អ្នកភូមិជាង ២០នាក់ បានលើកគ្នាមកតវ៉ាឲ្យក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចមួយ បញ្ឈប់ការឈូសឆាយព្រៃ ដើម្បីរក្សាទុកព្រៃឈើសម្រាប់អ្នកភូមិប្រើប្រាស់ជាព្រៃបម្រុងទុក។ ចំណែកភាគីក្រុមហ៊ុនសំអាងថា ព្រៃដែលក្រុមហ៊ុនកំពុងឈូសឆាយ ឋិតក្នុងដីសម្បទានដែលរដ្ឋបានប្រគល់ឲ្យក្រុមហ៊ុន។
ប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមទំពួន រស់នៅភូមិសមុទ្រលើ ឃុំសេដា ស្រុកលំផាត់ ឲ្យដឹងថា ព្រៃស្រោងក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ ៣០ហិកតារ ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចឈ្មោះ រត្ន សុខន (Roth Sokhorn) ឈូសឆាយយកដីដាំកៅស៊ូ។ ចំណែកអ្នកភូមិមិនយល់ស្របទៅនឹងគម្រោងឈូសឆាយព្រៃយកដីនោះឡើយ។
កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ អ្នកភូមិបាននាំគ្នាទៅតវ៉ាសុំឲ្យក្រុមហ៊ុនផ្អាកការឈូសឆាយ ដើម្បីទុកពេលឲ្យអ្នកភូមិរៀបចំឯកសារទៅអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធចុះដោះស្រាយបញ្ហា ពីព្រោះអ្នកភូមិចាត់ទុកថា ការឈូសឆាយព្រៃរបស់ក្រុមហ៊ុន បង្កឲ្យមានផលប៉ះពាល់ព្រៃត្រៀមបម្រុងរបស់អ្នកភូមិ។
មិនមានអំពើហិង្សាអ្វីកើតមានក្នុងការតវ៉ានេះទេ ក៏ប៉ុន្តែមន្ត្រីក្រុមប្រឹក្សាឃុំបានសម្របសម្រួលឲ្យមានកិច្ចប្រជុំមួយនៅសាលាឃុំរវាងអ្នកតវ៉ា និងតំណាងក្រុមហ៊ុន ដើម្បីស្តាប់សំណូមពរពលរដ្ឋ។
ប្រធានសហគមន៍ លោក ទុយ ញ៉េប ថ្លែងថា អ្នកភូមិទាមទារឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ រក្សាទុកព្រៃ ២ពាន់ហិកតារ ចាប់ពីចំណុចជើងភ្នំយ៉ាក់ មកទល់នឹងភូមិ សម្រាប់អ្នកភូមិអភិរក្ស៖ «មិនមែនទៅបាតុកម្មជាមួយក្រុមហ៊ុនទេ គ្រាន់តែទៅចរចាជាមួយក្រុមហ៊ុន សុំឲ្យក្រុមហ៊ុនមានលិខិតអនុញ្ញាតមកពីណាឈូសឆាយដី សហគមន៍ក៏មានលិខិតទទួលស្គាល់ពីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ»។
ក្រុមហ៊ុន រត្ន សុខន បានស្នើសុំដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ៩ពាន់ហិកតារ នៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ គ្រប់គ្រងដោយក្រសួងបរិស្ថាន តាំងពីឆ្នាំ២០១២។ បន្ទាប់មក ក្រុមហ៊ុននេះបានឈូសឆាយព្រៃអស់ប្រមាណ ១០០ហិកតារ ដើម្បីយកដីដាំកៅស៊ូចាប់ពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១៤ រហូតបច្ចុប្បន្ន។
