កម្មករមួយចំនួនដែលកំពុងជំពាក់បំណុលធនាគារ និងមានជីវភាពត្រដាបត្រដួសរំពឹងថា នៅឆ្នាំ២០២៥ ខាងមុខនេះ រដ្ឋាភិបាល នឹងធ្វើឲ្យជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគាត់កាន់តែប្រសើរ និងឆាប់សងលុយធនាគារអស់។ ពួកគាត់ មើលឃើញថា បើរដ្ឋាភិបាល មានឆន្ទៈក្នុងការលើកកម្ពស់ជីវភាពកម្មករ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សពិតប្រាកដ នោះកម្ពុជានឹងទទួលបានអ្នកវិនិយោគមកពីប្រទេសលោកសេរី និងប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនានា ហើយកម្មករក៏អាចទទួលបានប្រាក់ខែខ្ពស់ជាងសព្វថ្ងៃ។
នៅមិនដល់២សប្ដាហ៍ទៀតទេ ឆ្នាំសកល ២០២៥ នឹងចូលមកដល់។ ចំណែកប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៥ សម្រាប់កម្មករក្នុងវិស័យវាយនភ័ណ្ឌ កាត់ដេរ ផលិតស្បែកជើង និងផលិតផលិតផលធ្វើដំណើរ និងកាបូប ចំនួន ២០៨ ដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយខែ ក៏នឹងចាប់ផ្ដើមអនុវត្ត នៅថ្ងៃទី១ ខែមករាខាងមុខនេះ ។ ថ្វីបើប្រាក់ឈ្នួលនេះ នឹងកើនឡើងជាងឆ្នាំ២០២៤ ក៏ដោយ ក៏កម្មករមួយចំនួន ត្អូញត្អែរថា ប្រាក់ឈ្នួលនេះ នៅតែពុំអាចឲ្យពួកគាត់មានជីវភាពសមរម្យ និងដោះបំណុលធនាគារបានឆាប់នោះឡើយ។
កម្មការិនីធ្វើការនៅរោងចក្រ អ.ជី(R.G FOOTWEAR)លោកស្រី ផែន ស្រីរ័ត្ន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ប្រាក់ឈ្នួលប្រចាំខែរបស់លោកស្រី និងស្វាមី ស្ទើរតែទប់មិនចង់ជាប់នឹងចំណាយប្រចាំថ្ងៃឡើយ ព្រោះលោកស្រីត្រូវចំណាយលើ ថ្លៃបន្ទប់ជួល ទឹក ភ្លើង ម្ហូបអាហារ និងការសិក្សារបស់កូនជាដើម ។ កម្មការិនី មានកូនបីនាក់ក្នុងបន្ទុករូបនេះ បន្តថា គាត់តែងត្បិតត្បៀតថ្លៃចំណាយលើម្ហូបអាហារ ដើម្បីបង្គ្រប់ខ្ទង់ចំណាយប្រចាំខែ។
លោកស្រី ផែន ស្រីរ័ត្ន៖«ពិបាកដែរហ្នឹង អីវ៉ាន់ឡើងថ្លៃតាំងពីអង្ករ ឡើងថ្លៃទាំងអស់នៅម្ដុំនេះ ប្រាក់ខែថោកហើយឥឡូវធ្លាក់ថ្លៃទៀតពិបាកដែរ»។
ចំណែកអតីតប្រធានសហជីពប្រចាំរោងចក្រ សេង បូ ហ្គាមិន (Shengbo Garment) លោកស្រី រឿន កូលាប ដែលត្រូវបានរោងចក្របញ្ឈប់ពីកន្លែងការងារ ក្រោយពីជាប់ឆ្នោតក្លាយជាប្រធានសហជីព ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា បច្ចុប្បន្ន លោកស្រី នៅពុំទាន់ចូលបម្រើការងារនៅកន្លែងផ្សេងឡើយ ដោយសារតែបញ្ហាជំងឺ។ ប្រការនេះ ក៏បានបង្ខំឲ្យលោកស្រី ខ្ចីបុលពីអ្នកក្នុងភូមិប្រមាណ២ពាន់ដុល្លារសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺ និងផ្គត់ផ្គង់ការសិក្សារបស់កូនៗ ចំនួន៣នាក់ ខណៈប័ណ្ណរបបបេឡាជាតិសន្តិសុខសង្គម (ប.ស.ស) របស់លោកស្រី ក៏ពុំអាចប្រើប្រាស់បាន។
លោកស្រី រឿន កូលាប៖«អាហ្នឹងប៉ះពាល់ ដោយសារតែកូនរបស់ខ្ញុំត្រូវការថវិការៀន ហើយឥឡូវកូនប្រាប់ថា ត្រូវការកុំព្យូទ័រ ទូរស័ព្ទកូនក៏ខូច ត្រូវការរៀនអនឡាញ(Online)ក៏រៀនអត់កើត ដល់អីចឹងខ្ញុំរាល់ថ្ងៃ អត់ដឹងថា រកវិធីសាស្ត្រអ្វី ដើម្បីទិញសម្ភារៈទាំងហ្នឹងឲ្យកូន ដើម្បីឲ្យកូនបានរៀនបានជួយដោះស្រាយកូន ខ្ញុំអត់ដឹងទេ រាល់ថ្ងៃនេះ ខួរក្បាលខ្ញុំវិលអស់ហើយ ណាមួយអត់មានស្រែធ្វើ ណាមួយត្រូវទិញអង្ករសព្វគ្រប់បែបយ៉ាងទាំងអស់ ដល់ពេលរៀបរាប់ចង់តែទឹកភ្នែកទេខ្ញុំ»។
