាក់ជាង ២៥០ លានដុល្លារ ហើយសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២៣ ខាងមុខនេះលោក បៃឌិន (Biden) នឹងស្នើផ្តល់ជំនួយចំនួន៨២៥លានដុល្លារសម្រាប់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។លោកថា សហរដ្ឋអាមេរិក បន្តកសាងនូវវឌ្ឍនភាពដោយធ្វើតាមការប្តេជ្ញាចិត្តនិងដាក់ចេញនូវគំនិតផ្តួចផ្តើមថ្មីៗជាក់ស្តែងដើម្បីពង្រឹងអាស៊ាន និង បង្កើនការតភ្ជាប់នៅទូទាំងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ លោក ចូ បៃឌិន (Joe Biden) នឹងចាកចេញពីកម្ពុជានៅថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកានេះដើម្បីទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូល G20 នៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។