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសេដា លោក ធូន សុវណ្ណ ចាត់ទុកសកម្មភាពឈូសឆាយព្រៃរបស់ក្រុមហ៊ុន ថាបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់សហគមន៍ និងបំផ្លាញធនធានព្រៃឈើ។ លោកគាំទ្រការតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋ ពីព្រោះក្រុមហ៊ុននេះមិនបានបង្ហាញឯកសារទាក់ទិនការឈូសឆាយព្រៃឈើនោះឡើយ៖ «សុំឲ្យក្រុមហ៊ុនចែកឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្លះ ដើម្បីឲ្យប្រជាជនរស់នៅ។ ចំពោះមុខអនាគតហ្នឹងអត់មានដីហើយ សុំឲ្យក្រុមហ៊ុនខិតទៅមុខ ដីមានច្រើនរហូតដល់អូរលាវ អូរតាង នៅមានដី»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងតំណាងក្រុមហ៊ុន រត្ន សុខន សុំអធិប្បាយបញ្ហានេះបានទេនៅថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ។
យ៉ាងនេះក្តី តំណាងអ្នកភូមិដដែលឲ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុនបានយល់ព្រមផ្អាកការឈូសឆាយរយៈពេល ៧ថ្ងៃ តាមសំណូមពរអ្នកភូមិ។
ទាក់ទិនករណីនេះដែរ មេឃុំសេដា លោក អង្គ ប៊ុនធៀន មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា ការផ្តល់ដីសម្បទាននៅតំបន់នោះ មន្ត្រីជំនាញមិនបានសិក្សាផលប៉ះពាល់ និងពិភាក្សាជាមួយសហគមន៍ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននៅតំបន់នោះឡើយ ដោយសារតែមន្ត្រីជំនាញសំអាងថា ដីតំបន់នោះជាតំបន់ជម្រកសត្វព្រៃ។ ដូច្នេះ អ្នកភូមិ និងមន្ត្រីអាជ្ញាធរ មិនមានសិទ្ធិចាត់ចែងលើដីនោះទេ។ លោកថា អ្នកភូមិជនជាតិដើមភាគតិចនៅតំបន់នោះ បានប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផលព្រៃឈើក្នុងដែនជម្រកសត្វជាលក្ខណៈប្រពៃណីច្រើនជំនាន់មកហើយ។ បច្ចុប្បន្ន ក្រុមហ៊ុនចំនួនបីទទួលដីសម្បទាននៅតំបន់នោះ ហើយឈូសឆាយព្រៃសហគមន៍ប្រើប្រាស់អស់ស្ទើរគ្មានសល់៖ «ក្រុមហ៊ុនឈូសឆាយជិតភូមិនោះយើងឃើញហើយ បើក្រុមហ៊ុនចូលនោះក្រុមហ៊ុនឈូសឆាយអស់អត់មានឈើធ្វើផ្ទះសម្បែងទេ។ ឃាត់ឈូសឆាយព្រៃដូចជាវាលអ៊ីចឹង»។
ជនជាតិដើមភាគតិចទំពួន ភូមិសមុទ្រលើ មានសមាជិក ២១៥គ្រួសារ បានចុះបញ្ជីបង្កើតសហគមន៍ផ្លូវការកាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១២ និងបានរៀបចំឯកសារចុះបញ្ជីដីធ្លីសហគមន៍ជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាពនៅក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤។ គោលការណ៍ចុះបញ្ជីដីសហគមន៍ជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាព សហគមន៍មានសិទ្ធិទទួលបានដីកប់សពមិនលើសពី ៧ហិកតារ ដីព្រៃសក្ការៈមិនលើសពី ៧ហិកតារ និងដីត្រៀមបម្រុងមួយផ្នែកទៀតសម្រាប់បម្រើជីវភាពអនាគតកូនចៅសហគមន៍។