ក្នុងពេលដែលកម្មករកំពុងប្រឈមនឹងបំណុលធនាគារ ប្រាក់ខែមិនសូវបានខ្ពស់ ការចំណាយកាន់តែច្រើន ហើយទំនិញសព្វសារពើនៅលើទីផ្សារឡើងថ្លៃ ប្រទេសកម្ពុជាក៏កំពុងប្រឈមរងទណ្ឌកម្មបន្ថែមទៀតពីសហភាពអឺរ៉ុប ដែលជាទីផ្សារនាំទំនិញចេញធំបំផុតរបស់កម្ពុជា ដោយសាររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។
កាលពីខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០២០ សហភាពអឺរ៉ុប បានដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ២០% ពីកម្ពុជា ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាប្រព័ន្ធ និងធ្ងន់ធ្ងរ រួមមានការដាក់កំហិតលើសិទ្ធិចូលរួមនយោបាយ ការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពបង្កើតអង្គការសមាគម និងការជួបប្រជុំដោយសន្តិវិធីជាដើម ។
តំណាងកម្មករនៃរោងចក្រសិន តៃ ហ្គាមែន ខេមបូឌា (Zhen Tai Garment Cambodia) លោក កឹម សុភេន ថ្លែងថា ក្រោយពីសហភាពអឺរ៉ុប បានដកផ្នែកខ្លះនៃប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធអ៊ឺ.ប៊ី.អេ វាបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ស្ថិរភាពការងារ ដោយពុំសូវមានអ្នកកុម្ម៉ង់ទិញច្រើនពីកម្ពុជា ដូចគ្រា ដែលកម្ពុជាមានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពេញលេញឡើយ ។ តំណាងកម្មកររូបនេះ រំពឹងថា រដ្ឋាភិបាលនឹងស្ដារឡើងវិញ នូវការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីកម្ពុជា ទទួលបាននូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនានា ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។
លោក កឹម សុភេន៖«នៅពេលមានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនៅ ការងារអត់សូវដាច់ទេ បានន័យថា ការងារយើងមិនមែនមានតែមួយខែពីរខែទេ គឺយើងបានធ្វើវិលជុំជាប់រហូតមួយឆ្នាំទល់មួយឆ្នាំ គឺយើងមិនដាច់ការងារទេ ។ បន្ទាប់មកដោយមានការរអាក់រអួល ហើយមានការកាត់អ៊ី.ប៊ី.អេ(EBA)ចំនួន២០ភាគរយយើងឃើញថា មានរោងចក្រច្រើនណាស់ ដែលព្យួរការងារ កម្មករច្រើនណាស់ ដែលអត់ការងារធ្វើ ហើយពេលដែលអត់ការងារធ្វើ គឺផលប៉ះពាល់ទាំងអស់គ្នា ទាំងថ្នាក់ដឹកនាំ ទាំងបងប្អូនកម្មករ ។ អីចឹងខ្ញុំសង្ឃឹមថា នឹងកុំឲ្យមានការបន្តទៀត និងធ្វើឲ្យបានល្អ បានមកវិញកាន់តែប្រសើរ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅមិនទាន់អាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ លោក កត្តា អ៊ន ដើម្បីសុំការឆ្លើយតប ជុំវិញបញ្ហានេះ បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី ២២ ខែធ្នូ។
