ក្រសួងសុខាភិបាលសំណូមពរដល់ ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់នៃការឆ្លងរាតត្បាតជំងឺតម្កាត់ផ្សេងៗ និងគ្រោះថ្នាក់ ដូចជា ពស់ចឹក ឆក់ខ្សែភ្លើង ក្នុងពេលជំនន់ទឹកភ្លៀង ដែលជន់លិចផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋរាប់ម៉ឺនខ្នង និងត្រូវបានជម្លៀសទៅទីទួលសុវត្ថិភាព។
ការព្រមាននេះ ក្រោយដែលទឹកជំនន់វាយលុករាជធានី និងខេត្តក្រុងចំនួន ១៩ ផ្សេងទៀត ដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ប្រជាពលរដ្ឋជាង ៤ម៉ឺនគ្រួសារ និងខូចខាតដំណាំអស់រាប់សិបម៉ឺនហិកតារ។
តើប្រជាពលរដ្ឋគួរមានវិធានការដូចម្តេចខ្លះ ដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព?
ក្រសួងសុខាភិបាលឲ្យដឹងថា ផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរដល់សុខភាពដោយសារទឹកជំនន់ រួមមាន ជំងឺគ្រុនចាញ់ គ្រុនឈាម គ្រុនឈីក (CHIK) រាករូស ការពុលចំណីអាហារ ការលង់ទឹក និងពស់ចឹកជាដើម។
អ្នកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ឱ វ៉ាន់ឌីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល ប្រាប់ក្រុមអ្នកកាសែតថា ក្នុងអំឡុងទឹកលិចនេះឲ្យ ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ ដើម្បីជៀសវាងគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ ជាយថាហេតុ និងជំងឺតម្កាត់នានា។ អ្នកស្រីបន្តថា ពលរដ្ឋត្រូវឧស្សាហ៍លាងដៃ ទទួលទានទឹកដាំពុះ ត្រូវសម្រាន្តក្នុងមុង ដើម្បីការពារមូសខាំ ដែលនាំឲ្យកើតជំងឺគ្រុនឈាម និងគ្រុនចាញ់៖ « សូមបងប្អូនរក្សាអនាម័យដៃ និងខ្លួនប្រាណឲ្យបានស្អាតជាប់ជានិច្ច ត្រូវងូតទឹកសំអាតខ្លួនប្រាណដោយប្រើសាប៊ូ។ ការពារនូវការឆ្លងជំងឺផ្សេងៗ ដូចជាជំងឺរាករូស ការពុលចំណីអាហារ ឬជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើមស្រួចស្រាល់ ជំងឺផ្ដាសាយ ឬអាចជំងឺឆ្លងផ្សេងៗ ទៀត ដែលយើងត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន »។
បន្ថែមពីនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលរូបនេះ បន្តថា ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបរិភោគចំណីអាហារ ដែលស្អាត និងចម្អិនឲ្យឆ្អិនល្អត្រឹមត្រូវ លាងសំអាតបន្លែផ្លែឈើឲ្យបានស្អាត ពិសាទឹកដាំពុះ ប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត។ ឪពុកម្ដាយ ឬអាណាព្យាបាល ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នកូនចៅកុំឲ្យហែលទឹក ដែលអាចនាំឲ្យលង់ទឹក ឬទឹកហូរខ្លាំងកួចយកទៅបាត់។ អ្នកស្រីថា ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នពស់ចឹក នៅពេលទៅដល់ទីទួលសុវត្ថិភាព៖ « សូមលោកអ្នកសម្រាន្តក្នុងមុងគ្រប់ពេល ហើយប្រើប្រាស់សំលៀកបំពាក់វែងៗ ការពារមូសខាំ ដែលអាចនាំកើតជំងឺគ្រុនឈាម គ្រុនចាញ់ គ្រុនឈឺក និងជំងឺផ្សេងទៀត ដែលកើតឡើងដោយសារមូសខាំ។ មាតាបិតានាំកុមារាកុមារី ទៅចាក់ថ្នាំបង្ការ តាមកាលកំណត់ និងផ្តល់ចំណីអាហារគ្រប់គ្រាន់ដល់កុមារ ដើម្បីចៀសវាងបញ្ហាកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ » ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងជំនន់ទឹកភ្លៀងនេះ លោក គន់ គីម អនុប្រធានទី១ នៃគណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ ប្រាប់កាសែតក្នុងស្រុកកាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែតុលានេះថា ទឹកជំនន់នេះបណ្ដាលឲ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ពលរដ្ឋជិត ៤ម៉ឺនគ្រួសារ ដែលក្នុងនោះមានប្រមាណជាង ១៤ម៉ឺននាក់។ លោកថា ទឹកជំនន់នេះបណ្ដាលឲ្យជន់លិច ផ្ទះពលរដ្ឋជាង ៤ម៉ឺនខ្នង សាលារៀនជាង ៣រយខ្នង ផលដំណាំស្រូវជាង ១១ម៉ឺនហិកតារ និងដំណាំរួមផ្សំជិត ៦ម៉ឺនហិកតារផ្សេងទៀត ព្រមទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ-ឯកជនជាច្រើនផងដែរ។ លោក គន់ គីម បន្តថា ក្នុងចំណោមខេត្តចំនួន១៩ គឺមានខេត្ត៦ ដែលរងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ជាងគេ រួមមាន ខេត្តពោធិ៍សាត់ បាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ ប៉ៃលិន ខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
ក្រសួងសុខាភិបាលក៏បានក្រើនរលឹកដល់ពលរដ្ឋត្រូវយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមទៀត ទោះបីជាទឹកជំនន់បានស្រកទៅវិញហើយក្ដី។ ការប្រុងប្រយ័ត្នពីផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពទាំងនោះ ក៏ដូចជាក្នុងអំឡុងពេលទឹកជន់ផងដែរ។ បន្ថែមពីនេះ នៅពេលទឹកស្រកហើយ គឺមិនត្រូវចូលក្នុងផ្ទះ ឬអគារទ្រុឌទ្រោម ដែលអាចបណ្ដាលឲ្យធ្លាក់បាក់សង្កត់លើ និងមិនត្រូវប្រើប្រាស់គ្រឿងអគ្គិសនីជាដើម ដែលនឹងអាចនាំឲ្យឆក់រហូតដល់បាត់បង់ជីវិតជាដើម៖ «ក្រោយទឹកស្រកទៅ ពលរដ្ឋត្រូវវិលត្រឡប់ទៅផ្ទះសម្បែង ត្រូវពិនិត្យសំអាតផ្ទះសម្បែង មុនចូលទៅនៅ។ ស្ដារទឹកអណ្ដូងឡើងវិញ កាលណាទឹកលិចអណ្ដូងលិចដោយទឹកកខ្វក់។ រៀបចំបង្គន់អនាម័យឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ត្រូវបន្តរក្សាអនាម័យ ហើយបន្តសម្រាន្តក្នុងមុងរហូត »។
លោកស្រី ហេង ហួរ ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅក្នុងសង្កាត់ដង្កោ ខណ្ឌដង្កោ ប្រាប់អាស៊ីសេរី កាលពីយប់មិញថា ម្តុំផ្ទះលោកស្រីនៅ លិចខ្លាំងណាស់ ហើយលោកស្រីសំណូមពរឲ្យអាជ្ញាធរជួយដោះស្រាយរកកន្លែងស្នាក់នៅសម្រាប់ពលរដ្ឋរងគ្រោះក្រីក្រដោយសារទឹកជំនន់នេះ៖ « សំណូមពរអាជ្ញាធរមេត្តាមកជួយដោះស្រាយដោយសារពលរដ្ឋខ្វះខាត គ្មានទីជម្រក សូមឲ្យគាត់ផ្តល់ជាកន្លែងជម្រកបណ្ដោះអាសន្ន ព្រោះទឹកលិចខ្លាំងណាស់ ដល់ត្រឹមច្រមុះ ហើយទឹកកាន់តែកើនឡើង ហើយគ្មានលុយជួលបន្ទប់ស្នាក់នៅ ដូចនេះពិបាករស់នៅណាស់ ហើយសូមឲ្យជួយបណ្ដោះអាសន្នសិន »។
លោកស្រីបន្តថា អ្វីដែលជាក្ដីកង្វល់បំផុតនោះ គឺបញ្ហាប្រព័ន្ធលូ ដែលកំពុងកកស្ទះ ចំណែកទឹកកំពុងលិចលង់នោះ ក៏មានក្លិនស្អុយ ដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់បញ្ហាសុខភាពរបស់កូនៗ ខ្លាចក្រែងកើតជំងឺគ្រុនឈាម។ ចំណែកឯអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានវិញ លោកស្រីថានៅ មិនទាន់ផ្តល់ ជំនួយ និងជម្លៀសពលរដ្ឋចេញពីផ្ទះសម្បែងនៅឡើយទេរហូតដល់ម៉ោងផ្សាយនេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។