មន្ត្រីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សសមាគមអាដហុក (adhoc) ខេត្តរតនគិរី លោក ឆាយ ធី កត់សម្គាល់ថា ជនជាតិដើមភាគតិចមានប្រពៃណីរស់អាស្រ័យព្រៃឈើ។ ចំណែកច្បាប់ព្រៃឈើ ធានាសិទ្ធិប្រើប្រាស់ព្រៃឈើសម្រាប់គោលបំណងទំនៀមទម្លាប់ ជំនឿសាសនា និងការរស់នៅរបស់សហគមន៍ក្បែរតំបន់ព្រៃឈើបម្រុងទុកអចិន្ត្រៃយ៍របស់រដ្ឋផងដែរ។ លោកបន្តថា ក្រុមអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ គួរចាត់វិធានការដោះស្រាយបញ្ហាដែលកើតមានរវាងសហគមន៍ភូមិសមុទ្រលើ និងក្រុមហ៊ុនឲ្យបានប្រសើរ ចៀសវាងអូសបន្លាយពេលធ្វើឲ្យបាតុភាពរីកធំឡើង៖ «សហគមន៍មានឯកសារសំអាងគាត់បានស្នើកន្លងមក ហើយមានអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានចុះហត្ថលេខា។ អ៊ីចឹងសហគមន៍គាត់ចាត់ទុកដីនោះថាជាដីសហគមន៍ ដើម្បីចុះបញ្ជីដីជាសមូហភាព»។
របាយការណ៍អាជ្ញាធរស្រុកលំផាត់ ឲ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុន រត្ន សុខន បានការអនុញ្ញាតឈូសឆាយដីអនុតំបន់១ និងអនុតំបន់២ សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៤ ចំនួន ៣ពាន់ហិកតារ ក្នុងដីសម្បទានដែលក្រុមហ៊ុនបានស្នើសុំសម្រាប់គម្រោងដាំកៅស៊ូ ឬដំណាំកសិឧស្សាហកម្មផ្សេងទៀត។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី ក៏មិនអាចទាក់ទងសុំការបញ្ជាក់ពីមន្ត្រីមន្ទីរបរិស្ថាន ខេត្តរតនគិរី ជុំវិញបាតុភាពរវាងអ្នកភូមិ និងក្រុមហ៊ុនបានដូចគ្នា នៅថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ។
ទាក់ទិនករណីនេះដែរ អភិបាលស្រុកលំផាត់ លោក គង់ ស្រ៊ុន ថ្លែងថា ប្រជាពលរដ្ឋ និងក្រុមហ៊ុន បានយល់ស្របគ្នាថានឹងស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធី។ លោកកត់សម្គាល់ថា មន្ត្រីជំនាញបរិស្ថានគ្រោងផ្តល់ដីប្រមាណ ២ពាន់ហិកតារ សម្រាប់ជាដីបម្រុងទុកសហគមន៍ភូមិសមុទ្រលើ ក៏ប៉ុន្តែដីនោះមិនឋិតក្នុងតំបន់ព្រៃដែលអ្នកភូមិទាមទារនោះឡើយ៖ «បានអញ្ជើញតំណាងក្រុមហ៊ុន តំណាងប្រជាពលរដ្ឋចាស់ទុំប្រមាណជាង ១០នាក់ និងអាជ្ញាធរភូមិឃុំដោះស្រាយមួយជំហានសិន តើសំណូមពររបស់ប្រជាពលរដ្ឋចង់បានកន្លែងហ្នឹង ហើយក្រុមហ៊ុនគេឆ្លើយតបយ៉ាងម៉េច»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ប្រធានសហគមន៍ភូមិសមុទ្រលើ លោក ទុយ ញ៉េប បារម្ភថា កិច្ចអន្តរាគមន៍របស់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធយឺតយ៉ាវ ជាកត្តាជំរុញឲ្យក្រុមហ៊ុនបានឱកាសបន្តឈូសឆាយព្រៃតទៅទៀត។ លោកព្រមានថា អ្នកភូមិនឹងនាំគ្នាតវ៉ាជាថ្មីទៀត ប្រសិនក្រុមហ៊ុនបន្តឈូសឆាយព្រៃឈើនៅតំបន់នោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។