កាលពីខែកញ្ញា កន្លងទៅក្រសួងការងារបានកំណត់ ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាឆ្នាំ២០២៥ ចំនួន ២០៨ ដុល្លារសម្រាប់កម្មករផ្នែកវាយនភណ្ឌ កាត់ដេរ ផលិតស្បែកជើង និងផលិតផលធ្វើដំណើរ និងកាបូប គឺកើនឡើងចំនួន ៤ដុល្លារ បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០២៣ ខណៈសហជីពឯករាជ្យបានទាមទារប្រាក់ឈ្នួលគោលចំនួន ២១៨ ដុល្លារក្នុងមួយខែ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្លាប់ប្ដេជ្ញាថា លោកនឹងកែប្រែកម្ពុជាឱ្យក្លាយទៅជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ត្រឹមឆ្នាំ២០៣០ ខណៈការដាក់ចំណាត់ថ្នាក់ ដោយ ធនាគារពិភពលោក ឆ្នាំ២០២៤ បង្ហាញថា ប្រទេស ដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ គឺត្រូវមានចំណូលជាតិសរុបក្នុងពលរដ្ឋម្នាក់ៗ (GDP Per Capita) ចន្លោះពីជាង ៤ពាន់ដុល្លារ (៤.៤៦៦) ដល់ ជិត១ម៉ឺន ៤ពាន់ដុល្លារ (១៣.៨៤៥) ខណៈបច្ចុប្បន្នចំណូលជាតិសរុបសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរម្នាក់ៗមានចំនួនជិត ២ពាន់ ៧រយ (២.៧០០) ដុល្លារ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU) អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ មានប្រសាសន៍ថា ទោះជាប្រាក់ឈ្នួលកម្មករ បន្តកើនឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំក៏ដោយ ក៏ប្រាក់ខែនេះ ហាក់នៅពុំទាន់ឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការចាំបាច់របស់កម្មករនោះឡើយ ។ អ្នកស្រីលើកឡើងថា បើកម្ពុជា ទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA របស់សហភាពអឺរ៉ុបពេញលេញ និងអាមេរិកផ្តល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ (GSP) ឡើងវិញ នោះវានឹងជួយដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្មករដែរ។
អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ៖«ខ្ញុំគិតថា ចំណុចទាំងអស់ហ្នឹង គឺជះឥទ្ធិពលទៅដល់កម្មករនិយោជិត ហើយបើសិនជាយើងមានGSPនិងEBAពេញលេញដូចពេលកន្លងមកដែលយើងធ្លាប់មាន ចង់ឬមិនចង់ ខ្ញុំគិតថា វានឹងបានប្រយោជន៍ដល់កម្មករនិយោជិត បានប្រយោជន៍ដល់ពលរដ្ឋទាំងអស់ តែបើសិនណា ផលប្រយោជន៍ទាំងអស់ហ្នឹង ត្រូវបានកាត់ផ្ដាច់បន្តិចម្ដងៗ ខ្ញុំគិតថា វាមិនចំណេញអ្វីដល់កម្មករនិយោជិត ឬប្រជាពលរដ្ឋទេ»។
កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ អង្គការលីកាដូ (Licadho) និងអង្គការសមធម៌កម្ពុជាសិក្សារួមគ្នារកឃើញគ្រួសារមួយចំនួនក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺជំពាក់បំណុលស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនិងធនាគារកាន់តែច្រើនឡើង។ របាយការណ៍បង្ហាញថា ពលរដ្ឋនៅក្នុងខេត្តនេះលើសពី ៨០ភាគរយ ជំពាក់បំណុលធនាគារយ៉ាងតិច ១ស្ថាប័ន ក្នុងនោះពលរដ្ឋ ២ភាគ៣ អះអាងថា ពួកគាត់ជាប់បំណុលធ្ងន់ធ្ងរលើសពីលទ្ធភាពនៃការសងត្រឡប់។
កម្មករទទូចដល់រដ្ឋាភិបាល ឲ្យស្ដារឡើងវិញនូវការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនានាពីសហគមន៍អន្តរជាតិ និងលើកយកបញ្ហាបំណុលធនាគាររបស់ពួកគាត់ ដើម្បីសម្រួលការប្រាក់ឲ្យនៅទាបជាងបច្ចុប្បន្ន។ ពួកគាត់ថា ប្រការនេះ នឹងជួយលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់កម្មករ និងសម្រួលឲ្យពួកគាត់ មានលទ្ធភាពសងបំណុលធនាគារបានឆាប់រហ័ស៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។